سیستم اعلام حریق
یک سیستم اعلام حریق از بخشهای : پانل مرکزی ، دتکتورها ( حسگرها ) ، آژیر ها ، شستی ها ، کابل ها ، باطری ، ریموت اندیکاتور، فلاشر (چراغ استروبلایت) تشکیل شده است .
- انواع مرکز کنترل عبارتند از : موضعی ( همه اجزار داخل یک بسته میباشند ) ، معمولی ( تک زون می باشد ) ، منطقه ای ( دارای چندین زون میباشد ) ، آدرس پذیر ( کلیه سنسورها دارای آدرس مشخص میباشند ) ، دستیدر مدار سیستم اعلام حریق کلیه دتکتورها و شستی ها در هر زون بایکدیگر موازی میشوند .
سیستم اعلام حریق، به مجموعه‌ای از قطعات الکترونیکی گفته میشود که وظیفه آشکارسازی حریق در اماکن مختلف را بر عهده دارد.
انواع سیستمهای اعلام حریق
سیستمهای اعلام حریق به دو گروه خودکار و دستی تقسیم میشوند. در سیستمهای دستی، شستی اعلام حریق، تنها منبع تشخیص حریق است. درواقع کار تشخیص حریق در اینگونه سیستم‌ها فقط به انسان سپرده شده‌است و در مکان‌هایی که انسان حضور ندارد، کاربردی ندارند. بر خلاف اینگونه سیستم‌ها، سیستمهای اعلام حریق خودکار، وابستگی کمتری به تشخیص انسان دارند. سیستمهای خودکار، به دو گروه آدرس‌پذیر، و غیر آدرس‌پذیر تفکیک میشوند. در سیستم آدرس‌پذیر، علاوه بر اعلام حریق، محل دقیق وقوع آن نیز مشخص میشود.
اجزای تشکیل دهنده سیستمهای اعلام حریق
سیستمهای اعلام حریق خودکار قدیمی، معمولا از یک حسگر یا آشکارساز که خود متصل به خروجی صوتی بود، تشکیل شده بودند. ولی این سیستم‌ها در سال‌های اخیر، دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. سیستمهای جدیدتر معمولا از تعدادی شستی اعلام حریق و تعدادی حسگر یا آشکارساز (Detector)، یک سیستم پردازش مرکزی و تعدادی خروجی تشکیل میشوند.
حسگرها
حسگرهای اعلام حریق، (بسته به اینکه به کدام مشخصه آتش حساس باشند) در گروه‌های حسگرهای دود، حسگرهای حرارت حسگر منو اکسید کربن، حسگر شعله و حسگرهای ترکیبی جای دارند.
حسگرهای دود کار تشخیص دود در محل را برعهده دارند. این حسگرها معمولا در دو گروه حسگر نوری و حسگر یونیزاسیون جای می‌گیرند. حسگرهای نوری با ارسال علایم نوری به یک گیرنده (که در داخل خود حسگر مسقر است) میزان تغییر و کاهش نور رسیده را اندازه گیری می‌کنند و اگر تغییر آشکاری در میزان نور دریافتی مشاهده کنند، آن را به حریق تعبیر می‌کنند. حسگرهای یونیزاسیون، شامل دو صفحه نزدیک به هم (الکترودها) هستند و از هوای محیط به عنوان الکترولیت استفاده می‌کنند. چنانچه تغییر ناگهانی در غلظت هوای محیط روی دهد، حسگر آن را به حریق تعبیر می‌کند. حسگرهای یونیزاسیون، حاوی مقادیر کمی مواد رادیواکتیو بوده (برای یونیزه کردن ذرات موجود در هوای اطراف الکترودها)و برای همین عمر دائمی ندارند.
حسگرهای حرارت، کار تشخیص حرارت در محل را بر عهده دارند. روش کار این حسگرها کاملا مشابه ترموکوپل یخچال‌های خانگی است. این حسگرها در داخل خود دو صفحه از مواد متفاوت و چسبیده به هم دارند که با گرم شدن و یا سرد شدن، جهت خم شدن صفحه ترکیبی تغییر می‌کند و باعث اتصال جریان میشود. انواع جدیدتر این حسگرها دارای ترمومتر بوده و به تغییرات درجه حرارت حساس میباشد.
حسگرهای ترکیبی، حسگرهایی هستند که از ترکیب یک حسگر دود و یک حسگر حرارت بوجود آمده‌اند و میتوان خروجی آنها را بسته به حساسیت محل و تعداد اعلام‌های اشتباه بر روی و/یا تنظیم نمود. روشن است که در حالت «یا» تعداد اعلام‌های اشتباه بیشتر بوده و در حالت «و» اعلام با تاخیر بیشتری صورت میگیرد.
سیستم‌مرکزی
سیستم مرکزی، یک سامانه تشخیص حریق است. در این سامانه اعلام‌های حسگرها تجزیه و تحلیل شده و برای اعلام حریق یا در حالت‌های مشکوک، اعلام نیاز به بازبینی انسان تصمیم گیری میشود. این سیستم‌ها اغلب یه صفحه کلید برای ورود فرامین توسط انسان و مانیتور برای مشاهده فرامین مجهز هستند. این سیستم‌ها امروزه یه رایانه متصل شده و از طریق نرم‌افزار مخصوص خود، برنامه را دریافت می‌کنند. یکی دیگر از وظایف این سیستم‌ها انتخاب نوع خروجی (آژیر خطر عمومی، آژیر خطر در جاهای خاص، تماس با مرکز آتش نشانی و سایر خروجی‌ها) است.
خروجی‌ها
خروجی سیستمهای اعلام حریق، بسته به محل وقوع یا نوع حریق ایجاد شده، میتواند شامل موارد مختلفی باشد. تماس خودکار با آتش نشانی محلی، روشن نمودن تابلوهای خروج اضطراری، فعال سازی سیستم اطفای حریق خودکار، به صدا درآوردن آژیرهای خطر، قفل کردن یا از حالت قفل خارج کردن دربهای محلهای مختلف (مانند در خروجیهای اضطراری) همگی از مواردی است که میتواند بسته به تصمیم سیستم انجام شود.
سیم کشی
دو روش کلی برای سیم کشی سیستمهای اعلام حریق وجود دارد. روش حلقه‌ای (Loop) یا روش ستاره‌ای. در قدیم که سیستمهای آدرس‌پذیر وجود نداشتند، اغلب از روش حلقه‌ای استفاده می‌شد. در این روش، حسگرها برروی یک حلقه مستقر بودند و این حلقه، از اتاقی به اتاق دیگر، و از حسگری به حسگر دیگر می‌رسید. بعدها، تصمیم بر این شد که هرگروه از حسگرها که مربوط به محلی خاص در ساختمان هستند، با رشته سیم مجزایی به سیستم مرکزی متصل باشند تا بتوان تشخیص داد که حریق دقیقا در کدام محل رخ داده‌است.
با پیشرفت فن‌آوری، سیستم سیم کشی مجددا به حالت حلقه‌ای بازگشته‌است. به این مفهوم که جریان تغذیه توسط دو رشته سیم و جریان اطلاعات توسط دو رشته دیگر با سیستم مرکزی می‌رسد. برای هر حسگر کد مخصوصی اختصاص داده شده‌است و سیستم بدون نیاز به سیم کشی مجزا برای هر حسگر، آن حسگر و محل قرار گیری آنرا به خوبی (از روی کد مخصوصش) می‌شناسد. ارسال کدها و اطلاعات بین حسگرها و سیستم مرکزی در هر ثانیه چندین بار صورت میگیرد و حسگر حتی نیاز خود به سرویس و تعمیر را نیز به سیستم مرکزی اعلام مینماید.
آتش یا حریق بر اثر احتراق بوجود می آید.احتراق از ترکیب سریع اکسیژن موجود در هوا با مواد سوختنی
بوجود می آید.احتراق زمانی تشکیل می شود که ماده سوختنی که جامد یا مایع است،بر اثر حرارت به
صورت گاز یا بخار در آید.
عمل احتراق یا آتش سوزی برای بقاء نیاز به سه عنصر ماده سوختنی،حرارت و اکسیژن دارد.اگر هر یک
از این سه عنصر وجود نداشته باشد حریق خاموش می شود.
حریق به سه شکل دود،حرارت و شعله خود را نشان می دهد.
سیستم
اعلام حریق با وجود سنسور های خود عوامل و اثرات یصلی آتش سوزی را که به
شکل های دود،حرارت و شعله حستند را تشخیص داده و بعد از پردازش و کنترل
آنها را اعلام می دارد.
اجزای سیستم اعلام حریق عبارتند از:
۱.تجهیزات تشخیص حریق(دتکتورها و شستی)
۲.تجهیزات اعلام حریق(آژیر ، فلاشر،آژیر فلاشر)
۳.مرکز کنترل یا پانل مرکزی
دتکتور Detector:دتکتور یا
آشکار ساز در سیستم اعلام حریق بعنوان تشخیص دهنده اثرات حریق بکار می
رود.درون این دتکتورها یک سنسور قرار دارد که می تواند عوامل بوجود آمده از
حریق را درک و تشخیص دهد.
دتکتورها معمولا" به شکل استوانه ای و به
رنگ سفید، و روی آنها دریچه هایی جهت ورود اثرات حریق و جمع شدن آنها درون
محفظه قرار دارد،همچنین یک نشانگر LED سبز رنگ به معنی فعال بودن دتکتور، و
یک نشانگرLED به رنگ قرمز چشمک زن به معنی دتکتور در حال اعلام آلارم و
یک نشانگر قرمز رنگ ثابت به معنی اینکه دتکتور قبلا" یک آلارم داده وجود
دارد،که در صورت رفع حریق به رنگ سبز در می آید.
پایه دتکتور د ربالای آن واقع شده است.روی پایه پیچ ها یا ترمینال هاییجهت نصب سیم وجود دارد.
دتکتور در حالت عادی دارای یک مقاومت داخلی معینی می باشد.در هنگام تحریک مقدار این مقاومت
کم شده و جریان مصرفی افزایش می یابد،و در این زمتن دتکتور تحریک شده و سیستم را متوجه می کند.
دتکتور ها در ولتاژ های مختلف ۲۴،۱۴و ۴۸ولت مستقیم و یا ۲۲۰ ولت متناوب تولید شده اند.
فاصله دتکتورها از یکدیگر در مکان های سرپوشیده ۹تا ۱۵ متر می باشد.
فاصله مجاز از دیوار برای نوع حرارتی آن ۵ متر می باشد.
ترمینال های دتکتور ها عبارتند از:
L1-in )- ولتاژ مثبت تغذیه دتکتور که باید به ترمینال مثبت تابلوی کنترل متصل شود.
L2-in )- ولتاژ منفی دتکتور که باید به ترمینال منفی تابلوی کنتری متصل شود.
L1-out) - این ترمینال پس از فعال شدن دتکتور یک ولتاژ مثبت خروجی می دهد،که برای فعال کردن دتکتور بعدی باید به ترمینال L1-in متصل شود.
R -) -در هنگام فعال شدن دتکتور این ترمینال یک ولتاژ خروجی منفی می دهد،که می توان جهت روشن نمودن فلاشر LED تعیین کننده زون بکار برد.
ترمینال L1-out و L1-in برای استقرار مقاومت انتهایی خط نیز بکار می رود.
انواع دتکتورها عبارتند از:
۱.دتکتور دودی یونیزاسیون(Ionization):درون ساختمان داخلی این نوع دتکتور یک منبع تولید اشعه رادیو اکتیووجود دارد.هنگامی که دود ناشی از آتش سوزی وارد محفظه می شود در اثر عبور اشعه این هوا یونیزه شده و جریانی تولید می کند و باعث اعلام حریق می شود.از نظر زیست محیطی دفع این دتکتورها بعد از اتمام شارژ هشت ساله آنها مشکلاتی بهمراه دارد لذا تولید این دتکتورها کم می باشد.
۲ .دتکتور دودی نوری(Optical):به این نوع دتکتورها ُدتکتور فتو الکتریک نیز گفته می شود و دارای یک سلول نوری در داخل خود می باشد که با ورود دود و کم شدن نور محفظه تحریک شده و اعلام حریق می نمایند.
۳ .دتکتور دودی اشعه ای(Beam Detector):در
مواردی که بخواهیم مکان های وسیع را تحت پوشش قرار دهیم و نصب دتکتور های
معمولی مشکل و غیر اقتصادی باشند از نوع دودی اشعه ای استفاده می کنند.این
نمو نه دارای یک دستگاه فرستنده TX و یک دستگاه گیرنده RX می باشد و در
دو قسمت سالن نصب شده و هر گاه عاملی مانند دود تین این دو عنصر قرار گیرد
و ارتباط اشعه را قطع کند باعث فعال شدن سیستم می گردد.
در برخی از این نوع دتکتورها فرستنده و گیرنده روی یک قسمت قرار دارند و در سمت دیگر یک انعکاس دهندهReflector نصب می گردد.
این دتکتورها می توانند فضایی به پهنای ۱۵ متر و به طول ۱۰۰متر را تحت پوشش قرار دهند.
ارتفاع نصب آنها بین ۷/۲ تا ۲۵ متر ،و واتاژ کار آنها ۲۴ ولت مستقیم می باشد.
۴ .دتکتور حرارتی ثابت(FIX):این نوع دتکتور در دمای ثابتی تنطیم شده و برای تشخیص حرارت محیط بکار می رود.هر گاه حرارت محیط بالا رفته و به ۷۵ درجه سانتی گراد برسد،دتکتور پس ار ۵ الی ۱۰ثانیه به حالت آلارم می رود.
۵ .دتکتور حرارتی متغیر(Variation Heat ، Rate Of Rise):بر
خلاف نوع قابت دمای آن قابل تنظیم بوده و در اماکنی که درجه حرارت به صورت
تدریجی بالا می رود مانند موتر خانه ها واماکن تاسیساتی بکار برده می شود.
۶.دتکتور مولتی( Detector Multi):این نوع از دتکتورها قادر به تشخیص دود و حرارت می باشند.در درون این دتکتور دو نوع سنسور دود و حرارت وجود دارد.
۷.دتکتور شعله ای(Infrared Flame):این نوع از دتکتورها از سنسور گیرنده اشعه ماوراء بنفش شعله
آتش یا اشعه مادون قرمز تشکیل شده و در زمانی در حدود چند ثانیه آتش را سریع تشخیص می دهد،و
در دو نوع قابل نصب برای فضای بیرونیOutdoor و فضای داخلی Indoor با ولتاژ کار ۱۲ تا ۳۰ولت و زاویه دید ۱۲۰درجه موجود می باشند.
۸.دتکتور گازی(GAS Detector):برای
تشخیص نشتی گاز و اعلام خطر در محل هائیکه گاز های سوختنی قابل اشتعال
نظیر LPG,CNG وجود دارند،استفاده می شود.مبنای تشخیص برخی از آنها بوی گاز
می باشد و به صورت دیواری یا سقفی نصب می شوند.
برخی از این دتکتور ها قادرند علاوه بر تشخیص سریع نشت گاز به یک شیر برقی نیز فرمان قطع مسیر گاز را بدهند.
شستی اعلام حریق(Manual call point):شستی اعلام حریق یک کلید فشاری است که برای اعلام حریق به صورت دستی بکار می رود.
در دو نوع فشاری و شیشه ای وجود دارد.در نوع فشاری با فشار روی شستی و در نوع شیشه ای با شکستن شیشه روی آن حریق اعلام می شود.
این کلید در حالت عادی NO باز می باشد. پس از تحریک،این کنتاکت باز به هم چسبیده و یک مقاومت
۴۷۰
اهمی در مدار قرار می دهد که به مثابه تحریک یک دتکتور است . زیرا دتکتور
ها نیز به هنگام فعال شدن مقاومتی برابر ۴۷۰ اهم وارد مدار می کنند.
شستی ها معمولا" دارای سویچی به منظور Reset کردن می باشندتا بتوان دوباره آنرا به حالت عادی برگردانید.
فاصله نصب شستی ها از یکدیگر در حدود ۳۰ متر و ارتفاع نصب آنها برابر ۱۴۰سانتی متر می باشد.
آژیر(Sounder): حریق توسط آژیر اعلام می شود.آژیرها عموما"الکترونیکی و در دو نوع تک صدا و چند صدا وجود دارند.
آژیر تک صدا با ولتاژ ۲۴ ولت مستقیم کار می کند.و به دلیل داشتن پتانسیومتر داخلی قابلیت تنظیم صدا
و تغییر زیر و بم صدا را دارد.
آژیر چند صدا می تواند چندین صدا را از خود تولید کند و به کمک تعدادی دیپ سویچ DIP Switch می توان به صدای دلخواهدست پیدا نمود.
آژیر چند صدا در ولتاژ های ۲۴ ولت مستقیم و ۲۲۰ ملت متناوب وجود دارند.
آژیرهای
الکترو نیکی تک صدا و چند صدا توسط دو سیم با رعایت قطب های مثبت و منفی
(در نوع ۲۴ ولتی)به ترمینال تابلوی مر کزی متصل می شوند.
فلاشر (Flasher):فلاشر جهت اعلام حریق به صورت بصری بکار می رود. روی آنها یک ولوم جهت تنطیم سرعت فلاش قرار دارد.
فلاشرها با دو سیم و رعایت قطب های مثبت و منفی به ترمینال تابلوی مرکزی متصل می شود.
فلاشر(LED) :به
علت مصرف بالای فلاشرهای معمولی و آذرخشی یک نوع فلاشر با لامپ LED تولید
گردید که دارای مصرف پایین و طول عمر بالا می باشد و علاوه بر اینها در
صورت معیوب شدن یکی از LED های درون آن بقیه LEDها می توانند بکار خود
ادامه دهند.
هنگام اعلام حریق توسط سیستم پیدا نمودن سریع محل حریق می
توانددر اطفای آن و جلوگیری از صدمات بیشتر ،جلوگیری بعمل آورد.به همین
منظور از فلاشر LED در جلوی واهد ها و محل های تحت پوشش یک زون استفاده می
کنند.
فلاشر های LED توسط دو سیم ،یکی به ترمینال R- روی دتکتور اول هر
زون و دیگری به ترمینال مثبت زون مربوطه و یا ترمینال L1-in در دتکتور اول
همین زون متصل می شود.
آژیر،فلاشر:آژیر فلاشر ،از یک آژیر پیزو الکتریک و یک فلاشر LED تشکیل شده است .مصرف آن پایین بوده و مو قعیت دچار حریق را اعلام می کند.
ولتاژ کار این آژیر-فلاشر ۱۲ و ۲۴ ولت مستقیم و یا ۲۲۰ ولت متناوی می باشد.
بیشترین تعداد آژیر یا فلاشری که می توان روی دستگاه نصب نمود:
اگر فلاشر یا آژیر دارای جریان ۶۵ میلی آمپر باشد ۲۱عدد
اگر فلاشر یا آژیر دارای جریان ۲۰ کیلی آمپر باشد ۷۰ عدد
منبع تغذیه(Power Suply Unit):باطری
بکار رفته در سیستماعلام حریق حتما" باید از نوع خشک باشد،چون اگر از
باطری تر استفاده کنیم پس از گذشت زمان باتری سولفاته می کند و احتمال دارد
قسمتهایی از برد الکترونیکی را معیوب سازد.
برای دستگاه اعلام حریق از دو باطری ۱۲ ولتی استفاده می کنند. که در صورت سری شدن با یکدیگر یک ولتاژ ۲۴ ولتی را به دستگاه می دهند.
قدرت جریان دهی منابع تغذیه حدود ۳تا ۶ آمپر است و در دستگاه های بزرگ با تعداد ZONE بالا می رود.
برای
تابلو های دو زون باطری های ۲ آمپر ساعت ، برای تابلو های ۴ الی ۱۲ زون
باطری ۷ آمپر ساعت و برای تابلو های ۱۲الی ۲۴زون باطری ۱۲ آمپر ساعت مناسب
می باشد.
برای باطری ها ترمینالی در نظر گرفته نشده است . به همین علت
آنها را به دو سیمی که روی برد اصلی بوده وصل می کنند.و در صورت اشتباه وصل
نمودن فیوز حفاظتی آن می سوزد و بایستی تعویض شود.
تابلوی کنترل(Control Box): این تابلو مهمترین قسمت سیستم اعلام حریق می باشد که تمامی تجهیزات سیستم به آن متصل می شود.مهمترین مشخصه تابلو های کنترل تعداد زون به معنای ناحیه آنها می باشد.
تابلو کنترل در تعداد زون های ۶۴،۳۲،۲۴،۱۶،۸،۴،۲ موجود می باشد.
نشانگرهای LED روی تابلو کنترل عبارتند از:
-LED سبز رنگ هنگامی که سیستم به برق شهر متصل و فعال باشد روشن می باشد.Power
-LED زرد رنگ نشان دهنده بوجود آمدن خطا می باشد.Fault
-LED قرمز رنگ هنگامیکه سیستم یک آلارم را دریافت نماید این نشانگر روشن می شود.Fire
-LEDهای زون که در حالت معمول باید خاموش باشد و در صورت آلارم گرفتن از هر زون این نشانگر به حلات چشمک زن در می آید.
کلید های روی تابلو کنترل عبارنتد از:
-کلید Reset & Resound برای پاک کردن حافظه بکار می رود. اگر سیستم اعلام حریق یک آلارم در یافت نمایید. نشانگرهای مربوط به زون روشن می شود. این کلید دستکاه را Reset می کند.
-کلید Silence Alarm Sounders برای بی صدا نمودن آژیرها در سیستم استفاده می شود.
-کلید Silence Fault Sounders برای بی صدا کردن Buzzer داخلی دستگاه ناشی از بوجود آمدن خطا زمانی که اقدام به باز نمودن در پوش یک دتکتور میکنیم استفاده می شود.
-کلید Evacuate جهت تست آژیرها و فلاشرها پس از اتمام کار تکار می رود.
-قفل سویچی به منظور عدم دسترسی افراد غیر مجاز به تابلو و فعال نمودن چهار کلید که در بالا از آنها نام برده شد، استفاده می شود.
فیوز های استفاده شده در تابلوی کنترل عبارتند از:
-F1 یک عدد فیوز ۶/۱ آمپری برای باطریها
-F2 یک عدد فیوز ۱ آمپری برای Auxillary
-F4,F3دو عدد قیوز ۱ آمپر برای مدار Sounders
-یک عدد فیوز محافظت که سر راه برق شهری قرار دارد.
ترمینال های تابلوی کنترل عبارتند از:
-ترمینال شماره ۱ خروجی AUX ،مثبت ولتاژ ۲۴ولت
-ترمینال شماره ۷ خروجی AUX ،منفی ولتاژ ۲۴ولت
-ترمینال شماره ۲و۳ مربوط به کنتاکت NC
-ترمینال شماره ۳و۴ مربوط به کنتاکت NO
-ترمینال شماره ۵و۶ با قطب های مثبت و منفی برای اتصال به فلاشر
-ترمینال شماره ۷و۸ با قطب های مثبت و منفی برای اتصال به آژیر
-ترمینال های ۹و۱۰ و الی آخربا قطب های مثبت و منفی برای زون یک و الی آخر
عملکرد مقاومت روی ترمینال سیستم اعلام حریق چیست؟
هنگام خرید یک سیستم بیشترین دتکتوری که می توان روی هر زون آن نصب نمود در کاتالوگ آن نوشته شده و این بدان معنی است که نمی توان بشتر از حد تعیین شده روی آن نصب نمود.حال اگر بخواهیم در هر زون کمتر از مقدار تعیین شده،دتکتور نصب کنیم باید دستگاه را آگاه کنیم.پس برای اینکار یک مقاومت ۸/۶ کیلو اهمی در پایان راه بین کنتاکت L2-in و L1-out دتکتور وصل می کنیم تا مدار جریان بیشتری را طلب نکند.
مقاومت های ترمینال تابلوی مرکزی:
در هنگام تهیه سیستم اعلام حریق روی ترمینال های تابلوی
کنترل که تجهیزات روی آنها نصب می شود یک مقاومت ۸/۶ کیلو اهمی قرارداده
شده است.اگر این مقاومت ها سر راه مدار نباشد به محض اتصال به برق سیستم
آلارم می دهد.
برای نصب هر یک از تجهیزات به ترمینال باید مقاومت مذکور را از محل مورد نظر خارج کنیم.
رنگهای این مقاومت به ترتیب از راست به چپ عبارتست از: آبی ، خاکستری ، قرمز و طلائی
کابل کشی سیستم اعلام حریق:
کابلهای مورد استفاده در سیستم اعلام حریق باید همگی در
برابر آتش مقاوم باشند به همین علت آنها را درون لوله های فولادی قرار می
دهند.
برای دتکتورها از کابل ۵/۱*۳ افشان و در متراژ های بالاتر از کابل ۵/۲*۳
برای تغذیه فلاشرها از کابل ۵/۱*۲ افشان
برای تغذیه آژیرها از کابل ۵/۱*۲ افشان
برای تغذیه فلاشرLED از کابل ۵/۱*۲ افشان
برای تغذیه شستی ها از کابل ۵/۱*۲ افشان
سیستم اعلام حریق در یک ساختمان طراحی می گردد تا قبل از اینکه حریق مشکل ساز ویا غیر قابل کنترل شود اعلام واخطارداده می شود و سیستم های بعدی را فعال می کند . این سیستم جهت حفظ اموال وافراد از حریق طراحی می گردد.
Zone: به معنی قسمت ،قسمت بندی یا بخش بندی می باشد.
Fire Zone(بخش کشف حریق ):بهترین وموثرترین راه برای محدود کردن حریق در ساختمان تقسیم آن به قسمتهای کوچکتر می باشد.
Detection Zone( بخش کشف حریق):به بخشی گفته می شود که در آن بخش مدار کشف حریق نصب می گردد.
Alarm Zone(بخش اعلام حریق ):به بخشی گفته می شود که در بخش مدار اعلام حریق نصب می گردد.محل نصب تابلوهای مربوطه بستگی به جغرافیایی ساختمان محل های فرار ،محل های امن و آخرین نقطه ی احتمالی سرایت حریق دارد.
هدف از ایجاد Zone حریق :
هر ساختمان باید به قسمتهای مختلف جهت تشخیص سریع حریق واعلام آن تقسیم شود تا بتوان به وسیله ی سیستم ،تشخیص و اعلام حریق را سریعتر شناسایی کرد.
نکات مهم در طراحی:
- حداکثرمساحت هر Zone نباید از 1600 متر مربع بیشتر باشد.حداکثر فاصله تا رسیدن به زون آتش نباید از 30 متر بیشتر باشد.
- یک زون ممکن است چند منطقه ی آتش را بپوشاند.
اعلام حریق:
سیستم های اعلام حریق اتوماتیک سه نوع اند :
1-مرسوم یا متعارف
2- آدرس پذیر (قابل آدرس دهی )
3- هوشمند
مر سوم یا متعارف:
این سیستم به وسیله ی دو رشته سیم به دتکتورها به شستی وصل می گردد .اولین عملکرد این پانل نشان دادن موقیت آتش با دقت در حد زون می باشد.هنگامی که یک زون فعال می گردد بایستی به صورت فیزیکی در آن زون ،دتکتور فعال شده ردیابی گردد.هنگامی که یک دتکتوربه حالت Alarm می رود ولتاژ مدار کم شده ودر عمل بقیه ی دتکتورها غیر فعال می شوند .
3-1-2-2- انتخاب دتکتور :
در هر حریق اعلام حریق بستگی به نوع دتکتور نصب شده دارد .معمولا در هر حریق تمامی اجناس موجود در آن محل ،نوع حریق را مشخص می کند .دتکتور ها از نظر نوع حساسیت به چهار نوع تقسیم می شود:
1- دتکتور دودی
2- دتکتور حرارتی
3- شعله ای
4- گاز یاب
مشخصات ارتفاع ،فاصله ی مجاز و حداکثر مساحت حفاظتی دتکتورها
نوع کاشف
مشخصات نصب
حرارتی در اماکن بسته یا مسقف
دودی
حداکثر مساحت حفاظتی هر کاشف (متر مربع)
37
50
فاصله ی مجاز از یکدیگر(متر)
9
10
فاصله مجاز از دیوارها (متر)
4.5
5
ارتفاع مجاز (متر)
8.5-5.5
7.5
اگر مواد موجود در یک محل سریع شعله ور شوند ،دود حاصل از این حریق کم باشد و حرارت ناشی از آن زیاد است بنابر این در این محل استفاده از دتکتور های دودی نا بجا و در عوض دتکتورهای حرارتی سرعت اعلام بالایی دارند .
شستی اعلام حریق:
یکی از اجزای اعلام حریق پوش باتم یا شستی اعلام حریق می باشد که به اعلام هر چه سریعتر حریق کمک می کند . با فشار شیشه شکسته شده و پوش باتم فعال می گردد.
- نکات مهم در مورد شستی اعلام حریق:شستی ها در محل خروجی ،پلکانهای خروجی هر طبقه و درب خروجی نصب می گردند ،محل نصب شستی بایستی تمیز و با رنگ زمینه متمایز باشد ،شستی ها در ارتفاع حدود 4/ 1 متر رعایت شود .
سیستم صوتی آژیر
هر سیستم اعلام دارای یک مدار صوتی اعلام حریق می باشد که حداقل شدت صدا در محلهای بدون آلودگی صوتی 65دسی بل می باشد و این صدا باید منحصر به فرد بوده یعنی از صدای آژیر سرقت یا ناهار و غیره متمایز باشد.
نحوه ی تشخیصFault خطا در سیستم
در روی تابلوی کنترلی دکمه ای به نام Fault وجود دارد. اگر در سیستم اختلالی به وجود آید( مثلا اینکه یکی از دتکتورها خراب شده باشد) این دکمه بر روی تابلوی کنترلی روشن شده و منطقه ی خطا را نشان می دهد.
اعلام حریق:
سیستمهای اعلام حریق به طور کلی به دو نوع متعارف (Conventional) و آدرس پذیر (addressable) تقسیم می شوند و معمولا از اجزاء زیر تشکیل شده اند:
- کنترل پنل اعلام حریق
- دتکتور دود Smoke detector که خود از دو نوع یونیزه و اپتیکال تقسیم میشود
- دتکتور حرارت Heat detector
- بیم دتکتور Beam detector
- دتکتور Combo ( دود و حرارت )
- آشکار ساز شعله Flame detector
- شاسی اعلام حریق Call point
- زنگ اخبار
- آژیر
- باطری
- مقاومت انتهای خط
- نمایشگر LED
- فلاشر
- کنترل پنل متعارف ( Conventional ):
معمولا از 2 تا 32 زون محیط را کنترل می کنند که میتوان بر روی هر زون 20 الی30 دتکتور یا
شاسی (بسته به نوع دستگاه) نصب کرد.
طول مسیر کابل نیز میتواند تا 2000 متر باشد. این نوع دستگاه امکان اتصال به تکرار کننده را دارد به این ترتیب میتوان از چند نقطه دستگاه را کنترل کرد.
کنترل پنل آدرس پذیر ( addressable ):
این نوع کنترل پنل از یک یا چند حلقه (Loop) جهت کنترل دتکتور ها، کلیدها و زنگها استفاده می کند به این ترتیب که هر قطعه یک شماره خاص به خود اختصاص می دهد و میتوان تا 128 قطعه را بر رو ی یک حلقه کنترل کرد. دستگاه های آدرس پذیر امکان کنترل تعداد زیادی زون ( محیط ) را دارا هستند بعلاوه امکان شبکه کردن چند دستگاه با یکدیگر وجود دارد، در خیلی از موارد این دستگاه ها مجهز به چاپگر می باشند و امکان چاپ گزارش از عملکرد و تنظیمات دستگاه وجود دارد.
نکته ها
کاربردهای ایمنی در سوئیچ گیرهای برق
کاربردهای ایمنی در سوئیچ گیرهای برق
سوئیچگیرهای برق از جمله ابزارهایی هستند كه متخصصان و كارشناسان و كاربرانی در صنعت برق با آنها سروكار دارند. شناخت نحوه كار آنها و میزان ایمنی‌شان برای كاربران میتواند مفید باشد. در مقاله ترجمه شده زیر كه به وسیله مهندس تقی وحیدی كارشناس ارشد تحقیقات و بهره‌وری شركت توزیع نیروی برق خراسان جنوبی ارایه شده نحوه كار سوئیچ‌گیرهایی از نوع سه فاز AC با ولتاژ نامی یك تا ۳۳ كیلوولت و ایمنی آنها مورد بررسی قرار گرفته است.
سوئیچگیرهای مورد بحث در این مقاله از نوع سه فاز AC با ولتاژ نامی ۱ تا ۳۳ كیلوولت بوده كه مسایلی مانند نحوه انتخاب، بهره‌برداری و نگهداری از آنها در این نوشتار مطرح شده است. راهكارهای ارایه شده مربوط به سوئیچگیرهای روغنی، هوایی، گازی (۶SF) و خلاء بوده است. همچنین توصیه‌های صورت گرفته درباره بریكرها، كلیدها، كلیدفیوزها و مقره‌ها و همچنین كنتاكتورهایی با ولتاژ AC در حد یك كیلوولت كاربرد است. این نوشتار سوئیچگیرهای DC، سوئیچگیرهای AC تكفاز و فشار ضعیف تا سطح ولتاژ یك كیلوولت را شامل نمی‌شود.
● سوئیچگیرهای برق
به طور كلی، سوئیچ‌گیرها قابلیت راه‌اندازی و اطمینان مناسبی داشته و عیب و نقص در آنها به ندرت رخ می‌دهد اما وقوع عیب، ممكن است سبب بروز حوادثی همچون انفجار، سوختن روغن، ایجاد ابرهای گازی، و بروز جراحات جدی در افراد شده و حتی در مواردی منجر به مرگ و میر و نیز آسیب به كارخانه‌ها و ساختمان‌های مجاور شود و زیان‌های مالی را نیز به وجود آورد. سوئیچ گیرهای گازی (۶SF) و خلاء، خطرات ناشی از آتشسوزی روغن را نداشته اما ممكن است ضایعات دیگری در آنها روی دهد كه برای پیشگیری از آن نیاز به مدیریت و سازماندهی است. تجربه‌های گذشته نشان داده كه عیب و نقص معمولاً پس از راه‌اندازی یا اندكی پس از راه‌اندازی سوئیچ‌گیر روی می‌دهد. بنابراین نحوه راه‌اندازی سوئیچ‌گیر، موقعیت نصب آن و شرایط شبكه در لحظه راه‌اندازی، شاخص مهمی در بهره‌برداری ایمن سوئیچ‌گیر هستند.
سیستمهای مدیریتی برای بهره‌برداری ایمن سوئیچ‌گیر و پیشگیری از ضایعات باید قابلیت ثبت اطلاعات شبكه را داشته و روشهای نصب، راه‌اندازی، بهره‌برداری، نگهداری و تعویض تجهیزات را مشخص كند. همچنین ضرورت دارد در سیستمهای مدیریتی مزبور علاوه بر آموزش كاركنان سیستم ممیزی برای كنترل اثربخشی روشهای به كار رفته تعریف شود.
● ثبت اطلاعات
ضرورت دارد اطلاعات مربوط به تمام سوئیچ‌گیرها، دیاگرام‌ها و آرایش‌های شبكه شامل خطاهای موجود در نقاط مختلف شبكه ثبت و كنترل شده و از قابلیت دسترسی به آنها و به روزبودن اطلاعات اطمینان حاصل شود. اطلاعات ثبت شده باید حاوی مواردی چون دیاگرام‌های شبكه و ارتباطات بین سوئیچ‌گیرها و سایر اقلام باشد. ضمناً سطوح خطا، نوع تجهیزات و اطلاعات مرتبط با آنها از قبیل نام سازنده، شماره سریال و سال ساخت، تاریخ نصب، ولتاژ و جریان نامی، جریان اتصال كوتاه نامی و مكانیسم راه‌اندازی مدنظر قرار بگیرد و نیز اطلاعات مربوط به محدودیت‌های بهره‌برداری مانند احتمال بروز شوك‌های الكتریكی و نیز اطلاعات مربوط به نحوه نگهداری اقلام داخلی سوئیچ‌گیر و تعداد عملیات رفع خطا از بریكرهایی كه تحت جریان نگهداری قرار گرفته‌اند، در آن موجود باشد. این موارد همچنین جزئیات تمامی اصلاحات و رفع عیوب انجام شده را باید ارایه دهد. برای مثال مواردی مانند تنظیم اهرم‌های فرمان وصل تجهیزات در برابر عكس‌العمل‌های مكانیكی هنگام وصل و … را بیان كرده و نیز اطلاعات مربوط به وسایل كنترل قوس الكتریكی در بریكرهای روغنی را ثبت كند.
● روشهای نصب و راه‌اندازی، بهره‌برداری
به كمك اطلاعات ثبت شده، باید سوئیچ‌گیرها و شبكه‌های برق مورد ارزیابی قرار گیرند تا امكان شناسایی خطرات و مشكلات بالقوه از قبیل شوك‌های مكانیكی موثر بر سوئیچ‌گیر، وجود تجهیزات راه‌اندازی با فرمان دستی، عدم وجود اهرم‌های فرمان وصل به گونه ای كه در برابر عكس‌العمل‌های مكانیكی حین وصل مقاوم باشند، و نیز وسایل نامناسب حفاظت در برابر آتشسوزی میسر شود. پس از ارزیابی میتوان اقدامات مورد نیاز را برای حصول اطمینان از عملكرد ایمن تجهیزات و سیستم‌ها، شناسایی كرد. این اقدامات شامل جلوگیری از راه‌اندازی سوئیچ‌گیر در حالت اتصال به شبكه و قرار داشتن تحت شوك مكانیكی از طریق غیرفعال كردن قابلیت راه‌اندازی اتوماتیك تجهیزات تا زمان رفع خطای سیستم است. جلوگیری از امكان دسترسی به سوئیچ‌گیر در حالت اتصال به شبكه، كاهش سطوح خطای شبكه در نقاط مختلف از طریق آرایش مجدد شبكه‌ها، جلوگیری از راه‌اندازی كلیدهای با مكانیسم دستی در حالت برقدار بودن شبكه تحت شرایط دقیق كنترلی و جایگزینی سوئیچگیرهای تحت شوك مكانیكی نیز مدنظر است. سایر اقدامات اضطراری و ضروری پس از ارزیابی نیز عبارتند از: تغییر مكانیزم وصل برای سوئیچگیرهای با راه‌انداز دستی (در غیر این صورت باید نسبت به جایگزینی سوئیچ‌گیر اقدام شود). تنظیم اهرم‌های فرمان وصل در برابر عكس‌العمل‌های مكانیكی تجهیزات در هنگام وصل آنها به شبكه، و اقدامات اصلاحی برای حفاظت در برابر آتش‌گرفتگی.
برای انجام اقدامات فوق باید طرحی ارایه شده و جدول زمانی انجام آن تهیه شود. همچنین باید روشهای راه‌اندازی توسعه یافته و گروه مناسبی از كاركنان برای انجام فعالیت‌های مورد نیاز در بهره‌برداری، بازرسی، تعمیر، نگهداری و تست سوئیچ‌گیرها انتخاب شوند. از سوی دیگر كاركنان مربوطه باید دانش مناسبی از قوانین ایمنی و اعمال آنها داشته و در صورت لزوم نسبت به آموزش كاركنان اقدام شود. همچنین ضرورت دارد به صورت منظم كل سوئیچ‌گیر و ملحقات آن، بازرسی، نگهداری و تست شوند. همچنین موادی از قبیل روغن و گاز ۶SF نیازمندی‌های خاصی از لحاظ كاركرد، تمیزی، جلوگیری از كثیفی، محل استقرار روغن و گردش آن داشته و همچنین خطرهایی در ارتباط با كاربرد آنها وجود دارد. ایستگاههای توزیع نیز باید به صورت دوره‌ای بازرسی شده و اقدامات اصلاحی طبق اولویت به انجام رسند. این اقدامات شامل كارهای فوری (در زمان به خطرافتادن ایمنی ایستگاه و مكان استقرار آن) و فعالیت در اسرع وقت و اقدامات آینده است. آیتم‌هایی از قبیل محل استقرار سوئیچ‌گیر، وجود علایم حاكی از رطوبت و آب، وجود علایم حاكی از دسترسی به تجهیزات و اختلال در آنها توسط افراد غیرمجاز، وجود تجهیزات آتشنشانی و تابلوهای هشداردهنده، علایم حاكی از افزایش درجه حرارت، بوی مواد داغ و اوزن وجود دود نیز قابل بررسی است.
علایم حاكی از نشت روغن و سایر شرایط غیرطبیعی، وج
مطالب مشابه :
دتکتور دود چیست؟
سیستم اعلام حریق - دتکتور دود چیست؟ - سیستمهای اعلان حریق - طراحی - فروش - نصب و راه اندازی
سیستم اعلام حریق
آب را گِل نکنيم - سیستم اعلام حریق - همیشه راهی وجود دارد اگه راهی وجود نداشت یک راه بساز
سیستم اعلان حریق
نصب سیستم اعلام حریق اتوماتیک اجباری است. رتبه بندی سیستم ها: دستی: فقط استفاده از اعلام
اعلام حریق
امروزه از سیستم ها ی اعلام حریق به طور گسترده در ساختمان ها و اماکن مسکونی و صنعتی استفاده
روشهای تست
سیستم اعلام حریق - روشهای تست - سیستمهای اعلان حریق - طراحی - فروش - نصب و راه اندازی سیستم های
سیستمهای اعلام و اطفاء حریق , خدمات صنعتي , شرکت فنی مهندسی یاران صنعت پیشگام آسیا مفتخر
سیستم اعلام حریق - سیستمهای اعلام و اطفاء حریق , خدمات صنعتي , شرکت فنی مهندسی یاران صنعت
سیستمهای اعلان حریق
تبليغات X سیستمهای اعلام و اطفاء حریق و سیست استانداردهای بریتانیا 02/2004 78 2 ANSI American National
سیستم اعلام حریق
سیستم اعلام حریق در یک ساختمان طراحی می گردد تا قبل از اینکه حریق مشکل ساز ویا غیر قابل
سیستمهای اعلام حریق
سیستم اعلام حریق - سیستمهای اعلام حریق - سیستمهای اعلان حریق - طراحی - فروش - نصب و راه اندازی
برچسب :
سیستم اعلام حریق