آشنایی با سنسورهای خودرو

سنسور اتومبیل :

سنسور سرعت خودرو( کیلومتر شمار)(VSS):

وظایف سنسور سرعت :

• 1- مشخص کردن سرعت وسیله نقلیه

• 2- تثبیت کردن دور آرام موتور در هنگام حرکت خودرو

• 3- بهینه کردن شتاب خودرو

• 4- کاهش دادن نوسانات موتور

• ساختار داخلی سنسور سرعت : این قطعه شامل یک شافت که با دنده کیلومتر ترکیب می شود با گردش شافت خروجی گیربکس گردش پینیون دنده کیلومتر این شافت شروع به گردش کرده و با اثر مغناطیسی هال کار میکند (هر دور گردش شافت 8 پالس می دهد و شروع این پالس ها از سرعت 2 کیلومتر در ساعت به بالا شروع می شود که فرکانس ایجاد شده به (ECU) ارسال می شود.

مدار الکتریکی سنسور سرعت

پایه 1 تغذیه 12 ولت مثبت از رله دوبل

پایه 2 سیم منفی به بدنه

پایه 3 ارسال یگنال به (ECU)

• شرح کار سنسور سرعت :

این قطعه بعد از دریافت ولتاژ 12 ولت از رله دوبل و حرکت خودرو و گردش پینیون شروع به فرکانس های متناسب با سرعت خودرو می کند و (ECU) از سرعت خودرو اطلاع یافته و با استفاده از اطلاعات رسیده از این سنسور وضعیت پاشش سوخت خودرو را در سرعت مختلف مشخص می کند.

• روش عیب یابی سنسور سرعت:

۞ در صورت خرابی سنسور سرعت در توقف آنی خودرو ، خاموش می کند و در هنگام سر بالایی و دنده معکوس موتور ریپ می زند.

تست ولتاژی سنسور سرعت : سوکت سنسور را کشیده و دو سر ولت متر را به پایه های 1 و 2 زده باید ولتاژ نشان داده شده 12 ولت باشد در غیر این صورت مسیر برق تا رله دوبل را تست کنید.

تست اهمی سنسور سرعت : به وسیله اهم متر سیم پایه 3 را از سوکت تا (ECU) چک کنید که مقاومت آن باید کمتر از یک اهم باید باشد در غیر این صورت خراب است.

• تست دنده کیلومتر :

سنسور را از جای خود باز کرده و موتور را روشن نموده و با دست پینیون را چرخانده و در نتیجه اگر عقربه کیلومتر تغییری کرد سنسور درست است و اگر تغییری نکرد سنسور معیوب است. اگر درست بود دنده فیبری روی کیلومتر و دنده کرانویل را چک کنید.

سنسور میل سوپاپ ( موقعیت سیلندر یک ):

وظایف سنسور میل سوپاپ:

۞ تفکیک موقعیت سیلندر یک در نقطه مرگ بالا نسبت به موقعیت اعلام شده توسط سنسور دور موتور

۞ کوئل و انژکتور ها را کنترل تا در مد ترتیبی عمل کنند

۞ مقدار آوانس جرقه را برای جلوگیری از پدیده ضربه یا کوبش کنترل می کند

۞ شناسایی سیلندر ها برای جرقه و پاشش در مرحله های مختلف

۞ احتراق ناقص را مشخص می کند

محل قرار گیری سنسور موقعیت میل سوپاپ :

این سنسور در قسمت انتهای میل سوپاپ و در مقابل یک زائده دایره ای شکل قراردارد ( که این زائده 180 درجه برجسته و 180 درجه تو رفته)

• ساختار داخلی سنسور موقعیت میل سوپاپ :

این سنسور شامل یک المنت سنسو رهال و یک قطعه نیمه هادی می باشد که جریان ار آن عبور می کند.

مدار الکتریکی سنسور موقعیت میل سوپاپ : این سنسور دارای یک سوکت سه پایه می باشد

پایه 1 تغذیه ولتاژ 12 ولت یا 5 ولت مثبت

پایه 2 ارسال سیگنال با دامنه مربعی شکل ( برای شناسایی سیلندر ها)

پایه 3 سیم اتصال بدنه

• شرح کار سنسور موقعیت میل سوپاپ :

این سنسور با اثر الکتریکی مغناطیسی هال کار می کند بدین ترتیب که جریان در داخل این سنسور توسط یک میدان مغناطیسی منحرف می شود و ولتاژ دو سر سنسور تغییر و باعث ایجاد پالس های مربعی شکل می گردد هر گاه بر آمده گی انتهای میل سوپاپ از جلوی این سنسور عبور کند به علت ولتاژ منفی سطح فاز میدان تغییر کرده و سیگنال ارسال شده به (ECU) صفر می شود در زمانی که بر آمده گی میل سوپاپ روبروی سنسور قرارندارد سیگنال ارسالی 12 ولت مثبت می باشد.

عیب یابی سنسور موقعیت میل سوپاپ : در صورت خرابی این سنسور ، خودرو ریتارد کار می کند لازم به ذکر است که این سنسور در خودرو های با انژکتور ترتیبی استفاده می شود در صورت خرابی این سنسور پاشش سوخت از حالت ترتیبی به حالت پاشش سوخت نیمه ترتیبی تبدیل می شود و مصرف سوخت بالا می رود

۩ این سنسور در خودرو های پارس ELX و سمند سریر و زانتیا و پژو 206 تیپ 5 و6 و پراید مدل S2000 استفاده شده است.

۩ این سنسور سرویس خاصی ندارد.

۩ سنسور کمکی سنسور میل سوپاپ ، سنسور دور موتور می باشد.

۩ در بعضی مواقع فیلر نبودن صحیح سوپاپ ها باعث ایجاد آدوانس یا ریتارد جرقه در سیستم انژکتوری می شود.

۩ آوانس جرقه بر اساس موارد زیر تعیین می گردد

• 1- دور موتور 2- بار موتور 3- دمای موتور

• پتانسیومتر دریچه گاز:

• وظایف پتانسیومتر دریچه گاز :

این قطعه موقعیت دریچه گاز را به ولتاژ تبدیل کرده و به (ECU) ارسال می کند و (ECU) طبق معلومات و اطلاعات دیگر جرم سوخت ارسالی را کنترل می کند.

اطلاعات ارسالی از پتانسیومتر در موارد ذیل بکار می رود 1- حالت های بسته بودن دریچه گاز یا دور آرام و نیمه باز بودن و باز بودن کامل دریچه گاز 2- وضعیت های مختلف از قبیل افزایش شتاب و قطع پاشش سوخت را مشخص می کند.

• محل قرار گیری پتانسیومتر دریچه گاز :

در روی دریچه گازنصب که از یک طرف دریچه گاز به سیم و از طرف دیگر داخل سنسور وارد می شود.

ساختار داخلی : این سنسور عنصری مقاومتی است که مقاومت آن وابسته به یک حرکت مکانیکی است.

مدار الکتریکی پتانسیومتر دریچه گاز: از یک سوکت 3 پایه به رنگ مشکی درست شده که

پایه 1 تغذیه 5 ولت مثبت

پایه 2 ارسال سیگنال یا ولتاژ به (ECU)

پایه 3 اتصال بدنه

• شرح کار پتانسیومتر دریچه گاز:

در حالت روشن ازطرف (ECU) ولتاژ 5 ولت مثبت به پایه 1 و ولتاژ منفی به پایه 3 متصل میگردد که در حالت دور آرام ولتاژ ارسالی صفر است در نتیجه (ECU) تشخیص می دهد دریچه گاز کاملا بسته است و مدار دور آرام را فعال می کند و در زمان گاز دادن به خودرو ولتاژی از بین 0 تا 5 ولت با توجه به گاز دادن خودرو ارسال تا (ECU) حجم هوای ورودی را محاسبه نموده و میزان پاشش را تنظیم می کند و خروجی این سنسور به دو صورت سیگنال دور هرزگرد یا آرام(IPLE) و سیگنال دور قدرت موتور (PSW) به (ECU) ارسال می گردد.

• روش های عیب یابی پتانسیومتر دریچه گاز:

۞ در صورت خرابی باعث قطع سوخت پاش و نوسان در دور های بالا می شود که ممکن است بخاطر کثیفی یا آب خورده گی سنسور باشد.

۞ در صورت خرابی و سرد بودن خودرو دور موتور تا حد نرمال و در موقع گرم شدن خودرو دور موتور تا حالت (CAT OFF) بالا می رود.

• تست اهمی پتانسیومتر:

دستگاه مولتی تستر را در وضعیت اهم متر قرار داده و دو سر پروپ را به دو پایه بیرونی وصل میکنیم باید مقاومتی حدود 4 اهم را نمایش دهد حال با دست اهرم گاز را بچرخانید مقاومت قطعه باید تغییر کند در غیر این صورت سنسور خراب است.

• تست ولتاژی :

دستگاه مولتی تستر را در وضعیت ولت متر قرارداده (DC) (مستقیم)قرارداده و خودرو را روشن می کنیم دو سوزن را یکی به پایه 1 و دیگری به پایه 3 متصل می کنیم دو سر ولت متر را به دو سوزن وصل می کنیم و به خودرو گاز می دهیم ولتاژ باید 5 ولت باشد و تغییر نکندسپس سوزن و پروپ ها را به تغذیه 5 ولت (پایه 1 ) و دیگری را به ارسال سیگنال (پایه 2 ) وصل باید جریان بین 0 تا 5 ولت با چرخاندن دریچه گاز تغییر نماید.

• نکات مهم در مورد پتانسیومتر دریچه گاز:

♦ در خودروی 206 به این سنسور حسگر می گویند نه پتانسیومتر

♦ این سنسور سرویس خاصی ندارد.

♦ سنسور کمکی پتانسیومتر سنسور مپ (MAP) است.

♦ حسگر دریچه گاز در خودرو های 206 تیپ های 1 و 2 قابل تنظیم است در صورتی که دریچه آن از تنظیم خارج شده باشد که در قسمت پارامتر های دستگاه دیاگ – اسکنر مهاد صنعت زاویه دریچه گاز باید صفر باشد در غیر این صورت با ابزار مخصوص باید دریچه را تنظیم کرد.

• سنسور ضربه (KNOCK SENSOR):

یک نوع سنسور پیزو الکتریک است (ضربه را تبدیل به تولید برق می کند) که داخل دو قاب مرتعش چدنی قرار دارد.

• محل قرار گیری سنسور ضربه (KNOCK):

در موتور های چهار سیلندر در صورتی که یک سنسور باشد بین سیلندر 2 و 3 قرار دارد و در صورتی که دو سنسور داشته باشد بین سیلندر های 1و2 وبین 3 و4 می باشد و در موتور های شش سیلندر (V) شکل یا خورجینی معمولا دو عدد است یکی آن طرف بلوکه سیلندر و یکی این طرف بلوکه برای بدست آوردن ارتعاشات هر دو طرف موتور.

کار سنسور این است که ضربات ناشی از خود سوزی (احتراق زود رس) را که کوبش ایجاد می کند به (ECU) گزارش و (ECU) با ریتارد کردن جرقه ضربات حاصله را از بین می برد.

برای بر طرف کردن خطا های سنسور ضربه پیچ سنسور را فقط حدودا 2/2 کیلو گرم متر باید محکم کرد چون شل بودن آن باعث لقی سنسور و ارسال سیگنال خطا به (ECU) و روشن ماندن چراغ عیب یاب می شود و سفت بودن بیش از اندازه آن باعث سری شدن دو قاب مرتعش می شود.

مدار برقی ناک سنسور(ضربه):

سنسور ضربه دو نوع است یکی دو سیم و دیگری سه سیم است که در صورت سه سیم بودن سیم سوم مربوط به پارازیت گیر (غلاف شیلد) است که معمولا سیم آن مثل کابل آنتن تلویزیون رنگی است و به رنگ سفید و مشکی است.

پایه 1 تغذیه 5 ولت مثبت

پایه 2 ارسال سیگنال به (ECU) است

پایه 3 غلاف شیلد یا همان پارازیت گیر است ( در صورت سه سیم بودن)

موج میرا :

موجی است که رو به از بین رفتن می کند و از نظر عملی صفر ولی از نظر تئوری صفر نمی شود.

اشکالات پدیده ضربه: باعث کاهش کارایی و قدرت موتور و افزایش انرژی وفشار حرارتی می گردد. در نتیجه باعث بوجود آمدن فشار حرارتی زیادی روی واشر سر سیلندر و پیستون و اطراف سوپاپ ها شده و آسیب دیده گی سیستم را بوجود می آورد این پدیده وقتی بوجود می آید که مخلوط سوخت و هوای جدید در قسمت بالای سیلندر منفجر شود این انفجار قبل از رسیدن جرقه شمع بوجود می آیداین احتراق ناخاسته را خود سوزی(مخلوط محترق نشده) می گویند.

وقتی این حالت در یکی از چهار سیلندر رخ بدهد سنسور ضربه ارتعاشات حاصل از پدیده خود سوزی به بلوکه را حس می کند و با ارسال یک ولتاژ حد اکثر، (ECU) را از این خود سوزی مطلع می کند و (ECU) با اطلاعات دریافتی از این سنسور، میزان آوانس جرقه را کاهش داده و به موازات آن، مخلوط سوخت وهوای غنی را برای جلوگیری از افزایش بیش از حد درجه حرارت گاز های خروجی اگزوز وارد سیلندر می کند.

• عیب یابی سنسور ضربه (KNOCK SENSOR):

در صورت خرابی این سنسور موتور با لرزش کار میکند و دمای آب نیز بالا می رود.

۞ بدلیل ساختار داخلی این قطعه تست اهمی ندارد

۞ در خودرو های جدید برای تفکیک ضربات حاصل از خود سوزی موتور و ضربات حاصل از لرزش خودرو در حین راننده گی سنسوری با همین کیفیت به نام سنسور شتاب روی بدنه خودرو نصب است.

۞ تغییراتی که در هنگام رانندگی در جاده های ناهموار در دور موتور ایجاد می شود ممکن است به عنوان احتراق ناقص در سیلندر ها گزارش شوند تفاوت میان تغییرات دور موتور به دلیل ناهمواریهای جاده و احتراق ناقص توسط سنسور شتاب گزارش می شود و شتاب سنج در شرایط ناهموار جاده موقتا عملکرد سنسور ضربه را غیر فعال می کند .

۞ در خودرو های جدید فقط پژو و سمند و پراید (S2000) و پژو 206 و زانتیا و سمند (LX) و پارس (ELX) دارای سنسور ضربه هستند.

۞ سنسور ضربه بدون سنسور کمکی است .

۞ سنسور ضربه در خودرو های تولید داخل فقط روی زانتیا نصب است و خودرو های وارداتی جدید .

آشنایی با سنسورهای خودرو

مطالب مشابه :

سنسورها

دانلود فیلم آموزشی طرز کار دیفرانسیل خودرو

آشنایی با سنسورهای خودرو

عيب يابي پرايد انژكتوري

پایان نامه اصول كار سنسورها و عملگرهاي به كار رفته در موتورهاي پرايد ، پژو206 و پارس

پراید

آموزش سیستم های انژکتوری(قسمت3)

تست اهمي سنسور ها