انواع ديدگاهها در برنامه ریزی درسی

1) رویکرد رفتاری و قابلیت مداری

آرمان ها

شکل دادن به رفتار مطلوب و اکتساب قابلیتهای خاص

تلقی نسبت به یادگیرنده

یادگیرنده بیشتر غیر فعال نگریسته میشود، اگرچه امکان کنترل خود و کنترل متقابل نیز وجود دارد

تلقی نسبت به فرایند یادگیری

یادگیری به اکتساب رفتارهاي تازه و نقش معلم در تغییر برنامه هاي تقویت کننده، اشاره دارد. نشان دادن واکنش در برابر محرکها، مولفه اي اساسي در يادگيري است.

تلقی نسبت به فرایند آموزشی

آموزش برنامه ای

تلقی نسبت به محیط یادگیری

محیط یادگیری دارای ساخت بسته و غیر منعطف است

نقش معلم

نقش معلم در طراحی برنامه، تعيين نوع، شدت، و شیوه ارائه تقویت کننده ها تعريف ميشود.

تلقی نسبت به ارزشیابی

 ارزشيابي به صورت مشاهده رفتار یا از طريق مداد و کاغذ است.

2) رویکرد موضوعی - دیسیپلینی

آرمان ها

تسلط بر مهارتهای پایه، چارچوب های مفهومی وشیوه های پژوهش در یک قلمرو علمی

تلقی نسبت به یادگیرنده

ناچار به سازگار نمودن خود با موضوع مورد یادگیري؛ متخصص در مقیاس کوچک

تلقی نسبت به فرایند یادگیری

یادگیری در حد تسلط مهارتها، یادگیری اکتشافی و کشف اصول یک دیسیپلین برای برای به کاربندی در موقعیتهای مشابه

تلقی نسبت به فرایند آموزشی

آشکار سازی از طریق سخنرانی و تمرین و مباحثه و نتیجه گیری بر اساس کاوش

تلقی نسبت به محیط یادگیری

محیط بسته و در اختیار معلم

نقش معلم

مرجع اصلی و هدایتگر یادگیری، تامین کننده منابع آموزشی

تلقی نسبت به ارزشیابی

میزان تسلط در راستای به یاد آوری و تسلط بر برخی مهارتها

3) رویکرد اجتماعی( متشكل از سه ديدگاه: انتقال فرهنگی،

شهروندی دموکراتیک، تغییر اجتماعی)

آرمان ها

تلقین ارزشها و نقشهای فرهنگی، احترام برای ارزشهای دموکراتیک و پذیرش نقشهای اجتماعی، حضور موثر در تغییر اجتماعی

تلقی نسبت به یادگیرنده

انتقال فرهنگی: جذب و هضم ارزشها و اطلاعات عرضه شده  شهروندی دموکراتیک: توانا برای به کارگیری استعدادهای عقلانی و در برخورد با سیاستهای اجتماعی

 تغییر اجتماعی: قادر به حضور فعالانه در جریان تغییر اجتماعی

تلقی نسبت به فرایند یادگیری

تطبیق با انتظارات مدرسه و جامعه – انعکاس کثرت گرایی در مقیاس کوچک در محیط کلاس درس – تلاش دانش آموز برای بهبود محیط

تلقی نسبت به فرایند آموزشی

انتقال فرهنگی: الگوبرداری دانش آموزان

شهروندی دموکراتیک: مباحثه سقراطی در جهت کاوش برای اخذ تصمیم در باره موضع بایسته اجتماعی

تغییر اجتماعی: شناسایی یک مشکل و در گیر شدن برای حل معضل اجتماعی

تلقی نسبت به محیط یادگیری

انتقال فرهنگی: ساختار غیر منعطف،کنترل امورتوسط معلم

شهروندی دموکراتیک: مطالعات موردی و فیلمها و روزنامه ها و بحث پیرامون اخبار آنها

نقش معلم

انتقال فرهنگی: مرجع اصلی، ایفای نقش الگو

شهروندی دموکراتیک: گوش دادن موثر و تشویق دانش آموزان به مشارکت

تغییر اجتماعی: نقش رابط میان مدرسه و جامعه محلی

تلقی نسبت به ارزشیابی

انتقال فرهنگی: دانش و مهارتها

شهروندی دموکراتیک: تجزیه و تحلیل تضادهای سیاسی و اجتماعی و مهارت برای مشارکت در مناظره ها

تغییر اجتماعی: مشاهده دانش آموز در حین عمل

4) رویکرد رشدگرا

آرمان ها

رشد و تحول و تلفیق ابعاد مختلف رشدي مانند ابعاد شناختی، اخلاقی،  و شخصیتی

تلقی نسبت به یادگیرنده

عنصری فعال در جهت ساختاربخشی و تجدید ساختار تفکر

تلقی نسبت به فرایند یادگیری

مواجه با تعارضات شناختی و معماهای اخلاقی در جهت تجدید ساختار تفکر

تلقی نسبت به فرایند آموزشی

آگاهی از رشد ـ ارائه تکلیف و معما و تکامل بخشي دانش آموز

تلقی نسبت به محیط یادگیری

سازگار با سطح رشدی دانش آموز

نقش معلم

سازمان دهنده محیط کلی یادگیری

تلقی نسبت به ارزشیابی

تکوینی: نحوه برخورد کودک با معماها و تراکمی: از طریق آزمونهای هنجاری

5) رویکرد شناختی

آرمان ها

پرورش مهارتهای فکری

تلقی نسبت به یادگیرنده

دستکاری کننده اطلاعات به طور فعال

تلقی نسبت به فرایند یادگیری

متنوع: قیاسی، استقرایی، جانبی و ...

تلقی نسبت به فرایند آموزشی

متنوع: قیاسی، استقرایی، حل مسئله، افقی و ...

تلقی نسبت به محیط یادگیری

حاوی مواد و منابع آموزشی مشوق فرایند شناختی

نقش معلم

ترغیب کننده تفکر از طریق ارائه پرسش،معما، مساله و ...

تلقی نسبت به ارزشیابی

ارزشیابی از فرایندها و مهارتهای شناختی

6) رویکرد انسانگرایانه

آرمان ها

پرورش خودپنداره مثبت و مهارتهای میان فردی

تلقی نسبت به یادگیرنده

عناصري قادر و قابل اعتماد برای بروز استعدادهای درونی

تلقی نسبت به فرایند یادگیری

فردی و شخصی، متناسب سازی شده و فراخور حال یادگیرنده

تلقی نسبت به فرایند آموزشی

حق انتخاب دانش آموز

تلقی نسبت به محیط یادگیری

فضایی مبتنی بر دلسوزی و اعتماد همه جانبه

نقش معلم

گوش دادن فعال و شکل دهی کلاس به محیطی مناسب برای شکوفایی دانش آموزان

تلقی نسبت به ارزشیابی

ارائه بازخورد صادقانه و یاری رساننده

7) رویکرد ماورای فردی

آرمان ها

استعلا، پرورش مهارتهای شهود و تفکر

تلقی نسبت به یادگیرنده

کل گرا – دارای مجموعه ای از نیازهای مرتبط فیزیکی، شناختی، روحانی، و عاطفی

تلقی نسبت به فرایند یادگیری

هشیار کردن فرد در باره نحوه نگاه او به جهان هستی

تلقی نسبت به فرایند آموزشی

تجسم، تمرکز یابی و برخی فعالیتهای حرکتی

تلقی نسبت به محیط یادگیری

پشتیبان رشد شهود در ارتباط با قابلیتهای عقلانی

نقش معلم

ایجاد محبت و همدلی در کلاس و افزایش ظرفیتهای درونی خود

تلقی نسبت به ارزشیابی

تکوینی، باز پاسخ و کل گرا