چند نکته در باب پایان نامه های امروزی ترجمه

متن در ادامه، نظر یکی از خوانندگان TSFUM هست که با درج نام "مترجم" در قالب نظری ذیل مطلبی پیشین با عنوان کتاب های در حال ترجمه برای پایان نامه کارشناسی ارشد ترجمهبه مواردی درباره پایان نامه های امروزی ترجمه اشاره کرده اند. از دیگران هم خواهش می کنم، اگر در این مورد نظری دارند، نظر خودشون را بیان کنند.

نظر "مترجم":

چند نکته در باب پایانامه های امروزی ترجمه: یه زمانی گفته می شد دیگه قرار نیست اجازه ترجمه کتاب برای پایانامه به دانشجوها داده بشه! ولی به نظر میرسه این روند نه تنها متوقف نشده بلکه با اقبال بیشتری در حال افزایشه! این وسط دانشجوهایی که وقت می گذارند و پایانامه می نویسند واقعا متضرر می شند! چون ترجمه کتاب خیلی از مشکلات نگارش پایانامه مثل انتخاب موضوع، مشخص کردن چارچوب تحقیق، جمع آوری داده، کارهای آماری، رعایت اصول و سبک تحقیق و ... رو نداره. در ضمن همیشه این سوال مطرح بوده که وقتی دانشجویی کتابی رو برای ترجمه انتخاب میکنه، چه ضمانت و نظارتی وجود داره که شخص کار ترجمه رو خودش انجام بده!البته به نظرم نباید نقش اساتید رو هم در گسترش این روند فراموش کرد! قطعا راهنمایی ترجمه کتاب برای پایانامه برای استاد بسیار راحت تر از راهنمایی انجام کار تحقیقاتی خواهد بود! موضوع دیگه موازی کاری که اینروزا در خیلی از عناوین پایانامه ها به چشم می خوره! یک موضوع مشابه یا تغییرات بسیار جزئی توسط چند دانشجو به عنوان پایانامه ارائه میشه. اگه هدف فقط مدرک دادنه که حرفی نمیشه زد، ولی اگه قرار واقعا کار مفیدی صورت بگیره باید این روند اصلاح بشه!

پاسخی از احسان:

در انجام پژوهش هم ضمانتی نیست که خود شخص انجام دهد. به نظر من اگر ترجمه کتاب به عنوان پروژه پایان تحصیل به شیوه بهتری انجام شود، موثرتر خواهد بود. ولی اینگونه نیست که کار ترجمه راحتتر از پژوهش باشد.

پاسخی از سلیمه:

سلام، اما به نظر من با توجه به موضوعات تکراری که تو پایان نامه ها می بینیم و اکثرا راجع به استراتژی های ترجمه و مواردی از این قبیل هست درسته که این پایان نامه ها به پیکره های مفیدی تبدیل میشه که ابزار کار کلاس های ترجمه هم می تونه باشه، اما دیگه چقدر از این پایان نامه ها مورد نیازه. و در مورد کارهای پرسشنامه ای چه تضمینی وجود داره که افرادی که پرسشنامه رو پر می کنند به درستی به سوالات پاسخ بدهند و فقط کمی رفع مسئولیت سرسری نباشه، تا حالا اتفاق افتاده یک پرسشنامه رو در چند زمان مختلف انجام بدین؟ اگر نه اینکارو بکنید می بینید که موقعیت های مختلف جواب های متفاوتی میدید. دیگه اینکه اگر کار ترجمه رو می تونه شخص دیگه ای هم انجام بده، کار پژوهشی رو هم میشه به شخص دیگری داد. اینجا دیگه وجدان و انگیزه ی کاری مطرح هست. اما راجع به ترجمه کتاب، از اونجایی که رشته ی ما ترجمه است، پس ترجمه کتاب به عنوان محصول این دوره مفید تر به نظر می رسه، چرا که کاری که قراره انجام بدیم و از ما انتظار میره ترجمه است، و اگر ما که مترجم هستیم ترجمه نکنیم کی باید ترجمه کنه؟همیشه باید نظریه بخونیم و نظریه بنویسیم؟ پس کی باید این نظریه ها عملی بشه؟ بهتر نیست با ترجمه ی اصولی جلوی ترجمه های اشتباه و غیر تخصصی رو گرفت؟ و نکته ی آخر اینکه ترجمه ی کتاب راحت تر از پایان نامه پژوهشی نیست. من خودم هم پروپوزال نوشتم و هم تا فصل چهار پایان نامه رو مجبور شدم طی دو ترم انجام بدم و اصلا ناراحت نیستم چون دوست داشتم یاد بگیرم و حالا هم باید کتاب ترجمه کنم چون آموزش محورم و میشه گفت تجربه ی هر دو رو دارم.

پاسخی از افشین:

سلام. نمیدونم چرا اینطور تصور میشه که ترجمه کتاب کار ساده تری در مقایسه با ارایه پایان نامه تحقیقی هست. ترجمه یک کتاب 300-200 صفحه ای واقعا زمان بر و اعصاب خردکن هست و خیلی بیشتر از کار تحقیقی باید با استاد راهنما و مشاور ارتباط داشت و بارها باید خوند و اصلاح و ویرایش کرد تا یک کار خوب بیرون بیاد. البته انتخاب کتاب و زمان انتشار اون باید به درستی انجام بشه تا ارزش کار بالاتر بره.

پاسخی از سارا:

به نظر من مساله ای که در اینجا مطرح هست اینه که نمی تونیم کار هیچ کدام از این دو گروه را نادیده بگیریم از طرفی در ترجمه کتاب به قسمت های بسیار چالش برانگیزی برمی خوریم که نیاز مند تمرکز و تفکر زیادی است و از طرف دیگر انجام تحقیق نیز سختی ها و مسائل خاص خود را دارد اما نکته مهم این است که با چه انگیزه و چه حد از تلاش و کوشش دانشجو و استاد راهنما کار را دنبال می کنند. در کشور ما اکثر اساتید و یا حتی دانشگاه ها ترجمه کتاب را کار چندان ارزشمندی نمی دانند با اینکه به سختی ها و مسایل موجود در ترجمه آگاهند و یک جورایی این قضیه تبدیل به یک هنجار شده.در مورد تکراری بودن موضوع ها هم باید بگم که بعضی از موضوع ها در مناطق مختلف فرهنگ های مختلف و یا حتی داشنگاههای مختلف می تواند نتایج متفاوتی را داشته باشند ودیگر اینکه به قول یکی از اساتید در کارشناسی ارشد بیشتر به تلاش و زحمت دانشجو نمره می دهند و گرنه به عنوان اولین کار تحقیقی الزاما نمی توان انتظار داشت که کاری عالی جدید و فاقد هر گونه اشتباهی انجام شود.

پاسخی از زهرا:

سلام، سال نو مبارک، به نظر من هر دوش رو اگه بخوای می تونی راحت سمبل کنی، پس اصلن نمیشه راحت قضاوت کرد و گفت کدومش راحت تره یا کدومش به درد بخورتره! یه عالمه پایان نامه ی کاملن به درد نخور سراغ دارم که مفتم نمی ارزن (مثلن طرف رفته پژوهش کرده و نوشته!)، اما اگه آدم یه ترجمه ی درست و حسابی انجام بده، قطعن به درد خیلیا می خوره.

نظر تکمیلی "مترجم":

اینجا چندتا تناقض وجود داره که به نظرم شایان توجه است: اول این که عنوان این رشته مطالعات ترجمه است. تقریبا تمام واحدهایی که در مقطع ارشد گذاشته شده در رابطه با مباحث نظری ترجمه هستند و هیچ درسی به معنای عملی وچود نداره. پس احتمالا انتظار میره هدف وزارت علوم پرورش مترجم عملی نبوده چون شما برای مترجم بودن نیازی به فوق لیسانس گرفت ندارید و هر کارشناس مترجمی هم می تونه مترجم خوبی باشه کما این که بیشتر مترجمان زبده کشور ما حتی مدرک دانشگاهی هم ندارند! ایراداتی که به کارهای تحقیقاتی وارد شد مخصوص ترجمه نیست و در تمام رشته ها وجود داره. ولی دانشجوهای ترجمه به جای تقویت پایه نظری خود و یافتن حوزه های تحقیقاتی تازه، صورت مسئله رو پاک کردن و میگن این تئوری ها قراره به چه درد ما بخوره!!؟ اگه موضوع پایانامه ها همه تکراری شده و نه استاد نه دانشجو حوصله کار تازه رو نداره این چه ربطی به ماهیت رشته در سطح کلان داره!؟ مطالعات ترجمه در چند دهه اخیر در دنیا پیشرفت قابل توجهی داشته ولی به نظر ما هر روز داریم پس رفت می کنیم! با همین روند چند سال دیگه باید کتاب های سنت جروم و سیسرو رو در مقطع ارشد تدریس کنیم! در ضمن هنوز مسئله نظارت بر ترجمه دانشجویانی که برای تز خودشون کتاب ترجمه می کنند حل نشده. چه جوری میشه این مسئله رو بدون واگذار کردن اون به وجدان دانشجو، به صورت مدون و قانونی حل کرد؟ اخر باید ببینیم ریشه مشکل در کجاست: وزارت علوم و سرفصل گذاری های بی حساب و کتاب؟ پذیرش روزافزون دانشگاه ها و صرفا مدرک دادن به دانشجوها؟ تنبلی و بی انگیزگی برخی اساتید؟ بی انگیزگی دانشجوها به دلیل ناامیدی از بازار کار آینده؟ وضعیت اجتماعی و شان کاذب داشتن مدرک تحصیلی عالی؟

پاسخی از مجتبی:

سلام. به نظر بنده ترجمه کتاب برای پایان نامه خیلی می تواند مفید باشد، چون دانشجوی ترجمه عملا آنچه را که در تئوری های ترجمه فراگرفته است به هنگام ترجمه متون اجرا می کند...اینکه مثلا آیا دانشجو خود متن را ترجمه می کند یا مثلا از دانشجوی دیگری کمک می گیرد این بستگی به وجدان کاری او دارد. از سویی دیگر، کار تحقیقاتی نیز می تواند مفید باشد ... چون وقتی دانشجویی نظریه های یک نظریه پرداز ترجمه را بررسی می کند، مثلا اگر انواع استعاره های نیومارک را درر ترجمه های فارسی بررسی کند، این میزان درک او از نظریات ترجمه نشان می دهد و به نوبه ی خود می تواند مفید باشد. از این رو، به نظر بنده نمی توان گفت که یا پایان نامه در حوزه ترجمه مفید است یا کار تحقیقاتی، بلکه هر دو در جای خود می توانند مفید و موثر باشند.

پاسخی از سید رضا:

با عرض سلام خدمت شما استاد گرامی،ابتدا سال جدید را به شما تبریک عرض می کنم ثانیا راجع به ترجمه یا عدم ترجمه کتاب من به شخصه نیز با ترجمه کتاب موافق ترم حتی به صورتی که اجباری شود چون اگه من مترجم (به حساب) نتونم بعد از شش سال یک کتاب رو در حد خوب (عالی که بعیده) ترجمه کنم اونوقت چه امیدی هست واقعا ؟؟؟ اما به یک شرط، چون همان طور که ترجمه برای من کارشناس ارشد مترجمی مهمه و ضروریه کار تحقیقاتی هم مهمه پس در درس هایی چون اصول و روش تحقیق و مقاله نویسی به جای تئوری پرداختن و کتاب های نه چندان به درد بخور خوندن به صورت واقعا عملی از من دانشجو یک مقاله در حد چاپ در مجلات معتبر خواسته شود و البته ...

پاسخی از مریم:

سلام. اتفاقا من فکر می کنم کارکردن روی استراتژی های ترجمه باعث می شه کتابایی که ترجمه شدن از نظر دانشجوی مترجمی یا محقق بگذره و کاستی هاش به چشم بیاد. مثلا من وقتی یک کتاب را بر میدارم و روی استراتژی های ترجمه ایش کار می کنم متوجه نقاط قوت و نقاط ضعف اون کتاب می شم و در نتیجه گاهی خودم تصمیم می گیرم که همون کتابو با یه ترجمه ی بهتر ارائه بدم. یعنی محقق ترجمه می تونه مترجم قابلی هم بشه اگه توانایی های یه مترجم (اینجا منظورم مترجم ادبیه) رو داشته باشه. از نظر من هر دو نیاز به کار دارن. خصوصا در زمینه ادبیات داستانی که گاهی یه ترجمه هایی می بینیم که از خودمون می پرسیم اینا چطور مجوز چاپ گرفتن...

پاسخی از یوسف:

سلام، خدمت استادعزیزم عرض کنم که من هم با پاسخ آقای احسان وخانم سلیمه کاملاً موافقم وبه نکته ای می خواهم اشاره کنم اینست که باید دید برای دانشجو فقط مدرک مهم است یاافزایش سطح علمی و یاهر دوی این موارد؟ یعنی میشه گفت که انگیزه ووجدان وتعهد شخص درمقابل خودش وجامعه نقش راهبردی دراین نکته دارداینکه دانشجوباچه هدفی به دانشگاه می آیدولی درکل معتقدم نظریه ها وتئوری های ترجمه رابایدخواند تحقیق کردولی مهم این است که این نظریه ها درعرصه عمل به ظهوربرسد که همانا این عرصه می تواند ترجمه کتاب یاترجمه شفاهی به عنوان محصول ترجمه باشد پرواضح است که افزایش علمی وتئوریکی دانشجویان رشته ترجمه ومطالعات ترجمه اثربسیارمطلوبی روی کارترجمه آنهاخواهدداشت پس چه بهترکه یک کتاب به عنوان پایان نامه انتخاب وزیرنظراساتید درعمل بارعایت اصول نظریه های مطالعات ترجمه توسط دانشجوترجمه شودونیزیک یاچندمقاله هم دررابطه با موضوع کتاب به عنوان یک کارپژوهشی ارائه شود دوستان بیاییم خودمان مسئولیت کارخودمان رابه عهده بگیریم که لذت بخش ترازآن وجودنداردومدیون هیچکس هم نخواهیم بود گاهیاوقات نمره 15 که خودمان کسب می کنیم بهترازنمره 19 است که بواسطه کار دیگران می گیریم.

پاسخی از "یک دانشجوی سرخورده":

(یکی از خوانندگان هم نظری داده بودند که به دلیلی قابل نشر نبود. البته خودشون هم پیش بینی کرده بودند. ولی عصاره انتقادشون در سخنی زیبا از سعدی علیه الرحمه که نقل کرده بودند بطور مفید و مختصر قابل فهم است.)

موضوع پایان نامه و اینجور چیزا نیست! خداوکیلی [...............] ما هنوز این رو نفهمیدیم! «خانه از پای بست ویران است»

پاسخی دیگر از احسان:

فکر میکنم «مترجم» در این مورد حق دارد که مقطع کارشناسی ارشد «قرار» است نظری باشد نه عملی. صرفا هم قرار نیست که راجع به استراتژی باشد. بسیاری جنبه های متنی و غیرمتنی ترجمه هنوز در ایران مورد پژوهش قرار نگرفته اند.دلیل اینکه تعداد پایانامه های (سلیقتاً «ن» آخر «پایان» و اول «نامه» را ادغام کردم با اجازه) «استراتژی» و مشابه زیاد است میتواند این باشد که این موضوع ها راحت تر و سهل الانجام ترند. عوامل دیگری نیز میتوانند وجود داشته باشد: اینکه بسیاری از اساتید و دانشجویان نمیدانند اصلا برای چه پژوهش انجام میدهیم و هدف آن چیست، یا به بیان دیگر فلسفه علم «مطالعات ترجمه» و معرفت شناسی آن را نمیدانیم. یا اینکه بسیاری از دانشجویان مترجمی، مترجمی میخوانند چون نمیتوانند چیز دیگری بخوانند و می خواهند چیزی بخوانند و راحت تر/بهتر/... از این رشته پیدا نمی کنند. برای همین با شاخه نظری آن مشکل دارند چون خسته کننده تر/سخت تر/ ... است.ولی باید به این نکته نیز توجه کرد که که وزارت علوم «مطالعات» ترجمه را به رسمیت نمیشناسد. نام این رشته در مقطع ارشد «مترجمی» زبان انگلیسی است. پس اگر پژوهشی در این مقطع انجام میگیرد، احتمالا باب میل وزارت علوم نیست. شاید وزارت علوم ترجیح میدهند دانشجویانی که با سرمایه ایشان تربیت میشوند، به ترجمه [....] اما سوال اینجاست که آیا اندیشه ای قابل عرضه در دنیا تولید می شود؟

پاسخی از مصطفی:

سلام - ضمن عرض تقدیر و تشکر از استاد عزیز آقای دکتر خوش سلیقه بخاطر این وبلاگ مفید و به روز. فکر کنم اکثر دانشجویان مقطع ارشد رشته مترجمی از ماهیت وجودی این رشته اطلاع دقیقی ندارند و خود این رشته زبان گنگ و ناشناخته ای داره که ابتدا باید به دنبال اصل فهمش رفت بعد سراغ کار پایان نامه و ترجمه کتاب و نيز اصل روش تحقيق عملی و نمونه هاي ملموس در اين زمينه خيلي كم و در دسترس نيست.

چند نکته در باب پایان نامه های امروزی ترجمه

مطالب مشابه :

برخی نکات لازم در نگارش پایان نامه و مقالات

روش پایانامه نویسی

دانلود فایل Word با فرمت آماده (خام) برای پایان‌نامه

شیوه نامه تدوین پایان نامه

چگونه پایان نامه بنویسیم واز آن دفاع كنيم؟

چند نکته در باب پایان نامه های امروزی ترجمه

آموزش کامل نگارش و تدوین پایان نامه

دوازده کلمه طلایی برای جستجوی مقالات مختلف در اینترنت .

-77. نکات کاربردی و ترفندهای مهم در ورد - Microsoft Word -حتما بايد بدانيد- آموزش ورد Word

نامه ی سرگشاده ی جمعی از معلمین به رئیس جمهور