قطعه‌سازها این بار به سراغ پارس‌خودرو رفتند

قطعه‌سازان ایرانی در حالی مدت‌ها است از تنگناهای مالی شکایت کرده و خبر از تعطیلی پی در پی واحدهای تولیدی خود می‌دهند که گویا برخی از آنها «سودای خودروساز شدن» را در سر پرورانده و نقدینگی لازم برای خرید سهام خودروسازان بزرگ کشور را نیز کنار گذاشته‌اند.

گر نگاهی به اظهارات و اقدامات قطعه‌سازان کشور طی چند سال گذشته بیندازیم، به‌خوبی متوجه میل شدید آنها برای خرید سهام خودروسازان یا به‌عبارت بهتر، «خودروساز شدن» می‌شویم، آن هم در شرایطی که جامعه قطعه‌سازی همواره مشکلات مالی اش را در بوق و کرنا کرده و می‌گوید: «پول نداریم.»

طی این سال‌ها هرگاه صحبت از فروش سهام سه خودروساز بزرگ کشور به میان آمده است، قطعه‌سازانی که تا دیروز از ورشکستگی و بی پولی می‌نالیدند، برای خرید پیشقدم شده و حتی این سهام را حق مسلم خود عنوان کرده‌اند.

در این گزارش نگاهی می‌اندازیم به تلاش‌های قطعه‌سازان طی سال‌های گذشته برای خرید سهام شرکت‌های خودروساز بزرگ کشور و همچنین سعی آنها برای ورود به عرصه خودروسازی کرده‌اند.

سهامی که به قطعه‌سازان ندادند

حدود پنج سال پیش و در روزهایی که بحث فروش سهام دولتی سه خودروساز بزرگ کشور بر سر زبان‌ها افتاده بود، خیلی‌ها از جمله برخی نهادهای عمومی، خواهان خرید آن بودند، اما قطعه‌سازان اعلام کردند که این «سهام» حق آنها است و نباید به دیگران واگذار شود.

استدلال قطعه‌سازان این بود که چون آنها با زیر و بم خودروسازی آشنا بوده و پایه صنعت خودرو به حساب می‌آیند، دولت باید سهام غول‌های جاده مخصوص را به جامعه قطعه‌سازی بدهد و هیچ خریدار دیگری شایسته این سهام نیست.

هرچند قطعه‌سازان در آن دوران، به شدت حالا از مشکلات مالی گله و شکایت نمی‌کردند، اما همان زمان نیز کم و بیش از کمبود نقدینگی شکایت داشتند و با این حساب، برای خیلی‌ها محل پرسش بود که قطعه‌سازها اگر پول ندارند، پس چطور می‌خواهند سهام خودروسازان را بخرند؟

از طرفی، قطعه‌سازان همواره به نوعی محتاج دولت بوده و با وجود آنکه «بخش خصوصی» به حساب می‌آیند، خواستار کمک مالی و معنوی دولت برای خروج از بحران‌هایشان شده‌اند.

در نتیجه، این ابهام به وجود آمده که «قطعه‌سازان همیشه وابسته به دولت» چگونه می‌خواهند پس از خرید سهام خودروسازان، صنعتی به این بزرگی را اداره کنند؟

این پرسش‌ها و ابهام‌های بزرگ، پاسخ درخوری را از سوی قطعه‌سازان به دنبال نداشت و آنها حرف اول و آخرشان این بود که چون به اصطلاح خاک صنعت خودرو را خورده و الفبای این صنعت را می‌دانند، سهام آن
حق شان است.

پلت‌فرم ناکام

قطعه‌سازان اما پس از آنکه نتوانستند در آن مقطع، سهام خودروسازان را خریده و به صنعت خودرو ورود کنند، این بار راهی دیگر را برای نفوذ به «جاده مخصوص» انتخاب کردند.

«طراحی پلت‌فرم»، راه جدید قطعه‌سازان بود، چه آنکه می‌خواستند از این مسیر و بدون خرید سهام ایران خودرو و سایپا، خودشان عملا به یک خودروساز تبدیل شوند.

این «ایده» حدودا دو سال پیش از سوی رئیس هیات‌مدیره وقت انجمن قطعه‌سازان مطرح شد و وی تاکید کرد که طراحی پلت‌فرم مشترک (البته با کمک خودروسازان) می‌تواند آلترناتيو و جايگزيني براي پلت‌فرم‌هاي فعلي باشد.

قطعه‌سازان در آن زمان معتقد بودند که چون تولید قطعات طبق خواسته خودروسازان و برای خودروهای با تکنولوژی قدیمی صورت می‌گیرد، چندان امکان توسعه و پیشرفت در صنایع قطعه و خودرو کشور نیست و باید به واسطه طراحی پلت‌فرمی جدید، این امکان را فراهم آورد.

به گفته آنها، شرکت‌های قطعه‌ساز نمی‌توانند بر اساس تکنولوژی روز، قطعه بسازند، چون ساخت چنین قطعاتی، با پلت‌فرم‌های فعلی خودروسازان که قدیمی هستند، همخوانی ندارد و اتفاقا یکی از دلایل عقب‌ماندگی قطعه‌سازی ایران از سایر کشورها، همین موضوع (پلت‌فرم‌های قدیمی) است.

این اظهارات نشان می‌داد که قطعه‌سازها تا چه حد از قرار داشتن در زیر سایه خودروسازان شاکی بودند و حتی عقب‌ماندگی خود را نیز حاصل همین ماجرا می‌دانستند. به‌عبارت بهتر، قطعه‌سازان می‌خواستند با طراحی پلت‌فرمی جدید، نه تنها تا حدی از زیر سایه خودروسازها خارج شوند؛ بلکه خود نیز چهارمین غول «جاده مخصوص» لقب گیرند.

ایده «طراحی پلت‌فرم مشترک» هر چند تا یک جاهایی پیش رفت و حتی برای ساخت آن، صحبت‌هایی نیز با طراحان ایتالیایی انجام شد، اما در نهایت به دلیل همکاری نکردن خودروسازها (به ادعای قطعه‌سازان)، به جایی نرسید و در محاق ماند. با این حال و به اعتقاد کارشناسان، همین که قطعه‌سازان کشور به این جرات و جسارت رسیده بودند که می‌خواستند «پلت‌فرم» بسازند، خود نشانه‌ای مثبت برای صنعت قطعه کشور به‌شمار می‌رفت و شاید اگر حمایت‌ها و همکاری‌های لازم انجام می‌شد، جاده مخصوصی‌ها حالا صاحب یک پلت‌فرم جدید بودند.

هرچه هست، قطعه‌سازان این بار نیز نتوانستند رویای خودروساز شدن خود را تعبیر کنند تا همچنان فرمانبر خودروسازان باشند و به قول خودشان، هر چه خودروسازها می‌گویند، بپذیرند و هرچه آنها می‌خواهند، بسازند.

مذاکره با خودروسازان خارجی

پس از آنکه ایده طراحی پلت‌فرم مشترک نیز برای خودروساز شدن قطعه‌سازان جواب نداد، آنها این بار به آن سوی مرزها رفتند تا شانس خود را با خارجی‌ها امتحان کنند.

داستان از این قرار است که برخی قطعه‌سازان بزرگ کشور به طور مستقیم با شرکت‌های خارجی وارد مذاکره شدند تا آنها را برای آمدن به «جاده مخصوص» ترغیب کنند. آن‌طور که خبر می‌رسد، این ایده تا حد قابل‌توجهی جواب داده و یکی از خودروسازان شرق اروپا به نام «اشکودا» موافقت خود را برای حضور در ایران اعلام کرده است. این شرکت که زیرمجموعه فولکس واگن آلمان به‌شمار می‌رود و مقر آن در جمهوری چک است، به توافق لازم برای شراکت با صنعت خودرو ایران رسیده و به نوعی می‌خواهد پس از پژو و رنوی فرانسه، سومین شریک جاده مخصوصی‌ها باشد.

هرچند هنوز چیزی بین اشکودا و خودروسازان داخلی، رسمی نشده است، اما اینکه قطعه‌سازان توانسته‌اند در این شرایط تحریم، با خودروسازی نسبتا معتبر مذاکره کرده و مقدمات حضور آن در ایران را فراهم کنند، قطعا نشانه خوبی برای جامعه قطعه‌سازی کشور به حساب می‌آید.

چشم قطعه‌سازان به دنبال پارس‌خودرو

اما تازه‌ترین مورد از تلاش‌های قطعه‌سازان داخلی برای خودروساز شدن، تکاپویی است که بابت خرید سهام پارس‌خودرو (سومین خودروساز بزرگ کشور و زیرمجموعه سایپا) به راه انداخته‌اند. آن طور که سایت «تابناک» گزارش داده، یکی از قطعه‌سازان بزرگ کشور که اتفاقا بنیه مالی خوبی نیز دارد، در حال چانه‌زنی برای خرید بخشی از سهام پارس‌خودرو است. طبق گزارش «تابناک»، گفته می‌شود برخی مقامات سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران هم با این واگذاری موافق هستند و حتی برخی توافقات اولیه در این خصوص نیز انجام شده است. قطعه‌سازان در حالی این بار به سراغ پارس‌خودرو رفته‌اند که ظاهرا رنوی فرانسه نیز یکی از مشتریان پر و پا قرص سهام این شرکت است و می‌خواهد با خرید بخشی از سهامش، جای پای خود را در «جاده مخصوص» محکم‌تر بکند.

از طرفی، ظاهرا دولت تمایل دارد تا سهام خودروسازان کشور را به شرکت‌های معتبر خارجی بفروشد و بعید است با واگذاری این سهام به قطعه‌سازان موافق باشد.

اگر به زمستان سال گذشته برگردیم و اظهارات رئیس‌جمهور را در اجلاس جهانی داووس بازخوانی کنیم، به‌خوبی متوجه می‌شویم که دولت برای واگذاری سهام خودروسازان، شرکت‌های خارجی را در اولویت خرید قرار داده و از این راه می‌خواهد دانش فنی و تکنولوژی روز را به «جاده مخصوص» منتقل کند.

به اعتقاد کارشناسان، اینکه رئیس‌جمهور در یک اجلاس جهانی و در خارج از کشور، برای واگذاری سهام خودروسازان ایرانی فراخوان داده است، به‌خوبی نشان‌دهنده میل دولت برای فروش سهام به شرکت‌های معتبر دنیا است.

به گفته آنها، دولت اگر قصد فروش سهام خودروسازان به خریداران داخلی از جمله قطعه‌سازان را داشت، نیازی نبود در اجلاسی جهانی صحبت از واگذاری سهام کرده و خارجی‌ها را به «جاده مخصوص» دعوت کند.

هرچند ظاهرا قطعه‌سازان کشور حاضرند پول بسیار زیادی را برای خرید بخشی از سهام پارس‌خودرو خرج کنند، اما باید دید آیا دولت مهر خود را پای این معامله می‌زند یا همچنان چشم به راه خریداران خارجی از جمله رنوی فرانسه می‌ماند.

قطعه‌سازها این بار به سراغ پارس‌خودرو رفتند

مطالب مشابه :

قطعه شناسی در خودرو

قطعه شناسی (بخش اول ، ۵۰ قطعه)

@ تابلو اعلانات کارگاه مکانیک خودرو

كتاب هاي مربوط به رشته ی مکانیک خودرو

قطعه‌سازها این بار به سراغ پارس‌خودرو رفتند

صنعت خودرو در ایران، تولید یا تجارت! - گفتگو با ابراهيمباي سلامي

خودرو/ قطعه ساز و سایر دوستان و آشنایان

تحقیق در مورد شرکت ایران خودرو

افزایش حداقل 15 درصدی قیمت‌ قطعات‌خودرو