معرفی بهشت واقعی ماهیگیران ایران
((در صورتیکه از اینترنت معمولی استفاده می فرمایید، پس از باز نمودن این صفحه قدری درنگ فرمائید تا تمامی عکسها load شوند))
با سلام به عزیزان همراه ؛
ما که هر چه صبر کردیم تا تعداد پاسخ دوستان به آخرین سوال هفته ی ما به حد نصاب برسد،نرسید،،از اینرو دیدیم بهتر است تا باز دوباره دیر نشده و همان حکایت کذایی نوشدارو و مرگ سهراب تکرار نشده،دستی به سر و روی سایت بکشیم و آنرا با مقاله ی جدید -که یقیناً بسیاری از دوستان بی صبرانه منتظر آن هستند- آپدیت کنیم...هر چند که از دوستان انتظار همکاری بیشتر و بهتر و پر رنگ تری داشتیم تا با تشریک مساعی خود،این محیط مجازی را به مکانی مناسب برای تعامل و تعاطی - و حتی بعضاً ؛ تضارب - دانسته ها و تجاربشان تبدیل نمایند که متاسفانه چنین امری - حداقل آنگونه که ما توقع داشتیم - محقق نشد.
مورد ناخوشایند دیگری که در همین رابطه به چشم می آمد این بود که ؛ علی رغم تاکید همیشگی ما مبنی بر اینکه دوستان حتماً در کامنت هایشان به سوال هفته ی ما پاسخ گویند و -حتی المقدور- از طرح مسائل متفرقه پرهیز کنند،،ولی باز در ستون نظرات هر پست شاهد درج تعدادی نظرات متفرقه و خلط شدن آنها با پاسخ های دیگر دوستان بودیم،که این امر علاوه بر بهم زدن نظم و روال موجود در این وبلاگ،موجبات سردرگمی سایر کاربران عزیز را نیز فراهم می کرد.
لذا با عنایت به موارد مزبور،و همچنین به منظور جلوگیری از سردرگمی های آتی و احتمالی،تصمیم گرفتیم ضمن حذف الزام و اجبار پاسخ دوستان به سوال هفته و واگذار کردن این امر به "همت عالی" عزیزان و به حالت اختیاری در آوردنش،تعداد نظرات لازم برای آپدیت شدن هرباره ی سایت را به ۱۵ نظر افزایش دهیم...و گمان نمی بریم ذکر این نکته چندان ضروری باشد که از این تعداد،هر چه بیشتر به پاسخ های مستقیم دوستان به سوالات هفتگی ما اختصاص داشته باشد،خرسندتر خواهیم شد و در ادامه ی راهی که در پیش گرفته ایم ؛ دلگرم تر...
و اما عجالتاً ؛ " از هر چه بگذریم،سخن fish خوشتر است " !! ...
.JPG)
**************************************
تصاویری که در بالا مشاهده فرمودید( به جز تصویر نخست،که یک توریست ـ ماهیگیر کانادایی را در کشور عراق نشان می دهد)،مربوط به سایت باشگاه ماهیگیران ورزشی بغداد می باشد که جملگی اعضای آنرا نظامیان امریکایی تشکیل می دهند که از زمان تصرف عراق در این کشور بسر می برند...در این میان عکسهای اول تا شانزدهم متعلق به ماهی سونگ( یا عنزه)،و الباقی اختصاص به ماهی شیربت دارند.
احتمال دارد برخی از دوستان پس از رویت تصاویر فوق،با خودشان زمزمه کنند که : (( ای آقا ! شما هم آزار داری ها!؟ بیکاری با نشان دادن این عکسها-آنهم در فصلی که چندان برای ماهیگیری مناسب و ایده آل نیست-دل ما را آب می کنی؟!!...وانگهی ؛ اینجا که عراق است،ماهیگیری در عراق چه ربطی به ایران دارد؟؟...مگر ماهی کش ها دیگر ماهی هایی با این اندازه و سایز در کشور ما باقی گذاشته اند که .....!!))
ولی در پاسخ به این دوستان باید گفت :
خیر عزیزان؛عجله نفرمایید.....خوشبختانه و مطابق با آخرین اطلاعات واصله، هنوز در ایران جایی هست که شانس صید چنین تروفه هایی(بخصوص از نوع سونگ) بشدت! در آن وجود دارد...و آنجا جایی نیست، جز ؛
" سد دز،بهشت واقعی ماهیگیری در ایران "
البته در مورد اینکه چرا بین اینهمه مکان،سد "دز" را بعنوان بهشت ماهیگیری در ایران معرفی کرده ام،دلایلی کاملاً قانع کننده دارم که یقیناً اگر تا پایان این مقاله با حقیر همراه باشید،از این دلایل آگاهی یافته و چه بسا که شما نیز در پایان این پست کاملاً در این مورد با بنده هم عقیده باشید.اما قبل از آن باید به اطلاع برسانم،در تهیه و تنظیم این جستار - علاوه بر بهره بردن از مطالب چندین و چند وبسایت رسمی و وبلاگ معتبر،و نیز برخی دانسته ها و تجارب ناچیز خودم-بطور ویژه از دو منبع دیگر استفاده ی بیشتری برده ام تا مطالب مطروحه از اعتبار و وجاهت بیشتری برخوردار باشند ؛
۱)نخست از یک مقاله ی بسیار معتبر علمی ـ تحقیقاتی با نام ؛ "ساختار جمعیتی ماهیان در سد دز"،که مقاله ی مزبور توسط چهار کارشناس شیلات به نامهای ؛ غلامرضا اسکندری،سارا سبز علیزاده،سیمین دهقان مدیسه و یوسف میاحی،، و در مدت کمپینگ یکساله ای که به منظور بررسی ساختار و تنوع جمعیتی ماهیان در سد دز داشته اند،تهیه و تنظیم شده و در سال ۱۳۸۴ به مرکز تحقیقات آبزی پروری جنوب کشور (واقع در اهواز) ارائه شده است.گفتنی است که تهیه ی این مقاله،بخشی از یک پروژه ی تحقیقاتی بزرگتر - بنام ؛ "شناخت اکولوژی دریاچه ی سد دز" - می باشد که در مرکز مزبور (مرکز آبزی پروری جنوب) به مورد اجرا در آمده است.تاریخ دریافت،تاریخ تایید و پذیرش مقاله توسط آن مرکز، و نیز تاریخ انتشار آن به ترتیب عبارتند از ؛مرداد ۱۳۸۴،آذر ماه ۱۳۸۴ و بهار ۱۳۸۶.
۲)نظر به سپری شدن زمانی یکی-دوساله از تاریخ انتشار این مقاله،برآن شدم اطلاعاتی روزآمدتر در خصوص این دریاچه ی زیبا و پهناور داشته باشم.در همین ارتباط،تماس و مکالمه ای تلفنی داشتم با یکی از مسئولین اداره ی محیط زیست شهر دزفول ؛ با نام آقای " کولی نژاد " که ایشان طی یک همکاری بسیار صمیمانه با بنده،اطلاعات بسیار جامع و بعضاً جالبی را در خصوص سد دز،انواع ماهیان آن،و نیز ماهیگیری در دریاچه ی سد در اختیار بنده قرار دادند که همینجا جا دارد از این همکاری مسئولانه و صمیمانه ی ایشان،کمال امتنان و تشکر را بعمل آورم.
و اما قبل از هر چیز بهتر است تا کمی بیشتر با این سد عظیم آشنا شویم ....
هیولایی به نام دز !!
در میتولوژی(اسطوره شناسی) یونان باستان،به رب النوعی بنام "پوسیدون" برمی خوریم که یونانیان باستان او را خدا یا الهه ی دریاها می دانسته اند...بر همین اساس چندان بی مسما نخواهد بود اگر دریاچه ی دز را پوسیدون سدهای ایران بنامیم و بدانیم!.....اجازه دهید قضیه را با یک مثال عینی روشنتر کنم ؛
از آنجائیکه بیشتر شما سد لار را از نزدیک دیده اید و در آن ماهیگیری کرده اید-و از همین رو با اشل، مقیاس و بزرگی آن به خوبی آشنائید-هیچ راهی را بهتر از این ندیدم تا عظمت سد دز را در مقایسه ای تصویری با سد لار به رخ شما بکشم ! ...
در تصاویر زیر،عکسهای دو دریاچه ی لار و دز را در کنار هم خواهید دید که از ارتفاعی ثابت (حدود ۲۲ مایلی[۳۵ کیلومتری] از سطح زمین )، و با استفاده از نرم افزار گوگل ارث،از ایندو دریاچه تهیه شده اند.ملاحظه خواهید فرمود که دریاچه ی لار،با همه ی بزرگی و عظمت اش،در برابر دریاچه ی دز به نحو حقارت باری! "کوچک" بنظر می رسد !
و اما توضیحاتی در خصوص سد دز ؛
ساخت این سد عظیم ( که یک سد بتونی برق آبی است) در سال ۱۳۳۶ توسط یک کنسرسیوم ایتالیایی بر روی رودخانه ی دز آغاز،و در سال ۱۳۴۱ پایان پذیرفت.شرکت های دخیل در ساخت این سد عبارت بودند از ؛ شرکت انتریو هایدرو ( که راه اندازی واحدها را بر عهده داشت)،شرکت ایتالیایی امپرزیت-جیرولا-لودی جیانی ( پیمانکار مرحله ی ساختمانی بدنه ی سد و نیروگاه و تونل های سرریز )،و نهایتاً ؛ شرکت آمریکایی موریسون نادسن ( که علاوه بر انجام مطالعات و تحقیقات مبنائی و امکان سنجی های اولیه،،پیمانکار مراحل احداث کمپ،ایجاد تونل انحرافی و ... نیز بوده است ).
این سد-که در ۲۵ کیلومتری شمال شرقی دزفول قرار دارد-با ارتفاع ۲۰۳ متر،در زمان ساخت خود ششمین سد مرتفع جهان بوده، ودر حال حاضر نیز در بین سدهای ساخته شده و یا در دست ساخت،پنجاهمین سد مرتفع دنیاست.
رودخانه ی دز - که از نظر میزان آبدهی،دومین رودخانه ی ایران است - از ارتفاعات اشترانکوه،قالی کوه و ارتفاعات غربی سلسله جبال زاگرس سرچشمه گرفته و سرشاخه های فرعی آنرا رودخانه های بختیاری،تیره و ماره بوره ی الیگودرز،مکن دان و سرخاب تشکیل می دهند.با احداث سد دز بر روی این رود،دریاچه ای بطول ۶۵ کیلومتر در پشت دیواره ی این سد بوجود آمده که در ظرفیت نهایی ۳/۳ میلیارد متر مکعب آب را در خود جای می دهد!...البته گفتنی است که به لحاظ ارتفاع،سد کارون ۳ با ارتفاع ۲۰۵ متر،دو متر بیشتر از سد دز ارتفاع دارد،،ولی به لحاظ حجم آب دریاچه،سد دز (با حجم ۳/۳ میلیارد متر مکعب) کماکان از سد کارون ۳ (که ظرفیت نهایی اش ۹/۲ میلیارد متر مکعب است)، و دیگر سدهای موجود در ایران پیشی دارد.
وسعت دریاچه ی دز در شرایط پر آبی و کم آبی کمی متفاوت بوده و در حالت نهایی چیزی در حدود شش هزار هکتار می باشد.عمق دریاچه نیز تا ۵۰ متر متغیر است ! ... نکته ی دیگر اینکه رود دز پس از خروج از سد،در ادامه ی مسیر خود، در ۴۵ کیلومتری شمال اهواز به رودخانه ی کارون می پیوندد.
سد و سازه های آن بر روی سنگهایی از جنس کنگلومرا ساخته شده اند.این سنگها عموماً فاقد هر گونه ترک و درز و شکاف بوده و صخره های متشکله از آنها،از بهترین نوع صخره هایی هستند که در دنیا وجود دارد،از آنرو که وجود بیش از ۱۵ درصد سیمان خالص طبیعی در ترکیب این صخره ها موجب می شود که با جذب آب و باران بر استحکام آنها افزوده شود.جالب آنکه گفته می شود دیواره های سد حتی در مقابل زلزله ای با شدت ده ریشتر هم توان مقاومت دارند !
از دیگر اطلاعات و ارقام خیره کننده ی مربوط به این سد،می توان به موارد زیر اشاره داشت :
-طول و عرض تاج به ترتیب ؛ ۲۱۲ و ۵/۵ متر.
-حجم حفاری انجام شده برای ساخت سد ؛ ۶۷۰۰۰۰ متر مکعب.
-حجم بتون مصرف شده در ساختمان سد ؛ ۴۸۰۰۰۰ متر مکعب.
-ضخامت بدنه ی سد در پایین ؛ ۲۷ متر.
-ضخامت بدنه ی سد در بالا ؛ ۵/۴ متر.
-حوزه ی آبگیری سد ؛ ۱۷۰۰۰ کیلومتر مربع.
-اراضی آبخور سد ؛ ۱۲۵۰۰۰ هکتار.
یکی از مشکلاتی که در حال حاضر این سد با آن روبروست،بالا آمدن حجم رسوبات انباشته در پشت دیواره ی سد،و بحدی است که پیش بینی می گردد در چند سال آینده سد را از حیث تولید برق،از حیز انتفاع ساقط نماید.
**********************************
خب...حال که تا حدودی با مشخصات این سد عظیم و باشکوه آشنا شدیم،دیگر کم کم وقت آنست که برویم سر اصل مطلب و با انواع ماهیان موجود در سد و برخی از مشخصات مهمشان (نظیر عادات غذایی) بیشتر آشنا شویم :
قبل از هر چیز اجازه دهید توجه شما را به بخشی از جدول لیست ماهیان دریاچه ی دز،که در مقاله ی "ساختار جمعیتی ماهیان" آمده است،جلب نمایم ؛
| ردیف | نام محلی ماهی | نام علمی ماهی | خانواده ی ماهی | درصد ازکل صید |
| ۱ | کاراس |
Carassius auratus |
Cyprinidae | ۰/۷۹ |
| ۲ | حمری | Barbus luteus | Cyprinidae | ۱/۵۱ |
| ۳ | برزم لب پهن | Barbus barbulus | Cyprinidae | ۱/۳۷ |
| ۴ | شیربت | Barbus grypus | Cyprinidae | ۱۹/۱۱ |
| ۵ | عنزه(سونگ) | Barbus esocinus | Cyprinidae | ۱۱/۲۵ |
| ۶ | فیتوفاگ |
Hypophthalmichthys molitrix |
Cyprinidae | ۰/۲۹ |
| ۷ | لوتک | Cyprinion macrostomum | Cyprinidae | ۱/۲۳ |
| ۸ | حیف نان | Chondrostoma regium | Cyprinidae | ۰/۰۷ |
| ۹ | شاه کولی | Chalcalburnus mossulensis | Cyprinidae | ۰/۰۷ |
| ۱۰ | توینی | Capoeta trutta | Cyprinidae | ۶۳/۹۵ |
| ۱۱ | بیاح | Liza abu | Mugilidae | ۰/۲۹ |
| ۱۲ | قزل آلای رنگین کمان | Oncorhynchus myksis | Salmonidae | ۰/۰۷ |
شما را نمی دانم،ولی خود من که از دیدن نام ماهی ردیف ۱۲ در بین ماهی های سد،حسابی جا خوردم!چرا که اصلاً انتظار نداشتم در دریاچه ای که در استان گرمسیر خوزستان واقع است با نام قزل آلا( که یک ماهی سردآبی است) برخورد کنم.از دوستانی هم که هنوز دارند چشمشان را می مالند خواهش می کنم این قضیه را باور کنند....
بله عزیزان،وجود قزل آلادر میان ماهیان سد حقیقت دارد...چنانکه توضیحات آقای کولی نژاد نیز بر این امر صحه می گذارد.ضمناً گول آن فراوانی ۰۷/۰ درصدی را هم نخورید.چرا که با در نظر داشتن وسعت دریاچه، و کثرت و انبوهی ماهیان موجود در آن، قطعاً به این نتیجه ی خوشایند رهنمون خواهید شد که فراوانی ۰۷/۰ درصدی قزل آلا هم،وقتی که پای دریاچه ی عظیم دز در میان باشد،چندان رقم کوچکی نیست...وانگهی ؛ بنا به توضیحات جناب آقای کولی نژاد( از مسئولین اداره ی محیط زیست شهرستان دزفول) این رقم مربوط به چند سال قبل و زمان انجام شدن این پروژه ی تحقیقاتی بر روی ماهیان سد بوده است،و اکنون این میزان بیشتر هم شده است...چنانچه ایشان می گفتند :
(( قزل آلای رنگین کمان جزو ماهی های غیر بومی دریاچه ی دز می باشد، که با توجه به تحمل بیشتر این نوع قزل آلا- در مقایسه با انواع دیگر این ماهی-نسبت به دمای محیط،چند سال پیش در دریاچه ی سد رها سازی شده و اکنون توانسته خود را با شرایط محیطی آن وفق دهد.ضمن آنکه باید اشاره داشت؛دریاچه ی دز بسیار بزرگ است و در نقاط مختلف آن،دمایی واحد و یکسان وجود ندارد،چرا که در برخی نقاط بدلیل ورود جریانهای خنک فصلی از ارتفاعات منطقه و یا جوشش چشمه های زیر زمینی از بستر دریاچه،دمای آب نسبت به محیط پیرامون تا حد قابل ملاحظه ای کاهش می یابد که همین می تواند محیط دلخواه و مناسبی را بعنوان زیستگاه ماهی قزل آلا فراهم آورد.))
خب دوستان...اینک بیایید نگاهی دقیقتر بیاندازیم به مقاله ی "ساختار جمعیتی ماهیان در سد دز" :
(جملات مقاله ی مذکور با رنگ مشکی،و جملاتی را که -به مناسبت-توسط بنده اضافه گردیده،با رنگ سبز مشخص گردیده اند)
(( نمونه برداری {از ماهیان دریاچه} بوسیله ی تور گوشگیر ثابت به صورت ماهانه از ۵ ایستگاه در دریاچه ی سد دز،از دی ماه ۱۳۸۰ لغایت آذر ماه ۱۳۸۱ ،جهت ماهی شناسی انجام گرفت.در این مطالعه ۱۲ گونه ماهی متعلق به ۳ خانواده شناسایی گردید که خانواده ی کپور ماهیان با ۱۰ گونه بیشترین فراوانی را داشته اند.....در میان گونه های ماهی، توینی(۹۵/۶۳ ٪ )،شیر بت ( ۱۱/۱۹ ٪)، و عنزه {سونگ} (۲۵/۱۱٪) به ترتیب بیشترین فراوانی را به خود اختصاص می دهند.))
ملتفت شدید دوستان؟! پس جناب سونگ! از نظر فراوانی،سومین ماهی دریاچه می باشند!! و اما آنهایی که مثل خود بنده،لبشان به آب و دلشان به تب و تاب افتاده، بد نیست اینجا را هم از نظر بگذرانند تا حالشان خرابتر شود!! :
(( از میان گونه های صید شده{نمونه برداری شده} و با توجه به دامنه ی وزنی و طولی آنها،ماهی عنزه و ماهی شیربت از گونه های بزرگ جثه ی منطقه محسوب می شوند))
....حال عزیزان که خوبست انشاالله ؟!! 
در جائی دیگر می خوانیم :
(( از میان گونه های صید شده در دریاچه ی سد دز،ماهی فیتوفاگ،کاراس و قزل آلا{نوع رنگین کمان} از ماهیان غیر بومی منطقه بوده،و مابقی بومی و ساکن در منطقه هستند...از گونه های صید شده در دریاچه ی سد دز تقریباً ۵۵ درصد گونه های رودخانه ی دز در پایین دست،و ۴۴/۴۴ درصد گونه های رودخانه ی کارون می باشند که این اختلافات نشان دهنده ی حضور بعضی از گونه ها در نقاط خاص و سازگاری آنها در رودخانه ها می باشد.برخی از گونه ها که بیشتر در مناطق کم عمق و سنگلاخی و با جریان تند آب زندگی میکنند{نظیر قزل آلا}احتمالاً می توانند در دریاچه ی سد دز نیز در بالا دست حضور داشته باشند و با توجه به نوع نمونه گیری{که در مناطق عمیقتر انجام شده}در صید کمتر دیده می شوند.))
و اما می رسیم به بحث شیرین-و صد البته حیاتی و سرنوشت ساز-" طعمه "!.....اجازه دهید باز هم با هم نگاهی به همین مقاله بیاندازیم ...جملات خوبی در آن به چشم می خورد که می توانند در این زمینه کارگشا باشند ؛
(( به لحاظ تغذیه ای تعداد زیادی از گونه ها همه چیز خوار بوده و گونه های پلانکتون خوار،گوشتخوار و دیتریت خوار نیز دیده می شوند...با توجه به نوع غذای موجود در دستگاه گوارش نمونه ها،ماهی های صید شده دارای رژیم های غذایی مختلف از نوع همه چیز خواری ( ۴۵/۴۴ درصد)،فیتوپلانکتون خواری(۱۱/۱۱ ٪)،گوشتخواری-از نوع ماهی خواری- ( ۱۱/۱۱ ٪) ،پلانکتون خواری (۱۱/۱۱ ٪) و دیتریت خواری ( ۲۲/۲۲ ٪) می باشند...از شاخص ترین گونه های دیتریت خوار می توان از ماهی توینی نام برد که تقریباً در اکثر موارد دارای روده ای پر از گل و لای میباشد.ماهی عنزه{سونگ} یکی از گونه های شاخص گوشتخوار در دریاچه ی سد دز می باشد که در تمامی موارد دارای روده ای حاوی ماهی می باشد{حواس دوستان که هست؟!...پس یکی از بهترین طعمه ها برای صید سونگ مشخص شد}.در دستگاه گوارش گونه های باربوس که همه چیز خوار می باشند،بافت گیاهی در ماهی شیربت (۶۹ درصد) و حمری (۵۷ درصد) بعنوان غذای اصلی مشاهده شد{این هم از بهترین طعمه برای شیربت؛پس به یقین می توان دریافت که طعمه هایی که منشاء گیاهی داشته باشند(مثل خمیر یا ذرت)برای صید این ماهی بسیار مناسبند} و در ماهی برزم لب پهن،پوسته ی صدف ( ۵۶ ٪) بیشترین فراوانی مواد غذایی مصرف شده توسط ماهی را دارا می باشد...فراوانی شدت تغذیه در کل ماهیان مورد بررسی به این ترتیب است که ؛ نزدیک به ۳۰ درصد از کل روده ها خالی و تقریباً ۱۴/۱۷ ٪ از آنها دارای ۵۰ ٪ غذا بوده اند و تعداد روده هایی که تقریباً پر بوده اند ۴۳/۷ ٪ را به خود اختصاص می دهند{پس می توان به این نتیجه رسید که حداقل حدود ۵۰ درصد از ماهی های دریاچه،گرسنه یا نیمه گرسنه اند که این خود می تواند حاکی از کمبود منابع غذایی به نسبت وفور ماهی در دریاچه باشد،و این یعنی یک شانس عالی برای ماهیگیران عزیز!...ضمناً اگر دوستان بپرسند؛" آن وفور ماهی را از کجایتان در آوردید؟ "،به این جمله ی مقاله ارجاعشان می دهم :}تولید ماهی در این منطقه متغیر است و در سال ۱۳۷۸ تولید کل ماهی دریاچه در حدود یکصد تن تخمین زده شده است.))
و اما فصل و زمان مناسب ماهیگیری در دریاچه ی سد دز....باز هم نگاهی می کنیم به مقاله ؛
در ابتدای این مقاله آمده است : ((حداکثر فراوانی در فصل تابستان مشاهده گردید.)) و در جائی دیگر همین امر مورد تاکید قرار گرفته ؛ (( در فصول مختلف سال بیشترین و کمترین فراوانی ماهیان به ترتیب در تابستان و پاییز مشاهده گردیده است. )).....اما دوستانی که تاب تحمل گرما را نداشته و می خواهند در فصول خنکتر سال مثل پاییز به منطقه سفر نمایند،هم چندان ناامید نباشند،،چرا که در جائی دیگر می خوانیم ؛ (( فراوانی صید گونه ها در رودخانه های دز و کارون،در فصل پاییز به ثبت رسیده است.در حالیکه در مطالعه ی حاضر {که در دریاچه ی سد انجام گرفته} کمترین صید در فصل پاییز،و بیشترین آن در فصل تابستان مشاهده گردیده که این امر می تواند نتیجه ی کم آب شدن دریاچه و کاهش وسعت آن در فصل پاییز و قرار گرفتن ماهیان در دره ها و زیر شیارها،و عدم دسترسی به آنها باشد،در صورتیکه در رودخانه،با کاهش میزان دبی و حجم آب،تراکم ماهی بالا خواهد رفت.{این هم از این!...پس در فصلی مثل پاییز برای اخذ نتیجه ای بهتر می توان در حوالی رود دز و یا محل پیوستن رود به دریاچه استقرار یافت} ))
و اما بد نیست کمی بیشتر به دو گونه ی "بزرگ جثه ی" دریاچه -یعنی ماهیان سونگ و شیربت-بپردازیم که یقیناً بیشتر علاقه مندان و مشتاقان ماهیگیری ورزشی را،همین دو ماهی به دریاچه ی دز خواهد کشاند ؛
(( ماهی عنزه {سونگ} از دیگر گونه های باربوس،با توجه به فرم دهان و روده،بطور طبیعی از گونه های همه چیز خوار محسوب می شود.ولی با توجه به اینکه شرایط محیطی و اندازه ی ماهی در نحوه ی تغذیه موثر هستند،این گونه در دریاچه ی دز گوشتخوار شده و در راس رژیم غذایی قرار گرفته است. {پس علاوه بر فهمیدن این نکته که "ماهی"یکی ازبهترین طعمه ها برای سونگ است(که اینرا قبلاً هم دریافته بودیم)،می شود به این نتیجه هم رسید که با استفاده از این طعمه شانس صید سونگ های بزرگتری را خواهید داشت} ))
و اما کجا دنبال سونگ های "عظیم الجثه" بگردیم؟.....نظر به اینکه دامنه ی طولی سونگ های نمونه برداری شده در طی این پروژه ی تحقیقاتی،از ۲۰ سانتی متر تا یک متر متغیر بوده،،و از آنجائیکه حتی سونگ های یک متری هم در برابر انواع غول پیکرتر این ماهی،کوچک به حساب می آیند!!،در این مقاله آمده است ؛
(( گونه های برزم لب پهن و عنزه از گونه های بزرگ جثه ی باربوس ماهیان هستند که دارای طول عمر زیاد با سن بلوغ اولیه ی بالا می باشند.لذا عدم مشاهده ی انواع بسیار بزرگ این ماهیان در میان نمونه های صید شده می تواند ناشی از مهاجرت ماهیان بالغ بزرگ به مناطق نسبتاً کم عمق تر بالا دست دریاچه باشد.))
و در رابطه با ماهی بسیار لذیذ شیربت،در این مقاله جمله ی خوشایندی می خوانیم که می تواند به منزله ی خبر بسیار خوب دیگری برای ماهیگیران عزیز باشد ؛ (( ماهیان شیربت و توینی با توجه به میزان صیدشان در دریاچه،یکی از موفقترین گونه ها محسوب می شوند.))
در همین خصوص و در جایی دیگر از مقاله می خوانیم : ((گونه هایی مانند شیربت دارای طیف وسیعی از گروههای غذایی در دستگاه گوارش خود می باشند و این امر سبب سازگاری آنها در مناطق مختلف گردیده است و تقریباً در سراسر پهنه ی دریاچه یافت می شوند.))
حال که عصاره ی مقاله ی "ساختار جمعیتی ماهیان سد دز" را بیرون کشیدیم و به قول معروف آنرا حسابی چلاندیم! ،بهتر است قبل از بستن آن و رجوع به مقالاتی دیگر،آخرین جمله ی آنرا که به یقین در حکم بهترین و خوشترین خبر برای علاقه مندان ماهیگیری خواهد بود،از نظر بگذرانیم ؛ (( تعداد صیادان ماهی درکل منطقه حدود ۲۰۰ نفر برآورد گردیده که {از این تعداد} چهل تا پنجاه نفر از آنها در دریاچه ی سد دز ماهیگیری می کنند {حتماً عنایت دارید که با توجه به وسعت و گستردگی دریاچه،بسیار رقم ناچیزی است...سد لار را که در ذهن دارید حتماً؟؟!} و تعداد بسیار کمی از صیادان ماهی بصورت حرفه ای به صید مشغولند {دیگر بهتر از این چه می خواهید؟حالا باید کم کم متوجه شده باشید که چرا دریاچه دز را بعنوان بهشت ماهیگیری ایران انتخاب کرده ام!} ))
خب دوستان...خسته که نشده اید؟.....پس از وداع با این مقاله!،رجوع می کنیم به یکی دو سایت و وبلاگ تا ببینیم در مورد سونگ و شیربت دیگر چه چیزهایی عایدمان می شود ؛
(( ماهی سونگ ؛
این ماهی که مناسبترین شرایط آب و هوایی برای زندگی آن نیمه گرمسیری است،در سنین پایین همه چیز خوار بوده و هنگامیکه ماهی بالغ و بزرگ می شود بیشتر رژیم گوشتخواری داشته و از ماهیان کوچکتر از خود تغذیه می کند.تولید مثلشان در فصل بهار است.این ماهی-که می توان آنرا بزرگترین ماهی استخوانی دنیا دانست-عمدتاً گودالهای عمیق موجود در قسمتهای میانی رودخانه ها،با آب گرم و نسبتاً قلیایی، و با اکسیژن بالا را بعنوان زیستگاه ترجیح می دهد.این ماهی در کرمانشاه و عراق به دلیل قیمت مناسب و کیفیت بسیار بالای گوشت از بازار پسندی فوق العاده ای برخوردار است {خود من که فکر نمی کردم ماهی ای با آن ابعاد،اینقدر لذیذ هم باشد...شما چطور؟} ))
(( ماهی شیربت ؛
طول بدن ماهی بالغ در اینگونه،در سن چهار سالگی حدود ۴۱ تا ۸۳ سانتی متر است {قابل توجه ماهیگیران عزیز!}...این ماهی قابلیت سازگاری در شرایط مختلف را داراست...دمای مطلوب آب برای اینگونه ماهیها بطور متوسط ۵/۲۲ درجه ی سانتی گراد،اکسیژن محلول ۷/۵ تا ۷/۶ ، و شوری آب حدوداً ۵/۱، و عمق مناسب برای زیستگاه آنها سه تا پنج متر ؛ با جریان آرام آب و بستری لجنی می باشد {از آنجاییکه خود من هم تجربه ی صید و تناول این ماهی را داشته ام،باید بگویم که این یکی را می دانم که چقدر گوشت لذیذی دارد... لذت خوردن آن را از دست ندهید دوستان!} ))
البته در مورد انتخاب طعمه برای صید ماهی سونگ،افزون بر مطالبی که در این پست مطالعه فرمودید،ذکر نکات دیگری ضروری به نظر می رسد ؛
۱-یکی از طعمه های مورد علاقه ی این ابرماهی، " گنجشک " است...دوستان توجه داشته باشند که در استان خوزستان برخی از رستورانها و غذاخوری های بین راهی در اطراف دزفول و اندیمشک،گنجشک را به عنوان غذا سرو می کنند که میشود این طعمه را از این مکانها تهیه نمود...ضمناً-همانگونه که در تصویر شماره ی چهار می بینید-اصلاً نگران سایز دهان این ماهی نباشید و لاشه ی گنجشک را بصورت درسته و کامل،و به بزرگترین سایز قلابی که همراه دارید بکشید.
۲-"جگر گوسفند" از دیگر طعمه های طبیعی مورد علاقه ی این ماهی است،بدون همراه داشتن آن به سمت دریاچه حرکت نکنید.....چنانچه انواع طعمه های طبیعی مطلوب این ماهی را به همراه دارید،منطقی تر است روی چوبهای مختلف از طعمه های مختلف استفاده بفرمایید ؛ بعنوان مثال اگر ۳ چوب ماهیگیری همراه دارید،،روی یکی از ماهی (بهتر است از ماهی های خود سد استفاده کنید)،روی یکی گنجشک و روی دیگری از جگر بعنوان طعمه استفاده کنید.
۳-عزیزانی که علاقه مند به صید این ماهی باشکوه به روش ورزشی تر-و با استفاده از طعمه های مصنوعی هستند-توجه داشته باشند که انواع لور (راپالا)،قاشقک و لانسه های مختلف هم برای صید سونگ مناسبند.بهرحال به یاد داشته باشید که یکی از نامهایی که بر روی این ماهی گذاشته شده pike barb (به معنی زردپر اردک ماهی مانند) می باشد.در ضمن به عزیزانی که با چوب fly کار می کنند،توصیه ی اکید می کنم حتماً آنرا به همراه ببرند که در آنجا بسیار به کارشان خواهد آمد،چرا که اطلاع موثق دارم که برای صید سونگ ردخور نداشته،و این ماهی به پشه های رو آبی امان نمی دهد...قزل آلا هم که دیگر جای خود دارد!
البته قبلاً مطالبی را در ارتباط با این دو ماهی در یکی از سایتها دیده بودم که حالا هر چه در اینترنت به دنبال آدرس آن می گردم تا به صفحاتش لینک دهم،پیدایش نمی کنم.اما از آنجائی که قبلاً این دو صفحه را save کرده بودم،آنرا به یک فایل pdf تبدیل کرده و آپلود نموده ام و اکنون می توانم لینک دریافت آنها را اینجا بگذارم...
...برای آشنایی بیشتر با این دو ماهی،روی لینک زیر کلیک فرمائید ؛
**********************
و اما آندسته از عزیزان که تا کنون متقاعد نشده اند که دریاچه ی دز بهشت واقعی ماهیگیران ایران است،این قسمت را دقیق تر بخوانند ؛
۱-شما کدام مکان ماهیگیری دیگر را در ایران سراغ دارید که در آن علاوه بر وجود سونگ - که فقط همین یکی می تواند برای کشاندن هر ماهیگیر "ورزشی" ای به سمت دز کافی باشد - ،در آن بطور همزمان ماهیان دیگری نظیر شیربت،هشت گونه ی دیگر از کپور ماهیان، و حتی قزل آلا هم وجود داشته باشد؟؟
۲-شما کدام مکان ماهیگیری "به درد بخور" دیگر را در ایران می شناسید که کمپینگ و حتی قایقرانی در آن کاملاً آزاد و بلامانع باشد؟؟(دوستان میتوانند برای اطمینان بیشتر با اداره ی محیط زیست دزفول تماس حاصل فرمایند)...عزیزان دقت داشته باشند که کمپینگ و قایقرانی در دریاچه ی سد لار مدتهاست که ممنوع است... و در مورد سد ارس نیز -نظر به بگیر و ببند ها (و طبعاً ناامنی هایی) که بدلیل مرزی بودن منطقه وجود دارد-محدودیتها و ممنوعیتهای مشابهی اعمال می شود،... که اگر اینگونه نبود،شاید میشد ارس را رقیب دریاچه ی دز برای کسب عنوان بهشت ماهیگیری در ایران به حساب آورد.
۳-شما کدام مکان ماهیگیری دیگری را در ایران سراغ دارید که با وجود دارا بودن چنین گنجینه ی عظیم و ارزشمندی از انواع و اقسام ماهیان ورزشی،ماهیگیری در آن تقریباً در سراسر سال آزاد باشد؟ (حواستان به دریاچه ی لار که هست؟!)
۴-شما کدام مکان ماهیگیری دیگری را در ایران می شناسید که-بدون نیاز به حتی ذره ای پیاده روی- قادر باشید با ماشینتان تا لب آب بروید؟...مگر دریاچه ی گهر نیست که رسیدن به آن نیاز به یک کوهنوردی چند ساعته و نفس گیر دارد؟؟و تازه پس از رسیدنتان،با صحنه ی دلخراش! و ناامید کننده ی انبوه چادر افرادی مواجه می شوید که قبل از شما به دریاچه رسیده اند و مشغول بزن و برقص می باشند!!! وانگهی؛ آوای دل انگیز! الاغ های باری هم که تا خود صبح خواب را بر شما حرام خواهد کرد! ..... شاید گهر چند سال پیش را می شد یک بهشت تمام عیار به حساب آورد،ولی اکنون......
۵- شما کدام مکان ماهیگیری دیگری را در ایران می شناسید که با وجود تمام مزایا و محاسن ذکر شده،فقط و فقط ۴۰ تا ۵۰ ماهیگیر حرفه ای در آن مشغول به صید ماهی باشند؟مگر نه اینست که بکری،دنجی و خلوت بودن یکی از مهمترین مزایا و جاذبه هایی است که هر مکان ماهیگیری می تواند داشته باشد؟
۶-شما کدام مکان ماهیگیری دیگری را در ایران سراغ دارید که بصورت توامان؛هم از لحاظ وسعت و گستردگی دریاچه و هم از نظر وجود مناظر و چشم اندازهای خاص و منحصر بفرد،قابل رقابت با دریاچه ی دز و طبیعت بی نظیر اطراف آن باشد؟ آیا تصویر پایین به نظر شما یک منظره و چشم انداز کاملاً "خاص" و "منحصر به فرد" -به معنای واقعی کلمه-نیست؟؟!
نکته ای که می تواند عزیزان را در درک بهتر و عمیق تر این منظره ی استثنایی یاری دهد، اینست که ارتفاع از بالای این صخره ها تا سطح آب در حدود پانصد متر می باشد !!!
۷-دوستانی که می خواهند بحث سد شهیدرجائی ساری (سلیمان تنگه) و زیبایی های تحسین برانگیز آنرا پیش بکشند،توجه داشته باشند که بهشت "ماهیگیری" ایران،الزاماً جایی نیست که در آن دار و درخت بیشتری وجود داشته باشد!،بلکه جایی است که در آن ماهی های بیشتر،متنوع تر و -اصطلاحاً- سایز تری وجود داشته باشد.
۸-و در آخر ؛ در جواب آن گروه از دوستان که دوری دریاچه را بهانه می کنند،ذکر همین نکته کافی به نظر میرسد که :
سونگ ماهی ای است که ماهیگیران ورزشی را از آنسوی دنیا و کشوری مثل کانادا،به اینسوی دنیا و کشوری مثل عراق (آنهم در این شرایط تیر و ترکش و انفجار!) می کشاند....دیگر خود دانید!!
و اما توصیه ها و نکات ایمنی :
در طی صحبت با جناب کولی نژاد،وی به مواردی اشاره کرد که لازمست در پایان این پست آنها را به استحضار عزیزان برسانم :
۱-مهمترین نکته اینکه ؛ دوستانی که در ایام تعطیلات نوروز قصد سفر به این منطقه را دارند،توجه داشته باشند که ماهیگیری در این دریاچه هم - به مانند بقیه ی نقاط ایران - از ۱۵ اسفند لغایت ۱۵ اردیبهشت،بدلیل موعد تخم ریزی ماهی ها،ممنوع می باشد.
۲-به منظور تامین امنیت بیشتر ( و با توجه به وجود خطرات بالقوه ای نظیر عمق بسیار زیاد آب، و یا وجود حیواناتی نظیر گرگ و پلنگ در ارتفاعات منطقه ) بهتر است دوستان بصورت گروهی در منطقه استقرار یابند و از کمپینگ های انفرادی،و یا یکی دو نفره خودداری نمایند.هرچند که به گفته ی آقای کولی نژاد تا کنون هیچ موردی از حمله ی حیوانات وحشی در اطراف دریاچه گزارش نشده است،ولی تا کنون افراد بسیاری در دریاچه غرق شده اند.
۳-اگر قایق بادی دارید و آنرا به قصد قایقرانی در دریاچه ،همراه می برید،حتماً از جلیقه ی نجات استفاده فرمائید(دقت داشته باشید که عمق دریاچه در بعضی نقاط از ۵۰ متر هم بیشتر است)...و نکته ی مهمتر اینکه ؛ در حین قایقرانی به هیچ وجه به محوطه و حریم تاج سد نزدیک نشوید،که علاوه بر ممنوعیت،خطرات بسیار جدی جانی هم در انتظارتان خواهد بود.
۴-برای صید ابرماهی ای مانند سونگ،تجهیزات مناسب ( قلاب بزرگ،نخ ضخیم و مطمئن،و چوب مستحکم و قابل اطمینان ) همراه داشته باشید و در صورت اقامت شبانه،ضمن محکم کردن پایه های چوبهایتان،در طول شب هم حواستان به آنها باشد که در غیر اینص
مطالب مشابه :
طرح توجیهی احداث کارخانه تولید فرش ماشینی
قابل ذکر است که فرش های ۱۰۰% آکریلیک دارای کیفیت و قیمت قالی سلیمان لیست قیمت
ضرورت توجه بيشتر به صنعت فرش آذربايجان غربي
هزار و پانصد نفر قالی باف در این استان قیمت تمام شده بافت فرش در سلیمان. تكاب
مقاله ای کامل -هنر ایران در عهد هخامنشیان
نوع بافت و ظرافت و نقش این قالی گویای مهارت مشهد مادر سلیمان می نامند.این لیست قیمت :
ضرب المثل های فارسی
ملک سلیمان لیست قیمت + خرید ذره ذره پشم قالی می شود. حرف
مطالبی در مورد قوم بختیاری
یکی از دلایل افت شدید قیمت کشمش متر در جنوب شرقی مسجد سلیمان.) ، قالی، خرسک، سیاه
معرفی بهشت واقعی ماهیگیران ایران
قبل از هر چیز اجازه دهید توجه شما را به بخشی از جدول لیست قیمت مناسب و (سلیمان تنگه) و
برچسب :
لیست قیمت قالی سلیمان