مقاله (قابليت جذب حقیقی كلسيم شير بیشتر از قرص مکمل كلسيم است )

قابليت جذب حقیقی كلسيم شير بیشتر از قرص مکمل كلسيم است

يك فوق تخصص متابوليسم انرژي و پروتئين گفت: ضريب قابليت جذب حقیقی قرص مکمل كلسيم حدود 25 درصد و اين ضريب در مورد شير بيش از 40 درصد است.

دكتر عزيزاله كمال زاده با اعلام اين مطلب افزود: محلول بودن کلسیم شير، وجود ویتامین D ، لاکتوز، کازئین فسفوپپتیدازها، ضريب قابليت جذب آن را افزايش مي دهد.

وي ادامه داد: جذب كلسيم در مجاورت لاكتوز(قند شير) افزايش مي يابد،

دكتر كمال زاده با اشاره به اينكه خاصيت بيولوژيكي و متابولیسم كلسيم شير از كلسيم موجود در مکمل های کلسیمی، آبهای معدنی کلسیمی و ديگر منابع غذایی، بيشتر است، يادآور شد: كلسيم موجود در منابع گیاهی و سبزيجات مانند اسفناج، انواع كلم ها و ... نمي تواند، مانند كلسيم شير براي انسان خصوصا كودكان و نوجوانان مفيد و قابل جذب باشد. بازدارنده هایی مثل فیتاتها، اگسالاتها (اگزالاتها)، اسیدهای اورنیک و پلی فنل هایی که در منابع گیاهی کلسیمی وجود دارد و از جذب کلسیم ممانعت می کنند، در شیر و محصولات لبنی وجود ندارد. اثرات جانبی بازدارنده سولفاتهای پروتئین های شیر نیز توسط ترکیبات فسفری شیر خنثی می شود. بدین ترتیب قابلیت جذب کلسیم یک نوع "قابلیت جذب محافظت شده" (Protected Absorbability) است که در منابع کلسیمی دیگر وجود ندارد.

دکتر کمال زاده با ذکر این نکته که امروزه بر همگان ثابت شده است که شیر و فرآورده های لبنی، منبع اصلی تامین کننده کلسیم هستند، گفت:

هر لیتر شیر گاو به طور متوسط دارای 1200 میلی گرم کلسیم است که از این مقدار حدود 20 % با کازئین باند (متصل) شده است و به صورت کلوئید آلی غیر محلول و 80% به شکل معدنی است که از این مقدار نیز 45% به صورت فسفات تری کلسیم از ترکیبات فسفوکازئینات است که به صورت غیرمحلول و کلوئیدی است و 35% به صورت محلول است که 12% آن به صورت یون کلسیم می باشد. کلسیمی که به صورت آلی یا معدنی با کازئین باند شده است، به طور کامل در طی عملیات هضم، آزاد می شود و اعتقاد عمومی منابع علمی جهان بر این باور است که پتانسیل جذب این نوع کلسیم آزاد شده، بسیار بالاست. به همین دلیل است که در اکثر پژوهش های بررسی قابلیت حل، کلسیم شیر را به عنوان یک منبع بسیار بالای استاندارد قابلیت جذب کلسیم، ملاک قرار می دهند. در مقابل، کلسیم موجود در اسفناج که به شکل اگسالات غیر محلول می باشد نیز به عنوان یک منبع کلسیم با قابلیت جذب بسیار کم محسوب می شود.

وی متذکر شد: از طرف دیگر اهمیت کلسیم شیر به دلیل این است که کلسیم موجود در شیر از چند جنبه جالب دیگر با کلسیم موجود در منابع کلسیمی گیاهی، آبهای معدنی و قرص های مکمل کلسیم، متفاوت است. این شرائط، خصوصاً زمانی بیشتر اهمیت پیدا می کند که لازم باشد از قابلیت جذب بالای کلسیم در شرائط نامطلوب فیزیولوژیکی افراد، مطمئن بود. چونکه، کلسیم به پروتئین ها و پپتیدها متصل شده و بدین ترتیب به احتمال زیاد در زمانی که pH معده غیر مطلوب است، در فرم محلول باقی می ماند. کلسیم شیر ممکن است در غیاب ویتامین D نیز، تحت تاثیر لاکتوز در روده باریک، جذب شود. بنابراین، شیر می تواند کلسیم با "قابلیت جذب مطمئن" (Ensured Absorbability) که به طور کلی تحت تاثیر عوامل خارجی به جزء اسید اگسالیک قرار نمی گیرد را تامین نماید.

دکتر کمال زاده متذکر شد: شیر نه تنها از نظر کلسیم بسیار غنی است بلکه به عنوان یک غذای کامل محسوب می شود که تقریباً کلیه نیازهای مواد مغذی انسان را تامین می کند. وجود ترکیباتی مثل ویتامین D ، لاکتوز، کازئین فسفوپپتیدازها نه تنها باعث جذب بیشتر کلسیم می شود بلکه شرائط لازم برای جذب فسفر شیر که برای تراکم استخوانها ضروری است را نیز فراهم می نماید. این مزایا را نمی توان در منابع دیگر کلسیمی مثل قرص های مکمل کلسیم، منابع گیاهی و آب های معدنی، مشاهده نمود. لذا این خواص منحصر بفرد کلسیم شیر از قبیل 1- قابلیت فراهمی بیولوژیکی و جذب بالا (High Bioavailability and Absorbability)، 2- قابلیت جذب محافظت شده (Protected Absorbability) ، 3- جذب مستمر و طولانی مدت (Prolonged Absorption) و 4- قابلیت ذخیره استخوانی بالا (Extended Bone Deposition) ، است که باعث گردیده شیر مناسب ترین ترکیب غذایی تامین کننده کلسیم افراد خصوصاً زنان و سالمندان محسوب شود.

متخصصان علم تغذيه توصيه مي كنند، 50 درصد پروتئين مورد نياز بدن از طريق پروتئين دائمي تامين شود كه بهتر است 30 درصد آن با مصرف شير و فرآورده هاي لبني باشد. مصرف روزانه 3 ليوان شير مي تواند، عمده احتياجات بدن را تامين كند.

هر ليوان شير(250 ميلي ليتر) حدود 315 ميلي گرم كلسيم دارد كه 30 درصد كلسيم مورد نياز روزانه بدن را تامين مي كند.

دكتر غلامرضا خاتمي فوق تخصص گوارش اطفال نيز گفت: تكامل استخواني در دوره بلوغ سرعت مي گيرد و تا دهه سوم عمر آهسته پيش مي رود. به علت افزايش تشكيل استخوان و سرعت تكامل عضلاني و اندوكرين در دوره بلوغ، نياز به كلسيم بيش از هر زمان ديگري است.

وي ادامه داد: كمبود كلسيم در خلال تشكيل استخوان و تكامل آن سبب كاهش توده استخواني مي شود و احتمال شكستگي استخوان را در دوره هاي بعدي زندگي افزايش مي دهد. افزايش دريافت كلسيم در اين مرحله از رشد، تراكم استخواني را سرعت مي بخشد.

دكتر خاتمي يادآور شد: طبق مطالعات انجام شده، تنها 30 درصد جوانان لبنيات كافي مصرف مي كنند. همچنين دريافت كلسيم در دختران نوجوان 400 تا 700 ميلي گرم كمتر از ميزان كلسيم مورد نياز آنان است.

طي سال هاي اخير، بيشتر كشورها نسبت به راهكارهاي بهبود وضع تغذيه اي كودكان جامعه، توجه كافي داشته اند كه برنامه شير مدرسه با توجه به اهميت و نقش شير در سلامت و رشد جسمي و فكري دانش آموزان از جمله اين راهكار هاست.

دكتر كمال زاده اظهار داشت: در تمام كشورها، مصرف شير در مدارس نه تنها موجب افزايش رشد جسمي و فكري و ارتقاي قدرت يادگيري دانش آموزان شده كه توليد و مصرف بيشتر شير و فرآورده هاي لبني را نيز به دنبال داشته است.

وي از تجربه موفق كشور تايلند نام برد كه مصرف سرانه شير را از حدود سه ليتر در دهه 1970 به بيش از 28 ليتر كنوني رساند كه دستاورد اين اقدام افزايش متوسط قد دانش آموزان از 2 سانتي متر به 5 تا 6 سانتي متر بوده است.

رئيس اسبق كميته ملي شير مدارس كشور ادامه داد: هر چند، ايران از جمله كشور هايي است كه جمعيت بالايي از دانش آموزان را تحت پوشش شير مدارس دارد، اما با توجه به مقدار14 كيلو گرم سرانه هر دانش آموز، شير مدارس، سهمي حدود 2 درصد از كل شير تولیدی كشور را داراست. در صورتي كه كشور هاي ديگر جهان اگرچه ممكن است، جمعيت دانش آموزي كمتري را تحت پوشش داشته باشند، اما سرانه شير مدرسه هر دانش آموز تحت پوشش، بسيار بالاتر و بين 30 تا 50 ليتر است. از طرف ديگر در حدود 200 تا260 روز در سال در مدارس، بسته های شیر استریل توزيع مي گردد، درحاليكه در ايران تنها در 70 روز از سال تحصيلي شير بين دانش آموزان توزيع مي شود.

مقاله (قابليت جذب حقیقی كلسيم شير بیشتر از قرص مکمل كلسيم است )

قابليت جذب حقیقی كلسيم شير بیشتر از قرص مکمل كلسيم است

مطالب مشابه :

پزشكان فوق تخصص كودكان و نوزادان

مقاله (قابليت جذب حقیقی كلسيم شير بیشتر از قرص مکمل كلسيم است )

هشدار کارشناسان تغذيه در مورد" فست فودها"