مهدی محمدی : اصول و نیازمندی های سفر با دوچرخه

دوچرخه

برجسته ترین بخش دوچرخه در این کلاس از دوچرخه سواری زین است و علت آن نیز طی مسافت های طولانی و نشستن بدون وقفه بر روی زین می باشد، که در صورت مناسب نبودن جنس و شکل و ارتفاع زین می تواند باعث ایجاد عوارض جدی و حتی غیر قابل برگشت برای دوچرخه سوار شود. زین باید از جنس نرم و دارای سطح تقریبا وسیع باشد همچنین شکل آن به نحوی باشد که در مسافت های طولانی به سر استخوان های لگن و لوله های ادراری مخصوصن در مردان فشار وارد نیاورد.

بخش پر اهمیت دیگر بدنه و فرمان می باشد. فاصله زین تا فرمان و در واقع طول بدنه باید به قدری باشد که دوچرخه سوار نه بیش از حد به سمت جلو خم شود و نه در حالت عمودی بر زین قرار گیرد بلکه در حالت کشیدگی دست ها زاویه ای حدود ۴۵ درجه بین بدن دوچرخه سوار و بدنه دوچرخه وجود داشته باشد. از طرف دیگر طول فرمان باید حدود یک و نیم برابر عرض شانه سوار خود باشد. بدیهی است عدم رعایت دو عامل فوق می تواند باعث ایجاد درد های غیر قابل تحمل در مسیر های طولانی در ناحیه شانه ها و کمر گردد. فاصله زین تا رکاب یا ارتفاع بدنه هم بسیار حایز اهمیت است به گونه ای كه هنگام رکاب زدن زانوها در حالت راحتی قرار داشته باشند یعنی در حالت بالا آمدن بیش از اندازه خم نشده و در حالت پایین رفتن کاملا کشیده نشوند. زانوها باید در بالاترین حالت زاویه ای در حدود ۹۰ درجه و در پایین ترین حالت در حدود ۱۶۰ درجه داشته باشند.

بخش دیگر مربوط به سیستم محرکه دوچرخه، شامل خودرو و طبق و زنجیر است که روانی حرکت را تضمین می کند و مشخص است که هرچه از تنظیم بهتری برخوردار باشد، حرکت روان تر صورت می گیرد. گاهی پیش می آید که مسیری ده متری برای گردش گر سخت تر از ده کیلومتر است و اینجا ست که نقش مجموعه محرکه دوچرخه آشکار می گردد.

قسمت بعدی مربوط به تعویض دنده می باشد که بیشتر در مسیرهای کوهستانی دارای اهمیت ویژه است و باید هماهنگ و تنظیم شده باشد. البته استفاده از شانژمان های جلو و عقب دارای قانون خاصی است که استفاده نا درست نه تنها باعث فرسایش قطعات و تاب برداشتن چرخ دنده ها که باعث عدم بازدهی لازم نیز می گردد.

در سفرهای طولانی معمولا میزان بار و تجهیزات دوچرخه سوار بسیار بیش از میزان معمول در سفرهای کوتاه است. تجهیزاتی مانند چادر و کیسه خواب٬ امکانات گرمایشی و پخت و پز٬ لوازم تعمیراتی دوچرخه٬ جیره خوراکی چند روزه٬ پوشاک مناسب فصل و شب خوابی و تجهیزاتی از این دست که همواره باید همراه گردش گر با دوچرخه باشد و بدین سبب وجود قطعات و امکاناتی برای حمل بار ضروری می باشد. تجهیزات حمل بار به چهار دسته حمل بر پشت یا بدن (کوله پشتی یا کیف کمری)٬ حمل کننده های متصل به دوشاخ جلو٬ خورجین ترک بند٬ و یدک کش های متصل به پشت دوچرخه تقسیم می گردد. هریک از این امکانات حمل بار مزایا و معایب خاص خودشان را دارد. کوله پشتی ها و کیف های کمری برای بارهای بسیار سبک و تغذیه های دم دستی و تنقلات مناسب است اما عیب آن فشار مستقیم بروی بدن به علت تماس مستمر با سطح بدن و تشدید تعریق در قسمت های قرار گیری می باشد. سیستم های حمل بار در جلو و پشت امکان حمل بار های سنگین را فراهم می کند اما مشکل آن فشار مستقیم بروی لاستیک جلو و عقب می باشد، همچنین کمی تعادل و امکان مانور در پیچ ها. یدک کش ها نیز دارای خواص خود هستند. عدم فشار عمودی بر لاستیک ها و در نتیجه پایین آمدن خطر ترکیدگی آن ها و همچنین توانایی حمل بارهای حجیم یا سنگین از مزیت آن ها بوده و سختی راندن بخصوص در مسیرهای پر دست انداز عیب آن است. آنچه مشخص است مزایا و معایب هر یک از سیستم های حمل بار نسبی است و هر گردش گر باید با توجه به شرایط مسیر و آمادگی های جسمانی خویش از میان آن ها انتخاب کند. به نظر می رسد سیستم حمل بار یكی ازبرجسته ترین قسمت های یک دوچرخه گردشگری است.

دوچرخه سوار

۱- مشکلات جسمی
از آنجایی که سفر با دوچرخه خصوصن در مسافت های طولانی نیازمند آمادگی بدنی بالایی است، مشکلات بسیاری نیز ممکن است برای دوست داران این رشته بوجود آید که از جمله برجسته ترین آن ها خستگی مفرط و گرفتگی عضلانی ناشی از ترشح و عدم دفع اسید لاکتیک حاصل از فعالیت می باشد. این مسئله به واسطه عوامل شیب تند یا طولانی٬ رکاب زنی سریع (لاکتیکی) و اضافه بار می تواند تشدید شود. از آنجایی که در این گونه مواقع معمولن افت قند خون نیز عارض می گردد شرایط روحی رکاب زن نیز دچار دگرگونی گشته و برخورد ها و تصمیماتی غیر ارادی ممکن است رخ دهد. بهترین پیشنهاد برای رفع یا کم نمودن این مشکل تمرین های مداوم و تغذیه صحیح پیش از برنامه جهت آمادگی بدن برای شرایط سفر اصلی است که در قسمت مربوط به تمرینات و تغذیه به تفصیل آنرا توضیح خواهیم داد.

افت قند یا آب خون از عوارض بسیار بسیار جدی در سفر با دوچرخه است که می تواند تا سر حد غش و بیهوشی یا حتی مرگ رکاب زن پیش برود. به همراه داشتن و استفاده مداوم از نوشابه های ورزشی علاوه بر تأمین آب و قند مورد نیاز بدن باعث تنظیم ph خون و جلوگیری از اسیدی شدن بیش از اندازه خون نیز می گردد. شایان ذکر است که استفاده از نوشیدنی های قندی به مقدار کم بسیار مناسب است و بهترین قند نیز قند عسل می باشد. یکی از مشکلاتی که ممکن است برای گردش گران خانم پیش بیاید مشکل عادت ماهیانه است که می تواند برنامه کل گروه را متوقف سازد و معمولن هیچ راه حلی برای آن وجود ندارد. بهتر است در این مواقع ابتدا میزان بار همراه فرد کاهش داده شود و در ادامه از نوشابه ورزشی و قرص آهن برای جبران خون خارج شده استفاده گردد. البته معمولن خانم ها در این شرایط به علت شرم از ابراز این مسئله خود داری می کنند و زمانی همه متوجه می گردند که فرد در معرض شوک ناشی از خون ریزی شدید قرار گرفته است. لذا بهتر است در ابتدای سفر یا در هنگام جلسات هماهنگی و تمرینات، فرد خاصی به عنوان امداد گر بانوان انتخاب شود و اعلام کنید خانم ها در صورتی که با مشکلات زنانه مواجه شدند به مسئول گروه یا امداد گر ابراز دارند. در واقع باید این حالت مخفی نگه داشتن مسئله را در گروه ازبین برد.

عوارض ناشی از آفتاب نیز خصوصن در مسیرهای کویری و فصل های گرم سال می تواند بسیار جدی باشد. بهترین راه حل استفاده از پوشش به رنگ روشن و پنبه ای نازک٬ استفاده از عینک و کرم های ضد آفتاب می باشد. همچنین در صورت امکان استفاده از کلاه های آفتاب گیر نیز بسیار مفید است. در ضمن از شستشوی زیاد دست و صورت مخصوصن با مواد پاک کننده باید اجتناب نمود. چرب نمودن پوست می تواند مانع خشک و آسیب پذیر شدن پوست گردد. برای خانم ها استفاده از دستکش نخی در مناطق گرم توصیه می گردد.

گرما زدگی و سرما زدگی نیز ممکن است برای سایکلوتوریست درد سر آفرین شود که برای جلوگیری از آن تأمین مداوم آب بدن از راه نوشیدن مایعات و همچنین پوشش مناسب می تواند مؤثر باشد. در جلوگیری از سرما زدگی٬ گرم نگه داشتن نقاط انتهایی بدن (انگشتان دست ها و پا ها٬ گوش ها٬ بینی و آلت تناسلی آقایان) بسیار مؤثر است. همچنین سعی کنید آب خنک در گرما و وسایل گرم کننده و نوشیدنی گرم را در مناطق سرد در دسترس قرار دهید. همراه داشتن الکل٬ بنزین یا ژل سوختی بسیار کمک کننده است. خستگی و ضعف، تشدید کننده این گونه موقعیت هاست، بنابراین استراحت های به موقع و خواب مناسب و همچنین تغذیه مقوی و کم حجم که حتما شامل هیدرات های کربن و ویتامین ها باشد توصیه می گردد. عرق سوختگی و عوارض پوستی نیز می تواند باعث مشکل شود. بهترین راه استفاده از لباس های زیر پنبه ای و کتانی، استحمام و تعویض و شستشوی مداوم لباس های زیر، استفاده از لباس های با رنگ روشن، استفاده از لباس های راحت و آزاد،‌ روغن زدن نقاط حساس و در معرض سایش (برای نمونه: روغن زیتون) و در صورت امکان خشکاندن مرتب مناطقی که تعریق زیاد دارند است.

آخرین مبحثی که تحت عنوان مشکلات جسمی سفر با دوچرخه قابل طرح است مسئله درد های مفصلی استخوانی و عضلانی است. این عارضه عمومن در قسمت هایی از بدن اتفاق می افتد که فشار مستقیم یا فعالیت مداوم را تحمل می کنند و شامل مفاصل مچ، آرنج، کتف، زانو و همچنین مهره های کمری و قسمت های انتهایی استخوان لگن می باشد. همچنین از لحاظ بافت ماهیچه ای، عضلات ساعد، پشت بازو، دلتوئید، بین دو کتف، فیله کمر، همستریگ و دوقلوی پشت پا بسیار در معرض دردهای ناشی از فعالیت مداوم و یا کشش و فشار بیش از اندازه قرار دارند. برای جلوگیری از این گونه درد ها در قسمت مربوط به تغذیه عدم مصرف لبنیات خصوصن دوغ و ماست و همچنین خود داری از مصرف ترشی جات و مرغ های پرورش داده شده و گنجاندن مواد غذایی شامل میوه ها و سبزیجات و همچنین ویتامین C و گروه ویتامین های B توصیه می گردد. مصرف مداوم مایعات بالاخص نوشابه ورزشی در جلوگیری از درد های ماهیچه ای مؤثر است. در مقام پیش گیری، بدن سازی تخصصی بر روی ماهیچه های درگیر فعالیت همچنین افزایش حجم ماهیچه های متحمل فشار مستقیم و تمرین مطابق با شرایط سفر توصیه می گردد. تنظیم صحیح اندازه های دوچرخه، زین مناسب، تقسیم بار عاقلانه و انتخاب آهنگ سفر متناسب با توانایی های گروه نیز از عوامل بسیار برجسته می باشد. به عنوان درمان مالیدن روغن های با طبع گرم، پماد یا عصاره گیاه گزنه و همچنین استفاده صحیح از ماساژ های ورزشی و نرمش های کششی و اصلاحی توصیه می گردد.

2- مشکلات روانی
بیشتر مشکلات روانی سفر با دوچرخه از عواملی چون ترس، تنهایی، احساس ناتوانی، نا امیدی و خستگی ناشی می شود که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

ابتدایی ترین مسئله در سایکلوتوریسم یا سفر با دوچرخه، تشکیل تیم هم رکاب است که البته کاری بسیار دشوار می باشد، ولی باعث برطرف شدن بسیاری از مشکلات روحی حین سفر خواهد شد. هنگامی که رکاب زن در میان جمعی با هدف مشترک قرار می گیرد ناخود آگاه از جمع انرژی گرفته و افکار و انرژی های منفی را از خود دور میگرداند و بدین ترتیب از یأس و ذهنیت های نابود کننده و زجر آور دور می گردد.

فعالیت تیمی مزایای دیگری هم دارد از جمله ایجاد حس همکاری، داشتن پشتیبانی جهت رفع مشکلات سفر و عدم ترس از تنهایی و خطرات که کلیه این مسایل باعث آرامش بیشتر و روحیه افزون تر رکاب زن می گردد، اما از آنجایی که بیشتر سفرهای طولانی مدت با دوچرخه به صورت تک نفره انجام می گیرد لذا نگاهی دقیق به مشکلات روانی در گروه های کوچک یا مسافرت های تک نفره خواهیم انداخت. ترس را به عنوان نخستین عامل بررسی می کنیم زیرا فلج کننده ترین عامل روانی در سفر می باشد. این مسئله بیشتر در سفرهای انفرادی و یا گروه های کوچک اتفاق می افتد، خصوصن اگر عوامل تشدید کننده ی آن نیز وجود داشته باشد. عامل ایجاد ترس می تواند نا آشنایی با فرهنگ و زبان ساکنین منطقه٬ تاریکی٬ صدای حیوانات٬ توهمات فردی٬ موقعیت های خطرناک٬ حوادث٬ شرایط بد محیطی٬ احساس عدم توانایی و جا ماندن و دلایلی از این دست باشد.

بهترین عامل کنترل کننده ترس، سفر گروهی و داشتن حداقل یک هم رکاب دارای شخصیت قوی است. همچنین عدم تمرکز روی عامل ترس٬ ایجاد فضای شاد و عاقلانه با توهمات و شرایط مواجه شدن می باشد. تنفس عمیق و آرام و تصور خارج نمودن اضطراب از راه بازدم، همچنین نوشیدن آب و نوشیدنی های خنک٬ یاد آوری خاطرات خوش گذشته و هم صحبتی گروهی نیز عوامل مهمی برای کنترل این مسئله می باشد. در ضمن از پذیرفتن افراد ضغیف النفس و ترسو و عصبی در گروه خود داری کنید.

مهدی محمدی : اصول و نیازمندی های سفر با دوچرخه

مطالب مشابه :

راهنمای انتخاب خورجین و کیف دوچرخه

راهنمای انتخاب خورجین و کیف دوچرخه

بسته بندی اصولی وسایل سفر

حفظ امنیت دوچرخه در مقابل سرقت

همایش دوچرخه سواری قزوین 93/06/16

تور ترکیبی آفرود قزوین به شمال و آنرود نوار شمالی به گنبد(گلستان)

گزارش برنامه سرخه حصار 93.10.26

مهدی محمدی : اصول و نیازمندی های سفر با دوچرخه

وسایل مورد نیاز در سفر همراه با دوچرخه

میزبان زوج فرانسوی - هندی (Cedric & Pearly)