|
هنوز بسیاری از ما تکلیف خودمان را با درمان های پزشکی و مسایل بهداشتی در ماه رمضان نمی دانیم. اینکه به واسطه ابتلا به فلان بیماری آیا مجاز به گرفتن روزه هستیم، یا مصرف داروها را در طول روز چگونه باید با ساعات شرعی هماهنگ کرد تا تداخلی با فرایض این ماه نداشته باشد؟ آیا می توان به رغم داشتن روزه به پزشک یا دندانپزشکی مراجعه کرد یا مشکلات پزشکی را باید تا حلول ماه شوال به تعویق انداخت؟ ...
بسیاری از افراد پاسخ روشنی برای شبهات این چنینی در ذهن ندارند. احکام کلی رساله در مورد روزه پاسخگوی مشکل آنها در مورد یک بیماری خاص یا راهکار درمانی و داروی مربوط به آن نیست و نه به صرافت این می افتند که در پزشک خود در مورد این مسایل کسب تکلیف کنند. در دسترس ترین راهکار شاید این باشد که روزه شک دار نگیرند! پس کلیه مسایل و درمان های پزشکی را تا اطلاع ثانوی تعطیل می کنند تا بدون دغدغه از صحت و سلامت روزه خود، به فرایض این ماه بپردازند. شاید عمده ترین دلیل خلوت شدن مطب ها و کلینیک های دندانپزشکی در ایام ماه رمضان شبهات بیماران در مورد تداخل درمان های دندانپزشکی با روزه آنها باشد. آنچه در پی می آید مجموعه احکام روزه داری برای بیماران دندانپزشکی است.
● می توانید مسواک بزنید
بسیاری از روزه داران در طول روز، از بو و طعم بد دهان خود و احتمال رنجش اطرفیان در عذاب اند؛ مخصوصا اینکه پیش از موعد رسیدن اذان صبح فرصت مسواک کردن دندان ها را نیافته باشند. طبق حکم مراجع، مسواک کردن دندان ها با خمیر دندان در حالت روزه اشکال ندارد، مشروط بر اینکه روزه دار از فرو دادن آب دهان و کف خمیردندان پرهیز کند. اما اگر بدون خمیر دندان هم دندان ها را مسواک می کنید، باید توجه داشته باشید که یا مسواک را از دهان خود خارج نکنید و یا رطوبت دهان را فرو ندهید چراکه با بیرون آوردن و به دهان بردن دوباره مسواک، رطوبت آن رطوبت خارجی محسوب می شود که فرو دادنش موجب ابطال روزه می گردد.
● وسایل معاینه روزه را باطل نمی کنند
وارد کردن وسایل دندانپزشکی به دهان و در کل هر جسم غیرخوراکی، حین روزه داری اشکال ندارد. می توانید بدون دغدغه خاطر برای معاینه دندان ها به دندانپزشک مراجعه کنید.
● نگران تزریق بی حسی نباشید
شاید مهم ترین نگرانی بیماران از انجام درمان های دندانپزشکی، هراس از تزریق ماده بی حسی باشد. بی حسی یکی از لازمه های بسیاری از درمان های دندانپزشکی است که به دلیل ورود یک مایع خارجی این توهم را پیش می آورد که ممکن است موجب ابطال روزه شود. مراجع تقلید بر افراد روزه دار احتیاط واجب دانسته اند که از تزریق آمپولی که به جای غذا به کار می رود، خودداری کنند اما به حکم ایشان تزریق آمپولی که عضو را بی حس می کند یا به عنوان دارو به کار می رود، در مدت روزه داری اشکال ندارد.
● خون و ترشحات دندان را فرو ندهید
یکی از عوارض درمان های دندانپزشکی، در حین یا پس از انجام درمان، حضور خون و دیگر ترشحات در محیط دهان است. کشیدن دندان بارزترین مثال برای چنین مواردی است، درحالی که فرو بردن عمدی این خون و ترشحات روزه را باطل می کند، فرو دادن سهوی آنها اشکال ندارد و سلامت روزه را به خطر نمی اندازد. اگرچه بر طبق نظر مراجع، کشیدن دندان و هر کاری که به واسطه آن خون از دهان بیاید یا بی جهت آب یا مایع دیگری در دهان روان گرداند، از مکروهات ایام روزه داری است.
● نگران خروج خودبه خودی چرک نباشد
خروج خودبه خودی چرک از مجرای آبسه (فیستول) که به دهان باز می شود و فرو دادن طبیعی آن همراه بزاق، روزه را باطل نمی کند اما خروج عمدی این مواد توسط عملی ارادی که خود بیمار یا دندانپزشک انجام دهند و فرو برده شدن آن همراه بزاق، بنا بر احتیاط واجب موجب ابطال روزه می شود؛ حتی اگر به قول فقها «چرک در آب دهان مستهلک شده باشد»!
● پانسمان موقت دندان اشکال ندارد
پس از پایان برخی درمان های دندانپزشکی مانند درمان ریشه (عصب کشی) یا جراحی لثه، دندانپزشک ممکن است دندان را به صورت موقت پانسمان کند. این پانسمان ممکن است در دراز مدت در بزاق دهان حل شود و حتی مزه گس آن در دهان محسوس باشد. فرو دادن سهوی این مواد در افراد روزه دار اشکال ندارد.
● نخ دندان را فراموش نکنید
اگر روزه دار از روی عمد، ذرات گیر کرده میان دندان ها را فرو دهد، روزه اش باطل می شود. برای پرهیز از این اتفاق باید پس از صرف غذا از نخ دندان استفاده کنید. هیچ عذری برای عدم استفاده از نخ دندان در ایام روزه داری پذیرفته نیست. استفاده از مسواک، دهان شویه و نخ دندان جزء لاینفک بهداشت دهان و دندان هستند که به عقیده دندانپزشکان در هیچ حالتی نباید از آنها غافل شد. البته توجه داشته باشید که استفاده از نخ دندان در اصل جایگزین مسواک برای برداشتن پلاک و جرم میان دندان هاست، جایی که برس های مسواک به آنجا نمی رسد، نه بیرون کشیدن ذرات غذا از میان دندان ها. در حین روزه داری سعی کنید از هر قسمت نخ بیش از یک بار استفاده نکنید چرا که رطوبتی که جذب الیاف نخ شده است، در صورت بیرون آوردن نخ از دهان، رطوبت خارجی محسوب می شود و در صورت آمیختن دوباره آن با بزاق و فرو دادن آن، روزه را باطل می کند. بهتر است از نخ دندان های بدون طعم و اسانس استفاده کنید تا شبهه ای در مورد سلامت روزه تان نداشته باشید.
● نگران خوردن داروها نباشد
ممکن است دندانپزشک پس از انجام برخی درمان های دندانپزشکی اقدام به تجویز دارو کند. آنتی بیوتیک ها و ضددردها از جمله این داروها هستند که برای حفظ اثر درمانی خود باید با تناوب زمانی مشخصی مصرف شوند. دندانپزشک در ایام ماه رمضان به سادگی می تواند داروهای طولانی اثر را جایگزین مسکن ها و آنتی بیوتیک های مرسوم کند، به صورتی که تناوب مصرف آنها به یک یا دو وعده در روز کاهش یابد تا بیمار به سادگی بتواند در بازه بعد از اذان مغرب تا پیش از اذان صبح آنها را مصرف کند.
دکتر سیامک شایان امین روزنامه سلامت ( www.salamat.ir ) | 
