یک درخواست از مجمع خویی ها+ تصویر

حمام تاریخی محمد بیگ خوی به دلیل عدم توجه مالکان و مسئولان میراث فرهنگی در حال نابودی است.

این حمام جزو پنج حمام تاريخي كشور است كه در دوره قاجاریه (بیش از 400 سال قبل) به دست محمدبيگ پسر شهنازخان دوم و برادرزاده احمدخان دنبلي به مساحت تقريبي 650 متر مربع، در مجاورت ضلع شمالي بازار سنتي خوي، رو به روی در خروجی و فرعی مسجد ملا حسن ساخته شده است.

محمد بیگ علاوه بر این حمام، باغ 7 طبقه و حمام قدیمی فیرورق را نیز بنا کرده و کوچه ای هم به نام وی در آن شهر موجود است.
حمام منحصر به فرد محمد بیگ، مشتمل بر رخت كن، گرمخانه و فضاهای وابسته به آنها، با پوشش طاق و گنبد و تزیینات آهكبُری است که به عبارتی، تنها حمام با تزئینات آهکبری بر روي گنبد، چهار ستون سنگي و سر ستون هاي حجاري شده منطقه است كه متاسفانه بر اثر نفوذ آب باران و برف در حال تخريب می باشد.

در داخل محوطه اين حمام تاريخي و ميراث فرهنگي كشور، حوض شش ضلعي به چشم می خورد که هنوز از گزند آسیب های طبیعی در امان مانده است.

مرحوم دكتر محمد امين رياحي در كتاب تاريخ خوي مي نويسد: در سال 1354 شمسی حريقي در بيروني اين گرمابه رخ داد، با طبله كردن و ريختن گچ ها، نقاشي هاي بديع و زيبايي از زير آن ها پديدار شده و من پيشنهاد كردم اين حمام و نقوش آن جزو آثار تاريخي ثبت و حفاظت شود.

وجود چندین کاروان سرا در نقاط مختلف بازار خوی و ایجاد حمام های تازه، ائل و محمد بیگ به همراه مساجدی چون ملاحسن، حاجی بابا و حجتیه، حکایت از آن دارد که این بازار تاریخی، مجموعه ای کامل برای انجام امور شخصی و اقتصادی بوده و حاکمان وقت، به منظور جلب رضایت بازرگانان و سوق دادن اقتصاد منطقه به این سمت، کاروان سراها را جهت اطراق و استراحت، حمام ها را جهت استحمام و رفع خستگی و مساجد را جهت به جای آوردن واجبات معنوی و دینی تجار احداث کرده اند تا کاروان های تجاری با آسودگی خیال و آرامش بیشتر به داد و ستد خود در این منطقه بپردازند.

امروزه کاروان سراها دیگر کابرد قبلی خود را ندارند و حمام ائل به مجتمع تجاری تبدیل شده و حمام های تازه در جنب مسجد حجتیه و محمد بیگ نیز در حال ریزش و تخریب می باشند.

البته مالکان فعلی حمام محمد بیگ، چند نفر وراث می باشد که ساکن تهران بوده و ظاهراً به علت تمکن مالی، توجهی به این گنجینه تاریخی ندارند و سازمان میراث فرهنگی هم گویا در خواب غفلت به سر می برد! چندی پیش با خبر شدیم یکی از علاقه مندان به حفظ آثار تاریخی خوی، درصدد خریداری این اثر می باشد تا با انجام هماهنگی های لازم با دستگاه های مربوطه، آن را به مجموعه ای فرهنگی ـ تجاری تبدیل کرده و غرفه هایی برای موزه مردم شناسی و معرفی و فروش آثار صنایع دستی منطقه اختصاص دهد. از این رو از اعضای محترم مجمع خویی های مقیم استان تهران انتظار می رود با پادرمیانی خود، رضایت مالکان را برای فروش این مجموعه جلب کرده تا شاید با احيا و بازسازي اين اثر تاريخي توسط مالک جدید، یک اثر ماندگار شهر از ویرانی حتمی نجات یابد.