اوقات شرعی

بسمه تعالی

رابطه مختصات جغرافیایی با اوقات شرعی یک محل :

در هر منطقه و یا نقطه از سطح زمین که در نظر بگیریم حداقل دو نوع وقت وجود دارد که یکی وقت رسمی است که با توجه به وقت رسمی آن منطقه زمانی و یا پایتخت کشور تعیین می گردد ( وقت رسمی پایتخت هر کشور و یا منطقه زمانی بر اساس اختلاف طول جغرافیایی آن محل نسبت به نصف النهار گرینویچ که مضرب صحیحی از یک و یا نیم ساعت است مشخص می شود) و دیگری وقت شرعی و یا محلی هر نقطه از سطح زمین است و بر اساس طول جغرافیایی که بیانگر وضعیت آن نقطه نسبت به خورشید می باشد تعیین می گردد بر این اساس اوقات شرعی هر محل را با در دست داشتن طول جغرافیایی می توان محاسبه نمود و چون عوامل دیگری نیز در این میان دخالت دارند این کار به صورت تقریبی امکان پذیر است و دقیقاً امکان پذیر نمی باشد.

جدول طول و عرض جغرافیایی مراکز استان های کشور و اوقات شرعی آنها در یک روز خاص

ردیف	نام استان	ناممرکزاستان	طول جغرافیایی	عرض جغرافیایی	اوقات شرعی اول فروردین
اذان مغرب	اذان ظهر	اذان صبح
1	آذربایجان شرقی	تبریز	46.28	38.03	18:55:00	12:32:8	4:59:22
2	آذربایجان غربی	ارومیه	45.07	37.55	18:46:59	12:24:3	4:51:4
3	اردبیل	اردبیل	48.3	38.25	18:46:59	12:24:3	4:51:4
4	اصفهان	اصفهان	51.64	32.68	18:31:56	12:10:42	4:44:19
5	ایلام	ایلام	46.42	33.64	18:53:05	12:31:34	5:04:10
6	باختران	کرمانشاه	47.09	34.34	18:50:36	12:28:53	5:00:43
7	بوشهر	بوشهر	50.84	28.97	18:34:14	12:13:54	4:50:59
8	تهران	تهران	51.64	35.70	18:33:43	12:11:37	4:41:53
9	چهارمحال و بختیاری	شهرکرد	50.86	32.33	18:34:58	12:13:49	4:47:47
10	خراسان جنوبی	بیرجند	59.21	32.86	18:01:41	11:40:25	4:13:53
11	خراسان رضوی	مشهد	59.58	36.31	18:01:12	11:38:56	4:08:30
12	خراسان شمالی	بجنورد	57.33	37.47	18:10:34	11:47:56	4:16:10
13	خوزستان	اهواز	48.68	31.32	18:43:26	12:27:32	4:57:29
14	زنجان	زنجان	48.50	36.68	18:45:40	12:23:15	4:52:19
15	سمنان	سمنان	53.39	35.58	18:25:45	12:03:42	4:34:07
16	سیستان و بلوچستان	زاهدان	60.86	29.50	17:54:16	11:33:49	4:10:28
17	فارس	شیراز	52.52	29.64	18:27:04	12:07:10	4:43:42
18	قزوین	قزوین	50.00	36.28	18:39:32	12:17:15	4:46:49
19	قم	قم	50.88	34.64	18:35:31	12:13:44	4:45:14
20	کردستان	سنندج	47.00	35.31	18:51:15	12:29:15	4:59:58
21	کرمان	کرمان	57.06	30.29	18:09:39	11:49:01	4:24:58
22	کهکیلوئیه و بویراحمد	یاسوج	51.59	30.67	18:31:38	12:10:54	4:46:28
23	گلستان	گرگان	54.44	36.84	18:21:56	11:59:30	4:28:23
24	گیلان	رشت	49.59	37.28	18:27:23	12:05:01	4:34:14
25	لرستان	خرم اباد	38.34	33.46	18:45:21	12:23:53	4:56:41
26	مازندران	ساری	53.06	36.57	18:41:30	12:18:54	4:47:12
27	مرکزی	اراک	49.7	34.09	18:40:05	12:18:27	4:50:34
28	هرمزگان	بندرعباس	56.29	27.19	18:12:03	11:52:06	4:30:38
29	همدان	همدان	48.52	34.80	18:45:01	12:23:10	4:54:29
30	یزد	یزد	54.36	31.89	18:20:53	11:59:51	4:34:17

از طرف دیگر چون مختصات برای یک نقطه است و شهرها با توجه به وسعت و گستردگی که دارند یک نقطه نمی باشند لذا این کار برای مرکز شهرها صورت می گیرد و چون بخش شرقی شهرها نسبت به بخش غربی انها وقت شرعی شان زودتر است بهتر است جانب احتیاط را در نظر گرفته و چند دقیقه قبل و بعد از آن را احتیاط نمود.

اوقات شرعی برای هر نقطه بر اساس طول جغرافیایی هر نقطه تعیین می گردد بطوریکه وقتی خورشید بالای نصف النهار هر منطقه قرار می گیرد برابر با ساعت 12 ظهر(اذان ظهر ) شرعی است و زمانی که درست در نصف النهار مقابل ( 180 درجه تفاوت طول جغرافیایی ) قرار می گیرد برابر با ساعت 24 ( 12 نیمه شب) خواهد بود و تمام نقاطی که دارای یک طول جغرافیایی باشند وقت شرعی آنها برابر خواهد بود لذا با دانستن طول جغرافیایی هر محل و وقت شرعی یک نقطه می تون وقت شرعی هر نقطه ی دیگر را محاسبه نمود بعنوان مثال وقت شرعی مراکز استان های کشور در روزاول فروردین ماه داده شده است . از آنجائی که زاویه تابش نورخورشید در طول سال در هر نقطه از سطح زمین 46.54 درجه تغییرمی نماید به همین علت طول روزها ثابت نبوده و دچار تغییر می گردد که بیشترین تغییرات در عرض های بالایی صورت می گیرد و کمترین این تغییرات نیز در عرض های پایین و نزدیک به استوا می باشد بطوریکه در عرض های بالا طول روز ها بین حداقل صفرتا حداکثر 24 ساعت ( بالای 66.73 درجه شمالی و جنوبی ) تغییر می کند و در دو نیمکره این تغییرات عکس یکدیگر است و به همین ترتیب طول شب ها نیز تغییر می نماید.

از طرف دیگر روند این تغیرات منظم نبوده بطوریکه هر روز بعنوان مثال 1 یا 2 دقیقه و یا چند ثانیه تغییر نماید که به کمک آن بتوان وقت شرعی روزهای مختلف را به راحتی محاسبه نمود

در خصوص تعیین اوقات شرعی باید به نکات زیر توجه نمود:

اگرچه نتایج با دقت ثانیه نوشته شده اند ولی پدیده های نجومی را که تابع دما، رطوبت و فشار هوا هستند با دقت حدود چند دقیقه میتوان بدست آورد.
در اینجا طول و عرض جغرافیایی فقط برای مرکز هر شهر آورده شده است در حالیکه یک شهر یک نقطه نیست و این موضوع نیز باعث میگردد تا نتوان با دقت زیاد اوقات شرعی را محاسبه کرد.
با توجه به نوع اوقات شرعی، نتایج را باید گرد کرد. بطور مثال طلوع خورشید به سمت پائین گرد میشود. همچنین برای ادای نماز صبح برای احتیاط لازم است که حدود 10 دقیقه صبر نمود.

جدول مقایسه اوقات شرعی دو شهر کرمان و مشهد در ابتدای چهار فصل سال

ردیف

نام شهر

اعتدال بهاری

اول فروردین ماه

انقلاب تابستانی

اول تیرماه

اعتدال پاییزی

اول مهرماه

انقلاب زمستانی

اول دی ماه

اذان صبح

اذان ظهر

اذان مغرب

اذان صبح

اذان ظهر

اذان مغرب

اذان صبح

اذان ظهر

اذان مغرب

اذان صبح

اذان ظهر

اذان مغرب

کرمان

4:24:58

11:49:01

18:09:39

3:03:27

11:43:31

19:05:10

4:10:19

11:34:13

17:53:39

5:08:38

11:40:13

17:03:49

مشهد

4:08:30

11:38:56

18:01:12

2:23:45

11:33:36

19:13:00

3:53:52

11:24:08

17:44:55

5:07:11

11:30:38

16:40:04

حال با توجه به اطلاعات فوق علی این اختلاف اوقات شرعی را چگونه تفسیر می کنید؟ لطفاْ تفسیر خود را ارسال نمایید.

با تشکر گروه اموزشی زمین شناسی استان کرمان

اوقات شرعی

مطالب مشابه :

پرواز فرشته ی شادی با اذان صبح

اوقات شرعی

اوقات شرعی تهران و مراکز استان‌ها در نخستین روز ماه رمضان+جدول

دعای عرفه در مسیر لاهه!!

اوقات شرعی نخستین روز ماه مبارک رمضان در ۳۱ مرکز استان کشور