گندم از کاشت تا برداشت

گندم از كاشت تا برداشت <?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

سیده زهرا ساجدی

کارشناس ارشد زراعت

1- كاشت گندم

تهيه زمين مناسب:

تهيه زمين مناسب يكي از مهمترين توصيه ها در راستاي افزايش عملكرد گندم و البته هر محصول ديگري مي باشد . بدين لحاظ اجراي عمليات ذيل جهت تهيه زمين مناسب ضروري است :

• ماخار نمودن زمين .

• شخم در عمق 25 الي 30 سانتي متري.

• ديسك جهت خرد كردن كلوخه ها ( حالت مطلوب زماني است كه اندازه كلوخه ها بين فندق و گردو باشد .

• ماله زدن جهت تسطيح نمودن مزرعه و از بين بردن پستي و بلنديهاي به وجود آمده .

• كودپاشي توسط دستگاه سانتريفوژ تنظيم شده .

• ديسك جهت زير خاك كردن كود درعمق 15تا 20 سانتي متري .

ساقه خردكن ذرت و اثر آن در ايجاد تهيه زمين مطلوب :

از عوامل مهم كاهش عملكرد باقي ماندن ساقه هاي ذرت در مزرعه پس از برداشت اين گياه مي باشد كه با ايجاد فضاهاي زياد در خاك مانع از ايجاد تراكم مناسب و همچنين عدم تهيه بستر مناسب كشت گندم مي گردد. سوزاندن اين ساقه هاي ضمخت كه البته كار اكثر كشاورزان است نه تنها نمي تواند اين ساقه ها را از بين ببرد بلكه با سوزاندن لايه هاي رويي خاك باعث آسيب رساندن به مواد آلي خاك و در واقع سوزاندن اين مواد طلايي مي گردد .

بر اساس توصيه هاي ذكر شده در اين مورد استفاده از ساقه خردكن ذرت امري مهم به حساب آمده و با خرد كردن ساقه هاي ضخيم باقيمانده از ذرت مشكل اين ساقه ها تاحدي حل خواهد شد.

مزاياي استفاده از ساقه خرد كن :

1- خردكردن ساقه هاي ضخيم ذرت

2- به دليل خردشدن ساقه هاي بلند و ضخيم ذرت ، در صورت زدن ديسك فضاهاي باز و نامناسب در زمين وجود نداشته و در نتيجه بستر مناسبي براي رشد بذر گندم مهيا خواهد شد .

3- مواد آلي فراواني كه در ساقه هاي ذرت اندوخته شده است با خردكردن بقاياي ذرت به خاك باز خواهدگشت.

آزمون خاك :

ميزان مصرف توصيه شده طبق آزمون خاك انجام مي گيرد .

انواع كودهاي مورد استفاده به صورت پايه

الف : كودهاي ماكرو ( پرمصرف )

- كود فسفاته : 1- سوپر فسفات تريپل 2- فسفات دي آمونيوم

- كود ازته : 1- اوره 2- نيترات آمونيوم

-كود پتاسه : سولفات پتاسيم

ب : كودهاي ميكرو ( كم مصرف )

- سولفات روي به ميزان 25 كيلوگرم در هكتار

- سولفات آهن به ميزان 25 كيلوگرم در هكتار البته بهترين روش استفاده از سولفات آهن محلولپاشي به ميزان 2 در هزار مي باشد .

كاشت باكمبينات :

شرح مزاياي كمبينات :

1- جمع شدن ادوات شخم ثانويه ، ديسك ، ماله و بذركار همه در يك وسيله كه اين امكان را به كشاورزان ميدهد تا از ورود ادوات مختلف به زمين جلوگيري نمايند كه علاوه بر كاهش هزينه ها از تراكم بيش از حد خاك را كه در اثر ورود ادوات و ماشين آلات به وجود مي آيد كاسته خواهد شد .

2-قبل از استفاده از كمبينات فقط يك بار شخم زدن و سپس كودپاشي در مزرعه كافيست .

3- كاشت بذر به طور يكنواخت و در عمق 3 سانتي متري .

4- مخزن بذري كمبينات با ظرفيت بيش از 1000 كيلوگرم بوده كه به راحتي حدود 4/5 الي 5 هكتار را بذركاري مي نمايد.

استفاده از دستگاه كمبينات براي كشت بهترين توصيه مي باشد ولي در صورت كمبود اين دستگاه پس تهيه زمين مناسب مي توان از خطي كار غلات جهت كاشت استفاده نمود . تا بتوان سطح سبز مطلوبي با تراكم مناسب بدست آورد .

تاريخ كاشت مناسب :

آنچه در كشت گندم بسيار مهم و اساسي است تاريخ كاشت صحيح يعني 15/8 الي 25/9 مي باشد كه جلوتر از اين تاريخ يا ديرتر از آن موجبات كاهش شديد عملكرد را فراهم خواهد ساخت .

ميزان بذر ايده آل براي يك كشت صحيح از نظر تحقيقات كشاورزي حدود 180 كيلوگرم است. البته اين ميزان با توجه به شرايط محيطي مختلف ،تهيه زمين مناسب يا مطلوب يا متوسط ، ميزان شوري خاك ، و به تاخير افتادن تاريخ كاشت افزايش مي يابد .

داشت گندم

اين مرحله از دوران رشدي گندم نيز بسيار پراهميت ميباشد .آبياري ، مبارزه با علفهاي هرز و بيماريها و كود سرك در اين زمان از اهميت بخصوصي برخوردار است .

آبياري مزارع:

مراحل مهم آبياري در زراعت گندم عبارتند از :

1- مرحله جوانه زدن (خاك آب ) 2- مرحله پنجه دادن (پنجه آب ) 3- مرحله ساقه رفتن ( ساقاب )

4- مرحله سنبله رفتن ( خوشاب ) 5- مرحله گل رفتن ( گل آب ) 6- مرحله دانه بستن ( دان آب )

اولين آبياري پس از كاشت گندم شروع مرحله داشت را نويد مي دهد . مراقبت در اين امر يعني دادن آب اول آن هم به موقع مي تواند تاثير بسزايي در عملكرد داشته باشد . گندم نبايد بيش از 5 الي 6 روز بدون آب در زمين بماند . چرا كه خطر حمله مورچه ها و نيز در صورت وجود كمي رطوبت خطر پوسيده شدن دانه آنها را تهديد مي كند. در اكثر مواقع آب اول توسط بارندگي انجام مي گردد . به منظور بالا بردن درصد سبز مزرعه و يكنواختي آن ، آب بايد در فاروها به ملايمت جريان داشته باشد و تا سياه شدن پشته ها ( آبياري كامل سطح مزرعه ) و جذب آب به وسيله خاك كه حدود 20 تا 24 ساعت طول مي كشد ادامه يابد.

كنترل علف هاي هرز :

كنترل علف‌هاي هرز به دو طريق زراعي و شيميايي امكانپذير است.

1- كنترل زراعي:

مناسب‌ترين روش كنترل علف‌هاي هرز انجام عمليات زراعي است كه با روش‌هاي زير امكانپذير است:

- رعايت تناوب زراعي مانند كشت گندم پس از گياهان وجيني (آفتابگردان، ذرت، حبوبات، نباتات علوفه‌اي)

- شخم به موقع در سال آيش قبل از به‌گل‌رفتن علف‌هاي هرز يكساله در اوايل بهار

- بررسي‌ها نشان داده است كه اگر روش شخم از مركز به محيط مزرعه انجام شود ضمن جلوگيري از انتشار و انتقال بذرهاي علف‌هاي هرز حاشيه به داخل مزرعه، باعث كنترل آن‌ها مي‌شود.

- رعايت تراكم مناسب مزرعه گندم

- استفاده از بذر خالص و عاري از بذرهاي علف‌هاي هرز (بذر مادري – بذر گواهي‌شده)

- هيرم زمين قبل از كاشت با يك يا دو بار آبياري و شخم زمين

- كنترل مكانيكي

- عدم استفاده از كود دامي تازه (به دليل فراواني بذر علف‌هاي هرز زنده در آن) و استفاده از كود دامي كهنه و پوسيده.

2- كنترل شيميايي :

كنترل شيميايي در صورتي انجام مي‌شود كه مزرعه داراي آلودگي بيش از اندازه معين باشد. نكات مورد توجه در اين روش عبارتند از:

- نوع علف‌كش بايد با توجه به شناخت دقيق علف‌هاي هرز استفاده شود.

- ميزان و زمان مناسب سمپاشي مدنظر قرار گيرد.

- نوع سمپاشي و نازل با توجه به امكانات و وسعت مزرعه تعيين شود.

سمپاش پشتي با عرض كار 5/1 متر به ميزان 300 ليتر محلول در هر هكتار با وسعت كم قابل استفاده است. سمپاش پشتي تراكتور بوم‌دار با عرض هشت تا 12 متر و نازل‌هاي تي‌جت با سرعت سه تا شش كيلومتر در ساعت در مزارع بزرگتر كاربرد دارد. بايد دقت شود كه ارتفاع سمپاش از سطح زمين 50 سانتي‌متر براي كنترل شيميايي علف‌هاي هرز باريك برگ مي‌توان از علف‌كش‌هاي ايلوكسان (2/5 ليتر در هكتار) پوماسوپر (1/2– 0/8 ليتر در هكتار)، تاپيك (1 – 0/7 ليتر در هكتار) و آونج (چهار ليتر در هكتار) استفاده كرد.

براي كنترل شيميايي علف‌هاي هرز پهن‌برگ از علف‌كش‌هاي گرانستار (20 – 15 گرم در هكتار) و توفوردي (2 – 1/5 ليتر در هكتار) استفاده مي‌شود.

يكي ديگر از علف كش هاي ديگر كه دو منظوره نيز هست شواليه ( 350 گرم در هكتار ) مي باشد ، كه هم علف هاي پهن برگ و هم نازك برگ را كنترل مي نمايد . آنچه در مورد اين علف كش مهم است اين موضوع است كه در زمينهايي كه از آن استفاده مي شود ، چنانچه قرار باشد پس از برداشت گندم كشت ذرت اجرا گردد ، بايد زمين پس از برداشت حتما شخم بخورد تا بقاياي اين سم كه براي ذرت مناسب نمي باشد در اثر نور آفتاب تجزيه گردد .

کكاربردكود ازت :

يكي ديگر از مراحل داشت گندم مصرف كود اوره به صورت سرك مي باشد كه در زمينهاي عادي كه به موقع كشت گرديده و زير كشت ذرت نيز نبوده مانند ساير كودها طبق آزمون خاك مصرف مي شود ولي در زمينهايي كه زير كشت ذرت (دانه اي و علوفه اي) بوده است مقداري بيش از حالت عادي مثلا 7 تا 8 كيسه در هكتار كود ازته توصیه مي شود و مراحل مصرف آن به شرح زیر می باشد:

1- 50 کیلوگرم در زمان کاشت (پایه)

2- 100 کیلوگرم در مرحله پنجه زنی (سرک)

3- 150 کیلوگرم در مرحله ساقه رفتن (سرک)

4- 100 کیلوگرم در مرحله گلدهی (سرک)

سرما و کم بارانی در زمستان سال 1386 مسئله مهمی بود که کشاورزان با آن مواجه گردیدند. این عوامل موجب کاهش شدید در رشد در طی ماههای دی و بهمن و اوایل اسفند گردید. توصیه به انجام آبیاری منظم و دادن کود سرک در طی آبیاری های این دوره توانست تا حد بسیار زیادی رشد رویشی گندم را و در نتیجه عملکرد نهایی را بهبود بخشد(به حداقل رساندن خسارت سرما).

برداشت گندم

در زمان برداشت بايد دانه هاي گندم كاملاً رسيده باشند و از برداشت گندم هاي نارس خودداري شود . برداشت غلات قبل از رسيدگي كامل بوته باعث پايين آمدن عملكرد و كيفيت محصول مي گردد . دانه هايي كه رشد كامل نكرده باشند چروكيده و سبك وزن بوده و مقدار نشاسته آنها پايين تر از حد معمول است . تاخير در برداشت نيز باعث خشك شدن بيش از حد دانه ها شده و در نتيجه درصدي از دانه ها طي خرمنكوبي شكسته مي شوند . رها كردن طولاني محصول رسيده در مزرعه باعث ريزش دانه ، خوابيدگي بوته ها و افزايش خسارت پرندگان مي گردد . در حالت رسيدگي كامل كلش گندم زرد و خشك و دانه گندم نيمه سخت يا سخت ميباشد و هنگام پيچيدن ساقه به دور دست ساقه ها شكسته ميشوند . در برداشت با كمباين اگر محصول خيلي زود يا خيلي دير برداشت شود ممكن است به علت صدمه ديدگي يا تلفات دانه ها درآمد حاصله كاهش پيدا كند . رطوبت گندم در زمان برداشت بايد بين 12 تا 14 درصد باشد . چنانچه رطوبت محصول بالا باشد عمل جداسازي بخوبي انجام نشده و در صورتي كه رطوبت دانه كم باشد ، شكستگي دانه ها زياد خواهد بود .

وجود علفهاي هرز در مزرعه نيز مشكلات خاصي را در كار با كمباين ايجاد ميكند . در صورتي كه علفهاي هرز ، سبز و مرطوب باشند ، مقداري از بافتهاي سبزينه اي آنها وارد محصول شده ، و از كيفيت محصول كاسته و رطوبت دانه برداشتي افزايش مي يابد . همچنين كمباين در توزيع بذر علفها نيز نقش بزرگي ايفا ميكند.( در اينجا مي توان به اهميت مرحله داشت و سمپاشي به موقع مزارع اشاره كرد .)

برداشت محصول با كمباين و ميزان افت و ريزش آن به عواملي چون رطوبت دانه ، درجه حرارت هوا ، وضعيت مزرعه (تراكم) ، نوع گياه ، ژنتيك بذر ، خوابيدگي محصول ، وضعيت قسمتهاي مختلف كمباين( نو يا فرسوده بودن آن) و تجربه راننده بستگي دارد .

-------------------------------------------------

منبع : گندم از کاشت تا برداشت

گندم از کاشت تا برداشت

مطالب مشابه :

برداشت ذرت

لیست سازندگان ماشینها و ادوات کشاورزی5

جدول ماشينها و ادوات كشاورزي يك واحد خدمات مكانيزاسيون كشاورزي

گزارش تحلیلی ذرت- از کاشت تا برداشت و بررسی مشکلات و موانع پیش روی آن

مالکین چاپر برداشت ذرت علوفه استان سمنان

گندم از کاشت تا برداشت

نحوه کاشت ؛ داشت و برداشت گندم و گیاهپزشکی آن

آشنایی با ادوات کشاورزی