شهمیرزاد؛ نگینی بر انگشتر کویر
شهمیرزاد؛ نگینی بر انگشتر کویر
استان سمنان از گرم ترین استان های کشور محسوب می شود و نام این استان بیشتر با کویر عجین شده است و وجود طبیعتی بکر و جنگلی به نام شهمیرزاد در فاصله ی 20 دقیقه ای از مرکز آن هر گردشگری را به خود جلب می کند.
شهمیرزاد، بهشت کویر و نگین زمردین بر حلقه ی انگشتری شهرهای حاشیه ی کویر مرکزی ایران است، سبز جامه ای بر قامت باشکوه طبیعت و تابلویی چشم نواز و دلفریب با قلم نقاش چیره دست عالم هستی و شهری زیبا، باصفا و تاریخی در 20 کیلومتری شمال شهر سمنان در دامنه های جنوبی کوه های سر به فلک کشیده ی البرز شرقی با فاصله ی کمتر از 230 کیلومتری تهران که قدمت آن به روایت مورخین در کتب معتبر به عهد باستان می رسد.
شهمیرزاد را بهشت گمشده و بر بام ایران و نگین کویر می نامند و این قلب زیبنده ی آن است، چرا که در میان بیابانی خشک چون گل سرخی سرزنده و شاداب، خودنمایی می کند.
شهمیرزاد با قدمتی بیش از سه هزار سال که سم ستوران اسکندر مقدونی به رهبری کراتر، هجوم مغول، حمله ی تیمور و شلاق اسپهبدان طبرستان را به یاد دارد، در طی این چند قرن عناوین مختلفی به خود گرفته است. در سفرنامه ی ابن بطوطه نوشته شده که این شهر "چهارکوه" نامیده می شد. زمانی هم شهمیرزاد بخشی از مناطق هزار جریب طبرستان بوده و نام های سامار، شامار، شهمار فریم را تجربه کرده است. در دوره ی قاجار هم به نام آریخ شهمیرزاد شناخته می شده است.
در میان چهره های معروف شهمیرزادی شیخ علی اکبر کبیر، حجت الاسلام والمسلمین شیخ محمد مؤمنی شهمیرزادی و استاد دکتر ذبیح اله صفا پدر تاریخ ادبیات ایران و چهره های ماندگار در زمینه های پزشکی، باستان شناسی، هنری، ادبی، مذهبی و سیاسی را می توان نام برد.
این شهر از طبیعتی زیبا و پوشش گیاهی سرسبز تشکیل شده است و میانگین دمای سالیانه ی آن 11 درجه ی سانتیگراد است که بین 16 درجه زیر صفر در سردترین روز و 34 درجه بالای صفر در گرم ترین ماه سال متغیر است.
اختلاف ارتفاع سمنان و شهمیرزاد از سطح دریا به بیش از هزار متر می رسد که این اختلاف دما در فاصله ی 20 کیلومتری از عجایب طبیعت استان سمنان است و بی جهت نیست که شهمیرزاد را بهشت کویر نامیده اند.
شهمیرزاد به عنوان یکی از مناطق زیبا و ییلاقی استان سمنان، دارای جاذبه های طبیعی و دل انگیزی است که همه ساله در فصل تابستان مسافران خسته از گرما برای استفاده از هوای مطبوع و دل انگیز و مناظر طبیعی زیبای آن به این شهر مسافرت می کنند.
جمعیت این شهر در تابستان و ایام نوروز به جهت استقبال زیاد مسافران و گردشگران به بیش از 60 هزار نفر افزایش می یابد و از این شهر دو راه ارتباطی 170 کیلومتری به ساری و 55 کیلومتری به دوآب در استان مازندران وجود دارد.
در بخش شمالی شهر، پیست اسکی جاذبه های زمستانی این شهر را نمایان می سازد و زمستان این شهر نیز گردشگران زیادی را برای ورزش های مفرح زمستانی به سوی خود می کشد.
شهمیرزاد دارای چندین قله و تپه است که بلندترین قله شهمیرزاد با ارتفاع 3810 متر "نیزوا" نام دارد که در دهستان چاشم بخش شهمیرزاد قرار گرفته است. سه قله ی تاریخی شیرقلعه، قلعه ی شیخی و دژ وهل از قلاع مهم این شهر است.
در ایالت "قومس" یا "کومش" یکی از کانون های مهم اسماعیلیان را می توان به "شیرقلعه" و "دژ وهل" اشاره کرد که شیرقلعه به عنوان قدیمی ترین ابنیه ی تاریخی منطقه به دوره ی ساسانی باز می گردد.
شیرقلعه در 2 کیلومتری شمال غربی شهمیرزاد و در کنار دره ای زیبا و خرم به نام شیخ چشمه سر و بر فراز کوهی نسبتاً بلند واقع شده که از سه طرف به پرتگاه خطرناکی مشرف است. این قلعه متعلق به دوره ساسانی و سلجوقی است که دارای 2 درب ورودی در ضلع جنوب و شرقی بوده و در داخل قلعه اتاق های متعدد قرار داشته است.
(عکس: نمایی از شیرقلعه)
چشمه های بی نظیر این شهر که از دیواره های البرز می جوشد و جاری می شود، از بهترین آب های معدنی به شمار می آید. 16 چشمه، 15 نهر و به همین تعداد قنات و بیش از 10 استخر در این شهر وجود دارد.
شیخ چشمه سر و هفت چشمه در شمال شهمیرزاد قرار گرفته است که پس از جاری شدن در فضای شهری و عبور از باغ ها و گذر از کوچه باغ های شهمیرزاد به باغستان های انبوه رسیده و درختان سر به فلک کشیده ی این شهر را سیراب می کند.
این شهر با کوچه و خیابان های پر از درخت، زیبایی نادری دارد که در کمتر ناحیه ای از ایران می توان مشاهده کرد.
درختان سر به فلک کشیده و کهنسال چندین هزار ساله نظیر گردو، چنار و درختانی نظیر تبریزی و بید مجنون مناظر بسیار زیبا و دلفریبی را در این شهر پدید آورده و استاد و نقاش چیره دست طبیعت تابلوی زیبایی را آفریده که چشم هر بیننده ای را به خود جلب میکند.
باغ های منطقه ی کوهستانی شهمیرزاد، یکی از منابع مهم درآمد مردم است و دو محصول گردو و آلو از مهم ترین محصولات باغی شهمیرزاد هستند. گردو نخستین گزینه ی باغداری و کشاورزی در این شهر محسوب می شود و باغ های گردوی این شهر یکی از مرغوب ترین گردوهای دنیا را در خود جای داده است.
محیط طبیعی و سرسبز شهمیرزاد و محصور بودن آن در میان کوه و آب و هوا، همه ی عوامل که در رشد درختان سردسیر خصوصاً گردو مؤثر است، سبب شده که منطقه شهمیرزاد به عنوان قطب مهم گردوی دنیا شناخته شود.
یکی از شاخصه های کشاورزی و گردشگری شهمیرزاد کشت و صنعت این شهر می باشد که به عنوان بزرگترین باغ گردوی جهان محسوب می شود.
شرکت کشت و صنعت شهمیرزاد در سال 1367 به همت جمعی از اهالی این شهر تأسیس شد و به عنوان شرکت سهامی خاص به ثبت رسید که این باغ گردو با 700 هکتار وسعت به عنوان بزرگترین قطب گردی جهان از سوی فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) شناخته شده است.
منابع آبی این باغ بزرگ گردو شامل 3 سد زیبا است که به زیبایی های شهمیرزاد افزوده است و درختان این باغ بزرگ گردوی جهان با سیستم قطره ای آبیاری می شوند.
گردو مهم ترین محصول منحصر بفردی است که جنبه صادراتی دارد و این شهر رویشگاه کهن ترین درختان گردو و بزرگترین باغ های گردوی جهان است که درختان کهنسال گردو با بیش از 1000سال سن، نشانه ی تاریخ کهن این شهر می باشد.
یکی ار دیدنی ترین ویژگی های درختان گردوی شهمیرزاد، ارتفاع بلند آنهاست، به طوری که ارتفاع بعضی از آنها به 40 متر می رسد. درخت گردوی معروف به "کمان رستم" با بیش از 13 قرن عمر در شهمیرزاد یکی از زیباترین مناظر طبیعی در استان است که این درختان گردو به دلیل کمانی شکل بودنشان، به نام "کمان رستم" معروف است.
درخت گردوی کمان رستم شهمیرزاد، با معرفی میراث فرهنگی استان سمنان در فهرست ثبت آثار تاریخی و ملی ایران به تأیید رسیده است که درخت چنار امامزاده یحیی در شهمیرزاد نیز در این فهرست قرار دارد.
(عکس: نمایی از درخت کمان رستم)
وجود درختان گردو و درخت های سربلند سپیدار و چنار، کوچه و برزن شهمیرزاد را به کوچه باغ های منحصر بفردی تبدیل کرده است.
گردوی خوشه ای ایران یکی از ارقام معروف گردو در دنیاست که منحصر به شهمیرزاد است. این نوع گردو به علت این که تعداد گل های ماده ی آن درون شاخه متعدد و به صورت خوشه قرار گرفته است، به صورت خوشه ای محصول می دهد. در شهمیرزاد درختان کهنی از اینگونه وجود دارند که سن برخی از آنها تا 700 سال تخمین زده می شود.
(عکس: نمایی از گردوی خوشه ای)
درختان گردو در این شهر که در گذشته به میخ طلا شهرت داشتند، همانند نخل دارای شناسنامه و سند مالکیت جداگانه هستند و مهریه بسیاری از زنان بوده است.
نان محلی بهشت کویر با صنعت کشاورزی آن رابطه ای مستقیم و جالب دارد. نام نانی که مردم این شهر با گردو می پزند، "تنبلک" است.
نقل از؛ راهنمای روزنامه همشهری، دی ماه 92
مطالب مشابه :
لر دختر اثر بی نظیر مرحوم عجم میردریکوند
نام وبلاگ"سر و گل"برگرفته از نام قلعه در مورد این شاعر لر که نگینی است بر صفحه ادبیات لر
شهمیرزاد؛ نگینی بر انگشتر کویر
شهمیرزاد؛ نگینی بر جنوبی کوه های سر به فلک کشیده ی خشک چون گل سرخی
تولدت مبارک ... از طرف A&R
گل ها رو تو گلدون جا بدین ، باغچه ها رو همه انگشترن تو نگینی راستی که گل سر سبد محفل
آموزش دوخت گل نیلوفر ...
برای دوخت این گل زیبا به مقداری روبان ، نخ ، سوزن و نگینی برای تزیین مرکز گل تل سر و
برچسب :
گل سر نگینی