نکته های کاشت ، داشت و برداشت در بادام با نام علمي prunus Amygdalus
مقدمه بادام با نام علمي prunus Amygdalus يا Communis Amggdalus ديپلوئيد و داراي (16 = n2 ) كروموزم و ژنوم آن (8=m) از خانواده Rosaceae بوده . در جنس prunus جاي گرفته و هم رديف خويشاوند نزديك هلو، شليل ، گوجه و آلو مي باشد و مي تواند با آنها تلقيح شود اين محصول عموماً غير خودگشن و از نظر خلوص ژنتيكي ناخالص مي باشد . اجداد آن به صورت گونه هاي وحشي در آسيايي مركزي، ايران ، تاجيكستان ، افغانستان و تيان شان چين) به طور خوردو ديده مي شود . بايد دانست كه بادام هاي مغز شيرين در بين ارقام گونه هاي وحشي نيز يافت مي شود. درخت بادام در شرايط آب و هواي مديترانه اي كه داراي تابستانهاي گرم و خشك و زمستانهاي بسيار سرد هم مي باشد كاشته مي شود. درخت بادام از جمله درختاني است كه نسبت به سرما مقاوم است ولي چون گل آن زودتر از ساير درختان باز مي شود هميشه در معرض خطر سرماي ديررس بهاره قرار مي گيرد و تقريباً اين سرما باعث از بين رفتن محصول آن مي گردد . بنابراين كاشت اين درخت در مناطق با آب و هواي معتدل گرم و استفاده از ارقام دير گل باعث افزايش ميزان باروري اين محصول مي گردد. تا چند سال پيش سرماي ديررس بهاره بزرگترين مانع توسعه كشت بادام در نواحي سردسير بوده است ولي اكنون با توليد و معرفي بادامهاي دير گل اين محدوديت از بين رفته است ، اين درخت از جهت خاك قانع است فقط بايد از كشت آن در زمينهاي رسي و مرطوب خودداري كرد. البته بايد در نظر داشت كه بادام در خاكهاي سبك و عميق با بافت ليموني به خوبي رشد مي كند . ولي خاكهاي سنگين و مرطوب باعث خفگي درختان بادام شده و بيماري هاي ريشه و طوقه زودتر به آن حمله مي كند مناسب ترين خاك براي بادام ، زمين هايي است كه PH آنها بين 7-8 باشد معمولاً قبل از كاشت براي بالابردن PH زمينهاي اسيدي از كودهاي آهكي استفاده مي كنند. ليست واريته هاي مرجع يا محك 14 واريته از ارقام معروف بادام دنيا كه هر يك داراي ويژگي خاصي مي باشند به عنوان مرجع معرفي شده است اين ارقام بايد در كلكسيون هاي بادام كاشته شوند ، خصوصيات ارقام محلي و ساير ارقام با آنها مورد مقايسه قرار گيرد تا استفاه از نتايج آزمايشها براي ساير پژوهشگران آسانتر باشد. ليست واريته هاي كاشته شده در كلكسيون تحقيقاتي ويژگي واريت هايي كه خصوصياتشان موردمطالعه قرار گرفته از نظر زود گلي Cavaliera 38(F.T) كاواليرا 38 زودرسي ميوه Nonpareil(F) تون پاريل قدرت رشد Tuono(F) تواونو تناوب 214.Rachele راشل 214 نياز به سرما Primorski(F) پريمورتسلي زود به ميوه نشستن (زود باردهي) Marcona(FE) ماركونا مقاومت به مونيليا Burbank(T) بوربانك مقاومت سفيدك Tavleur Ardechoise 6iF آرد وشواز مقاومت Gloeosporium Marcona(F.E) ماركونا مقاومت Fusicoccum Zaaf(F.T) زآف مقاومت لكه آجري Polystigma Tozear توزورو حساس به ريزش جوانه هاي برگ Jordanolo bud Failure جورودانولو سختي پوست Marcona ماركونا مقاومت به يخبندان بهاره Cavaliera 38(F.T) كاواليرا 38 حرفهاي T.F.E حرف اول كشورهاي اسپانيا ، فرانسه و تونس مي باشد كه پيوندكها از آنها تهيه شده اند . مشكلات بادام كاري درايران 1- غير پيوندي بودن درختان درنتيجه يكدست نبودن محصول 2- سرمازدگي بهاره ، توليد نامنظم محصول 3- نامرغوب بودن محصول به علت اختلاط زياد 4- عدم همزماني در رسيدن ميوه ها 5- طغيان افات و بيماريها ، در اثر رهاشدگي پيري درختان 6- غير مكانيزه بودن باغ ها با توجه به تراكم بيشتر باغها صفات مثبت براي انتخاب رقم بادام به منظور كاشت 1- زمان گلدهي – دير گلي 2- مقاومت شكوفه ها به سرما به هنگام زمان گلدهي و چغاله بادام ها 3- انتخاب ارقامي كه كم شاخه و داراي اسپورها بيشتر هستند . 4- انتخاب ارقام خودگشن 5- انتخاب ارقام پرمحصول 6- انتخاب ارقام كه سال آوري ندارند 7- ارقامي كه هرس در آنها آسان مي باشد. 8- مقاومت يا حساسيت كمتر به آفات و بيماريها 9- مرغوبيت مغز بادام از نظر بازار پسندي (شكل، رنگ ، چروكيدگي ، زبري و صافي ) 10- نبودن مغزهاي دوتايي (دوبل) 11- نسبت مغر به ميوه بيشتر باشد 12- برداشت محصول آسان و پوست سبز راحت تر از هسته جدا شود. 13- تاريخ رسيدن ميوه زودتر صورت گيرد. (زودرس) 14- سازگاري در سيستم هاي مختلف كشت از قبيل آبي و ديم بادانستن مشكلات بادامكاري در ايران و همچنين صفات مثبت و ارقام مناسب براي كاشت در باغات ايران مي توان يك باغ مناسب با شرايط آب و هوايي و مقاوم به آفات و بيماري ها در هر نقطه از ايران تأسيس كرد. بايد توجه داشت كه براي آماده سازي زمين بايد يكسري از عمليات ها را قبل از كاشت و يكسري را پس از كاشت انجام داد. كه عمليات قبل از كاشت شامل خردكردن طبقات فشرده خاك و بي نياز كردن درختان از كودهاي پايه فسفات ، پتاس و كود آلي در سالهاي اول مي باشد. و عملياتهاي پس از كاشت شامل ايجاد يك لاية نرم و خشك از خاك در سطح زميني به منظور جلوگيري از تبخير ، دفع علفهاي هرز كه مصرف كنندة آب و مواد غذايي هستند ، خاك ورزي يااصلاح خاك است كه معمولاً بااضافه كردن هوموس ، كاشت كودسبز، كودهاي حيواني و در خاك ايجاد مي گردد .
كاشت الف) كاشت - تهيه نهال براي احداث نهالستان مناسب، لازم است نكات زير رعايت كنيم - انتخاب منطقه براي احداث نهالستان بزرگ و تجاري بهتر است جايي انتخاب شود كه هوا ملايم و دورة رشد رويشي گياهان زياد باشد . - انتخاب زمين خاك نهالستان بهتر است ، سبك ، قوي و قابل نفوذ باشد ، نهالهايي كه در خاكهاي سبك پرورش داده مي شوند داراي ريشه هاي بيشتر واز نظر ابتلا به بيماري سالمتراند . - خاك نهالستان خاك از نظر فيزيكي، شيمايي و آب آن از نظر كيفيت مورد مطالعه قرار گيرد. زراعت هاي سال قبل بايد مشخص شود. معمولاً خانوادة سولاناسه پياز و هندوانه خاك نهالستان را به قارچهاي خاكي از جمله ورتيسليوم فوزاد يوم آلوده مي كند كه بذور بادام و هلو به آن حساس اند. - عمليات قبل از كاشت اين عمليات كه شامل تسطيح ، كوددهي و .. است كه اگر خوب انجام شود. نتيجه مطلوب تر است . - تهيه نهال: زمان آماده كردن نهال پيوندي بادام در مناطق گرم كه دورة رشد طولاني است يك سال و در مناطق سرد به مدت دو سال است . - استراتيفيته كردن بذر براي شكستن دورة بذر بادام ، بذرها را خيس و آغشته به سموم قارچ كش كرده و در درجه حرارت 5 درجه و رطوبت كافي به ميزان حدوداً 40-50 روز نگه مي دارند تا بذر شروع به جوانه زني كند . - كاشت مستقيم بذر در زمين خزانه در اواخر پاييز قبل از شروع سرما و يخبندان بذور بادام راپس از ضد عفوني كردن، مستقيماً در زمين اصلي مي كارند ، فاصلة بين رديف ها را به اندازة ماشين آلاتي مثل تيلرـ تراكتورهاي باغي تنظيم مي كنند بين رديف ها 80-10 سانتي متر و فاصلة بين بذور 10-15 سانتي متر مي باشد . بيرون آوردن نهال قبل از كندن نهال بايد فاصلة دوره آبياري را زياد كرد تا خزان طبيعي به موقع صورت گيرد شاخه هاسخت تر شود و در مقابل سرماي زمستان مقاوم باشند . براي اطمينان بيشتر قبل از بيرون آوردن نهال آنها رابا قارچ كشها سمپاشي مي كنند و بعد رقم درخت را با زدن اتيكت مشخص مي كنيم و بعد براي بيرون آوردن زمين را مرطوب مي سازيم تا به صورت گاورو در آيد تا به ريشه آسيب كمتر وارد شود .( بايد دقت داشت كه بيرون آوردن نهالها پس از ريختن كامل برگها باشد) كاشت نهال كاشت نهال بادام روي پاية بذري بادام در فصل پاييز موفقيت بيشتري دارد . در كاشت پاييزه ريشه مي تواند در طول فصل زمستان زخمهاي خود را التيام بخشد و شروع به ريشه دهي نمايد و در بهار شروع به فعاليت كند . در صورت دير كاشته شدن قبل از ترميم زخم ريشه ها قسمت هوايي شروع به فعاليت مي كند و ذخيره نهال را مصرف مي كند و با اولين گرماي اوائل تابستان خشك مي شود. تراكم كاشت فواصل كاشت و زمان هاي مورد نياز در يك هكتار به عوامل زير مربوط مي شود: - شرايط اقليمي در مناطق كم آب و زمينهاي كم عمق تراكم درخت كمتر و فاصلة آنها بيشتر است . • عمليات زراعي و كاربرد ماشينها نيز در تراكم درختان مؤثر است . • باغ هايي كه دسترسي به آب دارند تراكمشان زياد است . • قدرت رشد درخت: در ارقامي كه حجم كمتري دارند مي توان تراكم را افزايش داد. • كشت ديم ، در اين كشت درختان را با ميزان بارندگي تنظيم مي كنند. تركيب كاشت ارقام بادام ارقام بادام اكثراً غير خودگشتن هستند، براي برداشت محصول خوب، بايد به نكات زير توجه كرد . • گرده دهنده و رقم اصلي ، هم زمان شكوفه نمايندو همديگر راپوشش دهند. • گرددهنده و رقم اصلي ، همديگر رابتوانند تلقيح كنند. • استفاده از دو رقم گرده دهنده ، مطمئن تر است . • براي تسهيل در گرده افشاني استفاده از كندوي عسل در باغ بسيار مفيد است . روش كاشت : - تهيه چاله هاي كاشت : اگر زمين با شخم عميق آماده شده باشد گودال كوچكي حفر كرده و نهال را در آن قرار مي دهيم در كاشت نهال بادام نكات زير را رعايت شود. 1- اصلاح ريشه هاي زخمي سبب مي شود در ريشه هاي فرعي زيادي طويل شود. 2- عمق كاشت ،نهال تا طوقه زير خاك قرار گيرد . در صورتي كه در خاك دفن شود،خفه مي گردد و براي جلوگيري ازسوزش تنه نهال در مقابل تابش آفتاب ، ته ساقه را باكاغذ يا كلش در طول سال مي بندند. 3- قراردادن محل پيوند نهال به سمت وزش بادهاي تند . 4- ريختن مقدار خاك اضافي به طور موقت و برداشت خاك اضافي پس از سبز شدن و استقرار نهال 5- پس از كاشت بلافاصله بايد نهال آبياري شود. 6- به هنگام كاشت به نسبت گرده دهنده با رقم اصلي توجه شود
داشت : هرس و تغذيه داشت هرس : بايد توجه شود هر عملي در قسمت هوايي درخت در رشد ريشه و اندامهاي هوايي آن تأثير ميگذارد به طوري كه هرس شديد باعث تأخير در بازدهي و آزاد گذاشتن رشد طولي شاخه ها سبب تسريع در باروري درخت مي وشد. به طور كلي در طول حيات درختان ميوه ، سه نوع هرس روي آنها انجام مي شود. 1- هرس فرم يا هرس شكل دهي درخت: در 3 يا 4 سال اوليه پس ازكاشت نهال صورت مي گيرد، در اين سالها بازوهاي اصلي و شاخه هاي ثانويه درخت را انتخاب ميكنند، براي استقرار بهتر و زودتر در زمين در اين سالها رشد درخت رابيشتر تقويت مي كنند. 2- هرس بازدهي : هدف از اين هرس ايجاد تعادل بين بازدهي و قدرت رويشي درخت براي معدود كردن پديدة سال آوري ، بازدهي منظم ،هدايت نور به قسمت داخلي تاج درخت است . 3- هرس احياء و نگهداري : در اين مرحله به حذف شاخه هاي خشك شده در اثر آفات و بيماري و قطع برخي از شاخه ها براي تحريك قدرت رويشي و زايشي درخت اكتفا مي كنند. تغذيه درختان بادام : با توجه به اينكه قسمت زيادي از خاكهاي تحت كشت بادام كشور، دراراضي آهكي و سنگلاخي است و اغلب در اين خاكها فراهم كردن عناصر غذايي براي درختان بادام به دشواري صورت مي گيرد . از طرف ديگر مصرف متعادل كودهاي شيميايي در تغذيه درختان بادام به فراموشي سپرده مي شود كه اين عوامل سبب بروز مشكلات تغذيه اي براي اين محصول مهم و صادراتي شده است . 1- ازت: مصرف مقادير كافي كودهاي ازته يكي از عواملي است كه در افزايش كميت و بهبود كيفيت ميوه بادام مؤثر است . به گزاش ميك و كستر (1997) در يك هكتار باغ بادام با عملكرد مطلوب حدود 110كيلوگرم ازت از يك هكتار زمين خارج مي شود كه براي جبران اين مقدار به 225-280 كيلوگرم ازت خالص نياز است . 2- فسفر: در مغز بادام ميزان قابل توجهي فسفر وجود دارد . بنا به گزارش چاپمن (1968) در صورت زياد بودن كودهاي فسفر در خاك كاهش جذب عناصري مثل مس ، روي ، بر و آهن را خواهيم داشت با اين حال مصرف 350 گرم سوپر فسفات تريپل يا فسفات آمونيوم براي هر درخت ده ساله يا بيشتر به صورت چالكود توصيه مي شود. 3- پتاسيم : پتاسيم يكي از عناصري است كه تأثير بسزايي در افزايش كميت و بهبود كيفيت محصول بادام دارد و در موارد كمبود شديد، نوك و حاشيه زير برگهايي كه روي شاخه هاي قيوتر هستند به طرف بالا خم مي شود و ابعاد ميوه كاهش پيدا مي كند. 4- منيزيم : در اثر كمبود منيزيم برگهاي تحتاني زودتر پير مي شوند و ريزش مي كنند همچنين ميوه ها قبل از رسيدن ريزش مي كنند ولي كمبود اين عنصر باعث ريزش گلها نمي شود . براي جبران كمبود منيزيم مي توان ازكود سولفات منيزيم به مقدار 500 گرم يا يك ليتر سولفات پتاسيم منيزيم به ازاء هر درخت بارور به صورت چالكود استفاده كرد. 5- روي و بُر: در بين عناصر ريز مغزي دو عنصر روي و بُر تأثير زيادي بر تشكيل و توسعه ميوة بادام دارد . معمولاً متوسط تشكيل ميوه در بسياري از ارقام كمتر از 30 درصد است و به علت مهم بودن اين ميوة اقتصادي هم در ميوة سبز (چغاله ) و هم در ميوه خشك ( بادام ) محلول پاشي عناصر ريز مغزي محتوي اوره ، سولفات روي ، اسيد بوريك هر يك با غلظت پنج درهزار در پاييز بعد از برداشت محصول و قبل از ريزش برگها و در بهار هنگام متورم شدن جوانه هاي گل مفيد است . 6- آهن : بادام ازجمله درختاني است كه نسبت به كمبود آهن مقاوم است ولي براي رفع كمبود آهن مي توان ازكودهاي محتواي اين عنصر نظير كلات هاي آهن به ميزان 250 گرم و يا سولفات آهن به ميزان يك كيلوگرم به همراه يك كيلوگرم كود گوگردي گرآنول ، تيوباسيلوس و كود حيواني به طريقة جايگذاري عمقي استفاده كرد و همچنين به منظور محلول پاشي مي توان از سوفات آهن با غلظت 7-10 درهزار استفاده نمود . كمبودآهن باعث حساس شدن درخت بادام به شانكر باكتريايي مي شود. 7- منگنز : علائم كمبود اين عنصر در بادام به صورت كم رنگ شدن برگ ظهور ميكند . براي رفع كمبود اين عنصر ميزان 150-200 گرم سولفات منگنز به ازاء هر درخت به صورت پالكود همراه كودهاي حيواني و گوگرد توصيه مي شود .براي افزايش كارايي آن مي توان اين عنصر را به همراه روي به صورت محلول پاشي نيز استفاده كرد. 8- مس : به دليل سمپاشي درختان بادام با سموم حاوي مس كمبود اين عنصر تا حدودي در درختان بادام مطرح نيست ولي براي كمبود مس مي توان به ميزان 100-150 گرم به ازاي هر درخت بارور به صورت جايگذاري عمقي استفاده نمود . همچنين براي محلول پاشي مي توان باغلظت دو در هزار استفاده كرد. داشت: آفتهای بادام و بيماريها آفات مهم باغ بادام 1- زنبور مغز خوار بادام End(Hym., Eurutomidae)Eurytoma amyadili اين زنبور كه يكي از مهمترين آفتهاي بادام است سالانه در بعضي ازمناطق كشور در حدود 50% خسارت وارد مي كند . اين آفت با تغذيه از مغز ميوه بادام در مرحلة لاروي خسارت وارد مي كند . آثار خسارت به صورت موميايي شدن ميوه ها تجلي مي يابد كه اين گونه ميوه ها اكثراً در روي درخت باقي مانده و حتي هنگام برداشت نيز از درخت به راحتي جدا نمي شوند . با وجود اين لاروهاي پيشتاز اين آفت ممكن است باعث ريزش ميوه ها بشوند . مشخصات : اندازه حشرات كامل ماده و تر به ترتيب mm 6-8 و mm 4-6 و رنگ عمومي بدن آنها سياه براق و چشم هايي مركب به رنگ قهوه اي . بالها شفاف و شكم بيضي شك است . ويژگيهاي زيستي : اين حشره معمولاً زمستان را به صورت لاروهاي كامل در داخل ميوه هاي مومياي شده ميگذارند و قبل ازتشكيل شكوفة بادام به شفيره تبديل مي شود. حشرات كامل مصادف باريختن گلبرگ ها ظاهر شده و پس از تغذيه مختصر از شبنم و ديگر مايعات درداخل بافت ميوة جوان تخم ريزي ميكند . هر حشره ماده حدود 120-150 عدد تخم ميگذارد . معمولاً پس از 2-3 هفته تخم ها تبديل به لارو شده و براي رشد كامل يك ميوه كامل لازم است . لاروها اكثراً به صورت انفرادي زندگي مي كنند و يك نسل در سال هستند . روش هاي كنترل: 1. كشت ارقام مقاوم و حذف واريته هاي حساس به آلودگي بهترين راه است . 2. جمع آوري و سوزاندن ميوه هاي موميايي شده 3. ميتوان همزمان با پرواز آنها بااستفاده از سمهاي فسفرة جذبي نظير فوزالين اقدام به محلول پاشي كرد. 2- كرم سر شاخه خوار هلو Z.(Lepidopteia, Gelechiidae) Anarisan Lineatella يكي از افات مهم درختان ميوه هسته دارازجمله بادام ، هلو ، زردآلو و ... است . لاروها در اوايل فصل بهار وارد سرشاخه ها شده و باعث خشك شدن آنها وايجاد سر شاخه هاي فرعي مي شوند ولي نسل هاي بعدي وارد ميوة هلو و بادام مي شوند . البته خسارت آنها در باغهاي جوان اقتصادي است. مشخصات: اندازة حشرات كامل با بالهاي باز 15-11 ميلي متر و طول آن 8-7 ميلي متر است . يكي از ويژگيهاي ظاهري ان بالهاي لبي آن است كه به طور مشخص ضخيم شده و به ظرف جلو امتداددارد. تخم اين حشره تخم مرغي شكل و به ابعاد 25/0-4/0 ميليمتر و به رنگ سفيد كه به تدريج به زدري مي روند . لاروهاي سن اول قرمز روشن متمايل به قهوه اي و از سن دوم به بعد تا حدودي قهوه اي مي شوند. روشهاي كنترل : اين حشره كه دراي دو نسل است . نسل اول آن براي باغهاي جوان خطرناكتر است و براي مبارزه با آن سمپاشي مي كنند . مهمترين وسيله براي پيش آگاهي استفاده از تله هاي فرموني از نوع چسبنده است . روش دوم كه متداولتر است در جهان استفاده از فرمونهاي جنسي است كه به منظور ايجاد اختلال در امر جفت يابي است . البته اين نوع روشهاي كنترلي اصولاً بايد در سطوح گسترده و به صورت يكپارچه باشد . 3- شته سبز هلو : Sulz(Hom., Aphididae) Mgzuz Pesicae اين حشره عسلك فراواني از خودش ترشح مي كن و به شدت باعث پيچيدگي برگها ، ريزش گل و ميوه مي شود . خسارت اين آفت بيشتر در اوايل فصل بهار است علاوه بر اين شتة سبز هلو ناقل تعداد بيشماري از بيماري هاي مهم ويروسي در روي درختان ميوه و همچنين گياهان زراعي است . مشخصات : افراد ماده بالغ بي بال به طول 6/1-6/2 ميلي متر و رنگ بدن از سبز تا سبز متمايل به زرد است . ماده هاي زنده زاي بالدار كمي كوچكتر از افراد بي بال بوده و رنگ سر و سينه آنها سياه و شكمشان به رنگ سبز متمايل به زرد است كه در روي آن لكه هاي تيره رنگي ديده مي شود رنگ شاخكها سياه تا قهوه اي و طول آنها تقريباً برابر طول بدن است . روش كنترل : با عنايت به اينكه اين حشره به صورت تخم در روي درختان ميوه دار زمستان گذراني مي كند لذا مي توان قبل از تورم (پيش بهاره ) يك نوبت تيمار شيميايي با روغن و لك به نست 3 درصد انجام داد. بايد مواظب باشيم تامحلول سمي با تنه و شاخه ها كه محل زمستان گذراني دشمنان اين آفات (كفشدوزكها) است تماس پيدا نكند . و همچنين بايد از سمپاشي بي رويه جلوگيري كرد چون باعث از بين رفتن كفشدوزكها مي شود مورد ديگر استفاده ازارقام مقاوم است . 4- شته خالدار هلو: (Hol(Hom., Aphididae) Pterochloroides Persicae اين آفت كه در اكثر مناطق ايران وجود دارد به صورت گروهي در روي تنه و شاخه هاي اصلي درختان بادام هلو و گوجه و ... مستقر شده و از شيره نباتي آوندها تغذيه مي كند . اين حشره باعث ضعف عمومي درخت و زرد شدن برگها مي وشد. مشخصات : حشرات كامل اين آفت نسبتاً درشت و طول آن 5/3-4 ميي متر ، گلابي شكل و رنگ بدن خاكستري متمايل به قهوه اي است در روي حلقه هاي قفسه سينه و شكم خالهاي سياه رنگي وجوددارد كه به همين خاطر به شته خالدارمعروف است . روشهاي كنترل: با توجه به اين كه اين شته به صورت متراكم زندگي مي كند و ازدور قابل مشاهده است در صورت كم بودن و مبارزة موضعي مي توان از يك برس و يا جارو زبر استفاده كرد ولي در صورت آلوده بودن يك باغ ميتوان از حشره كشهاي انتخابي نظير پريمود به نست نيم درهزار محلول پاشي كرد. آنچه كه حائزاهميت است اين كه در موقع سم پاشي بايد ازمحلول فقط براي محل آلوده استفاده كرد و از محلول پاشي روي برگ و شاخه جلوگيري كرد . 5- شپشك نخودي بادام : Arch. (Hom., caccidae) Didesmococcus unisaciatus اين آفت از آفات مهم درخت بادام محسوب مي شود. پوره ها و حشرات كامل اين آفت روي شاخه هاي سال مستقر شده و از شيرة نباتي استفاده مي كنند و توان درخت ميزبان را به شدت كاهش مي دهند . درختاني كه اين چنين خسارت مي بينند مستعد پذيرش حشرات چوپ خوار مي شوند كه خود از اهميت به سزايي برخوردار است . اين آفت برخلاف شپشك نخودي معمولي Eulecanium coryli برگهاي درختان را آلوده نمي سازد . مشخصات : مادة بالغ در شروع تخمگذاري به رنگ قهوه اي تيره با جلاي خفيف بنفش بوده و روي قسمت عقبي بدن يك قسمت به رنگ قهوه اي روشن است كه به طور مشخص درامتد عرض بدن ديده مي شود طول افراد ماه 5/3 -5/8 ميلي متر و عرض آن 4-5/4 ميلي متر و بلندي 6/2-7/4 ميلي متر است . حشرات نر به طول2/1-8/1 ميلي متر و به رنگ قهوه اي تيره اندكه در بعضي ازنقاط بدن آثاري از رنگ قرمز روشن به چشم مي خورد . شاخك آنها 10 مفصلي و از نوع نفي و پوشيده از مو بوده و داراي يك جفت بال شفاف و تخم مرغي شكل است كه سرتاسر آن را موهاي ظريف و متراكمي پوشانده. روشهاي كنترل : مناسب ترين زمان سمپاشي عليه اين آفات دهه اول تيرماه همزمان باتفريخ حداكثر تخم هاست اگر چنانچه نتيجه سم پاشي رضايت بخش نبوده مي توان عليه پوره هاي سن 2 زمستان گذران آن با استفاده از روغن و لك به نست 3 درصد قبل از تورم جوانه ها (پيش بهاره) محلول پاشي كرد. لازم به ذكر است كه سعي شود شاخه هاي يك و دو ساله محلول پاشي شود و از سم پاشي برگها جلوگيري شود تا دشمنان طبيعي آنها فرصت كنند كه نقش خود را ايفا كنند. 6- سپر دار گوجه Laing (Hom., Diospidae) Diaspidoptus prunarum سپردار گوجه به صورت يك قشر كبره اي مانند به رنگ پوستدر سطح تنه و شاخه هاي درختان ديده مي وشد . علاوه بر خسارت مستقيم خود كه از بابت تغذيه خود از شيره گياهي مي نمايد تراكم زياد اين آفت باعث دفرمه شدن شاخه هاي درختان نيز مي شود. مشخصات : سپر حشرات كامل ماده تقريباً مسطح گرد و غالباً درحاشية ، نامنظم بوده و قطر آن 2-4/2 ميلي متر مي باشد . پوسته پورگي در وسط قرار داشته و به رنگ زرد طلايي و يا قهوه اي مايل به نارنجي بوده و سپر افراد بالغ خاكستري رنگ است . سپر افراد نر از حيث رنگ شبيه افراد ماده بوده و نسبت به آن كشيده تر است . تخمها بيضي شكل است و اغلب، توسط مواد ژلاتيني به هم چسبيده اند . پوره هاي جوان متحرك و داراي پايه هاي خود رشدكرده هستند . روشهاي كنترل : با توجه به اين كه ظهور پوره هاي جوان اين سپردار تدريجي و نسبتاً طولاني است . تنظيم يك برنامه سمپاشي مؤثر مشكل خواهد بود. با در نظر گرفتن مشكل مذكور و تك نسلي بودن آن و وجود پارازيتوييلهاي فعال در روي اين آفت ، سمپاشي اختصاصي توصيه نشده و ميتوان آن رادر تلفيق با آفات مهم ديگري نظير شپشك نخودي كنترل نمود. بايدتوجه داشت كه محلول نبايد روي برگها ريخته شود و براي كنترل فقط شاخه هاي درختان بايد موردتوجه قرار گيرد . 7- كرم سفيد ريشه: Cast ( Col., Scarabaeidae) poyphylla olivreri لاروهاي اين گونه از حشرات ، گياه خوار ند و در زير خاك از ريشه گياهان مختلف تغذيه مي كنند. اين آفت در اكثر نقاط ايران وجو دارد و بيشتر در نواحي سردسيري. اين آفت عمدتاً به وسيله تغذيه از پوست مابين يقه و انشعابات ريشه هاي اصلي است كه در صورت شدت خسارت ارتباط بين ريشه و تنه به كلي قطع مي شود. علاوه بر اين گونه گونه هاي Melolonthag P.adspersa خسارتي مشابه به همين وارد مي كنند. مشخصات : طول حشرات كامل 3-4 سانتي متر و رنگ عمومي بدن آنها قهوه اي است و سه نوار روشن طولي در پشت سينة اولي و لكّه هاي سفيد فراواني در روي بالپوشها دارند . شاخك ازنوع ورقه اي است و اختلاف بسيار بارزي بين شاخك حشرات نر وماده وجوددارد . تعداد شاخكهاي ورقه اي درنر 7 عدد و بزرگ و درماده 5 عدد و كوچك است . همچنين در لبة قارچي ساق پاي جلويي حشرات نر دو دندانه و در افراد ماده سه دندانه نسبتاً بزرگ ديده مي شود. روشهاي كنترل : 1. استفاده ازتله هاي نوري براي جمع آوري حشرات نر و انهدام آنها 2. جمع آوري لاروها در هنگام شخم با بيل كاري پاي درختان خيلي كار ساز است . 3. در صورت نياز به تيمار شيميايي بهتر است باغ را قبل از سم پاشي آبياري كرده . مالرو باشد و سرلانس سمپاش ذرات درشت ايجاد كن و در سايه انداز درخت سم پاشي شود. نكته : مي توان از سم ديازيتون به مقدار 2 گرم درهر متر مربع همزمان با تفريغ حداكثر تخم ها در اوايل تابستان استفاده كرد. 8- پوستخوار مديترانه اي درختان ميوه: اين آفت كه از دير باز در ايران وجود داشته و گونه هاي متفاوتي دارد ازناحيه كامبيوم در زير پوست تنه و شاخه هاي اصلي تغذيه كرده و دالانهايي را در زير پوست ايجاد ميكند . لازم به ذكر است ك اين آفت به درختهايي حمله مي كند كه به نحوي درمعرض تنشهاي محيطي قرار داشته است . محل خروج حشرات كامل در روي پوست به صورت سوراخهاي گرد و ريز نمايان است . مشخصات : حشرات كامل ، سوسكهاي كوچكي به رنگ قوه اي و به طول 4/1- 6/2 ميلي متر هستند . تخم اين حشرات سفيد شيري و بيضي شكل و به طول 5/0 ميلي متر است . لاروها كرمي شكل و خميده به عبارتي فاقد پا هستند . شفيره به رنگ سفيد و از نوع آزاد است . روشهاي كنترل : همان طور كه اشاره شد اين آفت به درختاني كه در معرض تنشهاي غذايي ، آبي ، محيطي و .. قرار مي گيرندحمله مي كند . لذا رعايت اصول صحيح نگهداري باغها را معمولاً ازخسارت اين آفت مصون مي دارد. تيمار شيميايي خاصي توصيه نمي شود ولي اگر در تابستان درختان در معرض تنش كمبود آب قرار گرفتند ضروري است كه از سموم فسفره بادوام از قبيل ديازينون ، شاخه ها و تنه هاي جوان را محلول پاشي كرد . هرس شاخه هاي آلوده نيز كمك بسزايي در تقليل انبوهي جمعيت دارد كه بهتر است در فصل پاييز باشد. 9- چوبخوار درختان ميوه : Dess(cd., Buprestidae) sphenoptera davatchii اين گونه كه يكي از گونه هاي مهم چوبخوار درختان ميوه است در اكثر نقاط بويژه در آذربايجان شرقي است اين آفت مانند سوسك پوست خوار عمدتاً به درختاني كه به نحوي دچار تنش شده اند حمله مي كند . سوراخهاي خروجي حشرات كامل، بيضي كشيده مي باشند . مشخصات : حشره كامل سوسكي است به طول 7-9 ميلي متر و رنگ عمومي بدن قهوه اي تيره ، پشت سينة اول قهوه اي مسي كه در دو لبة جانبي متمايل به قرمز است . پنجه و شاخك تيره رنگ . لاروها سفيد رنگ و بدون پا از نوع Vermifam است . روشهاي كنترل : مبارزه با اين آفت همانند مبارزه با سوسك پوست خوار مديترانه اي است . اگر چنانچه باغهاي جديد الاحداث، درمجاورت باغ هاي رها شده قرار گرفته باشن . بهتر است يك نوبت تيمار شيميايي در اواخر تير ماه به كارگرفته و با استفاده از روغن و لك دو درصد تنه و شاخه هاي اصلي درختان را محلول پاشي نمود. 10- سوسك طوقه خوار: لاروهاي اين سوسك به قسمت هاي چوبي درختان مخصوصاً قسمت پايين تنه ، طوقه و ريشة اصلي حمله واز آنجا تغذيه مي نمايند. مشخصات : طول حشره كامل 5/16-27 ميلي متر و رنگ عمومي بدن سياه مات مي باشدپشت سينة اول به رنگ سفيد داراي 4 لكه نسبتاً برجسته و سياهرنگ و شفاف است كه دو عدد آن در بالا و دو عدد ديگر در پايين قرار دارد. تخم ها بيضي شكل، سفيد رنگ و اندازة آن بزرگتر از يك ميلي متر است . لاروهاي كرمي شكل و بدون پا هستن . بند مياني سينة آنها رشد زيادي مي كند و حالت خاصي به آن مي دهد به طوري كه از ان به لاروهاي چكش مانند نيز ياد مي كنند. روشهاي كنترل: محققين بر اين باورند كه اين آفت در باغهاي ضعيف رشد مي كند و عواملي ازجمله كمبود آب و استرس ناشي از آن مهمتر از بقيه است . پس بايد باغ رابه خوبي مديريت كرد و در خاك حاصلخيز و در شرايط مطلوبي احداث كرد . چون تخم ريزي معمولاًدركنار طوقه است اگر در موقع كاشت ، طوري برنامه ريزي كنيم كه طوقة درختان حداقل به شعاع نيم متر در سطح بالاتري نسبت به كانالهاي آبياري باشد خيلي مفيد خواهد بود. 11- كنة دو نقطه اي درختان ميوه : Koeh (Acaria, Tetranychidae) Tetranychus urticae كنة دو نقطهاي ياكنة تار عنكبوتي يكي ازمهمترين آفات درختان بادام در بين ساير كنه هاي گياه خوار است . اين آفت داراي دشمنان زيادي است ولي استفاده بي رويه از سموم و يااستفاده از سموم با دوام باعث طغيان اين حشره شده است . مشخصات : كنة كامل بيضي شكل و طول بدن آن حدود نيم ميلي متر است . رنگ عمومي بدن در فصل بهار سبز متمايل به زرد بوده و در فصل تابستان به رنگ نارنجي متمايل به قرمز تغيير مي يابد . روي بدن لكه هاي كوچك سياه رنگي وجود دارد و به همين دليل به آن كنه دونقطه اي گفته مي شود. تخم ها گرد و به رنگ زرد روشن و پوره شبيه به والدبن است . روشهاي كنترل : چون خسارت اين آفت از كنارهاي باغ آغاز مي وشد بهتر است سمپاشي موضعي و ازكناره ها آغاز شود و از سمپاشي يكباره كل باغ جلوگيري شود تادشمنان اين آفت در محلهاي خود حاضر شوندو به عنوان يك سرمايه در اختيارما قرار گيرند. از جمله بيماري هاي مهم باغ هاي بادام مي توان به 1- بيماري پژمردگي ورتيسليومي بادام، عامل بيماري قارچ Verticillium dahliae 2- بيماري كاليكوي بادام، عامل بيماري ويروس لكه حلقوي آلو Pruns Ring sport Virus 3- بيماري شانكر كف آلود بادام، عامل بيماري باكتري Zymomonas, SP 4- بيماري شانكر باكتريايي بادام، عامل بيماري باكتري Pseudomonas Syrinage 5- بيماري گال طوقه بادام، عامل بيماري باكتري Agrobacterium tumesaciens 6- بيماري براون رات ، عامل بيماري قارچ Monilimia lau 7- بيماري غربالي بادام ، عامل بيماري قارچ Wilsonomyces Carpophilus 8- بيماري انتراكنوز بادام ، عامل بيماري قارچ Colletotrichum actuatum 9- بيماري بلايت برگي ، عامل بيماري قارچ Seimatsporium linchenicola 10- بيماري اسكاب (Scab) ، عامل بيماري قارچ Cladosporium Carpophlium 11-بيمار زنگ (Rust)، عامل بيماري قارچ Tranzchelia discolor 12- بيماري سوختگي برگ بادام ، عامل بيماري باكتري Xylella fastidiosa 13- بيماري پوسيدگي (آرميلاريا) ريشه، عامل بيماري قارچ Armillaria mellea 14- بيماري پوسيدگي فيتوفتراي طوقه و ريشه، عامل بيماري Phytophtora SPP 15- بيماري هاي نماتد بادام - نماتد گال ريشه Melodogyne SPP - نماتد زخم ريشه Pratylenchus Vulnus - نماتد حلقوي Criconemella Xenoplax - نماتد خنجري Xiphinema Americanum
منبع: www.ake.blogfa.com
) |
برداشت بادام
برداشت: محصول بادام پس از رسيدن ميوه ها با دست يا چوبهاي بلند و يا به طور مكانيكي برداشت مي شود . در زمان رسيدن ميوه پوست سبز بادام تغيير رنگ داده پژمرده شده و شكاف طولي در آن ايجاد مي گردد ، دراين مرحله به راحتي ازدرخت جدا مي شود. ميوه بادام برخلاف ساير ميوه ها به صورت چغاله ـ ميوه سبز ـ نيز مورد مصرف قرار مي گيرد، بنابراين در دو مرحله به صورت ميوة سبز و خشك محصول آن را برداشت مي كنند. - برداشت ميوه سبز چغاله : اين مرحله پس از چند هفته از مرحله گلدهي كه اندازه ميوه ها به 1-2 سانتي متر مي رسد و مغز آنها كمي سفت مي شود شروع مي گردد . مدت برداشت در اين دوره معمولاً 8 تا 10 روز است و از نكات ديگر كه حائز اهميت است اين كه برداشت ميكانيكي به علت صدمه وارد كردن به شاخ و برگ در اين مرحله امكان پذير نيست . بايد مد نظر داشت كه برداشت ميوه سبز در واقع يك نوع تنك كردن است و ميوه سبز بادام را حداكثر تا 3 هفته در انبارهاي سرد مي توان نگه داشت . در مناطقي كه كشت ميوه سبز بادام را حداكثر تا 3 هفته درانبارهاي سرد مي توان نگه داشت . در مناطقي كه كشت درخت بادام به صورت ديم است برداشت ميوه سبز كمك مي كند تا نياز آبي درخت كم شود. - برداشت خشك : قسمت عمده محصول بادام به صورت خشك برداشت مي شود كه شامل چند مرحله مي شود . ريزش ميوه ها از درخت ، پوست گيري ، خشك كردن ، شكستن هسته ها ، درجه بندي و ... مي باشد . تمام اين عمليات در باغداري پيشرفته به طور ميكانيكي و در باغداري سنتي با دست صورت مي گيرد . برداشت دستي (سنتي ) : در حال حاضر بادام درتمام باغ هاي ايران بادست برداشت مي شود در اين روش با چوبهاي بلند و يا با تكان دادن شاخه هاي درخت سبب ريزش ميوه هاي مي شوند . براي برداشت يك هكتار بادام 200-300 ساعت كار و يااين كه به 10 نفر كارگر به مدت 2-3 روز نياز است . برداشت مكانيكي : اساس كار اين ماشينها براي تكان دادن ، ايجاد لرزه و ايجاد ضربه به تنه و بازوهاي اصلي درختان بادام است . امروزه ماشين هاي متعددي ساخته شده است كه نوع اين وسايل با سن درخت ، شرايط اقيمي و وسعت كشت و قدرت اقتصادي بستگي دارد. پوست گيري پس از برداشت محصول بلافاصله پوست آن رااز هسته سوا ميكنند . در صورت تأخير پوست خشك به هسته بيشتر مي چسبد و كار دشوارتر مي شود براي راحت تر جدا شدن پوسته در باغ هاي آبي 8-10 روز قبل از برداشت درختان را آبياري مي كنند . دركشور ما پوست گيري بادست انجام مي شود ولي در كشورهاي اروپايي و آمريكايي اين كار با ماشين هاي پوست كن انجام مي شود. خشك كردن : مقدار رطوبت بادام در هنگام برداشت باتوجه به شرايط محيطي و مديريت باغ بين 15-20 درصد است . پس از پوست گيري و قبل از انبار كردن لازم است كه اين رطوبت به 6 درصد كاهش يابد اگر رطوبت بيش از حد باشد سريع فاسد مي شود. در كشورهايي كه آب و هوا گرم و خشك است اين كار درهواي آزاد انجام مي شود و دركشورهايي كه شرايط آب و هوايي اجازه نمي دهد آنها رادراتاقكهايي خشك مي كنند . مصرف غذايي بادام : فراورده هاي بادام متنوع مي باشد از جمله در صنايع به صورت بيسكويت ، شكلات ، شيريني سازي و در آجيل فروشي ها به عنوان خشكبار جزو بهترين تنقلات محسوب مي شودو درداروسازي از روغن آن استفاده مي نمايند . سالانه هزاران تن از اين محصول پس از پوست كني به صورت مغز بادام سفيد ، خلال ، پودر و بادام خرد شده در صنايع غذايي مورد استفاده قرار مي گيرد.
|
مطالب مشابه :
روش کاشت و برداشت سیر
با بادمجان، خیار، خربزه، گوجه فرنگی، لوبیا، نخود، کرفس،شلغم و جعفری کاشت و برداشت
« پرورش سبزیجات در شالیزارها بعنوان کشت دوّم (2)» " Vegetable in paddy field "
کاشت،داشت و برداشت جعفری: زمان کاشت جعفری در سبزیکاری های بزرگ و در مناطق معتدله در بهار و
کاشت صیفی جات
کاشت،داشت و برداشت جعفری: زمان کاشت جعفری در سبزیکاری های بزرگ و در مناطق معتدله در بهار و
فصل کاشت، داشت و برداشت در کنکور (از مجموعه نکات مشاوره ای)
فصل کاشت، داشت و برداشت در کنکور (از مجموعه نکات میرسعید جعفری ٍ بنام یگانه
توضیح جعفری و کرفس از جزوه درس سبزیکاری دکتر عبدوسی:
__کاشت،داشت،برداشت: زراعی گنجانده میشود.زمان برداشت جعفری معمولا زمانی است که برگها
اشنايي با زيره سبز کاشت و داشت و برداشت
اشنايي با زيره سبز کاشت و داشت و برداشت گیاهی کوچک، علفی گیاهان تیره جعفری کم و
نکته های کاشت ، داشت و برداشت در بادام با نام علمي prunus Amygdalus
نکته های کاشت ، داشت و برداشت در زهره جعفری. بايد مد نظر داشت كه برداشت ميوه سبز
برچسب :
کاشت داشت برداشت جعفری