مدیریت وکنترل آفات مهم برنج

آفات برنج

مگس خزانه برنج _1

Ephydra afghanica Dahl

(Ephydridae, Dip)

اين حشره اولين بار در سال 1362 در مزارع برنج اصفهان جمع‌آوري گرديد.

مرفولوژي: 1_1

اين حشره، مگسي است با سر عريض و طول 4 ميلي‌متر روي بدن آن بوسيله كمي پودر خاكستري رنگ پوشيده شده است پاها داراي رنگ زرد بوده ولي در قسمت پيش رانهاي مياني و عقبي، خاكستري رنگ است. رگبالها زرد رنگ بوده و شكم به رنگ قهوه‌خاكستري مي‌باشد.مگس‌هاي ماده پس از انجام جفتگيري، تخم‌هاي خود را بر روي سطح آب مي‌ريزند كه فوراً به عمق آب مي‌رود. لاروها استوانه‌اي شكل بوده و داراي 8 جفت پاي شكمي قلاب‌دار مي‌باشند. لاروها تقریبا استوانی سر وبند اول قفسه سینه قابل جمع شدن در یکدیگر بوده .قفسه سینه باریک شده و قسمت انتهایی بدن بعد سوراخ مخرجی به یک لوله یا غلاف هوای استوانه ای یا سیفون منتهی می شود که درانتها دو شاخه شده و درنوک انها در اطراف حفره مرکزی تا رهای داخل شونده تنفسی قرار دارد .دراین قسمت چهارموی پره دارنیز وجود دارد .پاها ی شکمی به تعداد هشت جفت و در سطح هر کدام 2 تا 3 ردیف قلاب و هر ردیف از 4تا 5 قلاب تشکیل شده است اخرین جفت پاهای شکمی کلفت تر و

قلاب های روی انها مقابل قلاب های بند قبلی قرار گرفته است طول لارو سن یک 22/1سن دو1/22/1وسن سه4 -12 میلمتر استشفيره‌ها داراي دو جفت پاي شكمي قلاب مانند هستند كه بوسيله آن به ريشه‌هاي برنج در.خزانه مي‌چسبند. رنگ اين شفيره‌ها قهوه‌اي مي‌باشد

زيست‌شناسي2-1

اين آفت در شرايط مزرعه برنج در سال، چهار نسل دارد و دوره زندگي از مرحله تخم تا حشره كامل 16 تا 19 روز است. این حشره زمستان را به صورت تخم در داخل خاک مزارح برنج به سر می برد این حشره در شرایط اب وهوا یی لنجان کمتر از 4نسل در سال دارد زمان ظهور حشرات کامل هر نسل به ترتیب اوایل خرداد اواخر خرداد اواخر تیر ماه واواسط مرداد ماه وباتوجه به زمان نشاه کاری یک تا دو نسل از زندگی حشرهدر خزانه وبقیه در زمین اصلی طی می شود مدت زمان ظهور حشره کامل تا ظهور شفیره در روستای اب نیل و مهرگان لنجان بین 13 تا19 روز طول می کشد .لارو ها بااستفاده از پاهای شکمی به توده ریشه برنج وحتی جلبکها چسبیده واز ان تغذیه می کنند در شریط ازمایشگاه در دماه 28 درجه سانتیگراد دوره رشد جنین تخم 1 -2 روزدورههای لاروی سنین یک دو وسه بترتیب 3 -4 .2 -3 و4 -5 روز و دوره شفیرگی 5 -7روز بوده است دوره زندگی از تخم تا ظهور حشره کامل 19 -16 روز طول می کشد که این دوره با تغییرات جمعیت حشرات کامل درمزرعه تقریبا مطابقت دارد . دوره زندگی هر نسل 20 تا 30 روز طول می کشد (دامادزاده وحسن پور 1370)

علائم خسارت3-1

عمدتاً در خزانه و به صورت زردي و سپس پوسيدگي گياه ظاهر مي گرد

نحوه خسارت :4-1

لاروهاي مگس به ريشه گياهچه ها حمله مي کنند و با تغذيه از آنها باعث زردي و پژمردگي آنها گرديده و پس از تکميل رشد در همان جا به شفيره تبديل مي شوند.د ر مواقعي که جمعيت زياد است تمام گياهچه هاي داخل خزانه ها زرد شده و از بين مي روند

راه هاي مبارزه مبا رزه5-1

براي مبارزه با اين آفت مي‌توان آب خزانه را قطع نمود.

در صورت لزوم مي‌توان مزرعه را با سموم زير، در هفته اول تهيه خزانه سمپاشي نمود.

1 -ليندينWP 25% (پودر وتابل) : به ميزان 5 كيلوگرم در هكتار

2-تري كلروفن SP 80% (پودر قابل حل در آب): به ميزان 2/1 ليتر در هكتار

3-كارباريل WP 85% : به ميزان 3-2 كيلوگرم در هكتار

4-كارباريل L 48% (مايع): به ميزان 4 ليتر در هكتار

پارازیتوئید زنبور از خانوده Pteromalidae بنام Urolepis.sp می باشد دراروپا U.maritime وجود دارد که پارازیتوئید مگس Ephydra است که با گونه موجود در ایران تفاوت دارد زنبورمذکور 50-55 درصد شفیره های مگس خزانه برنج را پارازیته کرد بود

مدیریت مگس خزانه : 6-1

1- برای تهیه نشا از خزانه زیر پلاستیکی استفاده نمایید.

2- از خزانه سنتی که عامل جلب و خسارت به گیاهچه های برنج می باشد استفاده ننمایید.

3- در صورت آلودگی خزانه تهیه نشا به مگس خزانه ابتدا با خشکاندن آب خزانه به مدت 24 ساعت و سپس خشکاندن آب خزانه در شب و آبیاری ملایم کمتر از یک سانتی متر در روز به مدت 2 روز می توان باعث مرگ تعداد زیادی از لاروهای مگس در خزانه شد.

4-چنانچه این روش موثر واقع نشد با استفاده از حشره کش دیپترکس به صورت محلول پاشی با فشار ملایم در خزانه سمپاشی شود

كرم برگ خوار سبز برنج_2

Naranga aenescens

(Noctuidae. Lep)

2-1مناطق انتشار:

اين آفت اولين بار در سال 1350 در مزارع برنج مازندران مشاهده گرديد و هم اكنون در

مناطق برنجكاري گيلان و مازندران شيوع دارد. اين آفت در كشورهايي نظير چين،

هندوستان، وتينام، فيلبين و ژاپن انتشار دارد.

مرفولوژي: 2-2

پروانه‌هاي ماده داراي رنگ روشن بوده و لكه‌هاي تيره رنگي در ابتدا، وسط و انتهاي بال جلويي آنها وجود دارد. پروانه‌هاي نر به رنگ قهوه‌اي مايل به قرمزهستند. اندازه پروانه‌ها با بالهاي باز 16 تا 20 ميلي‌متر است. تخم‌هاي كروي شكل بوده و داراي شيارهاي عمودي منظمي مي‌باشندرنگ آنها ابتدا زرد بوده به صورت تيره در مي‌آيد بوده

لاروها داراي رنگ سبز علفي بوده و يك خط سبز تيره‌تر از رنگ بدن در طولوسط پشت و دو خط روشن مايل به سفيد در دو طرف، به موازات خط مياني بدنقرار دارد. شفيره‌ها سبز رنگ بوده و بتدريج به رنگ قهوه‌اي در مي‌ آيند

خسارت

لارو این آفت پس از خروج از تخم ابتدا از پارانشیم بین رگبرگ ها، برگ ها و سپس از کناره برگ ها تغذیه می کند و برگ ها را کنگره مانند می کند و در انبوهی بالای جمعیت آفت فقط رگبرگ اصلی باقی می ماند (عکس 20) (موسوی، 1364؛ جعفری خالجیری و همکاران، 1377). این آفت در سال 1361 خسارتی را در مزارع برنج رودسر و اطراف رشت سبب شد و در سال 1362 نیز در سطح وسیعی از مزارع برنج استان گیلان، حالت طغیانی داشت؛ به طوری که در برخی از مزارع خسارت وارده زیاد بوده و حدود سی هزار هکتار بر علیه این آفت سمپاشی شد (موسوی، 1364). جعفری خالجیری و همکاران (1377) چهار رقم برنج غالب استان گیلان شامل صدر، به نام، خزر و سپید رود را مورد مطالعه قرار دادند و نتیجه گرفتند که این آفت روی هیچ کدام از ارقام مورد مطالعه، ترجیح میزبانی نشان نمی دهد

زیست شناسی

این آفت زمستان را به صورت شفیره و گاهی لارو در غلاف و یا داخل کاه و کلش باقی مانده، و علف های هرز حاشیه مزرعه و غالباً زیر غلاف برگ سپری می کند. تعدادی از این شفیره ها در اثر خشک شدن و ریخت و پاش بوته ها، روی خاک مزرعه افتاده و در همان جا زمستان گذرانی می کنند. با نگهداری شفیره ها در محیط آزاد، حشرات کامل اواسط فروردین ماه ظاهر می شوند. درجه حرارت لازم برای فعال شدن شفیره های زمستان گذران 9 تا 12 درجه سانتیگراد است. این پروانه ها با پروانه های نسل های بعدی از لحاظ رنگ متفاوت هستند. پروانه های ماده پس از خروج از پوسته شفیرگی قادر به جفت گیری و تخم گذاری می باشند. حشرات ماده بعد از جفت گیری، تخم های خود را در خزانه روی برگ و به ندرت در زیر برگ برنج در دو ردیف موازی قرار می دهند. عمر حشرات ماده 5 تا 7 روز می باشد. تخم گذاری حشرات ماده در شرایط گلخانه و مزرعه متفاوت است، به طوری که در شرایط گلخانه تخم ها در یک ردیف 6 تایی ولی در شرایط مزرعه اکثراً به صورت انفرادی است. دوره تخم گذاری 7/0 6 روز و شروع تخم گذاری یک روز پس از جفت گیری (یک روز پس از ظهور حشرات کامل) می باشد. مدت زمان لازم برای تفریح تخم ها در شرایط گلخانه 7/0 96/3 و در شرایط مزرعه 4/0 25/3 روز است (جعفری خالجیری و همکاران، 1379). تعداد تخم موجود در دستجات تخم آفت 3 تا 21 عدد و میانگین 2/0 95/5 عدد بوده است و هر حشره ماده در طول عمر خود 150- 200 عدد تخم می گذارد. علومی صادقی و خرازی (1362) تعداد تخم آفت را 50- 60 عدد ذکر کرده اند. تخم ها در اردیبهشت ماه وقتی دمای محیط به حدود 4/19 درجه سانتیگراد می رسد، در عرض 5 تا 6 روز و در تیرماه با متوسط دمای 3/29 درجه سانتیگراد بین 3 تا 4 روز تفریح می شوند (علومی صادقی و خرازی، 1362). دوره لاروی آفت 18 تا 25 روز طول می کشد (موسوی، 1364). البته جعفری خالجیری و همکاران (1379) دوره لاروی را در شرایط گلخانه ای 3 7/20 روز و در شرایط مزرعه 3/0 45/18 روز تعیین کردند. لاروها پس از کامل شدن به طرف نوک برگ های خورده شده که تنها با رگبرگهای اصلی به بقیه برگ متصل است رفته و در آنجا برگ را به طور عرضی تا زده و لبه های آن را به هم می چسبانند و محفظه ای را ایجاد می کنند و درون آن به شفیره تبدیل می شوند. این گونه شفیره ها همگی بدون دیاپوز بوده و رنگ آنها ابتدا سبز است که با گذشت زمان به رنگ زرد متمایل به قهوه ای در می آیند. شفیره های با دیاپوز غالباً زیر غلاف برگ و به ندرت زیر برگ های پایینی برنج تشکیل می شوند و رنگ آنها نیز قهوه ای سوخته می باشد. دوره شفیرگی در اردیبهشت ماه 6 روز و در تیرماه 4 روز است و میانگین دوره شفیرگی 4- 8 روز و متوسط 08/0 5 روز می باشد. شفیره های بدون دیاپوز که اغلب تنها به رگبرگ های اصلی متصل هستند با اندک حرکتی از بوته جدا شده و به داخل آب مزرعه می افتند و آب مزرعه یکی از عوامل مهم جابجایی و پراکندگی آفت می باشد. لاروها نیز ثبات زیادی ندارند و هرگاه ضربه ای به بوته ها وارد شود به زمین می افتند و همراه آب مزرعه به دیگر بوته های سالم انتقال پیدا می کنند. از این خاصیت می توان برای جمع آوری لاروها استفاده نمود، زیرا لاروها در حالت عادی و خصوصاً در ساعات گرم روز در سطح زیرین برگ ها و در امتداد رگبرگ ها بی حرکت مانده و به خاطر همرنگی با برگ برنج از چشم پنهان می مانند. تغذیه لاروها هنگام شب و ساعات خنک روز صورت می گیرد و تراکم آن در زیر درخت ها و نقاط سایه دار مزرعه بیشتر است. به طور کلی دوره تکاملی یک نسل این آفت حدود 30 روز طول می کشد و در سال 3 نسل ایجاد می کند. تعداد کمی از جمعیت آفت نسل چهارمی نیز ایجاد می کند (موسوی، 1364). حشرات کامل نسل اول، اوایل تا اواسط اردیبهشت ماه، نسل دوم اوایل تا اواخر خرداد ماه، نسل سوم در اکثر مزارع برنج در مرحله ظهور خوشه ها دیده می شود و بوته ها دراین مرحله برگ جدیدی تولید نمی کنند و تراکم نسل سوم آفت بیشتر از دو نسل قبلی است و در نتیجه خسارت وارده شدید است. اکثر لاروهای نسل سوم پس از شفیره شدن به دیاپوز رفته و به همین صورت زمستان را تا بهار سال بعد سپری می کنند و درصد بسیار ناچیزی از آنها به پروانه تبدیل شده و نسل چهارمی را ایجاد می نمایند. این نسبت ممکن است تا حد صفر نزول نماید (موسوی، 1364). در گیلان نیز 3 -4 نسل در سال دارد (جعفری خالجیری و همکاران، 1379). عامل بروز دیاپوز این آفت طول روز می باشد. به علاوه ازدحام جمعیت و شرایط نامساعد نیز در بروز دیاپوز مؤثر می باشد

مدیریت 4-2

براي مبارزه با اين آفت مي‌توان از دشمنان طبيعي اين آفت مانند زنبور پارازيت شفيره كه از خانواده Ichneumonidae بوده و يك نوع پارازيت تخم بنام Trichograma rhenana كه در ايران وجود دارد استفاده نمود.

2-5مدیریت کرم سبز برگ خوار برنج:

1- رعایت بسیاری از موارد اشاره شده بالا کمک شایانی در کاهش مصرف سم خواهد نمود

2- برای نسل اول و دوم این آفت نیازی به حشره کش نمی باشد.

3-برای نسل سوم نیازی به سمپاشی نیست ولی توصیه می شود بعدازظهر ها

(5 بعدازظهر به بعد و صبح ها 7-9 صبح ) از سمپاش موتوری صد لیتری با فشار

40-30 بار فقط آب پاشی شود(مبارزه مکانیکی)

4- بعد از انجام مراحل فوق چنانچه جمعیت لاروها در واحد سطح زیاد باشد یک مرتبه

محلول پاشی با سموم امولسیونه چنانچه با محلول پاشی علیه کرم ساقه خوار توام باشد

کفایت می کند.

5- هنگامی که هوا ابری یا بارندگی ملایم باشد، امکان طغیان کرم سبز برگخوار زیاد خواهد بود.

6- چون کرم سبز برگخوار به صورت شفیره در مرداد ماه به دیاپوز می رود ، لذا

برگپرچم اغلب ارقام برنج از خسارت آن محفوظ مانده و دلیلی برای سمپاشی علیه آن

موجود نمی باشد

براي مبارزه شيميايي با اين آفت مي‌توان سموم فسفره را بكار برد:

سم كارباريل با فرمولاسيون WP 85% به ميزان 3-2 كيلوگرم در هكتار به محض ظهور

خسارت بصورت سمپاشي مي‌تواند در كنترل اين افت موثر باشد. همچنين مي‌توان از سم

تري كلروفن به ميزان 2/1 كيلوگرم در هكتار استفاده نمود

مالاتيون EC 57%و 2 ليتر در هکتار بمحض مشاهده اولين علائم خسارت

شب پره يك نقطه‌اي برنج _3

Pseudaletia unipunctor Howorth

تعداد نسل : 4-3

فرم زمستانگذران : لارو و شفيره

مراحل خسارت زا: لارو

ميزبان: برنج و ذرت

محل خسارت : برگ

مناطق انتشار: 2-3

اين آفت اولين بار در سال 1341 در مزارع برنج كاري شلمان و چند منطقه ديگر گيلان مشاهده و شناسايي شد و هم اكنون در اكثر مناطق برنج كاري گيلان و مازندران گسترش دارد. اين آفت در كشورهايي نظير عراق افغانستان، پاكستان، هندوستان، گينه، ژاپن، چين و فرانسه، آمريكا، انگلستان، استراليا و ... شايع است

مرفولوژي: 3-3

طول پروانه، در انواع نر و ماده متفاوت بوده و از 13 تا 5/17 ميلي‌متر متغير است و عرض بدن آنها با بالهاي باز بين 33 تا 42 ميلي‌متر متغير است. طول بدن ماده كمتر بوده ولي عرض بدن آنها بيشتر از نرها مي‌باشد. رنگ بدن قهوه‌اي خاكستري يا زرد خاكستري است. بالهاي رويي به رنگ خاكستري مايل به زرد تا قهوه‌اي روشن بوده و يك لكه كوچك سفيد رنگ مشخص در وسط آن قرار دارد. همچنين بالهاي زيري روشنتر از بالهاي رويي است. اين شب پره داراي شاخك‌هاي نخي شكل است تخم‌ها به قطر 5/0 تا 6/0 ميلي‌متر گرد، زرد رنگ، شفاف و داراي نقش‌هاي مشبك تيره رنگ هستندلاروها بطور متوسط 5/36 ميلي‌متر طول دارند و به رنگ زيتوني تيره هستند. سر لاروداراي رنگ قهوه‌اي مايل به سبز بوده و در اطراف شيارهاي سر و پيشاني حاشيه تيره رنگي قرار دارو منافذ تنفسي به رنگ قهوه‌اي تيره يا سياه مي‌باشد، شكم خاكستري تا كرمي رنگ همراه با خالهاي قهوه‌اي است و روي پاهاي شكمي لكه قهوه‌اي رنگي قرار گرفته است. در انتهاي بدن نيز 4 عدد خار وجود دارد

زيست شناسي و طرز خسارت: 4-3

اين حشره زمستان را بصورت لارو و ندرتاً شفيره در خاك مي‌گذراند. پروانه‌ها شب پرواز بوده و از شيره گلها و ترشحات شبشكهاي گياهي تغذيه مي‌نمايند. پروانه‌هاي ماده پس ازجفتگيري تخم‌هاي خود را بصورت دسته‌هاي 20 تا 80 عددي در محل چسبيدن برگ بهساقه مي‌گذراند. تفريخ تخم‌ها بسته به درجه حرارت محيط بين 5 تا 10 روز طول مي‌كشدلاروهاي سن اول از پارانشيم بين رگبرگهاي سطح فوقاني برگها تغذيه مي‌نمايند. دوره – نشو و نماي لاروها بسته به فصل و نوع نباتي كه از آن تغذيه مي‌كنند بطور متوسط 30 تا 32 روز استاين آفت داراي 3 تا 4 نسل است. حداكثر پروانه‌هاي نسل اول در مردادماه و طغيان لاروهاي نسل دوم در شهريور ماه ديده شده است و در اواخر شهريور پس از مهاجرت به محل‌هاي زمستانه بصورت لارو يا شفيره زمستانگذراني مي‌نمايند اين آفت از شاخ و برگ

برنج تغذيه مي‌نمايد لاروهاي نسل اول اين آفت پانيكول‌هاي برنج را مورد حمله قرار داده وبر اثر تغذيه از گلوم و گلومل و حتي خود دانه‌ها موجب قطع و ريزش دانه‌ها مي‌گردد..

مدیریت 5-3

چون شب پر تك نقطه‌اي برنج پروانه شب پرواز است و نسبت به نور گرايش مثبتي داشته و به سرعت بطرف آن حركت مي‌نمايد. لذا مي‌توان در شب با استفاده از تله‌هاي نوري آنها را شكار نمود.

عمليات ديگري كه مي‌توان جهت كنترل خسارت اين آفت انجام داد عبارتند از گودالهايي در مسير: ايجاد

حمله لاروها از يك قطعه به قطعه ديگر، پخش طعمه مسموم و يا گردپاشي، سوزانيدن و از بين بردن علفهاي هرز اطراف مزرعه برنج در خرداد ماه و استفاده از سموم فسفره و كلره و روش بيولوژيك چند نوع مگس از خانواده Tachinidae از دشمنان طبيعي اين آفت بوده كه پس از تفريخ تخمهاي خود، لاروها را از بين مي‌برد.درروش بيولوژيك همچنين مي‌توان از يك زنبور پارازيت تخم بنام minimus Ashmead Telenomus استفاده نمو

. در استان گيلان بهترين موقع مبارزه با اين آفت هنگام طغيان نسل اول آفت، يعني در اواخر خرداد ماه مي‌باشد و پس از حدود 25 تا 30 روز يكبار ديگر نيز مي‌توان سمپاشي را تكرار نمود.

بررسي هاي مرفولوژيك و بيولوژيك زنبور پارازيتوئيد

زنبور(Cotesia rufricus (Haliday) پارازيتوئيد داخلي-تجمعي لارو شب پره تك نقطه اي برنج M. unipuncta و تعداد ديگري از گونه هاي خانواده Noctuidae مي باشد. اين زنبور براي نخستين بار از روي اين آفت به عنوان يك عامل كنترل كننده طبيعي شب پره تك نقطه اي برنج از مزارع برنج غرب مازندران گزارش شده است (3). بررسي هاي بيولوژيك نشان داد كه زنبور ماده C. rufricusمعمولا تخم هاي خود را در داخل بدن لاروهاي سنين پائين (سن اول تا سوم) تك نقطه اي برنج گذاشته و تخم ها 2 روز بعد تفريخ مي شوند. لاروهاي پارازيتوئيد حدود 15 روز در داخل بدن ميزبان از محتويات بدن آن تغذيه كرده و پس از رشد كامل، لارو هاي سنين آخر زنبور نقطه اي از پوست بدن ميزبان (معمولا حدفاصل حلقه هاي شكم) را سوراخ نموده و خارج مي

گردند. لارو ميزبان به علت سوراخ هاي ايجاد شده روي بدن در همان نزديكي دسته پيله ها از بين مي رود. لارو هاي زنبور بلافاصله در همان نزديكي شروع به تنيدن پيله ابريشمي سفيد رنگي بدور خود كرده و در آن دوران شفيرگي را طي مي كنند. معمولا 8 روز پس از تنيدن پيله و طي دوره شفيرگي، زنبور كامل قسمت بالاي پيله را سوراخ نموده و از آن خارج مي شود. فعاليت زنبور در ماههاي تابستان با افزايش فعاليت لاروي شب پره تك نقطه اي برنج افزايش يافته و در برخي ماهها درصد پارازيتيسم به 21/14 درصد مي رسد.معمولا در خرداد ماه به طور محدود و در شهریور ماه و ماههای مهر و آبان به طورنا محدود جمعیت لاروها افزایش می یابد. چنانچه در تابستان با گرما و خشکی شدیدروبرو شویم جمعیت لاروها به طور طغیانی افزایش می یابدبه دلیل اینکه فعالیت تغذیه ای لاروها از بوته های برنج در غروب وشب ها انجام می شود لازم است با استفاده از یک حشره کش امولسیونه مانند دیازینون 60 % به مقدایک در هزار ( 100 سی سی سم در 100 لیتر آب ) با استفاده از سم پاش موتوریسمپاشی شود

محل اصابت محلول سمی بایستی حتی الامکان به یک سوم فوقانی گیاه برخورد نماید.از گرفتن سر لانس بالای بوته ها به صورت مه پاش خودداری شود.در مواردی که جمعیت لاروها کم باشد با استفاده از سم پاش موتوری با فشار بالا فقط آب پاشی شود. و زمان آب پاشی عصر ها باشد.

به منظور حفظ محیط زیست و سلامت خودتان و سایر مصرف کنندگان برنج از مصرف بی رویه حشره کش ها در شالیزار خودداری نماییدبه هنگام ضرورت در سمپاشی علیه آفات مهم برنج با کارشناسان خبره گیاهپزشکی مشورت نمایید. و بعد ازنمونه برداری از زمین شالیزار و بررسی وضعیت لاروی ( چنانچه در سنین 1-2 لاروی باشند نه فقط با مشاهده تعدادی پنجه های آلوده و خسارت زده ) اقدام به مبارزه شیمیایی نمایید.

از فروشگاههای مجاز سم خریداری نمایید.

به تاریخ تولید و انقضا سموم توجه کافی نمایید.

به نحوه نگهداری سموم وسلامت سموم اطمینان داشته باشید.

سمپاشی را براساس عادت گذشته و توصیه دوستان انجام ندهید.

در بعضی مواقع سمپاشی علیه ساقه خوار و برگخوار و تک نقطه ای ممکن است همزمان با شد در آن صورت با محلول پاشی و ترجیحا از نوع امولسیونه ( در آب شیری می شود) به مقدار مجاز استفاده نمایید. در نتیجه نه تنها در مصرف سم و هزینه تولید برنج صرفه جویی می شود بلکه در حفظ محیط زیست و سلامت خودتان و سایرموجودات زنده کمک های ارزنده می نمایید.

سر خرطومي برنج _4

Hydroriomus sinuaticollis Faust

(curculionidae, col.)

تعداد نسل :2

فرم زمستانگذران : لارو

مراحل خسارت زا: لارو

ميزبان: برنج ،شبدر وحشي و مرغ

محل خسارت : ريشه

مناطق انتشار

سرخرطومی برنج, انتشار جهانی دارد. از کشورهای آسیای میانه نظیر قرقیزستان, ترکمنستان و افغانستان گزارش شده است. در ایران تاکنون از ممسنی استان فارس، شادگان و ایذه استان خوزستان (خواجه زاده و همکاران، 1377) گزارش شده است. این حشره را اولین بار شرفه در سال 1348 و اقتدار در سال 1350 از منطقه ممسنی جمع آوری و گزارش کرده اند (اقتدار، 1352). آنها همچنین بیولوژی آن را مورد مطالعه قرار داده اند.

لاروهای این حشره روی ریشه و در داخل طوقه برنج زندگی می کنند. در حال حاضر اهمیت اقتصادی قابل توجهی ندارند. در سال هایی که میزان بارندگی پاییزه و بهاره بیش از 500 میلیمتر باشد خسارت آن نسبتاً زیاد می شود و حدود 25- 50 درصد از محصول را در خزانه از بین می برند (اقتدار، 1352).

شکل شناسی

حشره کامل

اندازه حشره کامل 5 تا 6 میلیمتر، بدن تخم مرغی شکل و پوشیده از پولک های خاکستری متمایل به سفید است. سطح پشتی دارای لکه های قهوه ای خیلی کوچک است که این لکه ها تأثیری در نوع رنگ ندارند. شاخک ها و پاها زرد متمایل به قرمز، سر کوتاه و نسبتاً برآمده و در افراد نر خرطوم کوتاهتر از طول پیش گرده می باشد (شکل 3- 12). طول و عرض پشت سینه اول با هم مساوی و عریض ترین قسمت سینه در نیمه جلویی واقع شده است. بال ها در افراد ماده عریض تر از افراد نر می باشند.

تخم

تخم ها شبیه دانه برنج و طول آنها 6/0 تا 65/0 میلیمتر است (عکس 22).

لارو

لاروهای سرخرطومی سفید رنگ، کپسول سر و آرواره قهوه ای روشن و لاروها مانند سایر سرخرطومی ها بدون پا هستند. اندازه لاروها 5 تا 12 میلیمتر بوده و روی مفاصل 2 تا 5 شکمی دارای برجستگی مثلثی گوشتی است (شکل 3-13 و عکس 23).

شفیره

ابتدا شیری و به تدریج قهوه ای روشن و به هنگام تبدیل شدن به حشره کامل، قهوه ای تیره می شود. طول بدن شفیره ها 4 تا 6 و عرض آنها 2 تا 3 میلیمتر می باشد.

خسارت

خسارت حشرات کامل به صورت ایجاد لکه های گرد یا بیضوی کوچک با خطوط زرد رنگ روی سطح برگ می باشد (عکس 24). خسارت حاصله خیلی کم بوده و در اکثر موارد نامحسوس است به هر حال عمده خسارت توسط لاروها به ریشه برنج وارد می شود. درنتیجه تغذیه، ریشه ها کوتاه، زرد قهوه ای یا قهوه ای تیره و نهایتاً خشک می شوند و سبب بروز خطوط زرد رنگی به طول 5/0 تا 1 میلیمتر در خارج از ساقه می گردد (عکس 25) و سپس موجب شکستن و خم شدن ساقه از 1 تا 2 روز بعد از تغذیه می شود. در برخی از مزارع ایذه خسارت آفت 10- 25% محصول و در موارد بسیار محدود 50 تا 80% و در باغ ملک 5/1 تا 5% بوده است (خواجه زاده و همکاران، 1377). خسارت نسل اول بیش از نسل دوم است. ظهور نسل اول مصادف با ظهور خوشه ها و ظهور نسل دوم مصادف با سفت و سخت شدن دانه هاست. و این توأم با برداشت محصول می باشد. لاروهای نسل اول پس از خروج از تخم، از ریشه و طوقه تغذیه می کنند و در نتیجه بوته ها زرد و خشک می شوند.

زیست شناسی

این حشره زمستان را به صورت لارو سن آخر در عمق 15 تا 30 سانتیمتری خاک مزارع برنج در حال آیش و علف های هرز سپری می کند. در خرداد به شفیره تبدیل و حدود اواسط خرداد تا اوایل تیرماه حشرات کامل ظاهر شده و پس از یک هفته تغذیه و جفت گیری، در اواسط تا اواخر تیرماه تخم گذاری می کنند. حشرات ماده برای تخم گذاری به اطراف ریشه برنج نفوذ کرده و تخم های خود را با ماده چسبناکی که از خود ترشح می کنند به ریشه برنج می چسبانند. این حشره 6 تا 8 عدد تخم می گذارد که به نظر می رسد باید بیش از این ها تخم ریزی نماید. مدت نشو و نمای جنینی 7 تا 10 روز بوده و بعد از سپری شدن این مدت، لاروهای سن یک آفت که شیری رنگ می باشند از پوسته تخم خارج می شوند، اوج جمعیت لاروها و خسارت آفت اوایل مرداد تا اوایل شهریور ماه صورت می گیرد (خواجه زاده و همکاران، 1377). بنابراین دوره یک نسل حدود 34 تا 42 روز به طول می انجامد. حشرات کامل نسل دوم پس از جفت گیری در اواخر شهریور ماه شروع به تخم ریزی در اطراف ریشه و طوقه می نمایند، این لاروها اکثراً در دستجات 150 تا 200 عددی در قسمت های مرطوب خاک جمع شده و در نقاط خشک مزرعه کمتر یافت می شوند. این نکته در مبارزه بسیار مؤثر است و باید آن را مدنظر قرار داد. این آفت در سال دو نسل دارد.

روش های کنترل

الف- کنترل زراعی

1-1- شخم زمین اصلی: شخم زمین قبل از انتقال نشاءها در اواخر خرداد ماه و در زمان شفیرگی باعث نابودی تعدادی از آنها می شود.

1-2- تناوب زراعی: اجرای تناوب زراعی با محصولات علوفه ای یا جالیزی، زیرا آفت علاقه خاصی به تغذیه از برنج نشان می دهد و در اثر نبود میزبان اصلی از بین می رود.

1-3- آیش قرار دادن شالیزار

1-4- شخم پس از برداشت: بعد از برداشت محصول در نواحی کاملاً آلوده، انجام شخم باعث کاهش جمعیت آفت در سال بعد می شود، لذا انجام آن توصیه می گردد.

ب- کنترل شیمیایی

با توجه به کارآیی بالای روش های زراعی در کاهش جمیعیت آفت و همچنین اثرات زیان آور کاربرد مواد شیمیایی روی فون آنتموفاژها و آنتوپاتوژنهای آگرو و اکوسیستم برنج و همین طور اثرات سوء زیست محیطی، مبارزه شیمیایی بر علیه آن توصیه نمی شود (خواجه زاده و همکاران، 1377). به هر حال در صورت نیاز، سمپاشی علیه حشرات کامل با سمومی نظیر دیازینون 60%، تیودان 35% و لاروین 80DF توصیه می گردد، ولی باید سعی شود حتی المقدور با روش های زراعی، جمعیت آفت کنترل شود.

مدیریت

با شخم زمين، سرخرطومي برنج را كنترل كنيد!

شخم زمين اصلي قبل از انتقال نشاءها در اواخر خردادماه و در زمان شفيرگي باعث نابودي سرخرطومي ريشه و طوقه برنج مي‌شود. سرخرطومي ريشه و طوقه برنج

Hydronomussinuaticollis از آفات مهم برنج در خزانه است، در ايران اين آفت از

ممسني استان فارس و شادگان و ايزه استان خوزستان گزارش شده است.اندازه حشره كامل 5 تا 6 ميلي‌متر، بدن تخم‌مرغي‌شكل و پوشيده از پولك‌هاي خاكستري متمايل به سفيد است. تخم‌ها شبيه دانه برنج و به رنگ سفيد است. لاروهاي سرخرطومي به رنگ سفيد، بدون پا و اندازه آن 5 تا 7 ميلي‌متر است. شفيره ابتدا شيري و به تدريج قهوه‌اي روشن و به هنگام تبديل‌شدن به حشره كامل قهوه‌اي تيره مي‌شود. طول بدن شفيره‌ها 4 تا 6 ميلي‌متر است.سرخرطومي برنج زمستان را به صورت لارو در عمق 15 تا 30 سانتيمتري خاك مزارع برنج درحال آيش و علف‌هاي هرز سپري مي‌كند. در خرداد به شفيره تبديل مي‌شود و حدود اواسط خرداد تا اوايل تيرماه حشرات كامل ظاهر مي‌شوند. اين آفت شب‌ها خود را بر روي برگ‌ها رسانده و از پارانشيم برگ‌ها تغذيه مي‌كند و درنتيجه روي برگ‌ها خطوط زردرنگي به بزرگي 5-10 ميلي‌متر به‌وجود مي‌آيد. لاروها پس از خروج از تخم در مرحله اول از ريشه و سپس از طرقه تغذيه مي‌كنند. جمعيت .سرخرطومي پس از انتقال نشاء از خزانه به زمين اصلي افزايش يافته و در مردادماه به اوج مي‌رسد. در سال‌هايي كه ميزان بارندگي پاييزه و بهاره بيش از 500 ميلي‌متر باشد خسارت آن زياد مي‌شود و حدود 25 تا 50 درصد از محصول را در خزانه از بين مي‌برد.آيش قراردادن شاليزار و اجراي تناوب زراعي با محصولات علوفه‌اي يا جاليزي در كنترل آفت موثر است. شخم بعد از برداشت محصول در نواحي كاملا آلوده توصيه مي‌شود زيرا با انجام شخم جمعيت آفت در سال بعد كاهش مي‌يابد

5-زنجره برنج

Cicadella viridis L.

1_مشخصات عمومي

فرم زمستانگذران : تخم

مراحل خسارت زا: پوره و کامل

ميزبان: برنج

محل خسارت : اندامهاي هوايي

تعداد نسل : چند نسلي

5-1مرفولوژي

طول اين حشره از 5 تا 9 ميلي‌متر متفاوت است، بدن حشره كشيده، باريك و سبز رنگ است. چشم‌ها بزرگ و به رنگ قهوه‌اي مايل به خاكستري و شاخك‌ها مويي شكل است. بالها غشايي و نيمه شفاف و در قسمت انتها بطور خفيفي دودي بوده و ابتداي بال رويي سبز رنگ مي‌باشد. طول بالها بيشتر از طول شكم حشره مي‌باشد و رنگ شكم سبز رنگ است.

5-2زيست شناسي و نحوه خسارت:

اين حشره ، زمستان را به صورت تخم زير پوست این حشره در جاهاي مرطوب به سر مي برد. زنجره با استفاده از خرطوم خود از شيره پرورده تغذيه مي کند و عوارضي از قبيل اختلالات

فيزيولوژيکي ، لکه هاي زرد يا قهوه اي روي برگها ، حالت سوختگي در برگ و انتقال بيماري ويروسي را ايجاد مي کند.

کنترل

خسارت این افت در حال حاضر جدی نمیباشد بنا براین مبارزه خاصی علیه ان توصیه نمی باشد نمی شود مبارزه ای علیه کرم ساقه خار برنج صورد می گیرد ان را نیز می پوشاند و روی ان نیز موثر است.در موارد لزوم از قارچهای beauvaria bassianaeوmetarhizium anisopliae

نیز استفاد می شود

Chilo suppressalis (Lep.Pyralidae 6-كرم ساقه خوار برنج

كرم ساقه خوار برنج حشره‌اي است كه اولين بار در سال 1863 در دنيا شناخته شده اين پروانه در ايران نيز اولين بار در شهريور ماه 1351 در مزارع تنكابن و رامسر طغيان كرد و در مدت كوتاهي با افزايش جمعيت و طغيان خود و ايجاد خسارت اقتصادي شديد، نظر همگان را جلب نمود. مناطق انتشار: براي اولين بار در سال 1906 از اين حشره بعنوان يكي از خطرناكترين آفات برنج در دنيا نام برده شد و مدتهاي بسيار زيادي است كه حدود 35 كشور،كشاورزان در مزارع خود خسارت از اين آفت مي‌بينند.اين آفت در كشورهايي از قبيل: ژاپن، تايوان، استراليا، برمه، بنگلادش، چين، هند،ايتاليا، كره، مالزي، نپال، فيلين، اسپانيا، تايلند، مصر، سري‌لانكا ويتنام، كامبوج، پرتغال و جزاير هاوائي شيوع دارد. به طوري كه شاليكاران بعضي از كشورهاي آسيايي نظير ژاپن و تايوان اين حشره را در رديف مهمترين آفات محصول برنج مناطق خود مي‌دانند.

6-1مرفولوژي (شكل شناسي)

پروانه‌هاي ماده به رنگ زرد روشن و يا متمايل به قهوه‌اي و پروانه‌هاي نر، تقريباً خاكستري هستند. در هر دو جنس رنگ بالهاي عقبي سفيد بوده و روي بالهاي جلويي چندلكه نقره فام وجود دارد. طول بدن از 10 تا 13 ميلي‌متر متغير بوده و عرض پروانه‌ها نر با بالهاي باز 20 تا 23 ميلي‌متر و پروانه‌هاي ماده تا 30 ميلي‌متر مي‌رسد.تخم‌هاي تازه گذارده شده سفيد متمايل به زرد بوده كه به مرور به خاكستري و سپس تيره تغيير رنگ مي‌دهند. تخم‌ها در امتداد رگبرگهاي گذارده مي‌شود.

لارو 6-2

بدن لاروها به رنگ قهوه‌اي متمايل به خاكستري بوده و در لاروهاي مسن كپسول سر داراي رنگ قهوه‌اي تيره مي‌باشد و در ساير سنين زرد متمايل به قهوه‌اي است. در پشت لارو پنج نوار طولي قهوه‌اي رنگ وجود دارد. عموماً طول لاروهاي كامل 26 ميلي‌متر و عرض آنها 7/2 ميلي‌متر است.شفيره: طول شفيره 12 تا 15 ميلي‌متر و قطر آن 5/2 تا 5/3 ميلي‌متر بوده و رنگ آن از قهوه‌اي روشن به قهوه‌اي تيره تبديل مي‌شود. يك سوم انتهاي شفيره بطرف پشت خميده است و دو زايده قلاب مانند نيز در انتهاي بدن شفيره مشاهده مي‌شود.

6-3زيست شناسي و طرز خسارت

كرم ساقه‌خوار كه به ساقه برنج حمله مي‌كند، در زمستان بصورت لارو كامل در داخل ساقه‌هاي خشك برنج و يا علف‌هاي هرز اطراف مزارع به سر مي‌برد در اوايل ارديبهشت هنگاميكه درجه حرارت ساقه‌هاي باقي مانده برنج سال قبل و يا علفهاي هرز مزرعه در اطراف سوراخهاي ايجاد شده توسط لاروها تشكيل مي‌گردد مدت شفيرگي بسته به درجه حرارت محيط متفاوت

حداقل 10 درجه سانتيگراد باشد متغيره‌ها در داخل بوده و بين 6 تا 12 روز تغير است بطور متوسط حدود 10 روز بعد، يعني حدود بيستم ارديبهشت. اولين پروانه‌ها ظاهر مي‌شوند و در اواسط خرداد به حداكثر مقدار خود مي‌رسند. اين پروانه‌ها شب پرواز بوده و بيشترين ميزان فعاليت آنها در ساعت 9 شب است.

پروانه‌هاي نر و ماده 24 ساعت پس از خروج جفتگيري مي‌نمايند و تخمهاي خود را بصورت دسته‌هاي 3 تا 250 عددي روي ساقه يا قسمت رويي يا زيرين برگهاي فوقاني، برگهاي پائيني و يا زمينهاي اصلي مي‌گذارند. عمر پروانه‌ها حداكثر يك هفته مي‌باشد و در اين مدت به طور متوسط 230 عدد تخم توسط هر پروانه گذارده مي‌شود تفريخ تخمها درجه حرارت حداقل 10 تا 12 درجه سانتي‌گراد بمدت 5 تا 11 روز، بسته به درجه حرارت محيط انجام مي‌گيرد.لاروها پس از تفريخ در ابتدا مختصري از پارانشيم برگ تغذيه نموده و سپس از محل غلاف با ايجاد سوراخ، وارد ساقه مي‌شوند و با تغذيه از درون ساقه باعث خشكيدگيجوانه‌هاي مركزي برنج مي‌گردد و به تدريج كه لاروها رشد مي‌نمايند، ساقه‌هاي اطراف را نيز آلوده مي‌نمايند. لاروهاي كامل قبل از تبديل شدن به حالت شفيره، براي خروج پروانه از ساقه، سوراخ بزرگي در آن ايجاد مي‌نمايند. لاروها پس از 21 تا 37 روز تبديل به متغيره شده و هفت روز بعد پروانه‌هاي نسل دوم از آن خارج مي‌گردد كه اين موقع حدود اواسط تيرماه است. كرم ساقه‌خوار در سال 2 تا 3 نسل دارد. موقع ظهور اين نسل به شرح زير است:

نسل اول: از بيستم ارديبهشت ماه تا اواخر خرداد ماه ظاهر مي‌شود (زمان نشاء‌كاري)

نسل دوم: از اواسط تيرماه شروع و در اواخر تير تا اوايل مرداد ماه به حداكثر مي‌رسد (زمان خوشه دادن)

نسل سوم: اين نسل اغلب در هنگام برداشت برنج ظهور مي‌نمايد.

نسل دوم و حتي نسل سوم در ارقام ويروس برنج كه همزمان با خوشه كردن و گل دادن برنج است، پديد مي‌آيد كه در اين صورت باعث عدم تشكيل خوشه شده و در نتيجه خوشه‌ها (پانيكول‌ها) خشك مي‌شوند. در اين صورت پانيكول‌هاي برنج به رنگ سفيد در مي‌گويند

مي‌آيند كه اين حالت را white heads. اگر حمله آفت ديرتر اتفاق افتد، يعني در مرحله شروع تشكيل دانه بوده و منجر به سفيد شدن پانيكول‌ها نگردد، در اين صورت باعث لاغري دانه‌ها گرديده و اين نوع برنج‌ها در هنگام برنجكوبي شكسته شده و از كيفيت محصول بدست آمده كاسته مي‌شود. نسل‌هاي اول آفت نيز به نشاء‌هاي برنج حمله نموده و باعث خشكيدگي برگهاي مياني

نشاء‌ها در مراحل اوليه رشد برنج مي‌گردد. گاهي اوقات نيز حمله آفات در پايان فصل رويشي اتفاق مي‌افتد كه در اين صورتساقه‌هاي آلوده در صورت وزيدن باد شكسته شده و نابود مي‌شوند

6- 4 کنترل بیولوژیک

طبق نظر كارشناسان اصلاح بذر و نهال، استفاده از ارقام زودرس جهت كشت و همچنين استفاده از پلاستيك يا نايلون براي پوشش خزانه (جهت زودتر رسيدن نشاء‌ها) در كاهش خسارت آفت بسيار موثر است.روشهاي ديگر كه جهت كنترل كرم ساقه‌خوار پيشنهاد مي‌شوند،بريدن ارتفاع پايين‌تر ساقه در موقع درو، نگهداري بيشتر پانيكول‌هاي بريده شده درمعرض آفتاب، سوزانيدن بقاياي محصول، از قبيل كاه و كلش، انجام شخم با تيلر در دو جهت عمود بر هم، آب تخت كردن مزرعه، نابودي علف‌هاي هرز حاشيه مزارع، بازديد از مزرعه به طور مستمر، دقت در عدم انتقال نشاء‌هاي آلوده به كرم ساقه‌خوار (تخم) به مزرعه يا زمين اصلي و استفاده از تله‌هاي نوري پس از ظهور پروانه‌ه

از روش‌هاي موثر ديگر، روش بيولوژيك است

در اين روش از دو گونه زنبور پارازيت شفيره نسل زمستانه، از خانواده Ichneumonidae، يك نوع زنبور پارازيت پلي فاز لارو بنام Apanteles SP. و دوگونه زنبور پارازيت تخم از خانواده Trichogrammatidae، يك نوع سوسك شكاري از خانواده staphylinidae كه از تخم كرم ساقه‌خوار تغذيه مي‌نمايد، يك نوع سن شكاري كه پوره‌هاي آن لارو و پروانهساقه خوار برنج را مي‌خورد، به نام Andralus Spinidems يك نوع قارچ به نام Beauveria brassianaكه روي لارو يا شفيره ايجاد بيماري مي‌نمايد و همچنين ازويروس بيماريزا استفاده مي‌شود

کنترل توسط زنبور تریکوگراما

چه زماني زنبور تريكوگراما رهاسازي نماييم؟

براساس تحقيقات انجام شده ،رهاسازي زنبورتريكوگراما در هنگام فعاليت پروانه ساقه خوارو در مرحله تخم آفت ميباشد.باتوجه به اينكه كرم ساقه خوار برنج 2تا3 نسل درسال دارد.اولين رهاسازي نسل اول وقتي كه 50 درصد نمونه برداريهاي انجام شده در مزعه و داخل ساقه ،شفيره باشد ، رهاسازي دوم يك هفته تا ده روز بعد انجام گيرد.اولين رهاسازي زنبور در نسل دوم اين آفت همزمان با ظهور شب پره آفت ساقه خوار و دومين رهاسازي در اين نسل در اوج پرواز شب پره صورت مي گيرد. اولين رهاسازي در نسل سوم اين آفت ،نظر به اينكه تداخل نسل دوم و سوم وجود دارد و نمي توان اين دو نسل را از يكديگر تفكيك نمود كاري بسيار دشوار مي باشد .در اينصورت با توجه به

شكار پروانه ساقه خوار از طريق تله هاي نوري يا فانوسي مي توان تعداد شكار شب پره

ها را تعيين نمود.اما رهاسازي در اين مرحله همزمان با شروع فعاليت آفت (نقطه مينيمم ) وتكرارآن به فاصله يك هفته تا ده روز براي سه بارالزامي است.

چگونه زنبور تريكوگراما را رهاسازي كنيم؟

زنبورتريكوگراما را در مقوا هاي كه حاوي مرحله شفيره زنبور است در مزارع برنج روي پايه هايي و يا غلاف برنج نصب و پس از چند ساعت حشره كامل زنبور خارج ودر جستجوي دستجات تخم آفت ساقه خوار يا آفات ديگر پرواز مي كند. بعداز مساحي روي تخم هاي سالم و تازه تخمريزي مي نمايد. اين كار باعث انگلي شدن دستجات تخم ساقه خوار مي گردد.هر زنبور ماده تا 80 عدد تخم مي گذارد.

چه تعداد زنبور رهاسازي كنيم؟

براي هرهكتار مزارع برنج 100 عدد تريكوكارت لازم مي باشد ،فاصله هرتريكو كارت ازيكديگر 100 متر مي باشد.هر تريكو كارت بين 500 تا 700 عدد زنبور متغير مي باشد.در هر نسل آفت 200 تا 300 عدد تريكوكارت نياز مي باشد.

چالشهاي مبارزه بيولوژيكي با زنبور تريكو گراما :

1.كمبود نيروي انساني متخصص جهت تكميل كردن فعاليت هاي تحقيقاتي درزمينه زنبور

2.پرورش در نسلهاي زياد زنبور در آزمايشگاه و عادت كردن زنبور به تركيبات شيميايي متصاعد شده از تخم ميزبان واسط ،كاهش قدرت جستجوگري و نهايتا” كاهش تخمگذاري روي آفت هدف
3.استاندارد نبودن تعداد زنبور در تريكو كارت ها

4.افزايش تعداد افراد نر (نرزايي) در زنبورهاي خارج شده از تريكوكارت ها

5.بي بال بودن زنبورها در بعضي از تريكوكارت ها

6.ناكافي بودن اطلاعات لازم درمورد بيولوژي و نحوه فعا ليت و تخمگذاري آن روي

ميزبان

7.عدم پذيرش و دريافت زنبورتريكوگراما توسط كشاورزان از توليدكنندگان زنبور

-براي مبارزه شيميايي با كرم ساقه‌خوار برنج، سموم زير توصيه مي‌گردد.

1-ليندين: اين سم داراي فرمولاسيون WP 25% بوده مي‌توان آن را به مقدار 5 كيلو در هكتار مصرف نمود. بهترين زمان مصرف سم 5-4 روز قبل از نشاء‌كاري برنج است.

2-فنيتروتيون: فرمولاسيون آن بصورت EC 50% مي‌باشد. اين سم را يك تا دو نوبت طبق اطلاعيه، يعني 5-4 روز قبل از نشاء‌كاري در سطح شاليزار محلول پاشي مي‌نمايند و مقدار مصرف آن 5/1 ليتر در هكتار است.

3-ديازينون 10%: اين سم بصورت گرانول 10% مي‌باشد. مقدار مصرف آن 15 كيلوگرم در هكتار، در يك يا دو نوبت طبق اطلاعيه (قبل از نشاء‌كاري) است. در نوبت دوم مي‌توان با نظر كارشناس، سم را مصرف نمود. يا اينكه 30 كيلوگرم گرانول 5% استفاده نمود.

4-ديازينون 5% : اين سم بصورت گرانول 5% مي‌باشد. از اين سم به ميزان 40 كيلوگرم در هكتار طبق اطلاعيه (قبل از نشاء‌كاري) استفاده مي‌شود.

در نوبت دوم نيز طبق نظر كارشناس مبارزه انجام مي‌گيرد. و يا اينكه مي‌تواند از 20 كيلوگرم گرانول 10% استفاده نمود.

5-فسفاميدون: اين سم بصورت 50% SL (مايع قابل حل در آب) بوده و مقدار مصرف آن 5/1 ليتر

در هكتار، قبل از نشاء‌كاري است.

6-كارتاپ: اين سم بصورت گرانول 4% بوده و مقدار مصرف آن 30 كيلوگرم در هكتار و 5-4 روز

قبل از نشاء برنج است.

7-فنتيون: اين سم بصورت گرانول 5% است و مقدار مصرف آن 30 كيلوگرم در هكتار قبل

از نشاء برنج است.

6-5مدیریت کرم ساقه خوار برنج

6-5-1مدیریت کرم ساقه خوار در خزانه تهیه نشاء

1- از مکان مناسب، آفتاب گیر، غیر ماندابی استفاده نمایید. و حتی الامکان مکان خزانه را سالانه تغییردهید.

2- از خزانه های با پوشش پلاستيكي جهت تهيه نشاءبا عرض 2متر و طول حداکثر 15 متر استفاده نمایید.

3- برای هر رقم از مقدار بذر توصیه شده استفاده نمایید. از تراکم بیش از ا ندازه بذر در آن خوداری نمایید.

4- برای جلوگیری از سرما و گرمازدگی نشاها ، مراقبت های لازم مر بوط به هر سال را رعایت نمایید.

5- با مراقبت منظم و متوالی از خزانه ها در طول ماههای فروردین و اردیبهشت ، از خسارت نشاها به مقدار زیاد می توانید جلوگیری نمایید.

6- به جهت تهویه هوا در خزا نه و سازگار نمودن تدریجی نشاها با محیط طبیعی، سعی کنید متناسب با تغییرات آب و هوایی در هر سال به طور تدریجی نسبت به برداشت پلاستیک از روی خزانه ها اقدام نمایید.

7- پس از برداشت پلاستیک از خزانه ها تا انتقال نشاها به زمین اصلی در 2 یا 3 نوبت با بازدید از خزانه ها دستجات تخم کرم ساقه خوار را جدا نموده و در خاک خزانه دفن نمایید

8- قبل از انتقال نشاها به زمین اصلی از هیچ نوع حشره کش در خزانه استفاده ننمایید.

5- در صورت ضرورت و امکان می توان با رهاسازی زنبور تریکو گراما از طریق تریکو کارت چنانچه تخم کرم ساقه خوار موجود باشد آنها را پارازیت ( ا نگلی) نمود

6-حتی الامکان سعی شود در هر منطقه ای که امکان آن وجود دارد ، نشاکاری به طور همزمان انجام شود.

6-5-2استفاده از فرمون جنسي در مبارزه با كرم ساقه خوار برنج

مشكل‌هاي حاصله در اثر كاربرد بي‌رويه سموم، مانند مقاومت حشرات به حشره كش‌ها، طغيان مجدد آفت‌ها، مرگ و مير حشرات مفيد، اثرات سوء و زيانبار بر روي محيط زيست و غيره بر كسي پوشيده نيست. دانشمندان براي رفع اين مشكل‌ها، تحقيقات دامنه داري را به عمل آورده‌اند. يكي از روش‌هاي كنترل موثر و اميدبخش، استفاده از فرمون جنسي حشرات مي‌باشد.

جانوران براي برقراري ارتباط بين افراد يك گونه و يا باگونه‌هاي ديگر از مواد شيميايي مخصوصي استفاده مي‌كنند كه به آنها فرمون (Pheromone) مي‌گويند.اين مواد غالباً فرار بوده و توسط غده‌هاي مخصوصي به خارج ترشح مي‌شوند.

فرمون‌هاي جنسي پروانه ساقه‌خوار برنج Chilo suppressalis Wik. براي اولين بار در سال 1957 ساخته شد.

فرمون‌هاي مورد استفاده بايد قدرت جلب كنندگي و شكار حشره را به قدر كافي داشته باشند و تاريخ مصرف آنها نگذشته باشد. تله‌هاي فرموني پروانه ساقه‌خوار برنج بايد از اواخر فروردين ماه به تعداد حداقل يك عدد در هر هكتار، در مزرعه جاگذاري شونداين تله‌ها اولين پروانه‌هاي ساقه‌خوار ظاهر شده را شكار كرده، بهترين وسيله براي نشان دادن شروع فعاليت نسل بهاره مي‌باشند. از طرف ديگر، چون هنوز جمعيت پروانه‌هاي ماده ساقه خوار به تعداد زياد در طبيعت ظاهر نشده است، تله‌هاي فرموني تعداد بيشترياز پروانه‌هاي نر را شكار مي‌كنند، از اين رو در اوايل فصل، وسيله مناسبي براي تعيين انبوهي آفت به شمار مي‌روند.تله‌هاي فرموني پروانه ساقه خوار برنج وسيله مناسبي براي تعيين بهترين زمان مبارزه مي‌باشند. مبارزه عليه نسل اول كرم ساقه خ

مدیریت وکنترل آفات مهم برنج

مطالب مشابه :

آفات مزارع گندم:

" كنترل شپشه برنج " ؛ " Rice weevil control "

مدیریت وکنترل آفات مهم برنج

Pintus tectus سوسك عنكبوتي استراليايي

ساس تختخواب

فرومون سوسک حنایی خرما

فنتیون