ارزشیابی درس علوم تجربی

ارزشیابی درس علوم تجربی دوره ی راهنمایی

ارزش یابی می تواند بر اساس موارد زیر انجام شود:

ارائه ی شفاهی کار به صورت گروهی یا شخصی

•مصاحبه با گروه یا تک تک دانش آموزان

•پروژه های علمی کاربردی فناورانه

•طرح آزمون های عملکردی

•ایفای نقش و همانندسازی

•انجام تکالیف

•دفتر ثبت فعالیت های دانش آموزان

•آزمون های استاندارد شده ی پیشرفت تحصیلی

•آزمون های ملاک محور

•تهیه ی مقاله و پژوهش های ساده در رشته ی مورد نظر

•لزومی ندارد که همه ی دانش آموزان، یک سلسله فعالیت همانند را در شرایط مشابهی به انجام برسانند. برابری فرصت-های آموزشی، به معنای توجه به ویژگی های هر یک از دانش-آموزان است و در اختیار قرار دادن شرایط مناسب برای هر یک از فراگیران. برای روشن شدن ضعف ها و امتیازهای هر یک از دانش آموزان، به فعالیت های گوناگون برای دانش آموزان متفاوت نیاز داریم. در هر مرحله، معلم باید آموزش را از جایی شروع کند که دانش آموز از نظر مهارت، نگرش و دانش در آن قرار دارد.

•هدف از ارزش یابی، رتبه بندی نیست، بلکه یاری رساندن به دانش آموزان برای رسیدن به همه ی هدف های آموزشی است . پس جواب های نادرست نیز، می توانند بیانگر شیوه ی تفکر دانش آموزان باشند و لازم است مورد توجه قرار گیرند.

•سؤال های «بسته پاسخ» برای رتبه بندی مناسب هستند، اما سؤال های «گسترده پاسخ» می توانند بینش های خاص و تفکر دانش آموزان را نمایش دهند. دانش آموزان از واژه های مخصوص خود استفاده می کنند و آن چنان که خودشان از علم برداشت کرده اند، عمل می کنند و پاسخ می دهند.

•آموزش و پرورش، فعالیتی دیمی و تصادفی نیست، بلکه فعالیتی با هدف های واضح است. اگر قرار باشد که در آموزش موفق شویم، لازم است که در مجموع، همه ی دانش آموزان به هدف های تعیین شده دست یابند.

•مهم نیست که دانش آموزی در پروژه ها و فعالیت های خاصی خوب عمل کند، ولی در آزمون های کتبی ضعیف باشد و یا بر عکس؛ هدف، طبقه بندی یکسان همه ی فراگیران در فعالیت-هایی ثابت نیست، بلکه فراهم کردن فرصت هایی است تا هر یک از دانش آموزان، بتوانند توانایی های خاص خود را نشان دهند و معلم بتواند، از این زمینه ها برای پیشرفت دانش آموزان بهره بگیرد.

•بازهم تأکید می شود که «ارزش یابی برای تعیین میزان یادگیری» بخش مکمل آموزش است. در حالی که «ارزش یابی برای طبقه بندی و رتبه گذاری»، نقشی در فرآیند آموزش ندارد و بخش جداگانه ای به شمار می آید.

5. چگونه ارزش یابی کنیم؟

پیش از طرح ریزی برای هر گونه ارزش یابی و اجرای آن لازم است، نسبت به پاسخ مثبت به سؤال های زیر مطمئن شد:

1.آیا امتحان بخشی از فرآیند تدریس قلمداد شده است و برای پیشرفت دانش آموزان به کار می رود؟

2.آیا هدف های برنامه ی ارزش یابی، مشخص هستند و با هدف-های برنامه ی درسی و برنامه ی تدریس هماهنگی دارند؟

3.آیا معیارهای مشخصی برای سنجش مهارت ها و نگرش ها مشخص شده اند؟

4.آیا دانش آموزان به خوبی از آنچه لازم است انجام دهند، آگاهی دارند و حد و انتظارات آموزشی را می شناسند؟

5.آیا دانش آموزان در جریان ارزش یابی مشارکت دارند؟

6.آیا نتیجه های حاصل از ارزش یابی، می تواند اطلاعات لازم را در مورد نقاط ضعف و قوت فراگیران فراهم کند؟ و آیا بر مبنای نتیجه های حاصل، می توان بازخوردهای اصلاحی لازم را برای دانش آموزان و برنامه ی درسی کسب کرد؟

نمره دادن و رتبه بندی کمی که در نظام سنتی جریان دارد، نمی تواند چنین اطلاعاتی را فراهم کند و پاسخ مثبتی به پرسش های فوق بدهد. نمره ی یک آزمون، به سختی می تواند نقاط ضعف یا قوت فراگیر را بازگو کند. حتی با آزمون های استاندارد و تجزیه و تحلیل آنها، بازهم نمی توان از راه های متفاوتی که به دست یابی به این نمرات منجر شده است، آگاه شد. چنین امری، تنها با پیگیری مستمر هدف ها در جریان فعالیت های آموزشی میسر می¬شود.

از سوی دیگر، تفاوت نمره ها یکسان نیست. نمی توان گفت دارنده ی نمره 15 که یک نمره از 14 بالاتر است، درست به اندازه ی دارنده ی نمره 20 که یک نمره از 19 بالاتر است، سواد بیشتری دارد. در دو امتحان متفاوت از یک درس یا امتحان دو درس متفاوت، یک نمره ارزش یکسانی ندارد . برای مثال، نمره ی 14 در یک آزمون دشوار، می تواند بالاترین نمره ی یک گروه باشد؛ هر چند که همین نمره، در یک آزمون ساده، نمره ی خوبی قلمداد نمی شود.

الگوهايي براي ارزشيابي توسعه يافته

1-.مدلی برای ارزش یابی در جریان تدریس

مدل «آزمون- آموزش- آزمون» یا KWL، نمونه هایی از به کارگیری ارزش-یابی برای تدریس است. در روش «آزمون- آموزش – آزمون» آزمون او نوعی آزمون ایستاست و سطح اولیه ی اطلاعات دانش آموزان و حتی طبقه-بندی اولیه ی آنها را مشخص می سازد. سپس در جریان آموزش، دانش آموزان اطلاعات لازم را در ارتباط با موضوع آزمون کسب می کنند و آن گاه، نمره های آزمون بعدی، میزان پیشرفتی را که در فاصله ی دو آزمون حاصل شده است، نشان می دهند.

نام مدل K شامل سه حرف مشخص کننده ی مرحله و روش اجرای مدل است و حروف، اول نام لاتین هر مرحله هستند. در مرحله ی اول (K) یا «دانسته ها»، ابتدا دانش آموز فهرستی از آنچه درباره ی موضوع درس می داند، ارائه می دهد. برای مثال، محلول هایی را که می شناسد، مواد حل شدنی، حلال ها و ...، در مرحله ی دوم، آنچه می خواهد بداند (W) مشخص می-شود و فعالیت هایی برای دست یابی به خواسته ها تدارک دیده می شوند. در پایان، آنچه یاد گرفته شده است (L) تهیه می شود.

هر گروه یا (فرد) از دانش آموزان، می توانند با مرور مفاهیم آموخته شده و مقایسه ی آنها با هدف های درس (متن درس یا کتاب درسی)، آموخته های خود را «خودارزیابی» کنند.

2. مدلی برای ارزش یابی به عنوان بخشی از تدریس

مدل آموزشی «5E» یک مدل تدریس است که ارزش یابی به عنوان بخشی از آن مدل، که حاصل و نتیجه ی تدریس نیز هست، قلمداد می شود.

این مدل 5 مرحله دارد که نام لاتین هر مرحله ، با حرف E شروع می-شود. این 5 مرحله عبارتند از:

الف) ایجاد انگیزه: در این مرحله، اطلاعات قبلی دانش آموزان برای موقعیت جدید یادگیری به کار گرفته می شوند و محیط و شرایط لازم برای درگیر شدن با موضوع آموزشی، فراهم می شود. برای مثال، معلم از دانش-آموزان می خواهد که در بیرون از کلاس (در حیاط مدرسه یا در یک پارک نزدیک مدرسه)، حشره جمع کنند (دانش آموزان حشره ها را از قبل می-شناسند).

ب) اکتشاف و جست وجو: معلم فعالیت مناسبی را که ادامه ی مرحله ی قبل است و آنها را در جهت هدف های درس هدایت می کند، تدارک می بیند. در ادامه ی مثال بالا، در این مرحله معلم با در اختیار قرار دادن یک ذره بین، از دانش آموزان می خواهد که حشره را مشاهده کنند .

ج) تشریح و توصیف: در این مرحله، دانش آموزان نتیجه ی مشاهده و اکتشافات خود را توضیح می دهند (می نویسند، بیان می کنند، ضبط می کنند و ....).

د) گستردن (بازکردن): فراگیران با استفاده از منابع اطلاعاتی گوناگون (کتاب درسی، کتاب های کتابخانه، مدرسه ، دایرة المعارف ها، اینترنت و ...) اطلاعات گسترده تر، دقیق تر و علمی، درباره ی موضوع مورد مشاهده کسب می کنند.

هـ) ارزیابی: هر گروه، از مجموعه ی فعالیت خود گزارشی می نویسد و با خواندن آن برای بچه های گروه های دیگر (کلاس دیگر)، با استفاده از منابع (در صورت لزوم)، تصویری از حشره (موضوع مشاهده شده) ارائه می دهد. هر 5 مرحله، بخشی از جریان تدریس هستند. معلم با مشخص کردن معیارهای عمل صحیح در هر مرحله و دقت در عملکرد دانش آموزان، جریان اصلاحی تدریس را اعمال می کند و می کوشد تا ارزیابی مناسبی از نحوه ی عمل دانش آموزان داشته باشد. به این ترتیب، معلم مهارت هایی را که باعث یادگیری می شوند، مورد توجه و سنجش قرار می دهد و نیمرخی از جزیان ادراکی شاگردان و نقاط قوت و ضعف آنها به دست می آورد که می تواند، پایه ای برای طراحی فعالیت های بعدی و تصمیم گیری های او باشد. در مثال فوق، مهارت هایی چون پیشگویی کردن، پرسیدن و برقراری ارتباط از طریق خلاصه کردن و توضیح دادن سنجیده می شوند و معلم با تعامل پویای خود با دانش آموزان در جریان فعالیت، نقش هدایتگر و تسهیل کننده ی آموزشی را ایفا می کند.

ارزشیابی درس علوم تجربی

مطالب مشابه :

مدیریت اختاپوسی

نمونه سوال آموزشگاه 12 اردیبهشت شهریار

آزمون ریاضی نوبت اول- پایه ی چهارم ابتدایی

آزمون نوبت اول علوم تجربی پایه ی چهارم ابتدایی

بودجه بندی سالانه ی کتاب های درسی پایه ی چهارم - دبستان اباصالح (عج)- شهرستان شهریار

آزمون نوبت اول انشای فارسی پایه ی چهارم ابتدایی

اولین دوره مسابقات رباتیک شهرستان شهریار

ارزشیابی درس علوم تجربی