برخی از نکات و دستور العمل هایی که در اتاق عمل و بیمارستان باید بدانید

دستورالعمل ضدعفونی هنگام ریختن یا پاشیده شدن مواد آلوده بر روی سطوح
در مورد بیشتر موادی که بر روی سطوح پخش می شوند (از جمله مواد غذایی،ادرار یا استفراغ) تمیز نمودن با آب و مواد شوینده کافی بنظر می رسد. درمورد موادی که بطور بالقوه می توانند حاوی ارگانیسم مضر باشند بایست از مواد ضدعفونی کننده استفاده شود.
استفاده از دستكش های یكبار مصرف جهت تمیز نمودن این مواد الزامیست . در مواردی که خطر آلوده شدن لباسها وجود دارد پوشش محافظ نیز باید استفاده گردد.
در صورت ریخته شدن خون و یا مایعات و یا هر گونه مایع آغشته به خون بایستی ماده ضدعفونی کننده هیپوکلریت سدیم با غلظت 1% جهت پاك کردن وضد عفونی مورد استفاده قرار گیرد.
نحوه تمیز کردن : ابتدا دستمال پارچه ای یا دستمال کاغذی حوله ای را بر روی مایع آلوده ریخته شده انداخته، تا مواد آلوده جذب شده و سپس مایع ضدعفونی کننده را روی آن ریخته و حداقل به مدت ده دقیقه به همان حال باقی بماند و سپس کلیه پارچه ها، دستمال، دستكش و احتمالاً پوشش مورد استفاده بایست به نحو مطلوب دور انداخته شوند. در مواردی که استفاده از هیپوکلریت سدیم موجب آسیب رساندن به سطوح می گردند، استفاده از ماده جایگزین مانند (آب اکسیژنه 3% )مناسب می باشد. ذکر این نكته ضروری است که مایع ضدعفونی کننده بایستی بطور صحیح و دقیق رقیق شده و برای هر بار استفاده بصورت تازه تهیه گردد.

) دستورالعمل کاربرد گلوتارالدیید GLUTARALDEHYDE ) یا سایدکس)
محلول گلوتارالدیید % 2 برای ضدعفونی واستریل کردن وسایل دندانپزشكی ،جراحی ،آندوسكوپی ، حرارت سنج ها و وسایل پلاستیكی و لاستیكی مورد استفاده در راههای تنفسی و بیهوشی به کارمی رود.
مكانیسم اثر: گلوتارالدیید یك دی آلدئید اسید ی است . قلیایی کردن این ماده بابیكربنات سدیم یا نمك های پتاسیم منجربه تبدیل آن به یك عامل ضد میكرب قوی بااثرمیكرب کشی ، ضدتوبرکلوزیس،قارچ کشی ، اسپورکشی و فعالیت ضدویروسی می شود .توانایی ترکیب حتی در حضور مواد آلی (خون ، بافت ، مخاط )نیز به میزان زیاد باقی می ماند.
هشدارها:
١ بخارا ت حاصل از محلول ممكن است باعث تحریك دستگاه تنفسی شود.
٢ تماس محلول با پوست و مخاط ممكن است باعث بروز حساسیت گردد.
نكات قابل توصیه : از تماس محلول باچشم ها، پوست و غشاهای مخاطی بایداجتناب شود. در صور ت تماس اتفاقی ، موضع باید سریع با آب شسته شود و درخصوص چشم ها به پزشك مراجعه شود.
مقدار مصرف : برای ضدعفونی و استریل کردن وسایل ابتدا باید دبریدهای موجود برروی اجسام توسط برس و یك محلول پاك کننده ملایم پاك گردد. سپس وسایل تمیز و خشك شده به مدت 10_٢٠ دقیقه برای ضدعفونی شدن و به مدت حداقل ٣ ساعت برای استریل شدن (از بین رفتن اسپورهای بیماری زا )در ظرف حاوی محلول قلیایی گلوتارالدیید غوطه ور گردند. برای به حداقل رسانیدن بو و جلوگیری ازتبخیر، در ظرف بسته نگهداشته شود. بایستی محلی که گلوتارالدیید استفاده می شود تهویه مناسب داشته باشد.

دستورالعمل مربوط به نظافت مرطوب
نظافت مرطوب با فواصل زمانی مشخص جهت برطرف نمودن رسوبات و رنگها و آلودگیهایی از این قبیل مورد استفاده قرار می گیرد. توالت ها و سایر مناطق مرطوب مشابه حداقل روزانه یكبار نیاز به نظافت دارند. فواصل زمانی این نظافت در بخشهابراساس صلاحدید مسئول بخش تعیین میگردد.
مواد دترجنت معمولی جهت نظافت کافی بوده و بایستی بصورت تازه و روزانه تهیه گردند. وسایل مربوط به این نظافت از قبیل سطل ها ، وسایل تمیز کننده زمین و سایر سطوح بایستی تمیز و بصورت خشك نگهداری شده و در محل مناسب تخلیه گردند.
خشك نمودن وسایل تمیز کننده زمین لازم بوده زیرا این وسایل براحتی با باسیل های گرم منفی آلوده می شوند، ولی این آلودگی بصورت موقت به سطح زمین منتقل شده و مشكل جدی ایجاد نمی نماید . ذکر این نكته ضروری است که وسایل تمیزکننده پس از استفاده در اتاق بیماران عفونی و یا اطاقهای ایزوله و یا احتمالاً قبل از استفاده در اتاق بیمارانی که نقص سیستم ایمنی دارند ، بایستی ضد عفونی شوند. روش مرجح برای ضد عفونی توسط ماشین با سیستم حرارتی ودر لندری می باشد. ولی میتوان از روش دیگری نیز استفاده نمود. در این روش ابتدا کاملاً شستشو انجام و سپس در محلول هیپوکلریت سدیم ١% غوطه ور شده ( حداکثر به مدت ٣٠ دقیقه) و سپس مجدداً بطور کامل شستشو و خشك می گردد .

دستورالعمل نحوه عملكرد اتاق عمل درموارد جراحی کثیف(Dirty Cases)
امروزه بستن اتاق عمل به مدت ٢۴ تا ٤٨ ساعت برای جراحی های کثیف دیگر ضروری به نظر نمی رسد. لذا لا زم نیست بعد از اعمال جراحی آلوده یا کثیف،اتاق عمل تعطیل گردد.
تكنیك های مناسب نظافت در این موارد شامل استفاده از زمین شوی کاملاآغشته با ماده ضدعفونی کننده و یا ریختن ماده ضد عفونی کننده روی زمین(flooding)است . استفاده از دترجنت و هیپوکلریت و یا کاربرد دترجنت فنولی برای این منظور مناسب است.
دیوارها فقط در صورتی که مستقیماً آلوده شده باشند باید پاك شوند.
کلیه سطوح تجهیزات با الكل ٧٠ % پاك و ضدعفونی گردد.
تمام لوازم و وسایل، ملحفه ها و زباله ها باید به دقت در داخل کیسه قرار داده شوند.
گان ها، ماسك ها و روکفشی هایی که به هنگام کار و حین جراحی مورد استفاده قرار گرفته اند باید در ظروف مناسب و در داخل اتاق باقی بمانند.
پرسنل نباید در حالیكه کاور کفش، ماسك، گان، کلاه یا دستكش پوشیده اند، اتاق عمل را ترك کنند.
توجه : در صورت انجام موارد فوق لازم نیست که موارد جراحی کثیفdirtycaseدر انتهای لیست عمل روزانه (آخرین عمل ) قرار گیرد.

دستورالعمل نحوه عملكرد اعضاء تیم جراحی در اتاق عمل
پرسنل جراحی در مواقعی که علائم و نشانه های بیماری عفونی مسری ای دارند بایستی به مسئولین گزارش دهند . در این مواقع برای پرسنل جراحی که ضایعات جلدی درناژ شونده دارند باید نمونه کشت تهیه شود و حسب نظرسرپرست مربوطه تا زمانی که وجود عفونت درآنها رد شود یا درمان کافی دریافت نموده و عفونت آنها بهبودی یابد از انجام کارها و وظایفی که خطر ایجادعفونت را بالا می برد معاف گردند.
پرسنل جراحی که دربینی، دست یاسایر نقاط بدن با میكروارگانیسم هایی مانند استافیلوکوکوس اورئوس یا استرپتوکوکوس گروه A کلونیزه شده اند نبایدبه طور روتین از انجام کار معاف شوند مگر آنكه از نظر اپیدمیولوژیك شواهدنشان دهند که با انتشار میكروب در محیط و ایجاد عفونت در بیماران ارتباط داشته اند.
ناخن ها باید کوتاه باشند و نباید از ناخن مصنوعی استفاده شود.
قبل از عمل جراحی، دست ها حداقل به مدت ٣ تا ٥ دقیقه با ماده ضدعفونی کننده مناسب اسكراب جراحی شوند . دست و ساعد تا بالای آرنج بایستی اسكراب شود.
پس از استفاده از دستشویی ، دستها باید شسته و ضدعفونی گردد و لباسها تعویض گردد.

دستورالعمل نظافت دیوارها و سقف
در صورتیكه این سطوح تمیز، خشك، صاف و سالم باشند. احتمال خطر عفونت بسیار پایین می باشد.
نظافت دیوارها وسقف جهت جلوگیری ازآلودگی وکثیفی ظاهری بایستی درفواصل منظم انجام پذیرد.لازم به ذکر است فاصله زمانی مطلوب بایستی توسط مسئول بخش برنامه ریزی گرد این فاصله بطور معمول نبایست از ٦ تا١٢ ماه جهت بخش های معمولی و از ٦ ماه برای اتاقهای عمل تجاوز نماید.
استفاده از مواد ضدعفونی مگر در موارد آلودگی شناخته شده لازم نمی باشددر صورت پاشیده شدن خون یا سایر مواد آلوده بایستی بلافاصله پاك گردد هنگام نظافت دیوارها، سطوح حتماً بایستی تا حد ممكن خشك شود.
قسمت های خراب دیوار خصوصاً در اتاقهای عمل بدلیل افزایش احتمال انتقال عفونت بایستی سریعاً تعمیر و صاف گردند.
دستورالعمل نظافت زمین (کف)
* در رابطه با نظافت زمین این نكته قابل توجه می باشدکه میزان عفونتهای بیمارستانی با استفاده از مواد ضدعفونی کننده بجای مواد شوینده تغییر قابل توجه پیدا نمی کند واستفاده از مواد پاك کننده معمولی جهت نظافت بطورطبیعی کافی بنظر میرسد.
* استفاده از مواد ضدعفونی کننده تنها جهت موارد شناخته شده و یا احتمال ایجاد عفونت(جمع آوری ترشحات عفونی آلوده به HIVیا HBV) بایستی انجام گیرد.
* ضد عفونی نمودن زمین و یا سایر سطوح فقط در موارد مربوط به اتاقهای تمیز (Room Clean)مانند اتاق عمل و یا اتاقهای ایزوله و یا هر منطقه ای که توسط کمیته کنترل عفونت تشخیص داده بایستی انجام گیرد. ولی به هرحال تاکید این نكته لازم است که خطر ابتلاء به عفونت از طریق زمین و یا سایرموارد محیطی ذکر شده پایین بوده و نظافت به تنهایی معمولاً کافی می باشد.

دستورالعمل نكات بهداشتی در مورد جمع آوری و تفكیك البسه در بخشها
* جمع آوری و انتقال ملحفه آلوده به خون، مایعات بدن، ترشحات، یا مواد دفعی باید به گونه ای باشد که از مواجهه با پوست یا مخاط ، آلودگی لباس، و انتقال میكروارگانیسم ها به سایر بیماران و محیط جلوگیری به عمل آید. هرگز نباید ملحفه کثیف را روی زمین یا سطوح تمیز قرار داد.
* اگر ملحفه ها به خون و سایر مایعات بدن آلوده باشد بایستی از وسایل حفاظتی مثل دستكش و ماسك استفاده شود.
* پرسنل مسئول جمع آوری البسه بایستی برعلیه بیمای هپاتیت Bواکسینه شده باشند.
* در هنگام جمع آوری البسه باید آرامش کامل داشت و از شتابزدگی اجتناب نمود.
* ملحفه های غیر عفونی بایستی در کیسه های پارچه ای( بین ها) قرار داده شود.
* ملحفه های آلوده شده با خون و یا سایر مایعات بدن بایستی در کیسه های پلاستیكی مقاوم قرار داده شود.

دستورالعمل نگهداری و ضدعفونی ترمومتر
ترمومتر های دهانی باید به صورت خشك و تمیز نگهداری شود.
نگهداری دائم ترمومتر در مواد ضد عفونی کننده باعث افزایش احتمال رشد باسیل های گرم منفی خواهد شد.
درصورتیكه برای بیمار از ترمو متر اختصاصی استفاده می شود بایستی پس از هر بار استفاده، توسط پنبه یا گاز آغشته به الكل70% تمیز شده، سپس با آب شستشو و بصورت خشك برای دفعات بعدی نگهداری شود.

دستورالعمل نگهداری و ضدعفونی دستگاه ساکشن
شیشه مربوط به ساکشن بدون در نظر گرفتن مقدار مایع آسپیره شده بایستی بطور روزانه تخلیه گردد.
شیشه ساکشن را می توان داخل فاضلاب تخلیه نمود و پس از شستشوی با محلول دترجنت، خشك کرد. لازم به ذکر است که استفاده از دستكشهای غیر استریل کافی بوده و شستشوی دستها پس از دفع مایع شیشه ساکشن، الزامی است .
در هر بار استفاده از دستگاه ساکشن برای بیمار، بایستی کتتر جدیدی مورد استفاده قرار گیرد.
در حالت کلی استفاده از مایع ضد عفونی کننده در شیشه ساکشن توصیه نمی شود. ولی درصورتیكه احتمال آلودگی محیط توسط ترشحات آسپیره شده وجود داشته باشد، می توان به مقدار کافی آب ژاول برای رسیدن به درصد مطلوب آن (1%)جهت ضد عفونی ، به داخل شیشه آسپیره نمود و حداقل به مدت ده دقیقه قبل از تخلیه و شستشو به همین حال باقی گذاشت .
در مدتی که دستگاه ساکشن مورد استفاده قرار نمی گیرد، شیشه بایستی به صورت خشك نگهداری شود و کتتر جدید تا قبل از استفاده، به دستگاه وصل نشود.

دستورالعمل نگهداری و ضدعفونی لارینگوسكوپ
در اکثر موارد شستشوی تیغه لارینگوسكوپ با یك شوینده، آبكشی و خشك کردن آن کافی است ولی اگرنیاز به ضدعفونی کردن باشد، ضدعفونی سازی با الكل 70 % و یا غوطه ور نمودن آن در گلوتارآلدیید برای مدت 10 دقیقه و شستشو با آب کافی خواهد بود.

دستورالعمل های مربوط به استفاده از اشعه ماوراء بنفش
بطور کلی کارایی اشعه ماوراء بنفش(U.V) در اتاق عمل، و دیگر قسمتها جای سوال است . بنابر این استفاده از چراغ اشعه ماوراء بنفش به تنهایی برای ضدعفونی سطوح و اتاقها توصیه نمی گردد.
چراغ اشعه ماوراء بنفش باعث کاهش تعداد میكروارگانیسم های زنده در داخل اتاق عمل در حد50% می شود ولی کاهش در تعداد موارد عفونت زخم به دنبال استفاده از اشعه ماوراء بنفش مشاهده نشده است.

دستورالعمل های مربوط به استفاده از دستكش جراحی
اگر در حین عمل، دستكش ها سوراخ شوند، باید بلافاصله تعویض شوند.
در موارد خاص توصیه می شود برای رعایت احتیاط های عمومی precautions) (universal دو جفت دستكش پوشیده شود.
اگر پرسنل بعد از کار کردن روی یك موضع جراحی بخواهند بر روی موضع دیگری کار کنند باید دستكش های خود را عوض کنند.
ترجیحاً در هنگام عمل جراحی باید دستكش به روش استریل و بسته پوشیده شود.

دستورالعمل های مربوط به استفاده از ماسك جراحی
* به هنگام ورود به اتاق عمل اگر قرار است عمل جراحی شروع شود یا اگر عمل جراحی در حال انجام است یا اگر پگ های وسایل جراحی استریل، باز شده باشند بایستی ازماسك جراحی (high- efficiency mask)استفاده گردد تا بینی و دهان پوشیده شود.
* در تمام طول مدت جراحی، بایستی از ماسك استفاده شود.
* هر فردی که در زمان انجام عمل جراحی وارد اتاق عمل می شود باید ناحیه دهان و بینی خود را با ماسك به طور کامل بپوشاند.
* اگر در حین عمل، ماسك آلوده یا خیس( مرطوب) شود، باید تعویض گردد.
* استفاده از ماسك ضخیم یك لایه از جنس پارچه یا فرم Laminated fabric کافی است. ماسك های پارچه ای نخی که قابل استفاده مجدد میباشند، به اندازه ماسك هایی که از مواد مصنوعی (Synthetic fabric) ساخته شده اندکارایی دارند.
* ماسك جراحی را نباید از گردن آویزان نمود و یا در جیب گذاشت و دوباره استفاده نمود.
* در موارد احتمال بیماری سل بایستی از ماسكهای با کارایی بالا استفاده گردد.

دستورالعمل مربوط به تهویه اتاق عمل
منشاء باکتری های منتقله از راه هوا در اتاق های عمل ، عمدتاً پوست افراد حاضر در اتاق می باشد.
اتاق عمل باید در مقایسه با کوریدورهای پیرامونش، تحت فشار مثبت قرار گیرد جریان هوا (حرکت آن) باید همیشه از منطقه استریل به سمت منطقه پاك و از این قسمت به طرف منطقه حفاظت شده باشد (پیشنهاد می شود 15 بار در ساعت هوای اتاق عمل تعویض گردد که 3 بار آن هوای تازه باشد) بهتر است ورود جریان هوا از سمت سقف و خروج آن نزدیک به کف زمین باشد.
نباید در اتاق های عمل پنجره هایی که می توانند باز شوند وجود داشته باشند ودرب ها باید کاملاً بسته باشند و فقط در مواقع ضروری عبور وسایل، پرسنل و بیمار، درب های اتاق عمل باز گردد. ورود پرسنل به اتاق عمل فقط به پرسنل ضروری جهت عمل محدود شود.
برای انجام جراحی های ایمپلت، ارتوپدی، استفاده از اتاق عمل های مجهز به هوای مافوق تمیز در صورت وجود پیشنهاد می گردد.
برخی تحقیقات نشان داده اند که انتقال باکتری ها از راه هوا(airborne infections)در محیط اتاق عمل نقش مهمی در عفونت اعمال جراحی عمومی ندارد بنابر این شاید استفاده از روشهای پرهزینه استریل کردن هوا در اتاقهای عمل برای عمل های جراحی عمومی جای سوال داشته باشد.

دستورالعمل های مربوط به کنترل عفونت در اتاق ریكاوری
اتاق ریكاوری باید دارای محلی برای شستن دستها باشد.
اتاق ریكاوری بایستی تسهیلاتی از نظر جداسازی بیماران عفونی داشته باشد.

دستورالعمل های مربوط به کنترل عفونت قبل از عمل جراحی
در مورد بیمار مراقبت های قبل از عمل و آمادگی وی اهمیت ویژه ای دارد و بایستی در این رابطه فرآیندهای زیر مدنظر باشد:
* ارزیابی کامل بیمار قبل از عمل از نظر وجود عفونت
* قبل از عمل جراحی عفونت های سایر قسمت های بدن و دور از محل عمل مشخص و تحت درمان قرار گیرد و اعمال الکتیو تا رفع کامل مشکلات عفونت به تأخیر انداخته شود.
* کنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت توصیه می شود.
* بیمار تشویق به ترک مصرف سیگار شود(بیمار حداقل 30 روز قبل از عمل ازکشیدن سیگار، پیپ، قلیان و جویدن تنباکو خودداری نماید).
* از دادن محصولات خونی لازم برای بیماران دریغ نکنید و بیمار در زمان جراحی کم خون نباشد.
* در صورتیکه بیمار چاق باشد قبل از عمل نسبت به کاهش وزن اقدام گردد.
* دوش گرفتن با آنتی سپتیک قبل از عمل پیشنهاد می گردد.
* لازم است بیمار شب قبل از عمل دوش گرفته و یا با مواد آنتی سپتیک حمام نماید.
* در مورد چیدن موی محل عمل بایستی به موارد زیر توجه داشت:
* مو های محل عمل را مگر اینکه ایجاد مزاحمت برای عمل جراحی نماید، اصلاح نکنید.
* در صورت نیاز به اصلاح این کار بلافاصله قبل از عمل و با ماشین ریش تراش انجام گیرد.

راهكارهای مربوط به پاك کردن و نظافت سطوح محیطی اتاق عمل
در فواصل بین اعمال جراحی ، سطوح سخت و کف زمین تمام اتاق های عمل بایستی با استفاده از زمین شوی آغشته با ماده ضدعفونی کننده هیپوکلریت( 1% تا 2% )کاملا تمیز و پاك گردد توصیه (CDC)
بعد از آخرین عمل جراحی روز یا شب، بایستی کف اتاق عمل با ماده گندزدای مناسب شستشوی گردد.
شستشوی کف اتاق ها و کوریدورها در شب به طریقه مرطوب(wet vaccuming) ضروری است. بایستی لبه پنجره ها و قفسه ها نیز روزانه شستشو شوند.
محلها و نقاطی که عفونت از آن طریق ممكن است ایجاد گردد به ترتیب عبارتند از
* سطح پوست اعضاء تیم و پرسنل اتاق عمل
* دستگاه هاو سطوحی که به اندازه کافی نظافت نشده اند
* ذرات موجود در هوا
* پوست و مخاط بیمار
درب هر اتاق عمل به جز برای عبور پرسنل، بیمار و تجهیزات باید بسته باشد .تعداد پرسنلی که اجازه ورود به اتاق عمل را دارند، باید به حداقل برسد.
کف اتاق عمل نباید سوراخ داشته باشد و در صورت امكان، سایر سطوح نیزباید در مقابل گرد و غبار مقاوم باشند.

راهكارهای مربوط به روش های استریلیزاسیون و محلولهای ضد عفونی کننده
قبل از پر کردن مجدد این محلولها، بطری های آنها که در اتاق عمل مورد استفاده قرار می گیرند باید به اندازه کافی استریل شوند . از ترآیبات آمونیوم 4 ظرفیتی نباید برای اسكراب جراحی استفاده کرد.
بسنه بندی های مخصوص حمل و نقل و جابجایی مواد مختلف باید قبل از ورود به اتاق عمل از بسته بندی و کارتن خارج شود.
اگر عمل جراحی انجام نشود ولی پك ها باز شده باشند ، باید آنها را مجدداً برای استریل شدن به CSRفرستاد.
اگر از ساکشن استفاده نمی شود، آنرا خاموش کنید.
وسایلی نظیر دستگاه ساکشن و ونتیلاتور باید برای پیشگیری از آلودگی به طور متناسب انتخاب شود.
ابزار و وسایل به کار رفته بایستی پس از شمارش کمتر مورد دستکاری قرار گرفته و برای ضد عفونی کردن به قسمت ویژه اتاق برای ضد عفونی فرستاده شود و سپس برای شستشو و استریل کردن آنها اقدام گردد. (.تمام این وسایل بایستی بر اساس دستور العمل های منتشر شده استریل گردد.) فقط در مواقعی که باید از وسایل و تجهیزات استفاده فوری شود از روش فلاش (اتوکلاو سریع) برای استریل نمودن استفاده کنید.

راهنمای ایمنی تزریقات در بیمارستان
*شایسته است کارکنان بیمارستانی ضمن واکسیناسیون علیه هپاتیت B نسبت به تكمیل پرونده سلامت خود نزد واحد کنترل عفونتهای بیمارستانی اقدام نمایند.
* قویاً توصیه می گردد در حین انجام هرگونه اقدام درمانی که احتمال آلودگی با خون و سایر ترشحات بدن وجود دارد از دستكش، پیش بند ضد آب، ماسك و عینك محافظ و در صورت نیاز گان ضد آب متناسب با اقدام درمانی استفاده شود.
*ضروری است سرنگ و سایر اشیاء تیز و برنده مصرفی( بیستوری، لانست، ویالهای شكسته و... ) در ظروف جمع آوری ایمن (Safety Box) جمع آوری گردد.
* پیشنهاد می گردد جهت شكستن ویال های داروئی از تیغ اره استفاده شود.
*پس از تزریق از گذاردن درپوش سرنگ اکیدا خودداری گردد مگر در شرایط خاص از جمله اخذ نمونه خون جهت کشت خون و .ABG
*از شكستن و یا خم کردن سر سوزن قبل از دفع خودداری گردد.
* جهت گذاردن و حمل وسائل تیز و برنده از رسیور استفاده گردد و از حمل وسائل مزبور در دست و یا در جیب روپوش خودداری گردد.
* موارد حادثهNeedle stick سریعا به واحد کنترل عفونت اطلاع داده شود، پیگیری گردد.

راهنمای شستشوی دستها

باید توجه داشت که شستن دست ها به تنهایی مهمترین راه پیشگیری از عفونت های بیمارستانی به شمار می آید. شستن دست ها توسط صابون های معمولی یا انواع ضدمیكروبی صورت توصیه می گردد. شستن دست با صابون های معمولی و آبكشی باعث می شود تا میكروارگانیسم ها به روش مكانیكی از روی پوست زدوده شوند و شستن دست با محصولات ضد میكروبی علاوه بر زدودن مكانیكی میكروبها باعث کشته شدن میكروارگانیسم ها یامهار رشد آن ها نیزمی گردد.
پوست دست کارکنان پزشكی دارای میكروارگانیسم های مقیم و انواع موقت است. اکثر میكروب های مقیم پوست در لایه های سطحی قراردارند ولی حدود 10 تا 20 % آن ها در لایه های عمقی اپیدرم قرار دارند که بدنبال شستشوی دست ها با صابون های معمولی پاك نمی شوند ولی معمولا بوسیله مواد ضد میكروبی، کشته شده یا رشدشان مهار می گردد. شستن دست ها با صابون معمولی باعث زدودن میكروب های موقتی پوست خواهد شد.
مواردی که باید دستها شسته شوندعبارتند از :
* در فواصل تماس با بیماران و قبل از تهیه داروهای بیماران
* قبل از مراقبت از بیماران آسیب پذیر مانند نوزادان و افراد دچارسرکوب شدید سیستم ایمنی
* قبل از انجام اقدامات تهاجمی
* بعد از دست زدن به اشیایی که احتمال آلودگی آن ها با میكروب های بیماریزا وجود دارد و یا پس از مراقبت از بیمارانی که احتمال دارد با میكروب هایی که از لحاظ اپیدمیولوژی اهمیت خاصی دارندکلونیزه شده باشند مانند باکتری های مقاوم به چند نوع آنتی بیوتیك
* قبل و بعد از تماس با زخم
* پس از در آوردن دستكش ها از دست.

شرایط بهداشتی بخشها
کف کلیه اتاقها و راهروها ، بایستی روزانه نظافت و در صورت نیاز با آب ژاول ضدعفونی گردد.
کلیه توالتها و حمامها و دستشویی های بخش باید بطور روزانه ، تمیز و در صورت نیاز با آب ژاول ضدعفونی گردند. ضمناًدر هنگام شستشو کلیه شیر آلات و اتصالات نیز بایستی شستشو شود.
کلیه وسایل تخت بیمار از قبیل تشك، پتو ،ملحفه ها و روتختی و.... باید بطور مرتب تعویض گردد بنحویكه پیوسته سالم، تمیز و عاری از آلودگی باشد.
در هنگام تعویض لنژ بایستی از دستكش و ترجیحاً ماسك استفاده شود.
جهت نظافت قسمتهای مختلف بخش از جمله میز پرستاری، یخچال، میز بیمار، تلفن، تخت و ... باید از دستمالهای تنظیف جداگانه استفاده شود. دستمالهای تنظیف بعد از هرباراستفاده بایستی شسته و آویزان شود.
سطلهای زباله درب دار ، مجهز به کیسه زباله در کلیه اتاقها و سرویسهای بهداشتی بایستی قرار داشته داشته باشد.
جمع آوری و بعد از پرشدن، (Safty Box)کلیه وسایل برنده و نوك تیز بایستی در درب آن بسته و جهت دفع بهداشتی منتقل شود.

نظافت روزانه اتاق عمل

قبل از اولین عمل
* تجهیزات غیر ضروری از اتاق خارج شود.
* وسایل داخل اتاق مرتب شود به نحوی که ترافیک و شلوغی وجود نداشته باشد.
* گرد و غبار روی چراغ عمل، اسباب و اثاثیه و تمام سطوح صاف و حاشیه ها (لبه درگاهها و ... گرفته شود برای این منظور می توان از الکل استفاده کرد.
بین دو عمل
*بعد از عمل و قبل از خروج از اتاق عمل،بلافاصله باید تمام اسباب و اثاثیه، تجهیزات عمل و بیهوشی، کف اتاق، محیط اطراف با پوشیدن دستکش تمیز با محلول گندزدا تمیز و ضد عفونی شود.
* میزها و تجهیزات، میز عمل، تشک با محلول گندزدائی شود . بهتر است چرخ های تریلی اسباب و اثاثیه با محلول ضد عفونی شود.
* چراغ سیالتیک و چراغ رفلکس تمیز شود توسط محلولی که توسط کارخانه سازنده پیشنهاد می شود
*دستکش، ماسک و وسایل یکبار مصرف داخل سطل انداخته شود.
*در صورت بروز آلودگی بایستی حتما اسباب و اثاثیه و سطوح آلوده شسته و ضدعفونی شود.

آماده کردن پوست بیمار در اتاق عمل
قبل از استفاده از مواد آنتی سپتیک در محل برش جراحی، پوست بیمار در محل و اطراف به طور کامل شسته و تمیز گردد.
از مواد آنتی سپتیک مناسب برای آماده کردن پوست استفاده شود. جهت آماده کردن پوست این مواد به صورت دایره وار از محل عمل به طرف محیط به کار ببرید.

پیشگیری با آنتی بیوتیك قبل از عمل جراحی
توجه داشته باشید استفاده از آنتی بیوتیک به هیچ عنوان به معنی جایگزینی اقدامات مناسب کنترل عفونت در انجام جراحی نیست.
بهتر است د رتجویز آنتی بیوتیك از آنتی بیوتیک های بی خطر (Safe) ارزان و باکتریسید با طیف وسیع استفاده کنید.
توصیه می گردد اولین دوز آنتی بیوتیك را در شروع جراحی تجویز کنید و سطح درمانی آنتی بیوتیک را در سرم و بافت محل عمل تا پا یان دوره عمل و چند ساعت بعد از عمل در سطح قابل قبولی نگهدارید.
پروفیلاکسی را برای مدت طولانی بعد از عمل ادامه ندهید.
برای عمل سزارین پرخطر آنتی بیوتیک پروفیلاکسی را بلافاصله بعد از کلامپ کردن بند ناف به کار گیرید.
قبل از جراحی های انتخابی کولورکتال با استفاده از تنقیه و مسهل، کولون را از نظر مکانیکی آماده سازید و روز قبل از عمل از مواد ضد میکروبی خوراکی غیر قابل جذب در دوزهای منقسم استفاده نمایید.
بهتر است برای پروفیلاکسی ضد میکروبی به طور روتین از وانکومایسین استفاده نگردد. حتی الامکان اقامت قبل از عمل بیمار را در بیمارستان به حداقل برسانید.

اصول استفاده از دستكش در بیمارستان
هنگام دست زدن به خون، مایعات، ترشحات، مواد دفعی بدن بیمار، وسایل آلوده و در زمان خونگیری و سایر اقدامات تهاجمی عروقی باید دستكش تمیز پوشید. قبل از تماس با مخاط ها و پوست آسیب دیده باید دستكش تمیز پوشید.
اگر برای یك بیمار کارهای مختلف و اقدامات تهاجهی صورت می گیرد دستكش ها باید در فواصل انجام این امور تعویض شوند. همچنین بعد از تماس با ماده ای که ممكن است حاوی غلظت زیاد میكروارگانیسم باشد، دستكش ها باید تعویض گردند.
بلافاصله پس از استفاده از دستكش، قبل از دست زدن به سطوح و وسایل غیر آلوده و قبل از تماس با بیمار دیگر، باید دستكش ها را از دست ها خارج نمود

برخی از نکات و دستور العمل هایی که در اتاق عمل و بیمارستان باید بدانید

مطالب مشابه :

دترجنت ها یا مواد شوینده

لاندری 1

لیپید چیست؟

دترژنت ها

شامپو چیست ؟

رزین­های XAD

استريليزاسيون چيست؟

برخی از نکات و دستور العمل هایی که در اتاق عمل و بیمارستان باید بدانید

الکتروفورز دو بعدی چیست ؟

رزینهای XAD