استاندارد های طراحی مدرسه

این مطلب شامل استاندارد های طراحی یک مدرسه مناسب بر اساس استاندارد های جهانی و البته سازمان نوسازی مدارس ایران می باشد.
البته در این مقاله به مواردی همچون عملکرد ها نیز اشاره شده است

استاندارد ها: qمحلی که برای احداث مدرسه در نظر گرفته می شود باید ضمن نزدیک بودن به مسیر وسایل نقلیه عمومی ، ازکارخانجات ، خطوط راه آهن و شاهراهها، بیمارستان ، گورستان،کشتارگاه ، دامداری ،مرغداری ، دباغ خانه، محل انباشتن زباله و کود، مراکز پر سر و صدا و پر رفت و آمد و سایر مراکزی که به نحوی ممکن است ایجاد مزاحمت، دود ، بو، گرد و غبار و سر و صدا نماید، دور باشد.
qمعیار جهت مساحت زمین مورد نیاز به منظور احداث مدرسه ،تعداد دانش اموزانی خواهد بود که بایستی در ان مدرسه به تحصیل اشتغال ورزند . بر این اساس حداقل اندازه لازم بازا هر دانش اموز 6 تا 8 متر مربع می باشد که فضای لازم جهت ورزش دانش اموزان نیز می بایست طبق ضوابط موجود ،مد نظر قرار گیرد .در هر حال حداقل مساحت لازم زمین ، بدون توجه به تعداد دانش آموزان هزار متر مربع پیشنهاد گردیده است.
qزمین بازی باید به قدر کافی وسعت داشته باشد که بدون ازدحام و برخورد ضمن بازی ، فعالیت دانش آموزان را به راحتی فراهم کند.این شرط با در نظر گرفتن مساحتی حدود 10 متر مربع برای هر دانش آموز مطلوب خواهد بود که البته این استاندارد بیشتردر محل هایی با ارزانی و فراوانی زمین قابل عمل خواهد بود.
qابلو كلاس درس بايد در محلی مناسب كه نور كافي به آن ميرسد قرار داشته و در معرض ديد كامل دانش آموزان و به رنگ سبز مناسب و غير براق باشد تا از ايجاد خيرگي بر اثر بازتاب نور جلوگيري گردد. فاصله تابلو كلاس درس از اولين رديف دانش آموزان 2/2 متر كمتر نباشد.
qبراي هر نفر دانش آموز در كلاس حداقل بايد 2/51 متر مربع سطح در نظر گرفته شود. حداكثر ابعاد قابل قبول براي كلاس درس 8 متر طول و 7 متر عرض مي باشد. ارتفاع سقف کلاس نبايد از 3 متر کمتر باشد.
qحداكثر ارتفاع پله در مدرسه 18 سانتيمتر و حداقل عرض آن 30 سانتي متر و طول آن حداقل 1.30متر باشد.
qسالن اجتماعات ، كارگاه ، آزمايشگاه ، مكانهاي ورزشي و اتاقهاي عمومي در نقشه ساختماني مدرسه طوري منظور شود ، كه مزاحمتي براي كلاسهاي درس بوجود نياورد.
qآبخوري عمومي آموزشگاه بايد داراي شرايط زير باشد: الف - كف محوطه آبخوري قابل شستشو ودارای شيب كافي و مناسب به طرف مجراي فاضلاب باشد. ب - ديوار لبه آبخوري بايستي از جنس قابل شستشو (نظير كاشي) بوده و داراي شيب مناسب بطرف مجراي فاضلاب باشد. ج - ديوار اطراف آبخوري از جنس قابل شستشو (نظير كاشي ، سراميك ، سنگ و …) باشد. د - آبخوري عمومي دانش آموزان بايد با شيرهاي مناسب با آب سردكن مجهز گردد و حداقل براي هر كلاس 45 نفر75 يك شير آبخوري پيش بيني شود. ارتفاع شير آن متناسب با سن دانش آموزان در دوره هاي مختلف تحصيلي (100 - سانتيمتر) از سطح زمين باشد. هـ – آبخوري بايد خارج از سرويسهاي بهداشتي و با رعايت شرايط بهداشتي و با فاصله حداقل 15 متر احداث گردد.
qتعداد توالتها در مدرسه به ازاء هر 40 نفر حداقل يك چشمه توالت و هر 60 نفر يك دستشويي در نظر گرفته شود.
qارتفاع دستشوئيها متناسب با سن دانش آموزان در دوره هاي مختلف تحصيلي 75 – 60 سانتيمتر از سطح زمينباشد.
qكلاسها بايد حتي الامكان طوري ساخته شوند كه از نور طبيعي استفاده نمايند، ترجيحاً پنجره ها در سمت چپ دانش آموزان تعبيه شود و سطح آنها حدود يك پنجم مساحت كلاس باشد.
qدر مورد كلاسهاي شبانه و يا كلاسهايي كه اجباراً از نور مصنوعي استفاده مي نمايند شدت روشنايي بايستي برابر 500 - 300 لوكس بوده و نحوه تابش طوري باشد كه ايجاد خيرگي در دانش آموزان ننمايد. ميزان نور راهروها بايستي برابر 150 – 100 لوكس و براي رختكن ، توالتها و دستشوئيها حداقل 100 - 50 لوكس در نظر گرفته شود.
qدرجه حرارت مناسب جهت كلاسها بين 21 - 18 درجه سانتي گراد و رطوبت 60 – 50 درصد مي باشد.
qكليه مراكز آموزشي بايد مجهز به وسايل اعلام و اطفاء حريق بوده و از نظر طراحي بايستي پيش بيني هاي لازم جهت تأمين راههاي ورودي و خروجي اضطراري با توجه به ظرفيت مدرسه و تعداد طبقات به عمل آيد. اين راهها بايستي با علائم ويژه و با رنگ سبز مشخص گردد تا محل فرار اضطراري مشخص گردند.
qحداقل دو راه فرار براي مواقع اضطراري كه از هر نقطه داخل ساختمان قابل رؤيت باشد لازم است و بايستی امکان تخلیه در کوتاهترين زمان ميسر گردد و اجزاء سازه ای مسيرهای فرار در مقابل حريق مقاوم باشد.
qوجود هر گونه حوض و حوضچه در محوطه مدارس ممنوع است.
qهر مدرسه بايستي داراي اتاق خدمات بهداشتي مجهز به تجهيزات كامل جهت انجام فعاليتهاي بهداشتي تغذيه اي و معاينات بهداشتي درماني دانش آموزان شامل بيماريابي ، بينــايي سنجي ، شنوايي سنجي و پايش رشد - آموزش بهداشت و تغذيه به كاركنان و دانش آموزان - كمك هاي اوليه در مواقع بروز حادثه و باشد.
qدر هر مدرسه بايد به ازاء هر دانش آموز 5/0 متر مربع فضاي سبز در نظر گرفته شود.
qبه منظور جلوگيري از ايجاد گرد و غبار در محيط مدرسه ، محوطه مدرسه بايد با آسفالت يا بتون كف و نظاير آن مفروش گردد.
qدید مستقیم از کلاس های درس به زمین های ورزشی وبازی برای دانش اموزان میسر نباشد تا تمرکز انان از بین نرود.
qسطح زمین های ورزشی باید صاف و یکدست و بدون هرگونه پستی و بلندی ساخته شود و از اصطکاک کافی نیز برخوردار باشد.
qتجهیزات ورزشی باید مطابق با اصول بهداشتی باشد و هر چندروز یکبار تمیز شود. تورهای دروازه ها، راکت ها، حلقه های بسکتبال و ... باید مطابق با استاندارد تهیه شود.
qتعداد درهای ورود و خروج باید متناسب با تعداد دانش آموزان باشد
qرختکن و تعویض لباس اکیدا نباید در زمین با سطوح پایین تر باشد.
qدر مواردی که در زمین بازی از توپ استفاده می شود محصور کردن آن حد اقل با ارتفاع 3 متر از بروز حوادث احتمالی چون برخورد توپ با شیشه پنجرههای کلاس و نیز بدن دانش آموزان جلوگیری خواهد کرد.
qدر محوطه باز که محل بازی و جست و خیز دانش آموزان است هیچ نوع مانعی نباشد.
qراههای دسترسی و عرض و ارتفاع سردر ورودی در محوطه طوری طراحی شود که امکان ورود و حرکت آسان خودرو های سبک و سنگین امدادی را فراهم آورد.
qمحل عبور دانش اموزان ومسیر عبور وسایل نقلیه (مثل امبولانس-ماشین حمل اثاثیه وتجهیزات مدرسه-ماشین اتش نشانی وغیره) باید از هم جدا باشد ودر صورت عدم امکان محل عبور دانش اموزان با نصب علایم راهنمای مشخص شود.
qمحل عبور دانش اموزان باید مشخص وقابل رویت باشد.
qجدا کننده ها (دیوار محوطه وجدا کننده پارکینگ از سایر قسمتها)در صو رتیکه به صورت نرده باشد فاصله میله های عمودی ان نباید از 10 سانتی متر بیشتر باشد.
qجدا کننده ها باید دارای ارتفاع کافی حداقل به میزان 80/ 1 متر باشد.

qدر جانمایی سرویس های بهداشتی اصول زیر می بایستی رعایت گردد:
موجب آلودگی خاک های سطحی نشود.
در معرض باد غالب قرار نگیرد.
امکان دسترسی راحت برای استفاده کنندگان فراهم باشد.
امکان توسعه آنی این فضاها در صورت افزایش ظرفیت مدارس وجود داشته باشد.
استقرارآبخوری در داخل فضای سرویس های بهداشتی مطلقا ممنوع است.
مکان استقرار سرویس های بهداشتی دارای فاصله مناسب با کلاس ها و سایر فضاهای آموزشی باشد.
qدر صورتی که تعداد سرویس های توالت بیش از 4 چشمه باشد.تعبیه دو ورودی وخروجی الزامی است.
qعرض دهنه ورودی 20/ 1متر نباشد.
qمحل تعبیه ورودی در دسترس مستقیم با فضای دستشویی ها بوده ودارای دید مستقیم به فضای توالت ها نباشد.
qچون سرویس بهداشتی معمولا روی کرسی چینی احداث میشود.تعبیه حداقل 3 پله با ارتفاع مناسب مطابق با مشخصات مندرج در استاندارد ملی ایران الزامی است.
فضای دستشوئی ها:
چشمه های توالت باید به صورت قرینه نسبت به هم باشند
رنگ در فضاها:
بهتر است از رنگ هاي روشن استفاده شود چون اتاق ها بزرگ تر به نظر مي آيند:
بهتر است از بيشترين سطح هاي سقف و ديوار براي دستيابي به بالاترين ميزان بازتاب نور استفاده شود. مي توان با طراحي مناسب نور و استفاده از بازتاب سطح هاي مجاور تا 25 درصد از شمار چراغها كم كرد.
اتلیه معماری:
در اتلیه های معماری نور باید هم به طریق طبیعی وهم به صورت مصنوعی باشد
رنگ دیوارها باید سفید-کرم و یا از رنگ های سبز بسیار کم رنگ باشد
رنگ میز های این سالن باید مات بوده تا براقی میز ها خللی در کار طراحی وارد نکند
کف نباید صیقلی بوده وقابل شست وشو باشد.
اتاق مربی باید دید کافی نسبت به سالن اصلی داشته باشد.
فضا می تواند دارای دستشویی درداخل فضای اتلیه باشدوحداکثر به وسیله یک پارتیشن جدا شود
راهرو و دیوارها
در راهرو و پله ها بهتر است رنگ سرد و آرام باشد که این رنگها علاوه بر آرامش محیط در کنترل هیجانات روحی دانش آموزان تاثیر دارد.ابعاد راهروها رنگ دیوارها و جنس و نوع مواد و مصالح در روحیه دانش آموز تاثیر می گذارد.
تجهیزات آتش نشانی:
در مدارس باید خاموش کننده های دستی پودر وگاز 6 کیلویی و گاز کربنیک ( ) چهار کیلویی به تعداد لازم حداکثر به فاصله هر 22 متر یک دستگاه درنظر گرفته شود.
استفاده از قرقره های آتش نشانی (هورزیل) متصل به آب شهر یا منبع ذخیره مجزا و پمپ مستقل در فواصل لازم و مناسب ضرورمی باشد.
آموزش های لازم جهت استفاده مناسب و اصولی از امکانات و تجهیزات ایمنی برای کادر آموزشی ودانش آموزان در سطوح مختلف الزامی است.همچنین خاطر نشان می سازد که قبل از احداث، تأسیس و بهره برداری از مدارس اخذ تائیدیه ایمنی از آتش نشانی می تواند در ارتقاء ایمنی مدرسه نقش بسزایی ایفا نماید.
قبل از نصب بخاریها نسبت به سرویسو رفع نقایص احتمالی آنها بالاخص در ناحیه سیستم سوخت رسانی دستگاه اقدام نمائید.-کوره دستگاهها را حتماً نظافت کنید.
حتی الامکان وسایل گرمازا را در فاصله نیم متر ازدودکش مربوطه نصب نمائید.
وسایل گرمازا مانند بخاری ها را در نزدیکی وتماس نزدیک با پرده ها وسایر اجسام قابل اشتعال نصب نکنید.
در صورت بروز آتش سوزی در بخاریها خونسردی خود را حفظ کرده و در وهله اول جریان سوخت دستگاه را قطع کرده وابتدا سازمان آتش نشانی را مطلع نمائید.
چنانچه از سقف های شیروانی استفاده شود، فضای داخلی آن از ضایعات و فضولات پرنده های وحشی که یکی از عوامل بروز حریق خود به خودسوز می باشد، حداقل ماهی یکبار توسط سرایدار پاکسازی شود.14-حتی المقدور از استفاده از سقف های شیروانی با خرپاهای چوبی احتراز شود

استاندارد های طراحی مدرسه

استاندارد های طراحی مدرسه

مطالب مشابه :

طرح منتخب گروه معماری "Steven Holl" برای مسابقه طراحی مدرسه هنر گلاسکو

نکاتی طلایی در طراحی مدارس

استاندارد های طراحی مدرسه

دانلود کتاب معماری : طراحی مدرسه بر اساس اصول معماری پایدار

ضوابط و معیارهای طراحی مدرسه

چگونگی شیت بندی طرح معماری

ضوابط و معیارهای طراحی مدرسه