یادگیری آسان کارکرد کولیس و ریز سنج

ريزسنج

ريزسنج وسيله‌اي است كه دقيق‌تر از كوليس بوده و معمولاً براي دقت هاي بالا بكار مي‌رود.

اين وسيله از يك استوانه ثابت مدرج و يك استوانه متحرك مدرج - كه مي‌تواند

روي استوانه ثابت مدرج بچرخد و جابجا شود – و يك كمان فلزي متصل به استوانه ثابت

شده است.

ريزسنج وسیله ای است که توسط آن می توان ضخامت اجسامی مانند

صفحه کاغذ را اندازه گرفت.

گام ريزسنج عبارت است از جابجايي استوانه متحرك در طول استوانه ثابت به ازاي هر دو

چرخش و به نحوه طراحي و دقت دستگاه بستگي دارد.

گام ريزسنج مي‌تواند 1 ميليمتر يا 0/5 ميليمتر باشد.

هرگاه استوانه متحرك به 50 قسمت تقسيم شده باشد( ندای علوم تجربی)با چرخاندن استوانه متحرك به اندازه دو

دور كامل دهانه يك ميليمتر جابجا مي‌شود (گام 0/5ميليمتر) و در نتيجه 100 قسمت

از استوانه متحرك معادله 1 ميليمتر از استوانه ثابت (خط‌كش ثابت) مي‌باشد.

بنابراين دقت دستگاه يك صدم ميليمتر مي‌باشد.

فرض كنيد دهانه ريزسنج پس از چندين دور چرخش مقداري باز شده است،

حال براي خواندن اين مقدار تعداد ميليمترها را مي‌توان از روي استوانه ثابت خوانده

و با كسري از ميليمتر كه بر روي استوانه متحرك

خوانده مي شود جمع كرد و مقدار جابجايي را اندازه گيري نمود. ندای علوم تجربی

براي مثال اگر استوانه متحرك به اندازه 5 دور كامل و كسري از دور چرخيده شود

و گام ريزسنج برابر 0/5ميليمتر باشد.

خواندن اين عدد چنين است، 5 دور معادل 2/5 ميليمتر مي‌باشد و فرض كنيد عددي كه

روي استوانه متحرك خوانده مي‌شود 35 است پس اندازه‌گيري مورد نظر mm37/5 = 35/0 + 2/5 خواهد بود.

فیزیک و آزمایشگاه (انیمیشین)

کولیس:

کولیس وسیله ای است که برای اندازه گیری قطرهای داخلی و خارجی - ضخا مت - طول- از آن استفاده می شود کولیس مطابق شکل زیر شامل یک خط کش مدرج "(mainscale )و یک ورنیه متحرک درست شده است. خط کش ثابت برحسب سانتیمتر و میلیمتر است ورنیه دارای دو شاخک( JAWS) است از شاخک‌های کوچک برای اندازه گیری قطر داخلی و ازشاخک‌های بزرگ برای اندازه گیری قطر خارجی اجسام استفاده می شود.

ورنیه شامل 10 قسمت بوده و 9 میلیمتر است بنا براین می توان با این کولیس آسانی تا 10.1 میلیمتر را اندازه گرفت. دقت اندازه گیری کولیس از تقسیم کردن یک درجه خط کش به تعداد تقسیمات ورنیه به دست می‌آید.

برای اندازه گیری عمق در بعضی از انواع کولیس ها یک تیغه باریک وجود دارد که به ورنیه متصل بوده و با آن حرکت می‌کند. اوقتی صفر ورنیه بر صفر خط کش منطبق باشد انتهای تیغه بر انتهای خط کش منطبق می‌شود.

نحوه اندازه گیری با کولیس

1- ابتدا جسم مورد نظر ( قطر خارجی یا طول و قطر داخلی) در بین شاخک‌های ثابت و متحرک طوری قرار میدهیم که بترتیب هر کدام ازدو شاخک (بالایی یا پایینی )با بدنه جسم تماس داشته باشند. سپس

عددی که صفر ورنیه در مقابل آن قرار دارد و یا از آن گذشته است را مطابق شکل زیر 22 میلیمتر و سپس از روی ورنیه درجات از درجات ورنیه را پیدا می‌کننیم که درست در برابر یکی از درجات خط کش قرار گرفته باشند مثل شکل زیر 0/6میلیمتر که میتوانیم حالا بگوییم اندازه قطر خارجی 22/6 میلی متر است.

برای بزرگنمایی انیمیشین کولیس کلیک کنید

یادگیری آسان کارکرد کولیس و ریز سنج

مطالب مشابه :

یادگیری آسان چگالی با انیمیشین زیبا

آزمون آنلاین علوم تجربی

دانلود کتاب علوم تجربی پایه هفتم سال 93

مضرات استفاده از‌ طلا برای مردان

تفسیر نوار قلب

همرفت(كنوكسيون) چیست؟

یادگیری آسان کارکرد کولیس و ریز سنج

مفهوم کار و انرژی در علوم تجربی

مجموعه سوالات و نکات فصل 9 علوم هفتم

كتاب کار علوم تجربی هفتم