فن ورز شبکه های هوایی

بسمه تعالی مراحل مختلف جهت احداث شبکه فشار ضعیف و متوسط برای شهر و روستا: 1- بررسی و مطالعه مسیر 2- نقشه برداری 3- کندن چاله (جای تیر و آماده کردن سنگ لازم) 4- گذاشتن تیرها در داخل چاله و پیک تاژ آن ها (در یک مسیر قرار دادن) 5- سوراخ کردن تیرهای چوبی 6- نصب راک یا اتریه روی تیرهای فشار ضعیف و نصب کراس آرم روی تیرهای فشار متوسط 7- تعیین فواصل تیرها (دداِند کردن) 8- نصب مهار 9- کشیدن سیم ها (سیم کشی و انتخاب نوع سیم) 10- سیم بندی مقره ها (اصلی کردن) 11- وصل کردن سر سیم ها در تقسیم ها (دداِند) 12- نصب چراغ های روشنایی معبر 13- نصب برقگیر و سیم اِرت 14- نصب فیوزهای کات اوت (Cut Out) 15- نصب ترانسفورماتور و تابلو فشار ضعیف 16- نصب فتوسل جهت فرمان به کنتاکتور و روشنایی معابر نکته: در دداِند ها از مقره های بشقابی استفاده می شود. فاصله یک دداِند از دداِند قبل از خود 10 تیر است یعنی اگر تیر اول دداند داشته باشد تیر دهم هم از مقره های بشقابی استفاده می شود. اما در تیرهای عبور از مقره های سوزنی استفاده می شود. تعریف فیدر: از مجموع هادی ها و تجهیزات مربوطه تشکیل شده که انرژی را از مرکز تولید به مصرف کنندگان منتقل می کند. شامل دو قسمت مجزاست: 1- شبکه های انتقال 2- شبکه های توزیع. سیستم قدرت از سه قسمت تشکیل شده است: 1- نیروگاه: نیروگاه یا مرکز تولید مکانی است که انرژی اجسام دیگر مانند زغال سنگ و نفت را به انرژی الکتریکی تبدیل می کنند. 2- خطوط انتقال: اِرتباط بین نیروگاه ها و سیستم های توزیع برق. 3- شبکه توزیع: سیستمی است که انرژی الکتریکی را به وسائل مصرف کننده مانند چراغ ها، موتورها انتقال می دهد. یعنی اِرتباط بین خطوط انتقال و مصرف کننده ها. بعلت حمل ولتاژهای پایین ممکن است بصورت شبکه های هوایی با استفاده از پایه هایی چوبی و سیمانی باشد. ولتاژهای استاندارد در شبکه های توزیع ایران: 1- فشار ضعیف 2- فشار متوسط 3- فشار قوی نکته: فشارهای الکتریکی تا 1000 ولت فشار ضعیف، از 1000 ولت تا 50 کیلو ولت فشار متوسط، از 50 کیلو ولت به بالا فشار قوی: KV 6، KV 11، KV 20، KV 33، KV 63، KV 135، KV 230، KV 400. که ولتاژهای KV 6، KV 11 و KV 33 در ایران مورد بهره برداری قرار نمی گیرد. انواع طراحی های شبکه توزیع فشار ضعیف: الف- طراحی شبکه فشار ضعیف بصورت هوایی: موارد مورد استفاده در این شبکه پایه های بتونی و چوبی و همچنین سیم های مسی هستند. محاسن: 1- احداث شبکه ساده و آسان. 2- همه شبکه قابل رؤیت و دسترسی است. 3- در صورت بوجود آمدن حادثه براحتی برطرف می شود. 4- نیروی متخصص کم جهت تعمیر و نگهداری این شبکه. 5- نسبت به شبکه های دیگر اقتصادی تر است. معایب: 1- لطمه زدن به زیبایی شهر 2- آسیب پذیری نسبت به رعد و برق، باد، طوفان و برخورد به وسائل نقلیه 3- بوجود آمدن خاموشی های زیاد در اثر بارش برف های سنگین و برخورد شاخه های درختان و غیره ب- طراحی شبکه فشار ضعیف بصورت ترکیبی از هوایی و کابل زمینی در این حالت شبکه اصلی بصورت هوایی اجرا می شود و کابل های مشترک بجای اینکه از پایه های هوایی انشعاب بگیرند از یک تابلو برق تغذیه می شوند. محاسن: 1- چون قسمت عمده این روش بصورت هوایی است هر اتفاق برای شبکه رخ دهد قابل رؤیت است و قسمت دیگر که بصورت کابل زمینی است توسط فیوز محافظت می شود. 2- از نظر زیبایی در سطح شبکه هوایی ارجحیت دارد. چون در این طراحی کابل های مشترکی از پایه ها تغذیه می شود (تیرها). 3- در مقایسه با شبکه های هوایی هزینه بیشتر و نسبت به شبکه کابل زمینی اقتصادی تر است. معایب: 1- چون قسمت عمده این طرح بصورت شبکه هوایی است نسبت به کابل زمینی از ایمنی کمتری برخوردار است. ج- طراحی شبکه فشار ضعیف بصورت زمینی (اجرا) 1- طراحی شبکه بصورت کابل. 2- تغذیه شدن انشعابات از تابلوهای توزیع. 3- تأمین روشنایی معابر بصورت پایه های فلزی. محاسن: 1- کمتر بودن خرابی در آن ها بعلت دوری از رعد و برق، باران و برف. 2- به حداقل رسیدن حوادث و قطعی برق در این طراحی. 3- در مناطق پر جمعیت برای زیبایی شهر استفاده دارد. 4- از وسایل حفاظتی کمتر استفاده می شود و بدلیل نوع اتصال عیب یابی سریع تر انجام می شود و در نتیجه خاموشی کمتر مشترکین را در بر دارد. معایب: نسبت به طرح قبلی از نظر اقتصادی گران تر است. 2- برای رفع عیب به هزینه و زمان بیشتر نیاز است چون حوادثی که رخ می دهد قابل رؤیت نیست. 3- نیاز داشتن به تجهیزاتی مانند دستگاه عیب یاب و نیروی متخصص جهت تعمیر و نگهداری. کار یک خط هوایی: 1- انتقال انرژی الکتریکی 2- نگهدارنده خطوط 3- هادی ها (سیم) 4- کراس آرم 5- بازوها 6- مقره 7- دیگر متعلقات تذکر: یک خط انتقال انرژی علاوه بر مشخصات الکتریکی دلخواه باید از لحاظ مکانیکی محکم و قابل اطمینان باشد؛ زیرا در غیر اینصورت با هر تغییر وضعیت جوی باید منتظر بهم ریختن خط و شبکه باشیم. نگهدارنده های خطوط: برای نگهداری سیم های آلومینیوم، مس و کابل از پایه های نگهدارنده ها استفاده می شود که باید دارای شرایط زیر باشند: 1- از نظر مکانیکی قوی بوده و دارای ضریب اطمینان 5/2 تا 3 باشد. 2- ارزان باشد. 3- دارای عمر طولانی باشد. 4- شکل ظاهری خوبی داشته باشد. 5- بایستی بدون کم شدن مقاومت از نظر وزن سبک باشد. بطور کلی نگهدارنده های خطوط به 3 دسته: 1- پایه و تیر 2- دکل 3- برج تقسم می شوند. پایه ها به 3 دسته: 1- چوبی 2- فولادی 3- بتونی تقسیم می شوند. مزایای پایه های چوبی: عایق های خوبی هستند و در شبکه هایی که از این نوع پایه های چوبی استفاده می شود خطاهایی مانندE.F (اِرت فاز) کمتر است 2- در مناطقی که چوب فراوان است ارزان تمام می شود 3- حمل و نقل آسان بدلیل سبکی کلاس بندی پایه های چوبی: 1- تیرهای چوبی سنگین کلاس های 1 و 2 2- تیرهای چوبی نیمه سنگین کلاس های 3 و 4 3- تیرهای چوبی سبک کلاس های 5 و 6 و 7 نکته: کلاس های 1 سنگین ترین و کلاس های 7 سبک ترین تیرهای چوبی هستند انواع پایه های چوبی: 1- پایه های چوبی ساده 2- پایه های چوبی اشباع شده که برای جلوگیری از خوردن موریانه و حشرات در داخل خاک و همچنین پوسیدگی در اثر رطوبت تیرهای چوبی را اشباع نموده که با استفاده از روغن و مواد شیمیایی انجام می شود. ویژگی های پایه های بتونی: 1- از نظر حجم سنگین. 2- حمل و نقل گران تر. 3- از نظر مکانیکی بسیار قوی. 4- دارای عمر مفید و مناسب. 5- در جاهایی که عمر تیرهای چوبی بدلیل مواد خورنده کم می باشد. انواع تیرهای بتونی: 1- چهارگوش یا H: از نظر قدرت مکانیکی به گروه 200، 400، 600، 800 کیلوگرمی تقسیم می شود. 2- گرد یا توخالی: از نظر طول یا اِرتفاع به 9، 12 و 15 متر تقسیم می شود. از نظر وزن نسبت به تیرهای H سبک اند و به دسته هایی 100، 200، 400، 600، 800 تقسیم می شوند. تذکر: منظور از تیر بتونی 200 کیلوگرم اینست که نیروی مجازی که می توان بر روی تیر در 30 سانتی متر از رأس تیر وارد کرد، 200 کیلوگرم می باشد. برج یا دکل فولادی: این پایه ها را برای خطوط انتقال که دارای هادی های بسیار سنگین می باشند و بایستی دوام، سرویس یا ضریب اطمینان شبکه بالا باشد استفاده می شوند. جنس این دکل ها از نبشی های فولاد گالوانیزه که از استحکام بالایی برخوردار و بعلت مقاومت مکانیکی بالا برای اسپان (فاصله بین دو نیروی متوالی) استفاده می شوند.محاسن برج یا دکل فولادی: 1- انتخاب طول مناسب به هر میزان دلخواه. 2- استحکام پایه ها به وزن، کلاس، مقره ها، هادی های فولادی و همچنین به قطر برف یا یخ و نیروی باد و شرایط آب و هوا بستگی دارد. تعداد مشترکین هر فیدر: مشترکینی که در مسیر هر فیدر هستند. و طراحی فیدرهای خروجی باید بگونه ای باشد که حداکثر آمپر هر فیدر حدود 250 آمپر باشد زیرا فیوزها معمولاً 250 آمپر می باشند. ویژگی های انتخاب محل ترانسفورماتور: 1- به زیبایی شهر لطمه وارد نکند. 2- در مرکز ثقل بار نصب شود. 3- بسرعت و راحتی قابل دسترسی باشد. 4- در محلی نصب شود که بتوان فیدرهای خروجی را باحداقل هزینه کابل کشی به پایه ها و تابلوهای خروجی متصل کرد. عمق چاله ها بوسیله: 1- طول تیر، 2- جنس زمین مشخص می شود که بدست آوردن اِرتفاع بصورت تجربی است که از روش مقابل بدست می آید: 60 سانتی متر + %10 طول کل تیر = عمق چاله مثال: عمق چاله: سانتی متر180 = سانتی متر 60 + 12× تقسیم بندی زمین ها طبق استاندارد وزاِرت نیرو: 1- زمین های سست 2- زمین های سفت 3- زمین های سنگلاخ ابعاد گودال: 1- برای نصب پایه های 9 متری 150 × 80 × 80 2- برای نصب پایه های 12 متری 180 × 100 × 100 طریقه نصب پایه های شبکه توزیع: پس از حفاری چاله طبق استاندارد باید برای پایه های 9 متری که اِرتفاع چاله ها 150 سانتی متر است، ابتدا حدود 40 سانتی متر از چاله را با سنگ لاشه پر کرد و سپس مخلوط شفته آهک یا آب و خاک می ریزیم بطوریکه 10 سانتی متر روی سنگ لاشه را بپوشاند و این عمل را با سه لایه انجام می دهیم تا چاله گود پر شود و پای تیرها را بصورت کله قندی می نمائیم تا از جمع شدن آب باران جلوگیری شود. انواع هادی های خطوط توزیع و انتقال: 1- بهترین فلزات از نظر هدایت الکتریکی نقره و بعد از آن مس، آلومینیوم و فولاد است. دو عامل مهم در مورد سیم های هوایی: 1- هدایت الکتریکی 2- مقاومت الکتریکی. ویژگی های یک هادی مناسب: 1- دارای قابلیت الکتریکی باشد. 2- از نظر اقتصادی مقرون بصرفه باشد. 3- دارای استحکام مکانیکی بالا باشد. ویژگی های هادی های مسی: 1- در بازار نسبتاً زیاد است. 2- استحکام مکانیکی خوبی دارد. 3- دارای هدایت الکتریکی خوبی است. 4- براحتی انعطاف پذیر است. 5- در برابر تأثیرات جوی پایدار بوده و اکسید نمی شود. انواع مس: 1- نوع سخت: مقاومت بالایی دارد. 2- نوع نرم: قابلیت هدایت الکتریکی خوبی دارد. 3- نوع نیمه سخت: قابلیت الکتریکی خوب، قدرت الکتریکی خوب و بهترین نوع هادی در شبکه های توزیع است. سیم های آلومینیوم که در شبکه های توزیع مورد استفاده قرار می گیرند به تنهایی دارای استحکام و مقاومت کافی نیست. لذا برای اینکه آلومینیوم دارای مقاومت کافی باشد در خطوط هوایی آلومینیوم با فولاد مورد استفاده می گیرند. بنابراین آلومینیوم دارای مقاومت الکتریکی کمی است و همچنین قابلیت هدایت الکتریکی آن از مس کمتر و برای استحکام مکانیکی در وسط آن از یک یا چند رشته فولاد استفاده می شود که برای جلوگیری از زنگ زدگی از فولاد گالوانیزه استفاده می شود. در مناطقی که در شبکه فشار ضعیف احتمال دزدیدن سیم های شبکه زیاد است از سیم های آلومینیوم بجای سیم های مسی استفاده می شود زیرا سیم های آلومینیوم از لحاظ قیمت نسبت به سیم های مسی ارزانتر است و برای اتصال سیم های آلومینوم به سیم های مسی از وسیله ای به نام کلمپ بی متال استفاده می شود. کابل: یک نوع هادی که جریان برق را از داخل خود عبور می دهد و موادی بر روی آن قرارگرفته است که ولتاژ روی سطح آن برابر صفر است یعنی عایق است. ویژگی های کابل های زمینی: 1- در مقابل ضربات مکانیکی مقاوم باشد. 2- هادی های هرفاز نسبت به زمین عایق باشد 3- هادی های هر فاز نسبت به فاز دیگر کاملاً عایق شده باشد. 4- تحت تأثیر عوامل خارجی مانند رطوبت، زنگ زدگی و عوامل شیمیایی قرار نگیرد. کابل هایی که امروزه برای کنتورهای فشار ضعیف بکار می رود کابل کنستانتریک می باشد (مغزی استخوانی و دور آن افشان) عوامل از بین رفتن کابل اتصال در آن: 1- کابل غیر استاندارد باشد. 2- جریان بیش از حد مجاز از کابل عبور کند. 3- ولتاژ از حد مجاز بیشتر شود. 4- رعایت نکردن اصول استاندارد کابل کشی و ضرباتی مانند کلنگ خوردگی و غیره. 5- فشارها و کشش های مکانیکی. خرابی هایی که در داخل کابل رخ می دهد: 1- عوامل داخلی: تکفاز به زمین، دو فاز به زمین، سه فاز به زمین، دوفاز باهم و سه فاز باهم. 2- عوامل خارجی: کلنگ خوردگی، ضربات مکانیکی، نفوذ رطوبت داخل کابل، حفاری های ناهماهنگ.جهت انتخاب سطح مقطع چه عواملی را باید رعایت کرد؟ 1- تحمل جریانات اتصال کوتاه (در صورت اتصال کابل نسوزد و از بین نرود). 2- جریان مجاز کابل. 3- افت ولتاژ. 4- ولتاژ نامی (برابر ولتاژی باشد که کابل در آن قسمت مورد استفاده دارد). نکته: مهم ترین عاملی که در تعیین سطح مقطع کابل مؤثر است جریان مجاز کابل می باشد (مقدار جریانی که از سطح مقطع کابل عبور می کند).عوامل مؤثر در تعیین ظرفیت جریان دهی کابل: 1- دما: دمای مفید، دمای محل نصب، دمای مجاز برای عایق کابل. 2- ساختار کابل. 3- شرایط نصب: 1- نصب در هوای آزاد 2- نصب در زمین. 4- کابل های هم جوار: کابل هایی که در اطراف کابل مورد نظر می باشند.عوامل مؤثر در تعیین سطح مقطع کابل: 1- جریان بار (آمپر) 2- ولتاژ نامی کابل 3- نوع کابل (تعداد رشته و عایق) 4- محل دفن (در هوا، دفن در زمین) 5- دمای محل نصب (برحسب درجه سانتی گراد)شرایط کابل های نصب شده در هوا: 1- کابل هایی که در مجاورت هم قرار می گیرند باید فاصله آن ها از هم 15 سانتی متر باشد. 2- فاصله کابل نسبت به دیوار 2 سانتی متر باشد تا: 1- جریان هوا براحتی عبور کند، 2- کابل مورد نظر خنک شود که این شرایط برای کابل های PVC فشار ضعیف است. عمق کابل گذاری برای زمین های: 1- فشار ضعیف: 80 سانتی متر. 2- فشار متوسط: 100 سانتی متر.اجزاء تشکیل دهنده کراس آرم (Cross Arm): کراس آرم ها جهت نگه داشتن مقره ها و هادی های خط روی تیرها نصب می شوند. طول آن ها بستگی به پارامترهای: 1- ولتاژ خط (فاصله بین فاز ها)، 2- باد و برف معمولاً به دو نوع چوبی و فلزی (فولادی) هستند. کراس آرم فولادی جهت تیرهای فولادی بتونی و چوبی بکار می رود که از نبشی با بال های مساوی ساخته می شود که توسط بِرِیس (بازو) به تیر محکم می گردد. تذکر: در شبکه های 20 کیلو ولت از کراس آرم های با نمره 7، 8 و 10 استفاده می شود. کراس آرم نمره 7 یعنی اگر سوراخی را که پای مقره بسته می شود و عرض (قطر) آن تقریباً 5/2 سانتی متر و فاصله کناره سوراخ تا لبه طرفین کراس آرم 2 سانتی متر در نظر گرفته شود در نتیجه عرض آن باید حدود 7 سانتی متر باشد.کاربرد انواع کراس آرم از نظر نمره: 1- کراس آرم نمره 10: هرجا که خط انتهایی (دداِند) باشد استفاده می گردد (برای سیم های 70 به بالا) 2- کراس آرم نمره 8: در مسیرهای راست رو و دوبله سوزنی برای سیم های 95 به بالا و برای دداِندها در شبکه 20 کیلو ولت تا سیم 50 آلومینیوم مورد استفاده قرار می گیرد. 3- کراس آرم نمره 7: در مسیرهای راست رو و دوبله سوزنی تا سیم 70 آلومینیوم مورد استفاده دارد. کراس آرم اِل آرم یا پرچمی: این نوع کراس آرم بیشتر برای رفع موانع بکار می رود. در گوشه ها یا جاهایی که تیرها نزدیک ساختمان است و امکان استفاده از کراس آرم های معمولی مانند نوع مثلثی، کمپل (تانژانت) نباشد بدلیل اینکه در این نوع آرایش ها فازها به ساختمان نزدیک شده و برای رفع آن باید از اِل آرم یا پرچمی استفاده کرد. همچنین در جاهایی که فضای کافی جهت نصب کراس آرم های معمولی نیست مانند کوچه های کم عرض و یا جاهاییکه در یک طرف درختکاری شده می توان از کراس آرم نوع پرچمی استفاده کرد.کراس آرم دوبل (دداِند) در جاهایی که نیروی کشش وارده روی کراس آرم بیش از حد معمول است یا اسکلت استواِرتری مورد نیاز است از کراس آرم دوبل استفاده می شود. بدین ترتیب که در هر طرف پایه (تیر) یک کراس آرم بسته می شود و معمولاً هردو توسط یک پیچ پایه بسته می شود و دو انتهای آن توسط دو عدد پیچ و مهره دوسر رزوه بهم متصل می گردد. این کشش های اضافی بیشتر در انتهای خطوط و سرپیچ ها و استفاده از کراس آرم دوبله باعث می شود که نیروهای واره بین هر دو کراس آرم و نیز هردو مقره سوزنی و پایه مقره ها و هردو سیم اصلی تقسیم گردد و باین ترتیب نیروی مکانیکی وارده را تحمل می نماید.ویژگی های بِرِیس (بازو) کراس آرم: 1- مقاومت و پایداری بهتر و بیشتر برای کراس آرم. 2- نگه داشتن بصورت متعادل و متوازن روی تیر. 3- ساخته شده از تسمه یا آهن نبشی با بال های مساوی. 4- اندازه آن بستگی به طول کراس آرم و وزن هادی دارد.انواع بریسی که از نبشی ساخته می شود: 1- بریس نمره 4: ساخته شده از نبشی نمره 4، در دداِندهای 20 کیلوولت با انواع سیم ها بکار می رود. 2- بریس نمره 3: ساخته شده از نبشی نمره 3، برای مسیرهای راست رو و دوبله سوزنی با انواع سیم ها استفاده می شود. 3- تذکر: معمولاً طول بریس 70 سانتی متر بوده و فاصله سوراخ ها از یکدیگر 65 سانتی متر می باشد و سوراخ ها همچنین بصورت کشویی است. طول کراس آرم ها 2/1 متر و 44/2 متر بوده و فاصله سوراخ در کراس آرم ها مهم می باشد و باید سوراخ ها در وسط لبه تعبیه گردد و همچنین می توان با اضافه کردن تعداد سوراخ انواع آرایش را در شبکه بکار برد. مانند: 1- آرایش شبکه بصورت ال آرم چپ، 2- آرایش شبکه بصورت اِل آرم راست، 3- آرایش شبکه بصورت ال آرم مثلثی، 4- آرایش شبکه بصورت ال آرم تانژانتی جهت استحکام بیشتر آهن آلات در برابر زنگ زدگی و اکسید شدن تمام تجهیزاتی که در شبکه های توزیع هوایی بکار می روند باید گالوانیزه گرم باشند: 1- گالوانیزه گرم بمراتب بهتر از گالوانیزه سرد است. 2- گالوانیزه سرد از نظر اقتصادی ارزان تر است.راه های تشخیص گالوانیزه گرم نسبت به سرد: 1- گالوانیزه گرم رنگ کدرتری و شفافیت گالوانیزه سرد را ندارد. 2- گالوانیزه گرم حالت شره شره دارد و سطح آن یکنواخت نیست. مقره های خطوط هوایی: هادی های هوایی (سیم های هوایی) از طریق مقره ها بر روی کراس آرم قرار دارند. علت استفاده از مقره ها در خطوط: 1- عایق نمودن هادی ها نسبت به کراس آرم و پایه و در نتیجه زمین 2- عایق نمودن هادی ها نسبت به یکدیگر و ایجاد فاصله ایمن بین فازها. مقره ها باید از استقامت الکتریکی و مکانیکی خاصی برخوردار باشند تا بتوان علاوه بر نیروهای مختلف (فشار، کشش، خمش)، که به آن ها وارد می شود در نامناسب ترین شرایط مانند برف، باران، مه، آلودگی هوا مقاوم باشند. دو ماده اصلی و مهم که در ساختن عایق مقره ها بکار می رود چینی و شیشه سخت می باشد. که شیشه سخت نسبت به نوع چینی دارای قابلیت های زیادی است. نکته: قدرت عایقی چینی سالم در حدود 12 تا 28 کیلوولت بر میلی متر مربع می باشد. مزایای مقره های شیشه ای نسبت به مقره چینی: 1- در مقابل لب پریدگی و قوس الکتریکی نسبت به چینی مقاوم تر است. 2- تشخیص عیب در مقره های شیشه ای آسان تر از چینی می باشد (اگر مقره شیشه ای بشکند به تکه های کوچکی شکسته و این عیب را می توان از روی زمین مشاهده کرد). 3- استقامت عایق شیشه بیشتر از چینی و حدود KV 140 است.انواع مقره های خطوط KV 20: 1- مقره های سوزنی یا میخی (گرانیتی): روی یک پیچ یا پایه فولادی نصب می گردد که مقره را در جای خودش مثلاً روی کراس آرم نگه دارد و هادی بوسیله یک سیم روی مقره محکم می گردد و جنس آن چینی یا شیشه ای است و این مقره باید پایه اش باندازه کافی مقاومت مکانیکی داشته تا بتواند انتقال نیروی ناشی از وزن سیم و برف و یخ و نیروی عمودی و نیروی باد بر سیم و مقره که نیروهای عرضی می باشند را تحمل نماید و امروزه برای اینکه EF (اِرت فالت) روی KV 20 کمتر باشد و خاموشی های کمتری در شبکه داشته باشیم از مقره هایی با پایه های بلند استفاده می کنیم. مقره های سوزنی در شبکه های KV 20 بر دو نوع است: 1- مقره سوزنی ساده، 2- مقره سوزنی رادیوفرید (برای یکنواخت کردن میدان مغناطیسی). مقره سوزنی (گرانیتی) از چینی ساخته شده و روی آن از لعاب قهوه ای رنگ پوشانده شده و روی در آن را تا سطح پایین تری قشر سیاه گرانیتی پوشانده است که این قشر سیاه یک امتیاز مهم نسبت به مقره ساده دارد. این قشر گرانیتی میدان الکتریکی را بصورت یکنواخت در سطح مقره توزیع نموده و از تمرکز آن در نزدیکی محل اتصال هادی به مقره جلوگیری می نماید و در نتیجه از خورده شدن سطح مقره جلوگیری می کند. 2- مقره بشقابی: این نوع بصورت آویزان از پایه و یا بصورت کششی در ابتدا و انتهای سیم به پایه وصل می گردد. در مکان های آلوده توصیه می شود که از 3 عدد بشقاب استفاده گردد. مقره بشقابی از نظر تحمل نیروی مکانیکی به دو دسته تقسیم می شود: 1- Kg 7000، 2- Kg 12000. پایه مقره های سوزنی به سه دسته تقسیم می شود: 1- پایه کوتاه، 2- پایه متوسط، 3- پایه بلند (رأس تیری یا میانی). پایه مقره های بلند (میانی یا رأس تیری) دارای دو سوراخ است که با دو پیچ و مهره در شبکه های مثلثی در سر تیر بسته می شود. بهمین دلیل به آن پایه مقره رأس تیری می گویند. باید این پایه مقره طوری به سر تیر بسته شود که ته مقره با سر تیر فاصله داشته باشد. در مقره های بلند اگر ته مقره با سر تیر فاصله کمی داشته باشد چه مشکلاتی بوجود می آید؟ 1- فاصله فاز وسط تا سر تیر کم می شود. 2- در جاهای برف گیر یخ و برف روی مقره و سر تیر نشسته و باعث اِرت فالت (EF) کردن فاز وسط به زمین می شود.3- مقره چرخی (فشار ضعیف): این نوع مقره که از جنس چینی می باشد در شبکه های فشار ضعیف بکار برده می شود که در وسط آن سوراخ قرار دارد که در تمام طول مقره وجود دارد. از این سوراخ میله ای عبور می کند که مقره را از دو طرف بالا و پایین در اتریه نگه می دارد که به آن پین می گویند و پین هم از طریق اشپیل محکم می گردد. اتریه توسط پیچ و مهره به پایه محکم می شود. مقره چرخی به دو نوع تقسیم می شود: 1- 80S برای سیم های مسی تا سطح مقطع mm2 50. 2- 115S برای سیم های مسی از سطح مقطع mm2 50 به بالا.4- مقره مهار: 1- برای خطوط توزیع که پایه ها عموماً دارای مهار می باشند. 2- عایق نمودن قسمت پایینی سیم مهار و قسمت بالایی سیم مهار از زمین. 3- برای ایمنی جان سیم بان. این نوع مقره از چینی ساخته شده و روی آن لعاب قهوه ای رنگ قرار داده اند بطوریکه اگر مقره مهار شکسته شود سیم مهار رها نخواهد شد و دارای دو سوراخ عمود برهم می باشد که تکه بالایی سیم مهار در سوراخ پایینی و تکه پایینی سیم مهار در سوراخ بالایی آن با استفاده از کلمپ سه پیچ یا بُکسل بسته می شود. سطح بالایی مقره صاف می باشد که باعث می شود آب باران در بالای آن جمع نشود و بهمین دلیل سطح پایینی آن را با یک دایره سفید رنگ مشخص نموده اند که این دایره بایستی روبه پایین قرار گیرد تا مقره مهار به دو دسته مهار فشار ضعیف و فشار متوسط تقسیم گردد. KVA × 06/0 = آمپر فیوز المنت ترانس A75 = 250 × 06/0 = آمپر فیوز المنت ترانس KVA 250 نکته: آمپراژ اسمی فیوز المنت ها بصورت زیر می باشد: 3، 6، 10، 12، 15، 20، 25، 40، 63، 80، 100. رابطه محاسبه آمپر فیوز المنت در انشعابات KV 20 (سر خط): = آمپر فیوز المنت سر خطترانسفورماتورهای سه فاز: امروزه در شبکه های الکتریکی اعم از خطوط انتقال و پست های مربوطه از برق سه فاز استفاده می شود. بغیر از خطوط انتقال در مسافت های طولانی یا قدرت های بسیار بالا در این حالت از برق مستقیم (DC) استفاده می شود. در بیشتر موارد فرکانس موجود در صنعت ایران 50 هرتز یا آمریکا 60 هرتز می باشد. اگر انتقال انرژی با ولتاژهای پایین انجام گیرد: 1- باعث می شود جریان بسیار زیادی را بطلبد باین علت به هادی های بزرگی نیاز داریم که تأمین این هادی ها مشکل است. 2- بر اثر جریان زیاد تلفات زیادی خواهیم داشت زیرا توان تلفاتی هادی ها با مجذور جریان هادی متناسب است. بنابراین بجای اینکه ولتاژ کم و جریان زیاد برای انتقال انرژی بکار گرفته شود ولتاژ شبکه انتقال را بالا برده تا جریان کاهش یابد که برای بدست آوردن این ولتاژ بالا از ترانسفورماتور استفاده می کنیم. بنابراین ولتاژ شبکه را باندازه دلخواه توسط ترانسفورماتور افزایش می دهیم و در نزدیکی مصرف کننده این ولتاژ را توسط ترانسفورماتور کاهنده باندازه دلخواه کاهش می دهیم. ترانسفورماتورهاي توزيع با نسبت تبديل 20000:400 دور يعني آن كه نسبت تبديل آن 50 مي باشد. به اين معنا كه اگر ولتاژ را به طرف اوليه ان اعمال كنيم آن در طرف فشار ضعيف داريم و اگر ولتاژ را به ثانويه اعمال كنيم 50 برابر آن در طرف فشارقوي (اوليه) دريافت مي كنيم. در طرف فشارقوي يا اوليه v 2000 خواهيم داشت. بنابراين حتماً به اين نكته توجه داشته باشيم كه هنگامي كه بر روي خطوط KV20 نيرو هاي فني مشغول به كار هستند دو طرف اين خطوط با يك طرف خط يا از سه طرف حتماً اِرت گردد. انواع ترانسفورماتور: 1- افزاينده: تعداد دور سيم پيچ ثانويه بيشتر از تعداد دور سيم پيچ اوليه 2- كاهنده: تعداد دور سيم پيچ ثانويه كمتر از تعداد دور سيم پيچ اوليه ظرفيت ترانسفورماتور هاي توزيع هوايي: kva15و25و50و100و200و250و315و40. ظرفيت ترانسفورماتور هاي توزيع زميني: kva50و360و 80و 1000و1250و1600و2000. نقش تپ چنجر در ترانسفورماتور هاي توزيع: در اين ترانسفورماتورها به علت جريان كمتري كه در سيم پيچ هاي فشار قوي وجود دارد تپ چنجر در طرف سيم پيچ هاي فشار قوي (20kva) بسته مي شود و تپ هاي قابل تغيير آن در يك طرف قرار دارد وهيچ اِرتباطي با سيم پيچ هاي فشار ضعيف ندارد يكي از روش هاي جبران افت ولتاژ استفاده از تپ چنجر مي باشد يعني تپ چنجر هماهنگ كننده ولتاژ خط با ترانسفورماتورها و غير قابل تغيير در زير بار مي باشد. ترانسفورماتورهاي توزيعي كه مجهز به تپ غير قابل تغيير در زير بار مي باشد اصولاً به صورت سه يا پنج تپ مي باشد. كه توسط پيچ تنظيمي كه بر روي ترانسفورماتور تعبيه گرديده تغيير مي كند. شماره تپ چنجر 1 2 3 4 5 ترانس 3 تپ 21000 20000 19000 --- --- ترانس 5 تپ 21000 20500 20000 19500 19000 پست هاي زميني: مورد مصرف در جاهايي كه به ترانسفورماتورهاي با قدرت400kva نياز باشد. عوامل قبل از بهره برداري از پست هاي زميني: روغن ترانسفورماتور و بدنه ترانسفورماتور و رطوبت گير و پيچ هاي اِرت و باس بار و كابل شو و نشتي روغن و بوشينگ ها و تب چنجر و درجه روغن نما بايد بازديد شود. پس از سالم بودن اين عوامل بايد نسبت به برق دار كردن ترانس اقدام نمود.تجهيزات مورد استفاده داخل يك تابلو برق: 1-كليد اتوماتيك 2-كليد فيوزدار قابل قطع زير بارو متناسب با فيدر هاي خروجي 3-فتوسل 4-كنتاكتور جهت روشنايي معابر 5- شينه مسي (نواره شمش)تابلو توزيع: پس از اينكه ولتاژ فشار قوي متوسط20kv از طريق ترانسفورماتور به ولتاژ فشار ضعيف V 400 تبديل شد. يك كابل خروجي از سر ترانس خارج شده و به داخل تابلو توزيع فشار ضعيف مي رود و از طريق انرژي الكتريكي توسط كليد هاي اتوماتيك و كليد فيوز انتقال داده مي شود. تذكر: اِرتفاع تابلو 140cm و عرض تابلو 100cm و عمق تابلو 30cm مي باشد. كليدهاي اتوماتيك موجود كه در بهره برداري مورد استفاده قرار مي گيرد برحسب آمپر بشرح: 160،200، 250، 400، 500، 630، 800، 1000، 1250، 1600 و2000 می باشند. كليد فيوز: در تابلوهاي توزيع براي قطع و وصل فيدرهاي خروجي فشار ضعيف، و همچنين براي حفاظت شبكه فشار ضعيف در صورت اتصال در شبكه از كليد فيوز استفاده مي شود و متناسب با فيدرهاي خروجي از كليد فيوز استفاده مي شود و هنگامي كه اقدام به قطع و وصل كليد فيوز مي نماييم بايد حتماً رعايت نكات ايمني نماييم. نكته: بيشترين حوادث در تابلو توزيع بر اثر قوس الكتريكي -در اثر زير بار قطع كردن يا جا زدن كليد فيوز- ايجاد مي گردد. محاسبه آمپر فيوزهاي كليد: براي محاسبه آمپر فيوزهايی كه داخل كليد فيوز به كار برده مي شود بايد ابتدا با استفاده از آمپرمتر آمپر هر فيدر را در پيك بار (حداكثر مقدار خروجي فيدر) اندازه گيري نماييم. كه مثلاً مقدار IR وIS و It بدست مي آيد. كه بايد هرسه را با هم جمع كنيم و تقسيم بر سه نماييم. كه ميانگين آمپر فيدر 3 فاز بدست مي آيد كه ان را باIm نشان مي دهيم: Im = چون فيدر يك وسيله حفاظتي است آن را 2/1 بيشتر در نظر مي گيريم و آمپرفيوز ها از روش زير بدست مي ايد: آمپر فيوز=2/1×Im انوع فيوزها: 1-مينياتوري 2-فشنگي 3-كتابي 4-القايي (اتوماتيك) آمپرفيوز هايي كه در كليد فيوز ها مورد استفاده قرار مي گيرد: 63، 80، 100، 125، 160، 200، 250، 300، 400 آمپر. نكته: در زماني كه تيرها نصب مي شوند روي تير 5 سيمه، 5 عدد اتريه (براي عايق و فاصله هادي ها از يكديگر و فاصله آن ها نسبت به يكديگر30cm است) براي 3سيمه، 3 عدد اتريه استفاده مي شود. انواع پايه هاي مورد كاربرد (تيرها): 1- پايه اول خط، ميان خط، آخر خط 9×800 ,9×100)) 2- پايه عبوري (9×400،9×200)نحوه انتخاب كليد اتوماتيك تابلو توزيع: وظيفه اين كليد حفاظت ترانسفورماتور در مقابل اضافه بار واتصال كوتاه است. آمپراژ اين كليد: آمپراژ كليد=1/7×kvA انواع رله اين كليد: ‌1- رله حراِرتي، 2-رله مغناطيسي تنظيم رله حراِرتي كليد اتوماتيك: رنج تنظيمي اين رله در كليد اتوماتيك متفاوت است ولي در اكثر آن ها بين 1 تا 8/0 مي باشد بطور مثال يك كليد اتوماتيك 400A اگر رله حراِرتي را روي درجه 8/0 تنظيم كنيم از اين كليد مي توان در 320A آمپر استفاده كرد و اگر بيشتر از اين مقدار بخواهيم از كليد جريان عبور كند رله حراِرتي به كليد فرمان قطع مي دهد بنابراين بايد رله را به طور دقيق تنظيم نماييم. درجه تنظيم رله حراِرتي=1/7×KVa)/In ) تنظيم رله مغناطيسي كليد اتوماتيك: اين رله زماني عمل مي كند كه جريان اتصال كوتاه از حد معين كمتر نباشد و حدود تنظيم اين رله در اكثر كليدها بين 2 تا 10 برابر جريان هاي كليد مي باشد. درجه تنظيم رله مغناطيسي =8×kvA)/In) بطور مثال براي يك كليد 400A اگر درجه تنظيم رله روي 6 باشد اين رله زماني عمل مي كند كه جريان اتصالي از 2400A بيشتر باشد و اگر روي 10 بگذاريم زماني اين رله عمل مي كند كه جريان اتصالي از 4000A بيشتر باشد. انوع كليدها: - فشار ضعيف: 1-خشك، كليد مينياتوري وكليد فيوز وكليد اتوماتيك 2-روغني: در جوشكاري و براي پمپ هاي چاه 3-گازي: نداريم - فشار متوسط: 1- كليد هاي خشك: انواع سكسيونر: 1- سكسيونر ساده بال سر دژنكتور 2- سكسيونر قابل قطع زير بار: پست 3- سكسيونر قابل قطع زير بار: فيوز دار براي ترانس نصب مي شود. 2-كليدهاي روغني: دژنكتور 3-كليد هاي گازي: 1- گاز SF6: زير هر باري قطع، تيغه ها در روغن 2- گاز خلأ: در خطاهاي 230KV در صورت خالي شدن اين گاز توسط كپسول پر مي شوند.آمپراژ برخي از كليدها: 1- كليدهاي تابلو فشار ضعيف توزيع: 100,160,250,400,500,600,800,1250,1600,2000A 2-كليدهاي سه فاز مينياتوري: 10,15,25,33,40,50,60,80A 3-كليدهاي تكفاز مينياتوري: 3، 6، 10، 15، 16، 20، 25 تا 32 آمپر. · وظايف آن: 1- كنترل روشنايي 2- عملكرد روشن و خاموش كردن معابر به صورت اتوماتيك · عملكرد آن: به اين صورت كه با تاريك كردن هوا مقاومت آن كم مي شود. در نتيجه شدت جريان مدار توسط تقويت كننده زياد مي شود و به رله فرمان مي دهد و مدار را قطع مي كند و لامپ ها روشن مي گردند. و در هنگام روز مقاومت فتو المان زياد شده و در نتيجه شدت جريان كمتري از رله عبور مي كند و باعث قطع مدار مي شود. نکته: در شبکه تکفاز سه سیم مورد استفاده قرار می گیرد و در شبکه سه فاز پنج سیم. ساختمان آن: داراي سه سيم خروجي: 1- سيم سفيد رنگ (نول) 2- سيم مشكي (فاز) 3- سيم قرمز (به معابر متصل(برگشتي فاز)) تذكر: امروزه فتوسل ها نجومي جايگزين فتوسل هاي قديمي (ساده) استفاده مي شوند. ريکلوزر (وصل كننده مجدد Recloser): وصل كننده مجدد (اتوماتيك) مدار ريکلوز باعث مي شود كه خاموشي ها تا حد زيادي كاهش يابد. ريکلوزر جريان اتصال كوتاه زمين را خوانده و سپس فيدر را قطع مي كند. و مجدداً به صورت اتوماتيك وصل و شبكه را برق دار مي كند. تقريباً 80 تا 95 درصد خطاهاي شبكه گذارا بوده و چند ثانيه بيشر طول نمي كشد. برخي از خطاهاي گذراي ريکلوزر عباِرتند از: · برخورد شاخ و برگ درختان با شبكه هاي برق دار. · قرار گرفتن پرندگان زير مقره ها و پايين دو فاز يا هادي هاي برق. · تماس سيم هاي شبكه با يكديگر بر اثر وزش باد. · اصابت رعد وبرق يا جرقه هاي ضربه اي در مقره ها. حادثه: عباِرتند از هر اتفاق و رويداد پيش بيني نشده و غير منتظره كه باعث متوقف نمودن جریان عادي كار شده و در نتيجه مقداري از وقت كاري بيهوده تلف مي گردد. ايمني: به معناي امنيت، رعايت مقررات و اصول دستورالعمل به منظور فرار از شرايط خطرناك و حادثه آفرين جهت حفاظت از نيروي انساني و تأسيسات موجود است. لوازم ايمني: به لوازمي مي گويند كه استفاده از آن باعث جلوگيري از خساِرت جاني و مالي مي گردد. لوازم ايمني فردي: به لوازمي كه متناسب با نوع كار در اختيار فرد گذاشته مي شود. لوازم ايمني گروهي: به لوازمي كه متناسب با نوع كار در اختيار فرد گذاشته مي شود. وسايل و تجهيزات فردي ايمني: كلاه و كمربند و دستكش و لباس كار و كفش و ركاب و فازمتر و ولت متر و كيف ابزار و انبردست مناسب چكش. وسايل و تجهيزات گروه ايمني: تفنگ اِرت و اِرت سوخت و چوب برچ و فيوز كش و ولت متر و تابلو هاي هشداردهنده و بي سيم و نردبان و كپسول آتش نشاني و جعبه كمك هاي اوليه و طناب و چراغ قوه قفل ايمني. تعريف شبكه بی برق: به شبكه اي اطلاق مي گردد كه از منبع تغذيه جدا و اتصال زمين شده باشد.شرايط ايمني كار بر روي شبكه توزيع برق: 1- قطع مدار 2- آزمايش و اطمينان از بي برق بودن مدار. 3- طرفين محل كار اِرت موقت گردد. 4- استفاده از وسايل و لوازم ايمني فردي و گروهي.نحوه تست نمودن شبكه فشار ضعيف: 1- استفاده از ولت متر. 2- استفاده از فازمتر. 3- ايجاد اتصال كوتاه.نحوه تست نمودن شبكه 20KVA: 1- استفاده از فازمتر. 2- استفاده از تفنگ امتحان. 3- ايجاد اتصال كوتاه. تفنگ امتحان: وسيله اي كه جهت اطمينان حاصل نمودن از بي برق كردن خطوط بكار مي رود. دستگاه اِرت موقت: وسيله اي كه در دو طرف كابل جهت پيش گيري و جلوگيري از هر جريان احتمالي براي افرادي كه روي شبكه مشغول كار هستند نصب مي گردد. لوازم حفاظتي 20kv: 1- تفنگ امتحان 2- دستگاه اِرت موقت 3- فازمتر دوبل 4-دستكش 20kv 5- چوب برچ 6-فازمتر. افرادي كه قصد عمليات بر روي شبكه را دارند بايد چهار عمل اصلي زير را انجام دهند: 1-اخذ خاموشي (فرم خاموشي طبق ضوابط موجود) 2-قطع مدار مربوطه 3-آزمايش نمودن مدار 4-نصب اتصال زمين (اِرت موقت)حداكثر ولتاژ مجاز تماس در فركانس 50hz در شرايط عادي وخشك: 1- (طبق استاندارد انگليس برابر50v) 2- (طبق استاندارد آلمان 65v) 3- (برق مستقيم (DC): طبق هر دو استاندارد 120v) شدت جريان: مقدار جرياني كه باعث برق گرفتگي و مرگ و مير مي شود و برابر 25 ميلي آمپر مي باشد. اين مقدار شدت جريان در برق مستقيم برابر با 50 ميلي آمپر مي باشد. اصول عيب يابي مقره هاي KV 20: در شبكه هاي توزيع KV 20 براي حفاظت خط در برابر اتصالي ها در ابتداي فيدر در داخل پست رله هاي حفاظتي قرار مي دهند و همچنين در طول خط در نقاط حساس و مهم از ريكلوزر (وصل كننده مجدد) و يا در سر خط ها از كت آوت استفاده مي شود. عملكرد ريكلوزر: بگونه ايست كه در صورتيكه در خط خطايي رخ دهد مانع از قطع فيدر مي شود و باعث مي گردد از خاموشي هاي بيهوده جلوگيري بعمل آيد زيرا 80 تا 90 درصد از خطاهاي شبكه طبيعي و گذرا بوده و ممكن است چند ثانيه بيشتر طول نكشد؛ مانند 1- تماس سيم هاي شبكه با يكديگر بر اثر وزش باد 2- قرار گرفتن پرندگان زير مقره ها يا پايين هادي هاي برق دار 3- اصابت رعد و برق 4- جرقه هاي ضربه اي به مقره ها 5- برخورد شاخ و برگ هاي درختان با شبكه هاي برق دار كه در اينصورت ريكلوزر خطاي شبكه را خوانده و سپس بعد از چند ثانيه بصورت اتوماتيك خط را قطع مي كند. کاربرد خازن در تأسیسات الکتریکی: ضریب توان پایین می تواند اثرات نامطلوبی روی کارکرد دستگاه ها و تجهیزات الکتریکی بگذارد. این اثرات نامطلوب را می توان با کاربرد خازن جبران نمود. علل کاهش ضریب توان و اثرات نامطلوب آن: الکتروموتورهای القایی، ترانسفورماتورهای جوشکاری و غیره از جمله وسایلی هستند که باعث کاهش ضریب قدرت می گردند یعنی این دستگاه علاوه بر مصرف انرژی اکتیو موجب مصرف انرژی رأکتیو هم می شوند. اثرات نامطلوب ضریب توان پایین بر روی دستگاه ها: 1- در یک توان ثابت با کاهش ضریب توان، توان رأکتیو افزایش یافته و در نتیجه مقدار جریان مؤثر خط افزایش می یابد. با افزایش جریان بعلت کاهش ضریب قدرت سطح مقطع کابل و سیم ها افزایش یافته که خود باعث افزایش قیمت تمام شده تأسیسات می گردد. با افزایش جریان افت ولتاژ بیشتر می شود. 2- با کاهش ضریب قدرت توان تولیدی ژنراتور کمتر می شود. در نتیجه راندمان مولدها و ترانسفورماتورها کاهش می یابد. ü با نصب خازن تولید توان رأکتیو تأمین می گردد.مزایای نصب خازن موازی: 1- افزایش سطح ولتاژ در محل. 2- کاهش مؤلفه جریان رأکتیو. 3- بهبود و تنظیم ولتاژ. 4- بعلت کاهش اندازه جریان باعث کاهش تلفات می شود. 5- افزایش ضریب قدرت.اصلاح ضریب قدرت: در شبکه های انتقال که انرژی بصورت جریان متناوب است خاصیت سلفی یا خازنی که در سیستم بوجود می آید باعث می شود تمام انرژی انتقال داده شده بصورت مؤثر اکتیو مورد استفاده قرار نگیرد. بلکه مقداری از انرژی در سیستم ذخیره شده و مجدداً به تولید کننده برگشت داده می شود و بصورت انرژی غیرمفید (رأکتیو) که این عامل باعث اشغال خطوط گردیده بدون اینکه استفاده از این انرژی بصورت مفید شده باشد. که در خطوط توزیع و فوق توزیع اکثراً بصورت سلفی می باشد و برای اصلاح آن باید از خازن استفاده نمود.مثال: چنانچه در یک مصرف کننده KW 300 با ضریب قدرت 7/0 آمپری که باید از ترانسفورماتور تأمین و کابل مصرف کننده عبور نماید را محاسبه کنید؟ (400 = V) W 300000 KW 300 A 615 = = = I = P در صورتیکه ضریب قدرت را از 7/0 به 9/0 برسانیم در این حالت جریان عبوری را محاسبه نمایید؟ A 506 = =I و چنانچه ضریب قدرت را به یک برسانیم جریان مورد نظر با همان قدرت 455 آمپر خواهد شد یعنی حدود 200 آمپر کمتر از حالت اول می شود. درنتیجه با اصلاح ضریب قدرت می توان از کابل هایی با سطح مقطع کمتر و همچنین از ترانسفورماتورهایی با ظرفیت پایین تر استفاده نمود. مثال: چنانچه مصرف کننده ای با قدرت KW 130 و با ضریب قدرت 75/0 که در حال کار کردن می باشد بخواهیم ضریب قدرت آن را به 95/0 برسانیم مقدار خازن مورد نیاز آن را محاسبه نماید؟ = 75/0 4/41° = 88/0 = 95/0 2/18° = 33/0 QC = P( - ) QC = 130 (33/0- 88/0) = 5/71KVA حریم در شبکه های توزیع: یکی از موارد مهم که در طراحی شبکه های توزیع باید مد نظر داشته باشیم رعایت حریم در تأسیسات توزیع برق می باشد. حریم درجه یک در شبکه KV 20: 1- سه متر از فاز کناری (سیم بیرونی) در هر طرف مسیر خط. 2- مربوط به محدوده قانونی خدمات شهری می باشد. حریم درجه دو در شبکه KV 20: 1- پنج متر از محور خط برای هر طرف مسیر شبکه. 2- مربوط به خارج از محدوده قانونی خدمات شهری.حریم شبکه فشار ضعیف: برابر 5/1 متر از سیم های جانبی برای هر طرف شبکه. تذکر: در مسیر حریم درجه یک اقدام به هرگونه عملیات ساختمانی و ایجاد تأسیسات مسکونی و تأسیسات دامداری و یا باغ و درخت کاری و انبارداری با هر اِرتفاع ممنوع می باشد. فقط ایجاد زراعت فصلی و حفر چاه و قنات و راه سازی و شبکه آبیاری، مشهود بر اینکه سبب ایجاد خساِرت برای تأسیسات نگردد بلامانع است. تذکر 2: در حریم درجه 2 فقط ایجاد تأسیسات ساختمانی اعم از مسکونی و صنعتی و مخازن سوخت تا هر ارتفاع ممنوع می باشد.اصول قطع و وصل کت آوت فیوز: 1- توجه نمودن به مقدار آمپر شبکه در زمان قطع. 2- قرار گرفتن بهره بردار در شرایط مناسب و تسلط کامل به چوب برچ داشته تا بتواند عمل قطع و وصل کت آوت را براحتی انجام دهد. 3- در صورتیکه در هنگام وصل تیغه المنت وصل نگردید و تیغه در جای خود قرار داده نشد اگر آمپر شبکه (بار شبکه) بالا باشد باعث آرک (جرقه) و احتمالاً قطع فیدر می گردد. در هنگام قطع کت آوت ها برای اعمال خاموشی به پیمانکار و یا انجام عملیات بر روی شبکه مورد نظر باید به طریق زیر اقدام نمایید: 1- فیدر را برای لحظه ای قطع کنید و کت آوت ها را بلافاصله بعد از قطع فیدر قطع نمایید و سپس فرمان وصل فیدر را بدهید. 2- بار فیدر را به حداقل مقدار ممکن کاهش داده (از طریق کلید کل و یا قطع کت آوت های ترانس) و از لود باستر استفاده نمایید. در هنگام قطع کت آوت سعی کنید اول فاز های کناری و بعد فاز وسط را قطع کنید و در هنگام وصل کت آوت اول فاز وسط و سپس تیغه های کناری وصل گردد.جلوبر: که بر روی تیر 9 متری نصب می شود که برای جلو بردن سیم ها از یک حد معمول استفاده می شود و در ابعاد 30، 60 و 90 سانتی متر می باشد. فاصله بین سیم ها: عواملی که باعث تعیین فاصله بین سیم ها می شود: الف- الکتریکی: 1- هرچه فاصله بین سیم ها زیادتر باشد افت ولتاژ در شبکه زیادتر خواهد شد. 2- اگر فاصله بین سیم ها از حد معین کمتر شود با توجه به بالا بودن ولتاژ شبکه و برخورد سیم ها به یکدیگر اتصال کوتاه بوجود می آید. ب- مکانیکی: 1- فاصله طوری باشد که در اثر وزش باد و یخبندان مقدارش از حد مجاز کمتر نشود. 2- البته هر چه فاصله پایه ها بیشتر باشد امکان جابجایی سیم ها زیادتر می شود. لذا متناسب با افزایش بین پایه ها باید فاصله بین سیم ها را افزایش داد. نتیجه اینکه فاصله بین سیم ها تابعی است از ولتاژ شبکه وفاصله حداقل بین دو پایه از رابطه تجربی زیر برای شبکه های افقی بدست می آید: 2(L 04/0)+v 78/1+50=d در این رابطه L طول بین دو پایه برحسب متر، V ولتاژ شبکه برحسب کیلوولت و D فاصله بین سیم ها برحسب سانتی متر است. برای شبکه های هوایی که بصورت قائم می باشند کافیست مقدار d بدست امده از رابطه فوق را در و ضرب نماییم.مثال: حداقل فاصله بین سیم ها را در یک شبکه KV 20 که فاصله بین هر دو پایه متوالی آن 70 متر می باشد را بدست آورید. Cm 44/93 = 2(70 × 04/0) + 20 × 78/1 + 50 =d بنابراین فاصله بین سیم ها باید از 5/93 بیشتر باشد. نکته طبق استاندارد وزاِرت نیرو فاصله بین سیم ها باید cm 112 در شبکه KV 20 باشد. فاصله بین دو تیر متوالی را اسپان گویند. هرچه این فاصله زیادتر باشد تعداد پایه ها و متعلقات آن کمتر شده و در نتیجه هزینه شبکه کاهش خواهد یافت. اما این فواصل نباید آنقدر زیاد باشد که شکم (فلش) سیم از حد مجازش تجاوز کند. اسپان برای شبکه فشار ضعیف 25 الی 35 متر و برای شبکه فسار متوسط KV 20 حدوداً 70 متر است. شکم یا فلش سیم: در یک شبکه هوایی فاصله بین رأس تیر تا پایین ترین نقطه سیم را شکم یا فلش می نامند. اگر شک سیم از حد مجازش کمتر باشد در فصل زمستان و سرما از طول سیم کاسته می شود و نیروی باد و یخ بندان روی سیم باعث می شود که کشش مکانیکی سیم زیادتر شده و سبب پار گی آن گردد. و اگر شکم سیم از حد مجاز کمتر باشد بخصوص در فصل تابستان و گرما طول سیم زیادتر می شود و احتمال نزدیک شدن سیم ها و بوجود آمدن اتصالی و در نتیجه قطع جریان در هنگام وزش باد به وجود می آید. فلش سیم به عوامل زیر بستگی دارد: 1. وزن سیم 2. وزن یخ و باد 3. نیروی باد 4. درجه حراِرتکلیرانس: فاصله پایین ترین نقطه سیم هوایی تا سطح زمین را فاصله آزاد می نامند. حداقل کلیرانس: 1. شبکه فشار متوسط: 5/6 متر 2. شبکه فشار ضعیف: 5/5 مترچه عواملی به عمق چاله که پایه در آن محکم می شود بستگی دارد: 1. طول پایه 2. وزن پایه 3. قدرت کششی پایه 4. شرایط خاکبرق گیر: برق گیرهای خطوط 20 کیلو ولت مانند سوپاپ اطمینان روی دیگ بخار عمل می کنند. سوپاپ دیگ بخار به وسیله خارج کردن بخار فشار را کاهش می دهد تا زمانی که فشار به حالت عادی خود برگردد. وقتی که فشار به حالت عادی خود برگشت سوپاپ اطمینان مجددأ بسته و آماده برای شرایط غیر عادی بعدی می شود. عمل برق گیرها شبیه سوپاپ اطمینان می باشد. وقتی که یک ولتاژ بسیار قوی بیشتر از ولتاژ خط روی خط می آید برق گیر فوراً مسیر را برای زمین محیا می کند و ولتاژ اضافی را خارج می کند. بنابراین وقتی ولتاژ اضافی خلاص می شود عمل برق گیر بایستی جلوگیری از جاری شدن جریان بیشتر به زمین باشد. بنابراین عمل برق گیر این است که: 1- ابتدا برای جلوگیری از صدمه خوردن به خط ترانسفورماتورها لوازم خط ولتاژ اضافی را به زمین تخلیه کند. 2- دوم اینکه بعد از برطرف شدن ولتاژ اضافی از ادامه آن به زمین جلوگیری نماید. برق گیرها بایستی روی همان پایه ای که وسیله مورد حفاظت مانند ترانسفورماتور نصب شده است نصب شوند. معمولأ برق گیرها جهت حفاظت ترانسفورماتورهای هوایی استفاده می شوند. به همراه کت اوت فیوزها بر روی کراس آرم نصب می شوند. سیم هایی که از خط به بر

فن ورز شبکه های هوایی

مطالب مشابه :

فیوز

فن ورز شبکه های هوایی

افزایش سریع منی

مواد منفجره

نحوه کار تنظيم ولتاژ يا تپ چنجر ترانس Voltage Regulator switch

آشنایی با مرحوم جهانبخش کردی زاده