کارگاه مدار فرمان

1- راه اندازی یک الکتروموتور سه فاز با کنترل از یک نقطه:

توضیح:این مدار که از یک استارت و یک کنتاکتور و یک تیغه ی باز(k1m)تشکیل شده است.با زدن استارت تیغه ی باز(k1m)بسته شده و موتور وصل میشود.همچنین باید به یاد داشته باشیم که این مدار به طور دائم وصل خواهد شد تا اینکه به وسیله ی کلید استپ ان را از مدار خارج کرد.

2-راه اندازی سه الکتروموتور سه فاز به صورت یکی پس از دیگری:

توضیح:این مدار که از سه کلید استارت و سه کنتاکتورو سه تیغه ی باز(k1m,k2m,k3m)تشکیل شده است.با زدن استارت (s1)کنتاکتور(k1m)وصل میشود و موتور اول وارد مدار میشود.وپس از ان با زدن استارت(s2)کنتاکتور(k2m)بسته میشود و موتور دوم نیز وارد مدار میشود.و در اخر با زدن استارت(s3)کنتاکتورسوم نیز وصل میشود وموتور سومی نیز روشن میشود.نکته مهم در این مدار در این است که حتما کنتاکتور (k1m)اول روشن باشد تا مدار کنتاکتور (k2m)وصل شود همچنین تا مدار کنتاکتور (k2m)وصل نشده باشد مدار کنتاکتور (k3m)وصل نخواهد شد.به طور خلاصه میتوان گفت که کنتاکتور(k1m)مستقل,کنتاکتور(k2m)تابع کنتاکتور(k1m)و کنتاکتور(k3m)تابع کنتاکتور های (k1m)و(k2m)هستند.

3-راه اندازی دو الکترو موتور سه فاز به صورت یکی پس از دیگری:

توضیح:این مدار که نوع دیگری از مدارات یکی پس از دیگری است از یک استپ.دو استارت و دو تیغه ی باز (k1m)و یک تیغه ی باز (k2m)تشکیل شده است.نحوه ی کار این مدار به این شکل است که با زدن استارت(s2),کنتاکتور(k1m)وصل و موتور اول وارد مدار میشودو همزمان با ان تیغه ی باز کنتاکتور (k1m)که در مسیر مدارکنتاکتور (k2m)قرار داده شده است وصل شده و مدار دوم نیز اماده ی استارت زنی میشود.پس با زدن استارت(s3)تیغه ی باز کنتاکتور (k2m)نیز بسته و موتور وارد مدار میشود.پس با این تعاریف میتوان نتیجه گرفت که کنتاکتور(k2m)وابسته با کنتاکتور(k1m)بوده و تا کنتاکتور اول وارد مدار نشده کنتاکتور دوم نیز خاموش خواهد بود.همچنین کلید(s1)به عنوان قطع کننده مدار مورد استفاده قرار میگیرد.

4 -راه اندازی دو الکترو موتور سه فاز به صورت یکی پس از دیگری(نیمه اتوماتیک):

توضیح:این مدار که مدار یکی پس از دیگری به صورت نیمه اتوماتیک نام دارد,از یک استپ,یک استارت,دو کنتاکتور,دو تیغه ی باز کنتاکتوریک تیغه ی بسته کنتاکتور(k2m) ,یک تایمر تاخیر در وصل و تیغه ی باز تایمر تشکیل شده است.نحوه ی کار این مدار به این شکل است که با زدن استارت(s2)کنتاکتور (k1m)وارد مدار شده و تیغه ی باز ان وصل میشود.بنابراین تایمر وارد مدار شده و از انجایی که ما از قبل ان را روی مدت زمان 10 ثانیه تنظیم کرده بودیم شروع به گرفتن زمان میکند و پس از 10ثانیه کنتاکت باز (k1t)بسته شده و مدار کنتاکتور(k2m)بسته و موتور دوم نیز وارد مدار میشود.دلیل وجود یک کنتاکت باز(k2m)در مسیر تایمر این است که تایمر دائم در مدار نماند و پس از 10 ثانیه و وصل کردن مدارکنتاکتور(k2m) تیغه ی بسته کنتاکتور باز شده و تایمر از مدار خارج شود این کار باعث میشود که از سوختن تایمر جلوگیری شود.کلید (s1)هم به عنوان قطع کننده کلی مدار به کار میرود. بنابراین کنتاکتور(k2m)تابع کنتاکتور(k1m)میباشد.

5-راه انداز سه الکترو موتور سه فاز به صورت یکی پس از دیگری(نیمه اتوماتیک):

توضیح:این مدار که مدار یکی پس از دیگری به صورت نیمه اتوماتیک با سه موتور است از یک استارت,یک استپ,سه کنتاکتور,سه تیغه ی باز کنتاکتور,دو تیغه ی بسته کنتاکتور,دو تایمر تاخیر در وصل و دو تیغه ی باز تایمر تشکیل شده است.با زدن استارت(s2)کنتاکتور اولی وارد مدار شده و تیغه ی باز (k1m)بسته میشود.بنابراین تایمر (k1t)که زمان10ثانیه برای ان در نظر گرفته شده است شروع به گرفتن زمان میکند و پس از 10ثانیه تایمر تیغه ی باز (k1t)را بسته و کنتاکتور(k2m)وصل شده وتیغه یباز (k2m)را می بندد,همچنین با وصل شدن این کنتاکتور تایمر (k2t)که زمان 15 ثانیه برای ان در نظر گرفته شده است شروع به تایم گرفتن میکندو پس از 15 ثانیه تیغه ی باز تایمر(k2t)بسته شده و کنتاکتور (k3m)وصل شده و تیغه ی باز ان بسته میشود.نحوه کار دو تیغه بسته(k2m,k3m)بر سر راه تایمر این است که پس از بسته شدن کنتاکتور ها این تایمر ها از مدار خارج شوند.نکته مهم در این مدار این است که کنتاکتور(k3m)تابع کنتاکتور(k2m)و کنتاکتور(k2m)تابع کنتاکتور(k1m)میباشد .

6-راه اندازی دو الکترو موتور سه فاز به صورت ستاره مثلث(قدرت):

توضیح:این دو مدار قدرت که مدار ستاره مثلث نام دارد همزمان میتواند در مدار یکی پس از دیگری با دو موتور مورد استفاده قرار گیرد به این صورت که در مدار کنتاکتور(k1m)مدار ستاره و در مدار کنتاکتور(k2m)مدار مثلث قرار گیرد دلیل این کار این است که جریان راه اندازی در روش مثلث برابر جریان راه اندازی در روش ستاره میباشد.به همین دلیل عموما روش ستاره به عنوان مدار راه انداز و روش مثلث پس از راه اندازی و قطع مدار ستاره وارد مدار میشود.

7-راه انداز سه الکترو موتور سه فاز به صورت یکی بدون دیگری:

توضیح:این مدار که مدار یکی بدون دیگری نام دارداز یک استپ,سه استارت,سه کنتاکتور,سه تیغه باز کنتاکتور,وسه تیغه ی بسته کنتاکتور تشکیل شده است.نحوه ی کار به این صورت است که با زدن استارت(s2)کنتاکتور (k1m)وارد مدار میشود.ولی چون یک تیغه ی بسته کنتاکتور(k1m)در مسیر کنتاکتور(k3m)وجود دارد با وصل شدن کنتاکتور(k1m)ان تیغه باز شده و مدار کنتاکتور(k3m)تا زمانی که کنتاکتور(k1m)قطع نشود ان هم وصل نمیشود البته همین امر در مدار کنتاکتور(k2m)صادق است به این صورت است که با زدن استارت(s3)و وصل شدن کنتاکتور(k2m)کنتاکتور (k1m)از مدار خارج میشود و یا با زدن استارت(s4)و وصل شدن کنتاکتور(k3m)کنتاکتور(k2m)از مدار خارج خواهد شد .بنابر این میتوان گفت که این سه کنتاکتور مستقل از هم کار خواهند کرد و هیچگاه دو موتور به طور همزمان در مدار نخواهند بود.

8-مدار میز مسابقه با سه شرکت کننده:

توضیح:این مدار که مدار میز مسابقه نام دارد و برای سه شرکت کننده در نظر گرفته شده است,یک استپ,سه کلید استارت,سه لامپ,سه کنتاکتور,سه تیغه باز کنتاکتور,و شش تیغه بسته کنتاکتور تشکیل شده است.نحوه کار به این شکل است که با زدن استارت(s2)کنتاکتور (k1m)وارد مدار شده و لامپ(L1)روشن میشود,همانطور که مشاهده میشود دو تیغه بسته کنتاکتور(K1m)در مسیر دو کنتاکتور دیگر وجود دارد.یعنی با زدن استارت اول و وصل شدن کنتاکتور اولی ان دو تیغه که بسته بودند باز شده و وصل شدن دیگر کنتاکتور ها را غیر ممکن میسازد.بنابر این دیگر شرکت کننده ها نمی توانند لامپ یا اژیر را به صدا در اورند البته همین نحوه کار نیز برای کنتاکتور(K2M)نیز صحیح است یعنی با زدن استارت(S3)کنتاکتور(K2M) وارد مدار و لامپ(L2)روشن میشود و دو تیغه بسته کنتاکتور (K2M)که در مسیر کنتاکتور(K1M)و(K3M) باز شده و ان مدار ها را جهت استارت زنی قطع میکنند.همچنین کنتاکتور(K3M)دقیقا همین کار را در برابر کنتاکتور(K1M)و (K2M)انجام میدهد.دلیل وجود استپ(S1)این است که مجری مسابقه پس از هر باربه صدا در اوردن اژیر ان را از مدار خارج نماید.
9-مدار میز مسابقه با تایمر تاخیر در قطع:

توضیح:این مدار در کار کرد مانند مدار قبلی است با این تفاوت که این مداراز سه تایمر تاخیر در وصل نیز تشکیل شده است.کار این سه تایمر (k1t,k2t,k3t)به این شکل است که هر بار با زدن استارت هر مدار ان تایمر که در سر راه لامپ قرار دارد وصل شده و پس از مدت زمان 5 ثانیه(زمان دلخواه)لامپ یا اژیر را از مدار خارج مینماید البته تایمر فقط زمان ان را اندازه میگیرد و وظیفه قطع کردن ان را در هر مدار تیغه های بسته (k1t,k2t,k3t) که بعد از تایم گرفتن باز میشوند و لامپ یا اژیر را خاموش میکنند بر عهده دارند.

10-راه انداز دو الکترو موتور سه فاز به صورت چپ گرد راست گرد کند:

توضیح:این مدار که مدار چپ گرد راست گرد کند نامیده میشود.این مدار تفاوتی با دیگر مدار ها دارد که علاوه بر مدار فرمان مدار قدرت نیز باید دچار تغییراتی بشود اول ما توضیح را از مدار فرمان شروع میکنیم,این مداراز یک استپ,دو استارت,دو کنتاکتور,دو تیغه باز کنتاکتور و دو تیغه بسته کنتاکتور تشکیل شده است نحوه کار به این صورت است که با زدن استارت(s2)کنتاکتور اول وارد مدار شد و تیغه باز (k1m)بسته میشود همچنین با وصل شدن کنتاکتور (k1m)تیغه بسته کنتاکتور(k1m)که در مسیر کنتاکتور (k2m)وجود دارد باز شده و وصل شدن کنتاکتور دوم را غیر ممکن میسازد تا اینکه با زدن استپ(s1)کنتاکتور(k1m)از مدار خارج شده و با زدن استارت(s3)کنتاکتور (k2m)وصل شده و موتور دوم به حرکت در می اید البته یک تیغه بسته کنتاکتور(k2m)نیز در مسیر کنتاکتور اول وجود دارد و پس از وصل شدن کنتاکتور دوم کنتاکتور اول نمی تواند وارد مدار شود و اما قدرت این مدار که از سه تیغه باز(قدرت)کنتاکتور(k1m)و سه باز(قدرت)کنتاکتور(k2m) استفاده شده است.ورودی کنتاکتور (k1m)مستقیما به(RST)وصل میشود و خروجی ان نیز به همین ترتیب است اما در کنتاکتور(K2M)ورودی به(RST)و خروجی به (TSR)وصل میشد دلیل این کار این است همانطور که میدانیم که برای اینکه جهت چرخش یک موتور را تغییر بدهیم باید جای دو فاز از سه فاز را عوض کنیم البته عوض کردن دو فاز به دلخواه است و تاکید ی بر عوض کردن فاز بخصوصی نیست مثلا میتوان در کنتاکتور (K2M)با جای(TSR)از(SRT)استفاده کرد.

11-راه اندازی دو الکترو موتور سه فاز به صورت چپ گرد راست گرد تند:

توضیح:این مدار که مدار چپ گرد راست گرد تند نام دارد تشکیل شده است از:یک استپ,دو کلید دوبل,دو کنتاکتور,دو تیغه باز کنتاکتور و دو تیغه بسته کنتاکتور.این مدار به این صورت کار میکند که استپ(s2)و استارت(s3) بر سر راه کنتاکتور اول و استارت(s2)و استپ(s3)بر سر کنتاکتور دوم قرار دارند.و اما نحوه اتصال به این شکل است که:

1-ورودی استپ(s2)به ورودی استپ(s3) 2-خروجی استپ(s2)به ورودی استارت(s3)و کنتاکت 13 کنتاکتور(k1m) 3-خروجی استارت(s3)به کنتاکت 14 کنتاکتور(k1m) 4-خروجی استپ (s3)به ورودی استارت(s2)و کنتاکت 13 کنتاکتور(k2m) 5-خروجی استارت(s2)به کنتاکت 14 کنتاکتور(k2m) همچنین علت وجود دو کنتاکت بسته دو کنتاکتور بر سر راه یکدیگر این است که اگر کنتاکتور(k1m)وارد مدار شد کنتاکتور(k2m)نتواند وارد مدار شود و بالعکس اگر کنتاکتور(k2m)وارد مدار شد کنتاکتور(k1m)نتواند وارد مدار شود علت این کار این است که چون مدار چپ گرد راست گرد است اتصال کوتاه رخ خواهد داد.همچنین در مدار قدرت ترتیب اتصال فاز ها به این صورت است که فازهای (RST)وارد کنتاکتور (K1M)میشوند و خروجی ان هم (RST)میباشد اما فاز های (TSR)وارد کنتاکتور(K2M)شده و فاز های (RST)خارج میشوند.

12-مدار چراغ راهنما:

توضیح:با زدن استارت(s2)کنتاکتور(k1m)وارد مدار شده ودر همان لحظه دو تیغه ی باز کنتاکتور(k1m)که یکی در سر راه لامپ سبز خیابان اول و یکی هم در سر راه لامپ قرمزخیابان دوم وجود دارد همراه با تایمر15 ثانیه ای وارد مدار میشوند پس از 15ثانیه کنتاکتور(k2m)به وسیله تایمر (k1t)که یک تیغه باز ان به عنوان استارت مدار دوم به کار میرود وارد مدار شده و کنتاکتور (k1m)را از مدار خارج مینماید و لامپ زرد خیابان اول به مدت 5 ثانیه روشن میماند و پس از 5 ثانیه کنتاکتور(k3m)به وسیله تایمر(k2t)به مدت 15 ثانیه وارد مدار شده و لامپ های قرمز خیابان اول و سبز خیابان دوم روشن میشوند و مدار کنتاکتور(k2m)قطع میشود. و پس از 15 ثانیه کنتاکتور(k4m)وارد شده و(k3m)را از مدار خارج میکند و کنتاکتور (k4m)به مدت 5 ثانیه لامپ زرد خیابان دوم را روشن نگه میدارد و پس از 5 ثانیه دوباره به اول مدار میرسد و روال عادی کار را انجام میدهد.

13-راه اندازی یک الکترو موتور سه فاز به صورت ستاره مثلث (دستی):

توضیح:این مدار که مدار ستاره مثلث دستی نام دارد شامل دو کلید استپ,یک کلید استارت,سه عدد کنتاکتور,دو تیغه باز کنتاکتور و دو تیغه ی بسته کنتاکتور تشکیل شده است.مدار فرمان این شکل به این صورت است که با زدن استارت(s2)کنتاکتور (k1m)و(k2m)وارد مدار شده و وصل میشوند در این مدار کنتاکتور(k2m) نقش کنتاکتور مشترک و کنتاکتور(k1m)به عنوان مدار ستاره کار میکند.با وصل شدن کنتاکتور(k1m)همانطور که مشاهده میکنیم تیغه بسته کنتاکتور (k1m) که در سر راه کنتاکتور (k3m)وجود داردمانع از ورود کنتاکتور(k3m)میشود زیرا در این گونه مدارات باید اول ستاره و سپس مثلث وارد مدار شوند .در این مدار هم کنتاکتور(k3m)نقش مثلث را ایفا میکند.در ادامه وقتی که استپ(s3)فشار داده شود کنتاکتور(k1m)از مدار خارج و کنتاکتور(k3m)وارد مدار خواهد شد نکته این مدار این است که تا هنگامی که کنتاکتور (k1m)وارد مدار نشده کنتاکتور(k3m)نیز نمی تواند وارد مدار شود.البته کنتاکتور(k2m)در هر دو حالت روشن خواهد بود.اما مدار قدرت این مدار به این شکل است که ما باید اول یک موتور ستاره مثلث داشته باشیم(سه ورودی و سه خروجی)سه فاز قدرت کنتاکتور0k2m)را مستقیما به ورودی موتور وصل میکنیم.خروجی موتور را در حالت ستاره به خروجی کنتاکتور(k1m)وصل کرده وسه ورودی کنتاکتور(k1m)را به هم اتصال میدهیم.اما در حالت مثلث به این شکل عمل میکنیم کهUرا بهZ-vرا بهx و wرا بهYوصل میکنیم.

14- راه انداز یک الکترو موتور سه فاز به صورت ستاره مثلث(اتوماتیک):

توضیح: این مدار که مدار ستاره مثلث اتوماتیک نام دارد شامل یک کلید استپ,یک کلید استارت ,یک تایمر تاخیر در وصل ,سه عدد کنتاکتور,دو تیغه باز کنتاکتور و سه تیغه ی بسته کنتاکتور تشکیل شده است.مدار فرمان این شکل به این صورت است که با زدن استارت(s2)کنتاکتور (k1m)و(k2m)وارد مدار شده و وصل میشوند در این مدار کنتاکتور(k2m) نقش کنتاکتور مشترک و کنتاکتور(k1m)به عنوان مدار ستاره کار میکندبا وصل شدن کنتاکتور(k1m)تایمر تاخیر در وصل که زمان 10ثانیه برای ان درنظر گرفته شده شروع به تایم گرفتن میکند و پس از 10ثانیه کنتاکتور (k1m)را قطع و کنتاکتور (k3m)را وارد مدار میکند. البته کنتاکتور (k3m) نقش حالت مثلث را ایفا میکند.نکته این مدار این است که تا هنگامی که کنتاکتور (k1m)وارد مدار نشده کنتاکتور(k3m)نیز نمی تواند وارد مدار شود.البته کنتاکتور(k2m)در هر دو حالت روشن خواهد بود.اما مدار قدرت این مدار به این شکل است که ما باید اول یک موتور ستاره مثلث داشته باشیم(سه ورودی و سه خروجی)سه فاز قدرت کنتاکتور(k2m)را مستقیما به ورودی موتور وصل میکنیم.خروجی موتور را در حالت ستاره به خروجی کنتاکتور(k1m)وصل کرده وسه ورودی کنتاکتور(k1m)را به هم اتصال میدهیم.اما در حالت مثلث به این شکل عمل میکنیم کهUرا بهZ-vرا بهx و wرا بهYوصل میکنیم.

15-راه اندازی دو الکترو موتور سه فاز به صورت یکی بجای دیگری:

توضیح:این مدار که مدار یکی به جای دیگری نام دارد از یک استپ,دو استارت,دو کنتاکتور,سه تیغه باز کنتاکتور و یک تیغه باز کنتاکتور تشکیل شده است.طرز کار این مدار به این شکل است که با زدن استارت(s2)کنتاکتور (k1m)وارد مدار شده و تیغه باز ان بسته میشود همچنین یک تیغه باز کنتاکتور (k1m)که در مسیر کنتاکتور دوم قرار دارد نیز بسته میشود.حالا با زدن استارت(s3)کنتاکتور(k2m)نیز وارد مدار میشود وتیغه باز ان بسته شده و یک تیغه بسته ان که در مسیر کنتاکتور(k1m)قرار داردباز شده و مدار کنتاکتور(k1m)را باز میکند. نکته این مدار این است که تا وقتی که کنتاکتور (k1m)وارد مدار نشده است کنتاکتور (k2m)نیز نمیتواند وارد مدار شود و وقتی که کنتاکتور (k2m)وارد مدار شود کنتاکتور (k1m)نمیتواند وارد مدار شود.

کارگاه مدار فرمان

مطالب مشابه :

مدارفرمان

جزو مدار فرمان با راهنمای فارسی

دانلود کامل نقشه های مدار فرمان و قدرت

کارگاه مدار فرمان

مدار فرمان و قدرت راه اندازی موتور سه فاز به صورت ستاره-مثلث دستی

طراحی مدار و نحوه راه اندازی الکتروموتورهای سه فاز صنعتی ( اصول مدارهای کنترل )

دانلود کلیه مدارات فرمان برق صنعتی با logoV5 بصورت PDF

مدار فرمان و قدرت راه اندازی موتور سه فاز آسنکرون به صورت ستاره-مثلث دستی

سیم کشی ستاره - مثلث