نمونه تجربیات خلاق

عنوان تحقیق :تجربیات خلاق آموزشی در تدریس جامعه شناسی 1

سال تحصیلی 90 بهمن ماه

تهیه کننده :افسانه عزیزبیگی استان قزوین ناحیه یک دبیر دبیرستان شاهد نرگس

فهرست مطالب :

1- مقدمه

2- بيان مساله وتوصیف وضع موجود

3- گردآوری اطلاعات و شواهد(1)

4- پیشینه ی تحقیق در مورد روشهای نوین تدریس

5- تجزیه و تحلیل اطلاعات شواهد (1)

6- چگونگی انجام کار:

7- گردآوری شواهد (2)

8- پیشنهادات

9- نتيجه گيري

10- منابع و ماخذ

مقدمه :

تعلیم وتربیت ،مهمترین فرایندی است که جوامع مختلف درگیر آن هستند چراکه ،زندگی بشر واعتلای آن بدون آموزش

وپرورش ،غیر ممکن است . امروزه بخش عمده ی آموزش وپرورش ،حاصل تعامل افراد با یکدیگر یا حاصل زندگی

اجتماعی انسان است .تدریس عبارت است از تعامل یا رفتار متقابل معلم وشاگرد ،بر اساس طراحی منظم وهدفدار معلم برای

ایجاد تغییر دررفتار شاگرد .تنها فعالیت معلم درکلاس تدریس نیست بلکه تدریس ،فعالیتی است دوجانبه از طرف معلم ودانش

آموزان که درجریان آن ،بین دانش آموزان با یکدیگر ومعلم تعامل وجود دارد.همگام با توسعه ی همه جانبه ی دنیای امروز

،روش های تدریس وانتقال مفاهیم نیز تکامل یافته وتغییر می یابند.ازجمله این روش های نوین تدریس است که در کشور ما

نیز به صورت جسته وگریخته مورد مطالعه واجرا قرار گرفته است.بسیاری از معلمان درتلاش هستند تا فرایند آموزش را

ازحالت منفعل بیرون بیاورند ودانش آموزان را ترغیب کنند تا به صورت فعالانه دریادگیری مطالب درسی مشارکت داشته

باشند.فنون نوین تدریس می توانند راهکارهای مفیدی دراین زمینه ارایه دهند.دردنیای پرشتاب تحولات آموزشی ،مجهز شدن

به رویکردهای نوین آموزش وتدریس امری اجتناب ناپذیر است.از جمله ی فنون تدریس کارا،تدریس مشارکتی می باشد.

تدریس مشارکتی ،نوعی رابطه ی بین فردی است که تنها با همکاری ،بلکه باحساسیت نسبت به نیازهای دیگران مشخص

است.

- بيان مساله وتوصیف وضع موجود

من افسانه عزیزبیگی دبیر دبیرستان شاهدنرگس استان قزوین رشته علوم اجتماعی 14 سال سابقه تدریس در دروس علوم

اجتماعی رادارم کلاس دوم انسانی شاهد نرگس حدود 28 دانش آموزدارد امسال پس از چند جلسه تدریس درس جامعه شناسی

1 دوم انسانی به این نتیجه رسیدم که دانش آموزان علاقه چندانی به درس جامعه شناسی ندارند ودرس جامعه برای آنها

جذابیتی نداشت .لازم به ذکر است که من با همین دانش آموزان درس اقتصاد دارم وآنها اقتصادرابیشتر ازجامعه دوست داشتند

اين مسئله فکر مرا به خود مشغول ساخته بود که به راستي چگونه مي توانم دانش آموزان را با درس جامعه شناسی آشتي دهم ؟ و شيوه هاي انديشيدن را پيرامون يک موضوع فراهم آورم؟ و کلاس جامعه شناسی را از حالت خشک و سرد بيرون بياورم؟ و با استفاده از روش هاي مختلف، تجربيات اوليا همکاران و مشاوران و متخصصین تعلیم و تربیت دانش آموزان را از منزلگاه مراحل تفکر تحلیل، ترکیب، نقادی و نوآوری و ابداع بگذرانم؟ و به پرورش قدرت تفکر و تحلیل آنها بپردازم.

گردآوری اطلاعات و شواهد(1)

برای حل این مشکل ابتدا به جمع آوری تجربیات اولیا ودانش آموزان در ارتباط با درس جامعه شناسی پرداختم و در جلسه ی شورای دبیران مسئله رامطرح نمودم و از تجربیات همکاران محترم به خصوص مدیر مدرسه استفاده نمودم.

در کلاس هاي ما تدريس به همان شيوه هاي سنتي تکرار مطالب گذشته است. و از ديدگاه علوم تربيتي هر کاري که مکانيکي انجام شود کاري آموزشي نيست. زيرا خلاقيت در آن وجود ندارد و تا خلاقيت نباشد مسائل اجتماعي، اقتصادي، صنعتي، و سياسي حل نمي شود.دررابطه با روشهای نوین تدریس به مطالعه کتابها ومقالات از اینترنت پرداختم

کتابهای نظیر:مهارتها وروشهای تدریس –چگونه معلم حرفه ای خود باشیم –تدریس مشارکتی – انواع یادگیری مشارکتی

پیشینه ی تحقیق در مورد روشهای نوین تدریس

تحقیقاتی از سوی رمی وپیپر (1974)وسولیوان (1974)انجام شده که محور آنها مقایسه کلاس های پویا یا باز با کلاس های

سنتی بوده است .فضای کلاس های باز یا پویا برای رشد شرایط پژوهش ،کنجکاوی دستکاری ،خودفرمانی ویادگیری مناسب

بود.اما کلاسهای سنتی درامتحان گرفتن،درجه بندی ،تدریس مقتدرانه با سخت گیری دنبال می شدوتغییر کمی دربرنامه

ی آموزشی خود ایجاد می کردند.چامبرز وگوگن (1973)درمورد خلاقیت تحقیقاتی انجام داده اندکه تاثیر روشهای فعال بررشد

خلاقیت دانش آموزان بویژه دختران بیشتر است.درمقابل دانش آموزان درروش سنتی کم ترین خلاقیت رادارند.

میلگرام (1990)نیز معتقداست علت شکست مدرسه دررشد خلاقیت تاحدزیادی به تعلیم وتربیت هم شکل ویکنواخت مربوط

می شود.

تجزیه و تحلیل اطلاعات شواهد (1)

پس از بررسی نظرات همکاران ودانش آموزان واولیا آنها به این نتیجه رسیدم که باا ین که مدارس ومعلمان به کلاس

مشارکتی تمایل پیدا کرده اند ولی دراین فرایند مسایل مهمی ومشکلاتی دراین زمینه وجودداردکه اهم آنها عبارتنداز:

1-کنترل کلاس:سروصدا ،شلوغی وفقدان نظم ،نگرانی عمده ی کلاس مشارکتی است.

2-فراهم کردن فرصت های برای یادگیری مشارکتی :بیشتر مامعلمان معتقدیم که برای کلاس های مشارکتی ،طرحی

درسی جدید وخاص بایستی تدوین شود

3-تفاوت های فردی میان دانش آموزان کلاس :در کلاس مشارکتی ،گروه ها به صورت نامتجانس تشکیل می شوند

وممکن است درجریان کار معلم به کار آمدی گروهها اعتقاد نداشته باشد .

4- مسئولیت های فردی درقبال یادگیری :دانش آموزان دوستدارند درقبال تلاشهایشان نمره دریافت کنند امادرکلاس

های مشارکتی ارزشیابی به صورت گروهی انجام می شود.

5- تعداد زیاد دانش آموزان درکلاس که عملا روش مشارکتی را به بن بست می کشاند.

6- استفاده اکثرا دبیران از روشهای سنتی

چگونگی انجام کار:

اما با تمام این مشکلات من تصمیم به اجرای روش تدریس مشارکتی به خصوص دردرس ششم وهفتم کتاب جامعه

شناسی 1 گرفتم زیرا مزایای روش تدریس مشارکتی بیشتر از معایب آن بود عزت نفس دانش آموزان افزایش پیدا می

کرد .تمایل دانش آموزان در تدریس بیشتر می شد،دانش آموزان خودرا نسبت به سرنوشت خویش ودیگران سهیم می

دانست،موجب تقویت مهارتهای سطح بالای تفکر دردانش آموزان می شددرضمن روابط درون گروهی وبرون گروهی

دانش آموزان افزایش پیدا می کرد.ومهارتهای تحمل یکدیگر وباهم زیستن را عملا تجربه می کنند.ابتدا از دانش

آموزان خواهش کردم که نظم کلاس را بهم نریزند وباکمال آرامش ومتانت باهم همکاری داشته باشیم

از دانش آموزان خواستم تا گروههای خودرا انتخاب وهرنامی را که خواستند برروی گروه خود بگذارند

ازآنها خواستم تا یک کتاب کار برای گروه خوددرست کنند .ومحتوی درس رابین گروههای خود تقسیم کنند ومطالعه

ی هرقسمت از درس را به یک گروه اختصاص دادم ،برای مطالعه زمان مشخص ویکسانی را دراختیار گروهها

قراردادم وپس از اتمام زمان مطالعه از دانش آموزان داخل گروهها خواستم تا آن چه را فهمی ده اند برای دوستان هم

گروهی خود توضیح دهند واگر یکی از اعضای گروه مطلبی را مثلا جامعه شناسی پوزتیویستی رانفهمیده دیگر

اعضای گروه موظفند مطلب را به او تفهیم کنند.هم چنین از دانش آموزان خواستم برای یادگیری بهتر روش

وموضوع وهدف جامعه شناسی پوزتیویستی ،تفهمی وانتقادی کارتهای راتهیه کنند وانهارا بین گروههای دیگر تقسیم

کننددرآخر گروهها موظفند به ترتیب مطالعه محتوی درس را برای همدیگر توضیح دهند تا به کل محتوی درس برسند

ومرحله آخراز یکی از نمایندگان گروهها که تسلط بیشتری بر مطلب داشت خواستم تا آنچه را که ازدرس فهمیده به کل

کلاس ارائه دهد درتمام مراحل من فقط نقش راهنما رابازی می کردم وبه تمامی گروهها سرکشی کرده تادرصورت

نیاز به سوالات آنان پاسخ دهم ودرآخر کلیاتی ازدرس را دوباره برای آنها بازگو کردم وازکلیه دانش آموزان به خاطر

همکاری صمیمانه اشان تشکروقدردانی کردم .

گردآوری شواهد (2)

اجرای شیوه تدریس مشارکتی از بهبودی وضع موجود حکایت داشت. از تحولی که در دانش آموزان به وجود آمده

بود با توجه به رضایت اولیا وخود دانش آموزان از فهم مطالب کتاب وعلاقمندی به کلاس جامعه نمرات دانش آموزان

بیشتر شد وهم چنین آنها درباره ی مسائل روز اظهار نظر می نمودند .شواهد نشان می داد که کارهای گروهی بسیار

موثر واقع شده بود و کلاس جامعه شناسی برای دانش آموزان جذابیت زیادی داشت وآنها مایل به ادامه روشهای

دیگرتدریس فعال شدند واز آن لذت می بردندوحتی از دبیران دیگر نیز خواسته بودند تااز این روش استفاده کنند

پیشنهادات

1-اولین مانع کاربرد روشهای فعال تدریس تعداد زیاد دانش آموزان درکلاس است که باید تراکم دانش آموزان

مطابق استانداردها باشد

2- باروند روبه رشد آموزش وروی کار آمدن روش های نوین تدریس توجه به مسایل کیفی درمقابل مسایل

کمی نظام آموزشی اهمیت قایل شدن به روشهای تدریس فعال ومشارکتی حائز اهمیت است.که این درمورد

مسیولین امر تعلیم وتربیت کمتر دیده می شود.

3- یکی دیگر از موارد همکاری معاونین ومدیر دراین زمینه است که آنها دراین مورد کمتر همکاری دارند

واز شلوغی کلاس گله مندند.

4- برای تدریس روش فعال وکاربردی ،بینش معلمان ودانش ومهارت آنها لازم است ،لذا مراکز تربیت معلم

وضمن خدمت آموزشهای لازم رادراین زمینه ارایه نمایند.

5-معلمینی که از روش فعال جهت یادگیری استفاده می کنند از تشویق مدیر ورئیس اداره برخوردار شوند.

6- از تجربه معلمینی که ازروشهای نوین استفاده می کنند درهمایشهای سرگروهها ونواحی استفاده شود.

7- آگاهی وبینش معلمین ومدیران مدارس از بهروری وکارایی بیشتر روشهای فعال تدریس ارتقا یابد.

- نتيجه گيري

به نظر می رسد استفاده از روشهای فعال تدریس به زمان وآگاهی وبینش نیاز دارد همچنین عدم حمایت

مسئولان نظام تعلیم وتربیت ومدرسه باعث می شود که معلمان همان روشهای سنتی را به کارگیرند

زیرا با خرسندی مسئولین مدرسه همراه است که کلاسی بدون سروصدا دارند درصورتی که نیاز دانش

آموزان امروز باگذشته بسیار متفاوت است .پرواضح است که به کارگیری این روش به عنوان یک متد تدریس

اجرایی،مستلزم تغییراتی در محتوای کتب درسی نیز می باشد ودر حال حاضر این هماهنگی بین روش

ومحتوای کتب برقرار نیست.

منابع و ماخذ

1-شعبانی حسن،(1385)مهارتهای آموزشی ،روشها وفنون تدریس،تهران،انتشارات سمت

2-صادقی ورشتچی ،علیرضا مریم ،(1386)تدریس مشارکتی ومعرفی الگوی پیشنهادی،زنجان

3-کرامتی ،محمدرضا ،نگاهی نو ومتفاوت به رویکرد یادگیری مشارکتی ،آیین تربیت ،مشهد

4-میرزا محمدی،محمدحسن،فنون تدریس ،کتاب ارشد،انتشارات پوران پژوهش

نمونه تجربیات خلاق

مطالب مشابه :

بازدید دانشجویان رشته حسابداری از فرودگاه آبیک

تبریک

كسب رتبه‌های برتر در دومین جشنواره درون دانشگاهي حركت توسط مركز آموزش علمي كاربردي علوم و فنون قزوين

آغاز ثبت نام کارشناسی ناپیوسته پودمانی ومدارک لازم ثبت نام

سمینار بازسازی وبهسازی بافتهای فرسوده

کسب عنوان انجمن علمی- دانشجویی برگزیده در بخش اختراع ، توسط انجمن علمی دانشجویی برق در هفتمین جشنوار

نمونه تجربیات خلاق

معرفي برگزيدگان چهارمين جشنواره ملي علمي‌ - كاربردي