هرس درختان سیب و گلابی،اصول هرس،انواع جوانه و شاخه در درختان سیب،زمان هرس درختان دانه دار
تعریف هرس:به طور کلی هرس یا معادل انگلیسی آن Pruning عبارت از ،حذف کامل یا قسمتی از شاخه،ریشه،میوه،برگ و حتی گل می باشد.معادل اصلی هرس در واقع کلمه پیرایش میباشد.در اهمیت هرس باید متذکر شویم که اگر درختان از همان اول خوب تربیت شوند و هرس های فرمدهی خوبی داشته باشیم به نتایج خوبی خواهیم رسید.به خاطر داشته باشید که هرس امری سلیقه ای نیست بلکه کاری فنی و علمی میباشد.در ایران از سال 1333 هرس کاری کم کم مرسوم شده است . واز جمله پیشگامان هرس درختان در ایران آقای مهندس عباسعلی منیعی میباشد.عموما به خاطر اینکه اکثر میوه های مناطق معتدل سیب و هلو است بروی آن ها توضیح خواهیم داد.
علل اصلی هرس:
1-هرس فرم دهی:بروی شاخه های اصلی درخت صورت میگیرد.سه نوع هرس فرمدهی داریم:
الف)هرس فرمدهی جامی در سیب بیشتر انجام میگیرد.
ب)هرس فرمدهی هرمی
ج)هرس فرمدهی شلجمی بیشتر در هسته داران انجام میشود.
2-هرس باردهی:نگهداری و تربیت شاخه های جانبی و بارده درخت اطلاق میگردد.
انواع هرس:
۱-هرس سیاه یا خشک: هرسی است که در زمان خواب گیاه انجام میشود.
۲-هرس سبز:هرسی است که در زمان فعالیت گیاه صورت میگیرد.مثلا زخم زنی بروی پوست درخت در زمان فعالیت گیاه.
۳-هرس ریشه: دو بار صورت میگیرد در زمان کاشت نهال و دیگری در صورتی که درخت رشد رویشی بیش از حدی داشته باشد.در اواخر زمستان خاک پای درخت را زیر و رو میکنند وبعضی از ریشه ها را با بیل برش میدهند.
زمان هرس:عموما اگر ۷۰ درصد برگ درخت بریزد میتوانیم اقدام به هرس سیاه یا خشک نمائیم.در مناطق گرم میتوان در پائیز اقدام به هرس نمود. ولی در مناطق سردی مثل مشگین شهر اواخر زمستان اقدام به هرس سیب و گلابی مینمائیم.باید یادآور شویم که در مناطقی که در زمستان دما به زیر منفی 15 درجه برسد باید هرس هسته داران نظیر هلو و زرد آلو در اوایل بهار صورت گیرد.به آن علت در مشگین شهر هرس هلو در اوایل بهار صورت میگیرد.
اصول شش گانه هرس:
۱-هوا و نور باعث تغذیه و رشد اعضای شاخه درخت میشوند.
۲-قسمت های فوقانی شاخه بهتر از قسمت های پائینی آن تغذیه میشوند.
۳-از نظر رشد و نمو بین اعضای رویشی و بارده درخت رقابت متقابلی حکمفرماست.
۴-قسمتهای مختلف یک شاخه با هم همبستگی دارند.
۵-جوانه هایی که در قسمتی از درخت واقع شده اند که در آن جریان شیره خام بیشتر است تبدیل به شاخه های جوان تکامل یافته و تولید چوب میکنند.
۶-جوانه هائی که از شیره خام کمتری (شیره که در آوند چوبی منتقل میشود)تغذیه شده و در عوض اط شیره پرورده بیشتری استفاده نماید به سهولت تبدیل به دارد شده وبه جوانه گل تبدیل میشود.
نکته :برای انجام یک هرس موفقیت آمیز همیشه باید عناصر بارده را دقیقا شناسائی نمائیم تا نسبت به حفظ و تغذیه آنها اقدام نمائیم.
عناصر تشکیل دهنده یک شاخه میوه دهنده در سیب:
۱-کورسون:از رشد جوانه هایی که در روی شاخه های جوان انتهائی و منشعب از شاخه های درخت بوجود می آیند.
۲-جوانه چوب:جوانه چوب معمولا بروی شاخه های جوان قرار دارند.این شاخه ها پس از ریزش برگها به صورت شاخه های یکساله مشخص میشوند.در این مورد جوانه ها به صورت عضو پهن و فلس مانند و نوک تیزی در می آیند.
۳-جوانه گل یا جوانه میوه:اغلب بروی لامبورد یا برندی تاجدار به صورت انتهائی قرار میگیرند.و جوانه گل بزرگ ونوک پهن میباشد.
۴-بورس:از رشد محل اتصال دم میوه به شاخک حامل جوانه گل بوجود می آید.جوانه گل،لامبورد و برندی تاجدار قابلیت تبدیل به بورس را دارند.
۵-میخچه یا دارد:شاخه ای به طول چند میلی متر و حداکثر چند سانتی متر بوده که جوانه انتهائی آن رویشی بوده که حالت چین خوردگی دارد.و تبدیل به برگ میشود.
۶-لامبورد:عینا شبیه دارد میباشد ولی جوانه انتهائی آن جوانه گل میباشد.
۷-برندی ساده:شاخه است حداکثر تا ۲۰ سانتی متر طول و مثل دارد انتهای آن جوانه رویشی است.و معمولا هرس سه جوانه ای در آن است.
۸-برندی تاجدار: دقیقا مثل برندی ساده بوده ولی انتهای آن جوانه گل است.
۹-شاخه: طول بیش از ۲۰ سانتی متر داشته وجوانه انتهائی آن گل میباشد.
۱۰-نرک یا گورماند:شاخه ای حاصل از رشد سال جاری ایست که فاقد بار بوده وعمدتا به خاطر جذب بیش از حد شیره خام بوجود می آید ودر هرس از بیخ قطع میگردد.
شناسائی هر تک تک این شاخه ها توسط هرس کار الزامی است ودر این صورت است که میتوانیم بگوئیم هرس کاملی انجام داده ایم.
برش عرضی جوانه گل و چوب در سیب، اقتباس از کتاب هرس سیب و گلابی، دکتر گریگوریان
شماتیک لامبورد،انواع براندی ها و بورس در درخت سیب، عکس از یونس نعمتی میرک
نکات فنی در هرس سیب و هلو:
در سیب جوانه گل بروی شاخه های ۲ تا ۴ ساله به صورت انتهائی تشکیل میشود. در هرس شاخه های یکساله آنها را از روی یک سوم طول آنها با قیچی حذف میکنیم.در سیب گل بروی اسپور و یا سیخک تشکیل میگردد.هرس سیب هرس خفیف و کم خواهد بود.
در هلو جوانه گل بروی شاخه های یکساله به صورت جانبی تشکیل میشود.در هرس شاخه های آن را از روی دو سوم طول آنها برش میدهیم.در هلو گل بروی شیفون تشکیل میشود و هرس هلو شدید خواهد بود.
نکات فنی در اجرای هرس:
۱-درختی که چند سال هرس نشده نباید به یکبار هرس شود.
۲-زاویه بین شاخه ها باید نزدیک قائمه باشد.
۳-وسط تاج درخت به منظور نفوذ نور و هوا باید خالی شود.
۴-هرس سرشاخه ها برحسب قدرت شاخه خواهد بود.
۵-اگر شاخه ای قوی باشد کمتر هرس میشود.
۶-هرس بسته به سن و قدرت درخت متغییر است.
۷-میزان هرس بسته به رقم و زاویه و نوع خاک و میزان رطوبت متغیر است.
۸-ابتدا درختان مسن و بارده و سپس درختان جوان هرس شوند.
۹-برشهائی باقطر بیش از ۳ الی ۵ سانتی متر حتما چسب باغبانی به همراه قارچ کش زده شود.
۱۰-در انشعابات دو شاخه ای آنهائی که قطر متفاوت دارند حفظ شوند.
۱۱-شاخه قطور و سنگین طوری حذف شوند که پوست درخت پاره نشوند.
۱۲-شاخه های خشکیده ، مریض، آفت زده و مزاحم در تمام درختان میوه باید حذف شوند.
۱۳-نرک ها و پاجوش ها حتما حذف شوند.
۱۴-فاصله شاخه های اصلی ۲۵ الی ۳۰ سانتیمتر باشد.
۱۵ در مناطقی که دمای زمستان به زیر منفی ۱۵ درجه سانتیگراد میرسد هرس هسته داران توصیه میشود که در اوایل بهار اقدام به هرس کنند.مثل شهرستان مشگین شهر
۱۶-شاخه هائی که رو به پائین رشد میکنند باید حذف شوند.
برای بازدید کنندگان عزیز پیشنهاد میکنیم که کتاب هرس درختان میوه "سیب و گلابی" نوشته گریس وارد ، ترجمه دکتر وازگین گریگوریان را به دقت مطالعه نمایند. در این کتاب اصول هرس به همراه نکات فنی آن و عکس های جالب و آموزشی از اعضای بارده درخت به همراه روش هرس آنها آموزش داده شده است.
مطالب مشابه :
درختان میوه ایران
گل و گیاه زینتی نهال درخت و خواص گیاهان - درختان میوه ایران فروش کوکوپیت و پرلیت و خاک
انواع جنگل ها در كشور ايران و كاربرد آنها
جنگلها عمدتاً شامل تعداد زیادی از گونه‌های درختان با ثروت ایران در انواع نسترن, تا
انواع درختان دو پایه
انواع درختان دو پایه - درخت پسته از ایران به سایر نقاط مخصوصا به سواحل دریای مدیترانه
هرس درختان سیب و گلابی،اصول هرس،انواع جوانه و شاخه در درختان سیب،زمان هرس درختان دانه دار
گلکاری علمی وعملی،باغبانی، گیاهان داروئی - هرس درختان سیب و گلابی،اصول هرس،انواع جوانه و
برچسب :
انواع درختان ایران