بيولوژي ومديريت خردل وحشي قسمت دوم

سیکل زندگی :

خردل وحشی گیاهی یکساله زمستانه محسوب می شود درحالت طبیعی بذر این گیاه قادر است درسر تا سر سال جوانه بزند اما عمده بذرو در پاييز و در صورت مساعد بودن درجه حرارت در زمستان و تعدادی از آنها نیز در بهار و اوایل تابستان جوانه می زنند این گیاه در صورت جوانه زنی در پاییز. زمستان را به فرم روزت سپری می کند و سپس در بهار به رشد رویشي خود ادامه میدهد .

معمولا گیاهچه 4 روز پس از جوانه زنی بذر ظاهر میشود ، این گیاه حداکثر سطح برگ خود را 45 تا 50 روز پس از جوانه زنی تشکیل میدهد ( Holm 1997)

گلدهی این گیاه از 6 هفته پس از سبز شدن شروع شده و در عرضهای شمالی تا خرداد و تیر ادامه می یابد . گرده افشانی در گیاهاني که در مرحله فنولوژی مشابه اند حدود دو تا سه هفته بطول می انجامد .

در صورت وجود شرایط رشدی مناسب 16 تا 20 هفته پس از جوانه زنی گیاه مادری خردل ، بذر جدید تولید می شود . دوره رسیدگی بذرو تولیدی بر حسب شرایط اقلیمی منطقه از تیر ماه آغاز و تا مرداد ماه ادامه می یاید و پس از سپری شدن دوران رسیدگی ، برگهای ریزش و کل گیاه به رنگ زرد کاهی در می آید .

فنولوژی خردل وحشی

فنولوژی از جمله مهم ترین فاکتورهایی است که نتیجه فرایند رقابت بین گیاه زراعی و علف هرزراتعیین می کند و درجه حرارت محیط شدت نور و فتوپریود سه فاکتورمهم محیطی مؤثر بر تمو فنولوژیکی گیاهان محسوب می شوند (Huany et al 2001)

در منابع یکی از دلایل موفقیت خردل وحشی انعطاف پذیری بیشتر و رشد سریعتر این گونه نسبت به گیاهی زراعی عنوان شده است.

شروع گلدهی در این گیاه به مقدار زیاد تحت تاثير شدت نور دریافتی قرار دارد در یک بررسی این گیاه در شدت نور 13 هزار لوکس در مدت زمان 34 روز به گل رفت درحالي كه در شدت نور 4 هزار لوکس پس از 48 روز گل داد همچنین دوره رشد زايشي تا رسیدگی بذور خردل وحشی در يك دامنه دمايي بين 2/12 تا 25/35 ( روز به شب ) كامل مي شود .

خردل وحشی گیاهی روز بلند است و در پریودهای نوري بالا سیکل زندگی خود را کامل می کند و مناسبترین دوره ی نوری برای خردل وحشی 17 ساعت می باشد king and kondra 1986 ) )

انعطاف پذیری خردل وحشی به طول روز بیان کننده این نکته است كه هر چند این گیاه روز بلند است اما قادر است سیکل زندگی خود را هم در روز های بلند و هم در روز های کوتاه تكميل کرده و با تنظیم نمو رویشی و زایشی خود در شرایط نامناسب نوری با گونه های زراعی رقابت نماید .

تکثیر و پراکنش خردل وحشی

تکثیر انواع خردلها از جمله خردل وحشی و سفید صرفا از طریق بذر صورت می

گیرد خردل وحشی گیاهی خود ناسازگار است و گرده افشانی آن عمده توسط

حشرات صورت می گیرد mulligan and bailey 1975 )) علت اصلی خود

ناسازگاری در اين گیاه عدم بلوغ همزمان مادگی و رها شدن دانه گرده می باشد

پراکنش خردل وحشی وآلودگی مناطق جديد از طریق بذر صورت می گیرد . میوه

ی این گیاه در زمان رسیدگی کامل باز شده که این امر موجب ریزش بذرها و

آلودگی منطقه می شود علاوه بر این محموله های آلوده محصولات زراعی به بذر این

علف هرز ، برداشت خردل وحشی به همراه گونه های علوفه ای و انتقال آن به سایر

مناطق ، انتقال بذر توسط پرندگان آب آبیاری ، ادوات و دام ها و کود های حیوانی

از جمله مهم ترین راههای پراکنش این علف هرز محسوب می شوند .

بیولوژی بذر :

در برخی از بیوتیپهای خردل وحشی بذر قادر است بلافاصله پس از ریزش و رسیدگی جوانه بزند . بذور خردل وحشی دارای سطوح مختلف خواب می باشند نوع و میزان خواب بذرهای تولیدی در روی یک بوته و حتی بذرهای موجود در یک میوه نیز متفاوت می باشد بطوری كه بذرهای پاييني موجود در یک خورجین از خواب بیشتر و طولاني تر برخوردار می باشند Andersong Warwick 1999))

خواب بذردر این گیاه بوسیله اسکاريفيكاسيون ، اسید جبیرلیک و يا تیمار اسید سولفوریک شکسته می شود علاوه بر آن خواب بذر این گیاه توسط نوسانات حراراتی ، سطوح مختلف نوری و کاربرد ازت نیز خاتمه می یابد . برای مثال ماکزیمم جوانه زنی این گیاه درغلظت 5/3 تا 20 مول نیترات صورت مي گيرد که این سطح نیترات در اغلب اراضي زراعی یافت می شوند .

جوانه زني بذر خردل وحشی در رطوبت 30 تا 80 درصد صورت می گیرد و در رطوبت بیش از 90 درصد جوانه زنی آن بطور کامل متوقف می شود (Doll et al 1997)

در یک بررسی نشان داده شد كه میزان خواب تحت تاثیر تیپ و شکل ظاهری بذر قرار می گیرد بطور يكه بذور ریز قرمز رنگ 20 تا 30 درصد بیشتر از بذور سیاه درشت خواب دارند ( Duran & Retamal 1989)

بذر خردل وحشی قادر است تا 75 سال قوه نا میه خود را در خاک حفظ نماید زنده ماندن طولانی مدت بذر در عمق خاک بدلیل کمبود اکسیژن در اعماق خاک است که باعث ساخته شدن ABA در بذر شده و در نتيجه رشد مريستم و طويل شدن ریشه متوقف می شود .

عمق استقرار بذر نیز از جمله مهمترين عوامل موثر بر جوانه زنی خردل وحشی محسوب می شود در یک بررسی مشخص شد که جوانه زنی بذوري که در عمق صفر تا 5/. سانتيمتري خاک مستقرهستند بیش از 35 درصد است و چنانچه این بذور در عمق 1 تا 4 سانتی متر ی خاک قرار گیرند میزان جوانه زنی آنها به 2 تا 6 درصد و در عمق 5 سانتی متر به صفركاهش مي يابد. (Holm 1997)

بانک بذر و پويايي جمعیت خردل وحشی در خاک :

شناخت از بانک و پویایی بذر علفهای هرز در مزرعه از جمله مهم ترین نکاتی هستند که باید قبل از تدوین برنامه های کنترول گونه هاي هرز مد نظر قرار گیرند .

در زمان برداشت محصولات زراعی و در صورت وجود علف هرز خردل وحشی در مزرعه ، خورجینهای آن خورد شده و مقدار زیادی از بذر وارد خاک می شود این امر موجب افزایش بانک بذر این علف هرز در خاک می گردد. از سوی دیگر برداشت این گیاه به همراه محصول موجب انتقال بذر آن از منطقه ای به منطقه دیگر می گردد .

در صورت وجود شرایط مساعد رشدی و عدم رقابت با گیاه زراعی هر بوته خردل وحشی قادر به تولید 1000تا 3500 بذر می باشد (Anony mous 2003) در برخی منابع حتی تا 25000 بذر در هر بوته نیز گزارش شده است در شرایطی که تراکم گیاه زراعی بالاست تولید بذر در این علف هرز کاهش و به 10 تا 590 بذر در هر بوته می رسد

با سپاس از آقای مهندس عادل رفعت جو

بيولوژي ومديريت خردل وحشي قسمت دوم

مطالب مشابه :

بنیه بذر : seed vigor

بنیه بذر (seed vigor)

جوانه زنی بذر

خواب بذر «Seed dormancy»

نحوی کشت کلزا (2)

خواب بذر «Seed dormancy»

مراحل جوانه زنی بذر

بيولوژي ومديريت خردل وحشي قسمت دوم

نکاتی در مورد شرایط کشت یونجه

کلزا(کاشت-داشت-برداشت)