زیرک؛ تهران از نظر بصری بی هویت ترین شهر ایران است
زیرک؛ تهران از نظر بصری بی هویت ترین شهر ایران است
گزارش: زهرا نعیمی
عکس: شهاب اشتری
دومین جلسه از سلسله سخنرانی های هفته گرافیک به سخنرانی ابراهیم حقیقی و بابک زیرک درباره کارکردهای گرافیک در طراحی هویت بصری شهری اختصاص داشت.به گزارش رنگ در این جلسه حقیقی با خواندن بخشی از مقاله مریم خوانساری در همین رابطه _چاپ شده در "جهت اطلاع"_، نقص های موجود در طراحی های هویت بصری شهری تهران را برشمرد.
وی با اشاره به اینکه راهکارهای هیچ شهری در جهان قابل اجرا برای شهر دیگری نیست و اینکه هر شهری به راه حل های خودش نیاز دارد، گفت: هر شهر مستقل، یک موجود زنده و دارای شخصیت خودش است .شهرها مثل تمام موجودات زنده کالبد زنده ای هستند که با یکدیگر تفاوت دارند.و اگر راهکارهای ارایه شده برای آن ها از سوی سازمان های ذیربط کنترل شود، نظام مند می شوند و اگر کنترلی در کار نباشد اتفاقی مثل شهر تهران برای آن ها می افتد.
حقیقی با ابراز خوشحالی از اینکه هنوز شهرهایی مثل اصفهان دارای هویت و شخصیت خاص هستند، نبود خط آسمان در تهران را یکی از مشکلات این شهر عنوان کرد و گفت: اکثرن طراحان گرافیک را به دلیل وجود بیلبوردهای بدشکل در زشتی شهر تهران مقصر می¬دانند درحالیکه معماران و شهرسازان نیز در این امر مقصرند.شیشه های سبز و بنفش و نماهای سنگ رنگی ساختمان ها به خاطر نظام شهرسازی ماست.
وی با یادآوری صحبت های دیروز مسعود سپهر درباره مترو و تابلوهای ناهمگون شهر تهران درباره نبود زیبایی در شهر تهران صحبت کرد: درمورد طراحی فضاها از سوی بعضی نهادها دخالت هایی می شود .مثلن کنار بنای طراحی شده برای عکسخانه شهر اخیرن یک توالت عمومی ساخته اند.آیا نباید جای خاصی برای توالت های شهری در نظر گرفته شود؟ در شهری که قرار است شهروندانی با تفکر مدنی زیست کنند حتی کاشتن یک درخت هم برنامه ریزی می خواهد.
حقیقی در بخش بعدی صحبت هایش با نمایش تصاویری از طراحی های شهری در کشورهایی چون پاریس ، سویس و انگلیس، نظام هماهنگ و دیزاین خاص گرافیک برخی از شهرهای این کشورها را بررسی کرد. از تابلوهای راهنما در پاریس که فونت های ایتالیک وساده آن ها مفهومی جداگانه برای شهروندان دارند تا پروژه آندرگروند لندن که تمام طراحی های داخلی وخارجی و حتی رنگ لباس کارکنانش هماهنگ و به رنگ پرچم انگلیس است .از نقشه های اطلاع رسان متروی لندن که یکی از بهترین نقشه هاست تا طراحی محلی برای نشستن نوازندگان دوره گرد در ایستگاه های مترو انگلیس یا برای فروشندگان آرت در پاریس یا طراحی سازمانی اتوبوسرانی بازل سویس یا مترو کلن آلمان.
این طراح گرافیک تهران را کالبدی سالمند دانست که در طول سال های متمادی هرکسی بخشی از آن را تزیین کرده است و ادامه داد: این عجوبه غریب را اگر پاک و پیرایش کنیم ، بهترین کار را انجام داده ایم. تهران باید اول پیرایش و بعد بسامان شود. مثل خیابان لاله زار که اگر آن را از عوامل زشت پاک کنیم زیبایی هایش پدیدار می شود. هنوز هیچ جای نصبی برای پوسترهای ۱۰۰ در ۷۰ در تهران نداریم. بعد می گویند چرا طراحی پوستر برای فیلم دیگر انجام نمی شود ؟ وقتی هیچ جایی برای نصب پوسترها نیست طراحی هم انجام نمی شود.تمامی جایگاه های نصب پوستر دراختیار کتاب های آموزشی و آموزشگاه های کنکور است.
وی افزود: پشت تمامی جایگاه های بیلبوردها در بالای پل ها حلبی های پاره و زنگ زده است که برای مسافرانی که از سمت مقابل می آیند قابل دیده شدن است. ارتفاع تابلوها را معلوم نیست چه کسی تعیین می کند .رفتارهای بدوی در شهر می بینیم که کافی است این ها را پاک کنیم. هنوز برای نقاشی های دیواری از متریال رنگ پلاستیک استفاده می شود که بعد از مدت دوسال پوسیده می شود و چهره شهر را بدتر از قبل می کند و همچنین کاشی هایی که برای زیر پل ها استفاده می شود و این محل ها را شبیه به حمام می کند.
حقیقی اضافه کرد: تابلوهای مغازه های تهران هیچ نظمی ندارند و تنها هجوم سرمایه و کالاست که شکل شهر را معلوم می کند. شهرنیازمند اطلاع رسانی است ولی نظامی برای آن وجود ندارد.
وی در پایان با بیان اینکه تهران لایق این تصاویر نیست ، تاکید کرد که تهران را با رنگی مثل سفید یا هر رنگ خوبی باید پاک کرد و طراحان و معماران باید راهکارهایی را برای آن بیندیشند.
بابک زیرک، مهندس معمار سخنران بعدی این جلسه بود که درباره کارکردهای طراحی گرافیک در مبلمان شهری صحبت کرد.وی ابتدا تاریخچه ای درباره معماری ایران ارایه داد و مهمترین شاخصه های آن را با نمایش تصاویری برگزیده از معماری فاخر ایران شرح داد.
زیرک در صحبت هایش به ارزش های وحدت و کثرت در فرم ونقش اشاره کرد و گفت: معماری ایران با نور رابطه ای خاص دارد.تعیین نوع محل ورود نور در یک بنا با زاویه تابش آن و در برخی مکان ها همراه با نمایش زمان نشان از اهمیت این عنصر در معماری ایرانی دارد. در کارکردهای نور، جدا از تزیین و آرایه و زیباسازی فضای داخل، استفاده از طول موج هایی که باعث می شود حشرات حضور نداشته باشند قابل توجه است.همچنین رنگ، عنصرمهم دیگری است .رنگی که در فضاهای نیایشی بیشتر از آن استفاده می شود، فیروزه ای و آبی است که برخلاف تمامی رنگ های دیگر کمترین آسیب را مقابل نورخورشید می بیند .
وی ادامه داد: نقش های ایرانی در فضاهای داخلی بناها گاه از هر نقش دیگری زیباتر است . در مناطق کویری به دلیل نور شدید آفتاب تنها یک نیم آجر طرح های برجسته، کنتراست لازم را برای زیبایی بنا ایجاد می کند درحالیکه در شهرهای اروپا به دلیل نور کم، تزیینات بناها به شدت برجسته هستند. فرم و بدنه و نشانه های شهری در ایران نیز در طراحی شهری اهمیت دارند .نشانه شهری که امروزه در تهران برج میلاد است سال ها پیشتر در شهرهای کویری با مناره های بلند بناها وجود داشت و از فرسخ ها آن شهر را قابل شناسایی می کرد.
مهندس زیرک در ادامه با ارایه تاریخچه ای کوتاه درباره تهران به سه دوره رشد وتوسعه این شهر اشاره کرد و گفت: تهران در دوره های پس از جنگ جهانی دوم، پس ازافزایش بهای نفت و پس از انقلاب رشد داشته و امروز بی هویت ترین شهر بزرگ ایرانی است که تداوم پایتختی اش یک رکورد است. در واقع تهران را نه مهندسان و معماران بلکه عملن دلالان شکل می دهند.نقش معماران در شکل گیری تهران به یک صدم نقش سایر عوامل نمی رسد.فکر می کنم تهران یک غول زشت سراسر آلودگی است که تشدید تقاضا و شکل گیری نهادهای بساز بفروشی باعث شده تمام فضاهای ارزشمند ایرانی مثل محله ها ،نشیمن گاه ها هشتی ها و ..از بین برود.هیچ یک از ساختمان ها در تهران کاربری شان معلوم نیست .همگی شبیه همند و به همین دلیل تهران نیازمند علایم و نشانه های مسیر است .ما حتی برج میلاد را که نماد تهران است، از همه جا نمی توانیم ببینیم .
وی افزود: بنا به گفته شهرداری گویا باید ۴۰ تا ۵۰ درصد نمای ساختمان ها در تهران شیشه باشد و این درحالی است که شیشه های مورد استفاده، استاندارد استفاده دربنا را ندارند و معلوم نیست در شهری مثل تهران که زلزله خیز است و دمای آن بالا، چرا باید از شیشه برای بنا استفاده شود؟ چراکه شیشه ها به علت رفلکس نور، گرمای زیادی تولید می کنند.رنگ آمیزی ناشیانه شهر تهران نیز از معضلات دیگر است که در شب با وجود نورپردازی های بسیار بد و مغشوش حتی بدتر از روز است .در شب نور شهر کم است و عملن شهر فاقد خوانایی است.
زیرک با نمایش تصاویری از اغتشاش بصری در تهران صحبت هایش را با پیشنهادی مبنی بر رنگین کردن شهر خاکستری تهران به پایان برد.وی در این باره گفت: بعد از پاک کردن تهران خوب است اگر ۲۲ منطقه را هر یک به یک رنگ طراحی کنیم تا این ها از هم تمیز داده شوند .این هفته، آغازی است برای طراحان و برنامه ریزان شهری تا با یکدیگر هماهنگ عمل کنند. بیایید زیبایی ها را به مردمی که بیشتر از دویست سال سابقه شهروند بودن دارند، نشان بدهیم.
منبع : www.rangmagazine.com
مطالب مشابه :
زیرک؛ تهران از نظر بصری بی هویت ترین شهر ایران است
نوازندگان دوره گرد در ایستگاه های مترو انگلیس یا برای خدمات تبلیغاتی بسته بندی پوستر
شيوه هاي اطلاع رساني نحوه ارائه خدمات وتحليل آن
و اقتصادی مکاني اســت براي رد و بـدل شدن مــتوالي پيام های تبلیغاتی بسته می‌شود نصبی
برچسب :
بسته نصبی تبلیغاتی ایستگاه