ظرفيتهاي هنري ورني بافي آذربايجان شرقي ...

ورنی بافی یکی از شاخص ترین رشته های صنایع دستی آذربایجان شرقی بوده و بیش از 20هزار نفر در زمینه تولید و فروش ورنی استان مشغول بکار هستند .
ورنی ، دست بافته ای است که از لحاظ تکنیک بافت بین گلیم و قالی قرار می گیرد بدین صورت که مانند گلیم یا قالی بر روی دار عمودی یا افقی بافته می شود و دارای پود ضخیم است .
کارشناسان میراث فرهنگی و صنایع دستی استان می گویند این دستبافته در عین سادگی و سبکی گلیم مثل قالی نیز ظرافت خاص هنری دارد و به دلیل استفاده از گره پرزدار در بافت آن جزو گلیم و از لحاظ طرح ، نقشه و شکل ظاهری مشابه قالی به نظر می آید .
اعلم الهدی کارشناس فرهنگی در شهرستان اهر با اشاره به ظرفیتهای هنری ورنی بافی می گوید : در بررسی طرح و نقشه ورنی ها گاه به تصویری از زندگی عشایری بر می خوریم که اجزای آن هر یک در گوشه ای از این منظره به حیات رمزگونه خود در قالب باورها و اعتقادات بافندگان می پردازند .
وی می افزاید : بافت ورنی در بین عشایر ساکن در منطقه قره داغ بویژه اهر ، هوراند ، هریس ،کلیبر ، ورزقان ، خداآفرین و آبش احمد رواج دارد و با رونق بازار خرید و فروش و صادرات این محصول عرضه و تقاضای انواع آن بویژه در نوع ابریشمی ، کیفیت بافت و رنگرزی این زیر اندازها نیز تا حدودی ارتقا یافته است و بخشی از تولیدات امروزی در کارگاههای خانگی و تحت کنترل کار فرمایان و کارشناسان انجام می گیرد .
فرشادبه آفرین مسئول حفظ و احیای صنایع دستی و سنتی آذربایجان شرقی نیز می گوید : نقوش زیبای ورنی ، موتیفهای ثابتی هستند که در میان حاشیه محصور شده اند و هیچ اتصال بصری بین اجزاء یافت نمی شود .
وی می افزاید : از نکات مثبت و شاخص هنر ورنی بافی می توان به فراوانی نیروی کار و ماهر به عنوان بافنده ، وجود مواد اولیه در بازار داخلی و امکان تامین آن در بازارهای محلی ، سنتی و بومی بودن شیوه تولید ، تنوع رنگها ، نقش مایه ها و نقشه ها و نیز امکان تطبیق آن با سلایق بازارهای داخلی و خارجی را برشمرد.
فرشاد به آفرین می افزاید با توجه به کاربردی و تزیئنی بودن ورنی ، بازار مصرف بسیار مناسبی در عرصه داخلی و خارجی وجود دارد که در صورت دستیابی به این بازارها قابلیت اشتغال مستقیم و غیر مستقیم هزاران نفر وجود داردکه می تواند صنایع قالیبافی و فرش استان درصد قابل توجهی از جمعیت منطقه را از منظر اشتغال و تامین درآمد به خود اختصاص دهد.
خانم صونا نوروزی محقق دیگر در حوزه صنایع دستی استان نیز می گوید : هنر ورنی بافی قدمت همپای گلیم را ندارد و گستره جغرافیایی بافت ورنی محدود بوده و مختص مناطق روستایی و عشایری 2 استان آذربایجان شرقی و اردبیل می باشد .
وی می افزاید : صادرات ورنی درآمد سرشاری دارد که متاسفانه اکثر این درآمد نصیب فروشندگان و صادرکنندگان بازار فرش تبریز و واسطه ها می شود .
نوروزی می گوید : با شیوه تولید کارگاهی متاسفانه در اکثر مواقع نه تنها سود مالی بلکه اعتبار معنوی این آثار بی بدیع هنری نصیب سرمایه گذاران و صادرکنندگان بازار فرش تبریز می شود و نام زنان ، دختران و مردان سختکوش عشایر آذربایجان در لابلای چله ها و پودها پنهان می ماند .
این محقق می افزاید : هم اکنون در منازل افراد ثروتمند در روسیه ، ترکیه ، آلمان و اروپا می توان آثار ورنی آذربایجان شرقی را مشاهده کرد .
مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی نیز می گوید : برپایی جشنواره های سالانه ورنی ، معرفی این هنر در نمایشگاههای کشوری و بین المللی و ارائه دوره های رایگان ورنی بافی توسط هنرمندان و شاغلان هنر چیره دست ورنی و نظارت بر تولید مواد اولیه و بافت ورنی همگی منجر به ارتقاء نسبی تولید این محصول شده و هم اکنون تجار فرش کشورهای ثروتمند اروپایی ترک و حاشیه خلیج فارس خواهان خرید عمده ورنی تولیدی آذربایجان شرقی هستند .
وی می گوید : خوشبختانه نمونه های ظریف و زیبای تولیدات ورنی به یونسکو نیز ارسال شده است و کارشناسان یونسکو از نحوه تولید ورنی زیبای آذربایجان شرقی اظهار رضایت کرده اند و خوشبختانه در سالهای 1386،1387و 1389 هنر ورنی بافی آذربایجان شرقی موفق به کسب نشان مهر اصالت یونسکو شده است .
رئیس سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان‌شرقی ورنی‌بافی را یکی از هنرهای منحصر به ‌فرد استان عنوان می کند و می گوید : آذربایجان‌شرقی رتبه اول بافت ورنی را دارد.
تراب محمدی می افزاید : ورنی استان از کیفیت بافت بسیار بالایی برخوردار بوده و سالانه حجم بسیار زیادی از تولیدات به خارج از کشور صادر می‌شود.
وی می گوید : جایگاه اصلی صنعت ورنی بافی ، عشایر آذربایجان بوده و با گذشت زمان ،قریحه متنوع بافندگان سخت کوش عشایر موجب استفاده از رنگها ی طبیعی و تولید متنوع گلیم ها شده است و پنجه ها و پشمهای گوسفندان از مواد اولیه ورنی بوده و پنبه ها توسط زنان عشایر بوسیله دوکهای معمولی ریسیده وتابید شده و جهت نخ چله که به آن (بویلوق )می گویند و پود کلفت که اصطلاح محلی آن (القاج ) است استفاده می شود.
رئیس سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان‌شرقی می گوید : پشم های رنگین و سفید گوسفندان جدا سازی می شوند و بخشی از آنها بدون رنگریزی با همان رنگ طبیعی پشم ریسیده می شوند و بخشی دیگر با استفاده از مواد رنگزای گیاهی موجود در طبیعت رنگرزی و ریسیده شده و جهت بافت ورنی استفاده می شوند .
وی می افزاید : هم اکنون در11 شهرستان آذربایجان شرقی هنرورنی بافی رواج دارد و تا کنون 1173 نفر موفق به اخذ پروانه تولید و بافت سنتی ورنی از سازمان میراث فرهنگی استان شده اند و بر اساس آمار بانک اطلاعات سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری آذربایجانشرقی بیش از 20 هزار نفر در تهیه مواد اولیه ، بافت ، تولید و فروش ورنی در استان مشغول بکار هستند .
منیره شادنام بافنده ورنی در روستای خالان بخش آبش احمد کلیبر نیز می گوید : میزان دستمزد بافت هر متر مربع ورنی متفاوت بوده و نسبت به شرایط مختلف متغیر است و بافندگان دارای کار فرما از بابت دستمزد رقمهای کمتری بدست می آورند.
وی می افزاید : در روستای مذکور کار فرمایان برای بافت هر متر ورنی ابریشمی حدود 800هزار ریال به عنوان دستمزد پرداخت می کنند ولی بافندگان برای بافت هر متر مربع ورنی معمولی وجهی حدود 500تا600 هزار ریال می گیرند.
زارع رئیس موسسه دولتی ثامن الائمه و بانک قرض الحسنه مهر آذربایجان شرقی نیز می گوید : با همکاری اداره کل کار و امور اجتماعی ، سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی موسسه قرض الحسنه ثامن الائمه و همچنین بانک قرض الحسنه بعنوان بانکهای دولتی اعطای تسهیلات قرض الحسنه به افراد واجد شرایط که در رشته های مختلف صنایع دستی و ورنی در استان فعالیت داشتند وام قرض الحسنه داده شده است و این اقدام در جهت ایجاد شوق و انگیزه در بافندگان ، معرفی و اشاعه هنر ورنی بافی و ارتقای کیفی تولیدات ورنی بوده است .
ابراهیم رمضانی صادرکننده نمونه آذربایجان شرقی می گوید : ورنی می تواند به یکی از اقلام عمده صادراتی استان تبدیل شود و باید در تولید و بافت انواع ورنی از لحاظ کیفیت و زیبا شناسی توجه کافی شود.
وی می افزاید : خوشبختانه نقشه های رایج در ورنی های منطقه آذربایجان شرقی بسیار متعدد و متنوع بوده است چرا که بافندگان و تولیدکنندگان آذربایجان با اقتباس از نقشه های سایر زیر اندازها و بویژه قالب ها با نقشه هندسی منطقه و کشور و بعضا سایر فرهنگ ها اقدام به بافت ورنی های خود می کنند .
ابراهیم رمضانی صادرکننده نمونه آذربایجان شرقی می گوید : در سالهای اخیر برپایی نمایشگاههای عرضه محصولات متنوع صنایع دستی و همچنین ورنی موجب آشنایی مردم کشورمان با ورنی مرغوب ایران شده است و خوشبختانه هم اکنون ورنی محصولی ناشناخته نیست .
احمد کسرایی آذر مدیر یکی از فروشگاههای عرضه مستقیم صنایع دستی آذربایجان شرقی در بازار مولانای تبریز نیز می گوید : در طول سال بخشی از تولیدات مرغوب ورنی استان برای فروش در این فروشگاهها عرضه می گردد و خوشبختانه با جهانی شدن بازار تبریز بعنوان بزرگترین سازه آجری دنیا و ثبت آن در یونسکو بعنوان میراث جهانی روزانه شاهد ورود گردشگران زیادی از ایران و کشورهای خارج به تبریز هستیم و اکثر گردشگران ایران و خارجی در بازار تبریز اقدام به تهیه محصولات متنوع صنایع دستی منطقه بویژه ورنی می نمایند که به دلیل سبک بودن و حمل و نقل آسان و همچنین ظرافت های خاص هنری و زیبا شناختی با استقبال گردشگران ایرانی و خارجی مواجه شده است .
ورنی نوعی دست بافت زیبا و پشمین یا ابریشمی است که به عنوان زیر انداز و در پاره‌ای از مناطق به عنوان رو انداز یا تزیین آلاچیق بکار می‌رود.
ورنی به گلیم فرش نما ، شبه قالی و گلیم عشایری معروف است.
جنس ورنی گاه تلفیقی از ابریشم یا پشم است و بر روی دار بصورت عمودی بدون نقشه و بصورت ذهنی توسط زنان و دختران عشایر و مناطق روستایی بافته می شود.
تولید ورنی بیشتر در فصل قشلاق ایل انجام می‌شود که عشایر فرصت کافی برای استراحت و سکونت در یک منطقه را دارند.
در گذشته عشایر دشت مغان ، گرمادوز و ارسباران پشم حاصل از دام هایشان را با دوک‌های معمولی می‌ریسیدند و به روش ابتدایی رنگ ریزی می کردند و آن را برای بافت ورنی آماده می‌ساختند.
بافت ورنی در ایران تنها در بین ایالات و عشایر استانهای آذربایجان شرقی و اردبیل رواج دارد و روستائیان استانهای مذکور نیز به دلیل آمیختگی با این عشایر به بافت این نوع گلیم زیبا و منحصر به فرد می پردازند.
همچنین بافت ورنی در کشورهای ترکیه ، جمهوری آذربایجان و برخی از مناطق کشورهایی که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق ، کشوری مستقل اند و با استانهای اردبیل و آذربایجان شرقی هم مرز می باشند نیز رواج دارد.

ظرفيتهاي هنري ورني بافي آذربايجان شرقي ...

مطالب مشابه :

دوخت پادری شبه قالی

آموزش شبه قالی

بافتن شبه قالی واسه نفسی

بافت{بافتنی با کاموا.پارچه.دستبند دوستی.قلاب بافی.تابلو فرش.شبه قالی}