مقاله حسابرسی

 بخش الف . احکام قابل اجرا در مورد کلیه حسابداران حرفه ای

بخش ب . احکام قابل اجرا در مورد حسابداران حرفه ای مستقل

بخش پ . احکام قابل اجرا در مورد حسابداران حرفه ای تحت استخدام

کلیات

  1. هدف این مجموعه ،  ارائـه راهنماییهای لازم درباره رفتار حرفه ای ،  شامل ضوابط عمومی و اصول بنیادی است که باید توسط کلیه حسابداران حرفه ای ،  به منظور دستیابی به هدفهای موردنظر حرفه حسابداری رعایت شود.
  2. در اساسنامه قانونی سازمان حسابرسی ،  مصوب 17  شهریور 1366،  "تدوین اصول و ضوابط حسابداری و حسابرسی "  به عنوان بخشی از وظایف سازمان تعیین شده است .  اصول و ضوابط حسابداری و حسابرسی شامل استانداردهای حسابداری ، استانداردهای حسابرسی ،  آیین رفتار حرفه ای و رهنمودهای مربوط است .  اصول و ضوابط حسابداری و حسابرسی پس از تصویب مراجع ذیصلاح سازمان لازم الاجرا می شود. احکام آیین رفتار حرفه ای درمورد کلیه حسابداران حرفه ای به یک میزان معتبر است ، مگر در مواردی که خلاف آن تصریح شده باشد.
  3. ویژگیهای هرحرفه عبارت است از:
    الف ـ پذیرش وظیفه خدمت به جامعه ،
    ب ـ وجود حداقل شرایط ازپیش تعیین شده برای ورود به حرفه ،  ازجمله مهارتهای تخصصی لازم که از طریق آموزش و تجربه بدست می آید،  و
    پ ـ پایبندی اعضای حرفه به مجموعه ای از اصول ،  ضوابط   و ارزشهای مربوط در آن حرفه .
  4. در اساسنامه (یا عناوین مشابه )  تشکلهای حرفه ای حسابداری و حسابرسی باید چگونگی رعایت مفـاد آیین رفتـار حرفـه ای پیش بینی و نحوة نظارت بر رعایت مفاد آن مشخص شود.
     

تعاریف

  1. اصطلاحات بکار رفته در این مجموعه ،  دارای مفاهیم زیر است :
    الف ـ تشکل حرفه ای عبارت از جامعه حسابداران رسمی و یا هر جامعه ،  انجمن و سازمان حرفه ای حسابداری و حسابرسی ثبت شده در ایران است .
    ب ـ حسابدار حرفه ای شخص حقیقی یا مؤسسه ای است که عضو یک تشکل حرفه ای باشد.
    پ ـ حسابدار حرفه ای مستقل حسابدار حرفه ای است که خدمات حرفه ای خود را مستقلاً به عموم ارائه می کند.  این عنوان درباره حسابداران حرفه ای شاغل در مؤسسات حرفه ای نیز بکار می رود.
    ت ـ حسابدارحرفه ای تحت استخدام حسابدار حرفه ای است که برای ارائه خدمات حرفه ای خود،  به عنوان یک شخص حقیقی در استخدام یک کارفرما (به استثنای مؤسسات حرفه ای )  است .
    ث ـ خدمات حرفه ای   هرگونه خدمات حسابداری ،  حسابرسی ،  مالیاتی ،  مشاورة مدیریت و مدیریت مالی است که توسط حسابداران حرفه ای ارائه می شود و انجام آن مستلزم بکارگیری دانش حسابداری و مهارتهای مرتبط با آن است .
    ج ـ آگهـی اطلاع رسانی به عموم ،  درباره معرفی حسابدار حرفه ای و خدمات وی است که با هدف برتـر جلوه دادن آن حسابدار حرفه ای انجام نگرفته و جنبه تبلیغات نیز نداشته باشد.
    چ ـ تبلیغات اطلاع رسانی به عموم ،  با نگرش جلب مشتری ،  درباره خدمات و مهارتهایی است که توسط حسابداران حرفه ای ارائه می شود.
    ح ـ گزارشگری حرفه ای کاری است که مستلزم اظهارنظر حرفه ای نسبت به اطلاعات مالی به وسیله حسابدار حرفه ای مستقل می باشد.

منافع عمومی

  1. پذیرش مسئولیت در قبال جامعه از ویژگیهای شاخص هر حرفـه است و مقبولیت هرحرفه به میزان مسئولیتی بستگی دارد که آن حرفه در جامعه به عهده می گیرد. جامعه ای که حـرفـه حسابداری با آن سر و کار دارد متشکل از صاحبکاران ، سرمایه گذاران ، دولت ، اعتباردهندگان ، کارکنان ،  کارفرمایان و سایر اشخاصی است که درجهت تصمیم گیریهای آگاهانه خود به نتایج کار حسابداران حرفه ای اتکا می کنند. چنین اتکایی برای حرفه حسابداری درقبال حفظ منافع عمومی ایجاد مسئولیت می کند.
  2. مسئولیت حسابدار حرفه ای تنها به تأمین نیازهای صاحبکار یا کارفرما محدود نمی شود و رفع نیازهای طیف وسیعی از اشخاص را در بر می گیرد.  به همین دلیل استانداردهای حرفه ای به نحو چشمگیری تحت تأثیر ملاحظات منافع عمومی ،  تدوین می شود.  برای مثال :
    الف ـ حسابرسان مستقل با اظهارنظر درباره صورتهای مالی به سرمایه گذاران و مؤسسات مالی برای سرمایه گذاری و اعطای تسهیلات مالی کمک می کنند.
    ب ـ مدیران مالی با انتخاب راه کارهای مناسب ،  امکان استفاده مؤثر و کارآ  از منابع واحدهای اقتصادی را فراهم می کنند.
    پ ـ حسابرسان داخلی اطمینان بیشتری نسبت به سیستم کنترلهای داخلی فراهم می آورند و درنتیجه قابلیت اتکای اطلاعات تهیه شده برای خارج از واحد اقتصادی افزایش می یابد.
  3. حسابداران حرفـه ای نقش با اهمیتی در بهبود وضعیت اقتصادی جامعه ایفا می کنند؛ برای مثال استفاده کنندگان ،  در زمینه های حسابداری و گزارشگری مالی ،  مدیریت مالی و مشاوره های حرفه ای مناسب و قابل قبول درباره بسیاری از موضوعات تجاری و مالیاتی ، به خدمات حسابداران حرفه ای اتکا می کنند.
  4. حفظ اعتماد عمومی به حرفه حسابداری تا زمانی میسر است که حسابداران حرفه ای خدمات خود را در سطحی ارائه کنند که شایسته اعتماد جامعه باشد؛  از این رو خدمات حسابداری حرفه ای باید در بالاترین سطح ممکن و با رعایت ضوابطی ارائه شود که تداوم انجام این خدمات با کیفیت مناسب را تضمین کند.

اهداف حرفه حسابداری

  1. از دیدگاه آیین رفتار حرفه ای ،  اهداف حرفه حسابداری عبارت از دستیابی به بهترین اصول و ضوابط حرفه ای ،  اجرای عملیات در بالاترین سطح ممکن ،  براساس اصول و ضوابط مذکور و به طور کلی تأمین منافع عمومی است .  تحقق این اهداف مستلزم تأمین موارد زیر است :
    الف ـ اعتبـارـ  جامعه به اطلاعات و سیستمهای اطلاعاتی قابل اتکا و معتبر نیاز دارد.
    ب ـ حرفه ای بودن ـ افراد حرفه ای در زمینه حسابداری حرفه ای باید به سادگی توسط صاحبکاران ، کارفرمایان و سایر اشخاص ذینفع ،  قابل تشخیص و شناسایی باشند.
    پ ـ کیفیت خدمات ـ اطمینان از اینکه کلیه خدمات ارائه شده توسط حسابداران حرفه ای با بالاترین کیفیت ممکن انجام می شود.
    ت  ـ اطمینـان ـ استفاده کنندگان از خدمات حسابداران حرفه ای باید مطمئن شوند چارچوبی برای رفتار حرفه ای وجود دارد که ناظر بر ارائه آن خدمات می باشد.

اصول بنیادی

  1. لازمه دستیابی به اهداف حرفه حسابداری توسط حسابداران حرفه ای ،  پایبندی به اصول بنیادی زیر است :
    الف ـ درستکاری ـ حسابدار حرفه ای در انجام خدمات حرفه ای خود باید درستکار باشد.
    ب ـ بیطرفی ـ حسابدار حرفه ای باید بیطرف باشد و نباید اجازه دهد هرگونه پیش داوری ،  جانبداری ،  تضاد منافع یا نفوذ دیگران ،  بیطرفی او را در ارائه خدمات حرفه ای مخدوش کند.
    پ ـ صلاحیت و مراقبت حرفه ای ـ حسابدار حرفه ای باید خدمات حرفه ای را با دقت ، شایستگی و پشتکار انجام دهد.  وی همواره موظف است میزان دانش و مهارت حرفه ای خود را در سطحی نگاه دارد که بتوان اطمینان حاصل کرد،  خدمات وی به گونه ای قابل قبول و مبتنی بر آخرین تحولات در حرفه و قوانین و مقررات ارائه می شود.
    ت ـ رازداری ـ حسابدار حرفه ای باید به محرمانه بودن اطلاعاتی که درجریان ارائه خدمات حرفه ای خود بدست می آورد توجه کند و نباید چنین اطلاعاتی را بدون مجوز صریح صاحبکار یا کارفرما،  استفاده و یا افشـا کند؛  مگر آنکـه از نظر قانونی یا حرفه ای حق و یا مسئولیت افشای آنرا داشته باشد.
    ث ـ رفتار حرفه ای ـ حسابدار حرفه ای باید به گونه ای عمل کند که باحسن شهرت حرفه ای او سـازگـار باشـد و از انجـام اعمالی بپرهیـزد کـه ممکن است اعتبـار حرفـه را خدشـه دار کند.
    ج   ـ اصول و ضوابط حرفه ای ـ حسابدار حرفه ای باید خدمات حرفه ای را مطابق اصول و ضوابط حرفه ای مربوط انجام دهد و همچنین درخواستهای صاحبکار یا کارفرمای خود را به گونه ای با مهارت و دقت انجام دهد که با الزامات درستکاری ،  بیطرفی و درمورد حسابداران حرفه ای مستقل با  استقلال وی نیز سازگار باشد.

 احکام

  1. اگرچه اهداف و اصول بنیادی ارائه شده جنبه کلی دارد و ناظر به موارد خاص نیست ، اما " احکام "،  رهنمودهایی درباره نحوه کاربرد اهداف و اصول بنیادی مزبور را برای موقعیتهایی ارائه می کند که حسابداران حرفه ای درحین کار با آن مواجه می شوند.
  2. احکام به سه بخش تقسیم می شود:
    الف ـ قابل اجرا در مورد کلیه حسابداران حرفه ای ،  مگر در مواردی خاص که مستثنی شده است .
    ب ـ قابل اجرا در مورد حسابداران حرفه ای مستقل .
    پ ـ قابل اجرا در مورد حسابداران حرفه ای تحت استخدام که در شرایط ویژه ای ممکن است به حسابداران حرفه ای مستقل شاغل در مؤسسات حرفه ای نیز تعمیم یابد.
  3. احکام در بخشهـای الف ،  ب   و پ (بنـدهـای 15  الی 31)  و ضمانت اجـرای احکام در بندهای 32 الی 37  درج شده است .


بخش الف) احکام قابل اجرا در مورد کلیه حسابداران حرفه ای

 

  1. درستکاری و بیطرفی

    1- 15ـ درستکاری تنها به معنای صادق بودن نیست ،  بلکه برخورد منصفانه و صادقانه را نیز شامل می شود. اصل بیطرفی ،  حسابداران حرفه ای را به برخورد منصفانه ، درستکارانه و به دور از تضـاد منافع ملزم می کند. حسابداران حرفه ای درابعاد مختلف به انجام خدمات حرفه ای می پردازند. صرفنظر از نوع یا اندازة خدمات حرفه ای ،  حسابداران حرفه ای باید در ارائه این خدمات ،  درستکاری را حفظ کنند و در قضاوت خود به رعایت کامل بیطرفی پایبند باشند.

    2ـ 15ـ حسابداران حرفه ای در انتخاب شرایط یا اعمالی که مشخصاً  با الزامات مربوط به رعایت بیطرفی سروکار دارد بایـد عـوامـل زیر را بـه نحـو مناسب مورد توجـه قراردهند:

    الف ـ حسابداران حرفه ای گاه در شرایطی قرار می گیرند که امکان اعمال فشار برآنان وجود دارد.  این وضعیت ممکن است بیطرفی آنان را خدشه دار کند.
    ب ـ تعریف و توصیف کلیه شرایطی که ممکن است حسابداران حرفه ای تحت تأثیر اعمال فشار قرار گیرند،  میسر نیست .  در تعیین معیارها و ضوابط لازم برای شناسایی روابطی که احتمال می رود یا به نظر می رسد بیطرفی حسابداران حرفه ای را خدشه دار می کند،  شرط معقول بودن باید به عنوان یک عامل تعیین کننده مورد توجه خاص قرار گیرد.
    پ ـ حسابداران حرفـه ای در رعایت بیطرفی ،  بـایـد از ایجـاد روابطی بپرهیزند کـه امکان اعمـال نفـوذ دیگـران ،  پیشداوری یـا تمایلات جانبدارانه را فراهم می کند.
    ت ـ حسابداران حرفه ای باید از پایبندی همکاران شاغل در خدمات حرفه ای تحت نظر خود به بیطرفی ،  اطمینان یابند.
    ث ـ حسابداران حرفه ای باید از پذیرفتن یا اعطای هدایایی خودداری کنند که ممکن است منطقاً  موجب این باور شود که برقضاوت حرفه ای آنان یا کسانی که با آنان سروکار دارند،  تأثیر نامناسبی داشته باشد. آنچه به عنوان هدیه غیرمتعارف شناخته می شود، درهرمورد متفاوت است . اما به طور کلی حسابداران حرفه ای باید از قرارگرفتن در موقعیتهایی که به اعتبار حرفه ای آنان لطمه وارد می سازد،  پرهیز کنند.

 

  1. تضاد منافع

     1ـ16ـ حسابداران حرفه ای اغلب در فرایند ارائه خدمات حرفه ای خود با موضوع تضاد منافع روبرو می شوند.  این گونه موارد تضاد منافع ممکن است به شکلهای بسیار متفاوت ، از موارد نسبتاً  ساده تا مسائل پیچیده ای چون تقلب و اعمال غیرقانونی بروز کند.  هرچند ارائه فهرستی جامع از کلیه مواردی که ممکن است در آنها تضاد منافع پیش آید مقدور نیست ،  اما حسابداران حرفه ای باید همواره نسبت به شرایطی که منجر به بروز تضاد منافع می شود، هُشیار باشند.

     2 ـ16  مسئولیتهای حسابداران حرفه ای گاه با انتظارات درون و برون سازمانی درتضاد است .  ازاین رو:

    الف ـ خطر اعمال فشار می تواند از سوی مدیریت صاحبکار،  همکاران ارشد حسابدار حرفه ای یا به واسطة   روابط خانوادگی یا شخصی بروز کند. درواقع حسابدار حرفـه ای باید از ایجاد روابط یا منافعی که می تواند برکار او تأثیر نامطلوب بگذارد و به درستکاری حرفه ای وی لطمه وارد کند، بپرهیزد.
    ب ـ ممکن است از حسابدار حرفه ای خواسته شود تا مغایر با اصول و ضوابط حرفه ای عمل کند.
    پ ـ حسابدار حرفه ای ممکن است بین وفاداری نسبت به مافوق و رعایت اصول و استانداردهای حرفه ای با تضاد روبرو شود.
    ت ـ ارائه یا انتشار اطلاعات گمراه کننده ای که ممکن است درجهت منافع صاحبکار یا کارفرما باشد از مصادیق مفهوم تضاد منافع است ، صرفنظر از اینکه ارائه یا انتشار چنین اطلاعاتی درجهت منافع حسابدار حرفه ای باشد یانباشد.

    3ـ 16ـ حسابداران حرفه ای ممکن است در تشخیص یا نحوه برخورد با موارد خلاف شئون حرفه ای با مشکل روبرو شوند.  اگر چنین مواردی با اهمیت باشد، حسابدار حرفه ای باید از خط مشی ها و دستورالعملهای داخلی سازمان مربوط پیروی کند. درصورت حل نشدن مشکل ،  توجه به موارد زیر ضروری است :

    الف ـ موضوع با مافوق مستقیم مطرح شود.  چنانچه مشکل از این طریق برطرف نشد و حسابدار حرفه ای تصمیم به طرح آن با رده بالاتری از مدیریت گرفت ،  مافوق باید درجریان امر قرار گیرد.  درصورتی که به نظر برسد مافوق مذکور،  خود درگیر و ذینفع در این موضوع است ، مراتب باید به رده بالاتری از مدیریت ارجاع شود.
    ب ـ موضوع به طور محرمانه با یک مشاور مستقل یا تشکل حرفه ای مربوط مطرح و پس از کسب نظر مشورتی ،  درجهت حل موضوع اقدام شود.
    پ ـ اگر علیرغم انجام موارد فوق راه کار مناسب برای حل موضوع حاصل نشد به عنوان آخرین راهِ حل ،  در موارد با اهمیت (برای مثال تقلب )  احتمالاً  راهی جز استعفا یا کناره گیری همراه با ارائه یادداشتی حاوی دلایل موضوع به بالاترین مقام مربوط وجود نخواهد داشت .

    4ـ 16  علاوه بر این ،  در مواردی ممکن است قوانین ،  مقررات یا اصول و ضوابط حرفه ای ،  گزارش برخی از موارد حاد را به مراجع ذیصلاح خارج از شرکت یا سازمان نظارت کننده مربوط پیش بینی کرده باشد.  دراین شرایط ،  حسابدار حرفه ای باید حسب مورد اقدام کند.

    5 ـ16ـ حسابداران حرفه ای که دارای سمت کلیدی در سازمانها هستند باید از کفایت خط مشی ها و دستورالعملهای تدوین شـده درجهت حل و فصل تناقضات مربوط به رفتار حرفه ای اطمینان یابند.

    6 ـ16ـ تشکلهای حرفه ای باید اطمینان یابند اعضایی که با تناقضات مربوط به رفتار حرفه ای روبرو می شوند،  به نظرات مشورتی و رهنمودهای قابل اطمینـان دسترسی دارند.

  2. صلاحیت حرفه ای

    1 ـ17  مفهوم صلاحیت حرفه ای دربرگیرنده دو جنبه اساسی زیر است :

    الف ـ کسب صلاحیت حرفه ای-  کسب صلاحیت حرفه ای نیازمند برخورداری از تحصیلات عالی است که براساس ضوابط تشکلهای حرفه ای مربوط از طریق آموزشهای ویژه ،  کارآموزی ، گذراندن امتحانات   و کسب تجربیات حرفه ای تکمیل می شود.
    ب ـ حفظ صلاحیت حرفه ای-  حفظ صلاحیت حرفه ای مستلزم آگاهی مستمر از تغییر و تحولات حرفه (شامل نظرات جدید درباره اصول و ضوابط حسابداری و حسابرسی و قوانین و مقررات مربوط ) به ویژه بکارگیری برنامه ای است که دراثر اجرای آن اطمینان حاصل شود خدمات حرفه ای (بااستفاده از یک سیستم کنترل کیفی مناسب ) با کیفیت مطلوب و درانطباق بااصول و ضوابط حرفه ای ارائه می شود.

    2 ـ 17ـ حسابداران حرفه ای نباید به دارا بودن تخصصها یاتجربیاتی تظاهر کنند که فاقد آنند.

 

  1. رازداری

    1ـ 18ـ حسابـداران حـرفـه ای بـایـد اطلاعاتی را کـه درباره امور صاحبکـار یـا کارفـرمـا بدست می آورند محرمانه تلقی کنند.  این امر حتی پس از خاتمه ارتباط حسابدار حرفه ای با صاحبکار یا کارفرما نیز ادامه می یابد.

    2ـ 18ـ اطلاعات مربوط به صاحبکار یا کارفرما باید همواره محرمانه محسوب شود و حسابدار حرفه ای مجاز به افشای آن نیست ،  مگر آنکه مجوز صاحبکار یا کارفرما دریافت شود یا الزامات قانونی یا حرفه ای ، ارائه یا افشای آن اطلاعات را  ایجاب کند.

    3ـ 18ـ حسابداران حرفه ای باید اطمینان یابند کارکنان تحت نظر آنان و اشخاصی که از آنها مشاوره و یا خدمت دریافت می شود نیز،  اصل رازداری را رعایت می کنند.

    4ـ 18  اصل رازداری تنها به عدم افشای اطلاعات محدود نمی شود، بلکه حسابدار حرفه ای را ملزم می کند که از اطلاعات گردآوری شده به نحوی مناسب حفاظت کند،  اطلاعات مزبور را درجهت منافع خود یا اشخاص ثالث استفاده نکند و چنان نیز رفتار ننماید که گوئی از این گونه اطلاعات استفاده می کند.

     5 ـ18  به طور کلی مواردی که حسابداران حرفه ای مجاز به افشای اطلاعات می باشند به شرح زیر است :

    الف ـ زمانی که کارفرما یا صاحبکار مجوز افشای اطلاعات را صادر کند. دراین حالت ،  حسابداران حرفه ای باید منافع کلیه اشخاص ثالثی را نیز که ممکن است از این امر متأثر شود،  درنظر گیرند.
    ب ـ مواردی که قانون افشای اطلاعات خاصی را الزامی   می کند.
    پ ـ هنگامی که حسابدار حرفه ای موظف یا محق به افشای اطلاعات باشد ازجمله :

    1 ـ در رعایت الزامات اصول و ضوابط حرفه ای .
    2 ـ در جهت حفظ منافع حرفه ای خود  در دعاوی حقوقی .
    3 ـ در انجام بررسیهای کیفی توسط تشکل حرفه ای مربوط . 

  2. خدمات مالیاتی

     1 ـ19  حسابدار حرفه ای می تواند با ارائه خدمات مالیاتی در چارچوب قوانین و مقررات و رعایت درستکاری و بیطرفی ، صاحبکار یا کارفرمای خود را در بهترین موقعیت مالیاتی قـرار دهـد.  درچنین شـرایطـی تهیـه و نگهداری پشتوانه هایی معقول ، تصور هرگونه اقدام غیرمجاز به نفع صاحبکار یا کارفرما را منتفی می کند.

     2 ـ19  حسابدار حرفه ای نباید به گونه ای رفتار کند که صاحبکار یا کارفرما تصور نماید هیچ ایرادی به اظهارنامه مالیاتی تهیه شده و مشاوره های ارائه شده وارد نیست ،  بلکه باید اطمینان یابد که صاحبکار یا کارفرما از محدودیتهای مترتب براین گونه خدمات و اینکه نتایج حاصل الزاماً  با نظرات مقامات مالیاتی منطبق نمی باشد،  آگاه است .

     3 ـ19  حسابدار حرفه ای در مواردی که اظهارنامه مالیاتی یا خدمات مالیاتی دیگری توسط یا به کمک او تهیه و ارائه می شود باید به صاحبکار یا کارفرما یادآوری کند که مسئولیت اطلاعات ارائه شده اساساً با صاحبکار یا کارفرما است . حسابدار حرفه ای همچنین باید اطمینان یابد که اظهارنامه مالیاتی یا خدمات مالیاتی مزبور براساس اطلاعات دریافتی به گونه ای مناسب تهیه و ارائه شده است .

     4 ـ19  رهنمودها یا نظرات مالیاتی ارائه شده به صاحبکار و یا کارفرما که می تواند دارای آثار بااهمیت باشد باید به صورت مناسب در پرونده ها نگهداری شود.

     5 ـ19  حسابدار حرفه ای درصورتی که دلایلی مبنی بر وجود هریک از موارد زیر درباره اظهارنامه مالیاتی یا اطلاعات ارائه شده داشته باشد باید از پذیرش کار و یا ادامة ارائه خدمات خودداری کند:

    الف ـ اطلاعات ارائه شده نادرست یا گمراه کننده باشد.
    ب ـ اطلاعات ،  بدون دقت کافی تهیه شده باشد یا درباره صحت و سقم آن ، مدارک و مستنداتی دردست نباشد.
    پ ـ اطلاعات به نوعی حذف یا دستکاری شده باشد که بتواند باعث گمراهی مقامات مالیاتی شود.

     6 ـ19  حسابدار حرفه ای در تهیه اظهارنامه مالیاتی معمولاً براطلاعاتی که صاحبکار یا کارفرما دراختیـار او می گذارد اتکا می کند،  به شرط اینکه اطلاعات مذکور معقول به نظر برسد.

     7 ـ19  چنانچه حسابدار حرفه ای از عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی و یا از  وجود اشتباه یا عدم درج اطلاعات بااهمیت در یکی از اظهارنامه های مالیاتی مربوط به سنوات قبل (اعم ازاینکه خود در تهیه آن دخالت داشته یا نداشته باشد) آگاهی یابد موظف است :

    الف ـ اشتباه یا عدم درج اطلاعات را بلافاصله به صاحبکار یا کارفرما اطلاع دهد و توصیه کند اقدام لازم جهت اطلاع مقامات مالیاتی به عمل آید.  اطلاع موارد فوق توسط حسابدار حرفه ای به مراجع ذیربط ،  تنها درصورت وجود الزامات قانونی مجاز است . درغیراین صورت مسئولیتی متوجه حسابدار حرفه ای نیست .
    ب ـ اگر صاحبکار یا کارفرما اقدام لازم را به عمل نیاورد،  حسابدار حرفه ای باید ابتدا به صاحبکار یا کارفرما اطلاع دهد که انجام کار توسط وی درارتباط با آن اظهارنامه و سایر اطلاعات ارائه شده درباره مالیات مقدور نیست و سپس در مورد ادامه همکاری با صاحبکار یا کارفرما در سایر امور حرفه ای تصمیم گیری کند.

     8 ـ19  درصورتی که به حسابدار حرفه ای پیشنهاد مشاوره یا خدمات مالیاتی جدیدی ارائه شود قبل از قبول کار باید درصورت وجود مشاور قبلی ،  دلایل قطع ارتباط او را باکارفرما یا صاحبکار جویا شود.

  3. آگهی

    حسابداران حرفه ای درجهت شناساندن خود و کـار خود به جامعـه بـایـد به موارد زیر توجه کنند:

    الف - از ابزارها و روشهایی استفاده نکنند که باعث خدشه دار شدن شئون حرفه ای شود.
    ب ـ در مورد نوع خدماتی که می توانند ارائه کنند،  عناوین حرفه ای و سوابق تحصیلی و تجربی خود ادعاهای دور از واقعیت ننمایند.
    پ ـ نسبت به خدمات سایر حسابداران حرفه ای مطالب منفی بیان نکنند.

 

بخش   ب) احکام قابل اجرا در مورد حسابداران حرفه ای مستقل

  1. استقلال

    1ـ21  هنگامی که حسابـداران حرفـه ای مستقل مسئولیت انجـام کاری را به عهده می گیرند که مستلزم گزارشگری حرفه ای است باید فاقد هرگونه نفع و علاقه ای ، صرفنظر از آثار واقعی آن ،  باشند که ممکن است بر درستکاری ، بیطرفی و استقلال ایشان تأثیر گذارد یا به نظر رسد که تأثیر می گذارد.

    2ـ21  حسابداران حرفه ای   مستقل مورد نظر در بند 1-21  به اشخاص زیر محدود می شود:

    الف ـ اشخاص حقیقی یا مؤسسات انجام دهنده خدمات حرفه ای .
    ب ـ شرکا  یا مالکین مؤسسـه حرفه ای .
    پ ـ کلیه مدیران و کارکنان حرفه ای درگیر در انجام هرکاری که مستلزم گزارشگری حرفه ای است نسبت به همان کار.

    3ـ21ـ هرچند ارائه فهرست کاملی از مواردی که ناقض استقلال حسابداران حرفه ای مستقل می باشد میسر نیست ،  اما موارد مندرج در بندهای 4-21  تا 17-21 نمونه هایی است که استقلال واقعی یا ظاهری   حسابداران حرفه ای مستقل را خدشه دار می کند.

داشتن هرگونه رابطه مالی با صاحبکار

4ـ 21  داشتن روابط مالی با صاحبکار،  استقلال را تحت تأثیر قرار می دهد و ممکن است هر ناظرمعقولی چنین تصور کند که استقلال خدشه دار شده است . روابط مالی حسابداران حرفه ای مستقل (شامل بستگان ایشان به تشخیص تشکل حرفه ای مربوط ) می تواند به یکی از راههای زیر صورت پذیرد:

  1. داشتن منافع مالی مستقیم یا منافع مالی غیرمستقیم قابل ملاحظه در شرکت صاحبکار.
  2. دریافت تسهیلات مالی از صاحبکار یا هریک از اعضای هیأت مدیره ، مدیران ارشد یا سهامداران اصلی صاحبکار یا پرداخت تسهیلات مالی به آنان ، به استثنای تسهیلات مالی دریافتی در روال عادی از سیستم بانکی و سایر مؤسسات اعتباری .
  3. مشارکت با صاحبکار یا با هریک از اعضای هیأت مدیره ،  مدیران ارشد یا سهامداران اصلی آن .
  4. داشتن منافع مالی در یک واحد اقتصادی که دارای نفوذ قابل ملاحظه در شرکت صاحبکار یا تحت نفوذ قابل ملاحظه آن است .

داشتن هرگونه رابطه شغلی با صاحبکار

 5ـ21ـ چنانچه حسابدار حرفه ای مستقل طی دوره مورد رسیدگی یا سال قبل از آن ،
 عضو هیأت مدیره ،  مدیر اجرائی ، کارمند ارشد شرکت یا شریک یا در استخدام این افراد باشد،  چنین به نظر می رسد دارای منافعی است که می تواند به استقلال او هنگام گزارشگری حرفه ای در مورد آن شرکت ، خدشه وارد کند.

ارائه سایر خدمات به صاحبکاران حسابرسی

6ـ21ـ هنگامی که حسابدار حرفه ای مستقل ،  علاوه بر انجام حسابرسی یا عملیات دیگری که مستلزم گزارشگری حرفه ای است ،  خدمات دیگری را به صاحبکار ارائه می کند باید متوجه باشد نقش مدیریت واحد مورد رسیدگی را در تصمیم گیری یا اجرا  ایفا نکند.

7ـ 21  در شرایطی که حسابدار حرفه ای مستقل عهده دار ارائه خدمات حرفه ای مربوط به اصلاح حساب یا تهیه و نگهداری سوابق حسابداری صاحبکار است نباید حسابرسی آن دوره های مالی خاص   توسط او انجام شود.  لازم به ذکر است خدماتی که در روال عادی عملیات حسابرسی توسط حسابدار حرفه ای به صاحبکار ارائه می شود (از قبیل ارزیابی کنترلهای داخلی ،  ارائه نامه مدیریت و پیشنهادهای لازم درمورد رفع آن و ارائه هرگونه تعدیل پیشنهادی و مشاوره ای )  از مصادیق خدمات مذکور تلقی نمی شود.

8ـ21ـ حسابدار حرفه ای مستقل که عهده دار ارائه خدمات مشاوره ای یا طراحی سیستمهای اطلاعاتی به یک صاحبکار است درصورت پذیرش کار حسابرسی همان دوره مالی یا هرنوع کاری که مستلزم اظهارنظر حرفه ای است ،  باید ضمن رعایت دقیق اصول و ضوابط حسابرسی ،  آن گونه عمل کند که به صلاحیت حرفه ای و استقلال وی خدشه وارد نشود.

روابط شخصی و خانوادگی

9ـ21ـ روابط شخصی و خانوادگی می تواند استقلال را تحت تأثیر قرار دهد.  لذا حصول اطمینان از اینکه این گونه روابط در هرکار،  استقلال حسابدار حرفه ای را به مخاطره نمی اندازد از اهمیت خاصی برخوردار است .

10ـ21  تعیین دقیق حد مجاز روابط شخصی و خانوادگی بین حسابدار حرفه ای مستقل و صاحبکار (یا افرادی نظیر رئیس یا اعضای هیأت مدیره ، مدیرعامل و مدیران ارشد اجرایی و مالی که در سمتهای مدیریت صاحبکار مشغول بکارند) غیرممکن است . اما چنانچه حسابدار حرفه ای وجود این گونه روابط را تهدیدی برای حفظ استقلال واقعی یا ظاهری خود بداند باید عدم پذیرش خدمات را مورد بررسی جدی قرار دهد.  دامنه روابط مزبور بسیار گسترده است و روابط عادی شخصی   تا روابط سببی و نسبی حسابدار حرفه ای را دربر می گیرد.  ضوابط تکمیلی دراین باره توسط تشکل حرفه ای مربوط تدوین می شود.

حق الزحمـه

11ـ21  حسابدار حرفه ای باید توجه کند درصورتی که بخش عمده ای از درآمدهای سالانه وی   به طور مستمر از طریق یک صاحبکار یا گروهی از صاحبکاران مرتبط تأمین می شود،  چنین وضعیتی می تواند موجب بروز شک و ابهام نسبت به استقلال وی گردد.

حق الزحمـه مشروط

12ـ21  حسابدار حرفه ای باید از پذیرش و ارائه خدماتی خودداری کند که پرداخت حق الزحمه آن مشروط به حصول نتیجه ای خاص ،  درصدی از یک مبلغ خاص یا موارد مشابه باشد، مگرآنکه مبلغ حق الزحمه براساس قوانین و مقررات تعیین شود.

خرید کالا و پذیرش هدایا و پذیرایی

13ـ21  خرید کالا یا دریافت خدمات با شرایط ویژه ،  قبول پذیرایی بی مورد و دریافت هدایا به میزانی بیش از حد متعارف ،  تهدیدی جدی برای استقلال حسابداران حرفه ای مستقل است ؛  ازاین رو حسابداران حرفه ای و وابستگان ایشان باید ضمن پرهیز ازاین موارد،  در حدود متعارف نیز جانب احتیاط را رعایت کننـد.

مالکیت سرمایه

14ـ21  تمام سرمایه مؤسسه حرفه ای باید متعلق به حسابداران حرفه ای مستقل باشد، مگرآنکه قوانین و مقررات ،  اختصاص تمام یا بخشی از سرمایه را به دیگران مجاز بداند.

شرکای سابق

 15ـ21ـ چنانچه یک یا چند تن از شرکای سابق مؤسسـه حرفه ای به گونه ای صاحبکار مؤسسـه حرفه ای شوند، تعیین اینکه در این مورد، استقلال واقعی یا ظاهری حسابدار حرفه ای خدشه دار می شود یا خیر،  با قضاوت حسابدار حرفه ای مستقل است .

دعاوی حقوقی

16ـ21  چنانچه حسابدار حرفه ای مستقل و صاحبکار درگیر یک دعوای حقوقی باشند ممکن است استقلال و بیطرفی حسابدار حرفه ای تحت تأثیر قرار گیرد. دراین گونه موارد حسابدار حرفه ای باید متناسب با ماهیت دعوای حقوقی درباره پذیرش یا ادامه کار تصمیم گیری کند.

ارتباط طولانی کارکنان ارشد با یک صاحبکار

17ـ21  بکارگیری کارکنان ارشد درارتباط با یک صاحبکار برای سالهای متمادی ممکن است تهـدیـدی برای استقلال باشد.  درچنین شرایطی حسابدار حرفه ای مستقل باید اقداماتی را به منظور حصـول اطمینـان از حفظ استقلال و بیطرفی انجام دهد.

  1. صلاحیت حرفه ای

     حسابدار حرفه ای مستقل باید از پذیرش خدمات حرفه ای که فاقد صلاحیت لازم برای انجام آن است ،  خودداری کند.  درصورتی که حسابدار حرفه ای برای انجام بخشی از خدمات حرفه ای خود به خدمات کارشناسی نیاز داشته باشد می تواند ضمن قبول انجام کار، ازاین خدمات استفاده کند.

 

  1.  23 . حق الزحمـه

    1ـ23ـ حسابدار حرفه ای مستقل که انجام خدمات حرفه ای را می پذیرد باید این خدمات را با درستکاری و بیطرفی و براساس اصول و ضوابط فنی مربوط انجام دهد.  این امر مستلزم دستیابی به مهارت و معلوماتی است که ازطریق کارآموزی و تجربه بدست می آید.  به خاطر ارائه این گونه خدمات حرفه ای است که حسابدار حرفه ای مستقل محق به دریافت حق الزحمه خود است .

    2ـ23ـ حق الزحمه های حرفه ای باید با درنظرگرفتن موارد زیر،  متناسب با ارزش خدمات حرفه ای انجام شده برای صاحبکار باشد:

    الف ـ مهارت و دانشی که برای آن خدمات مورد نیاز است .
    ب ـ سطح آموزش و تجربة افرادی که برای انجام آن خدمات مورد نیاز است .
    پ ـ زمانی که برای انجام آن خدمات مورد نیاز است .
    ت ـ میزان مسئولیتی که انجام خدمات موردنظر ایجاد می کند.

    3ـ23ـ حق الزحمه حرفه ای معمولاً  براساس هرساعت یا هرروزکار برای هریک از کارکنان مسئول ارائه خدمات حرفه ای محاسبه می شود. این حق الزحمه با این فرض تعیین می شود که سازماندهی و هدایت ارائه خدمات به صاحبکاران توسط حسابدار حرفه ای مستقل ،  به خوبی برنامه ریزی ، کنترل و اداره می گردد.  درتعیین حق الزحمه باید عوامل مطروحه در بند 2-23  مدنظر قرار گیرد.

    4ـ23ـ صاحبکار باید از قطعی نبودن میزان حق الزحمه برآورد شده طبق مفاد بند3ـ23  آگاه باشد.  هنگامی که افزایش قابل ملاحظه حق الزحمه محتمل است حسابدار حرفه ای نباید چنین عنوان کند که درقبال حق الزحمه مشخص ، خدمات حرفه ای معینی را ارائه خواهد کرد.

    5ـ23ـ گاه در انجام خدمات حرفه ای برای صاحبکار،  ممکن است استفاده از حق الزحمه ازپیش تعیین شده لازم و یا به مصلحت باشد که درآن صورت ، حسابدار حرفه ای مستقل باید با درنظرگرفتن موارد مشروح در بندهای 2ـ23 و 3ـ23، حق الزحمه را برآورد کند.

    6ـ23ـ همان گونه که در بند 12ـ21  ذکر شده ،  حسابدار حرفه ای مستقل باید از پذیرش کارهایی خودداری کند که حق الزحمه آن مشروط به حصول نتیجه ای خاص است .

    7ـ23ـ معمولاً  علاوه بر حق الزحمه های حرفه ای ،  هزینه های مستقیم دیگری چون هزینه های ایاب و ذهاب و مسافرت که مستقیماً  قابل انتساب به خدمات حرفه ای انجام شده برای صاحبکار است ، به حساب صاحبکار منظور می شود.

    8ـ23ـ تنظیم قرارداد انجام خدمات حرفه ای پیش از شروع کار،  هم به نفع صاحبکار و هم به نفع حسابدار حرفه ای مستقل است ،  زیرا  از هرگونه برداشت نادرست درباره مبنای محاسبه حق الزحمه و ترتیب صورتحساب کردن آن جلوگیری می کند.

    9ـ23ـ پرداخت یا دریافت هرگونه وجه دیگری نظیر پرداخت کمیسیون برای گرفتن کار یا دریافت کمیسیون جهت ارجاع کار به دیگری توسط حسابدار حرفه ای مستقل مجاز نیست .

  2. فعالیتهای ناسازگار با حرفة حسابداری

     حسابدار حرفه ای مستقل باید از پذیرش و انجام فعالیتهایی خودداری کند که با ارائه خدمات حرفه ای ناسازگاری دارد و ممکن است به درستکاری ، بیطرفی ،  استقلال یا حسن شهرت حرفه ای او لطمه وارد کند.

  3. ارتباط با سایر حسابداران مستقل

    جایگزینی یک حسابدار حرفه ای مستقل

    1ـ25ـ هرچند انتخاب و تغییر مشاوران حرفه ای حق مسلم صاحبکاران است   اما وقتی از حسابدار حرفه ای مستقل خواسته می شود جایگزین حسابدار حرفه ای دیگری شود، وی باید درباره وجود هرگونه دلیل حرفه ای برای عدم پذیرش کار،  تحقیق و بررسی کند.  این امر بدون ارتباط با حسابدار حرفه ای قبلی انجام پذیر نیست .

    2ـ25ـ ارتباط با حسابدار حرفه ای قبلی ،  علاوه بر حفظ و تحکیم روابط حرفه ای و ایجاد هماهنگی بین حسابداران حرفه ای مستقل ،  موجب می شود حسابدار حرفه ای پیشنهادی بتواند در مورد پذیرش کار جدید،  به درستی تصمیم گیری کند.

    3ـ25ـ دامنه اطلاعاتی که توسط حسابدار حرفه ای قبلی در مورد صاحبکار به حسابدار حرفه ای پیشنهادی ارائه می شود به موافقت کتبی صاحبکار و یا قوانین و مقررات مربوط بستگی دارد.

    4ـ25ـ حسابدار حرفه ای پیشنهادی باید ضمن اهمیت قائل شدن برای اطلاعات دریافتی از حسابدار حرفه ای قبلی ،  جنبه محرمانه بودن آن را نیز کاملاً رعایت کند.

    5ـ25ـ اطلاعات ارائه شده توسط حسابدار حرفه ای قبلی ممکن است حاکی از این باشد که دلایل ظاهری بیان شده توسط صاحبکار درباره تعویض حسابدار حرفه ای قبلی ، باواقعیت منطبق نیست .  اطلاعات مزبور ممکن است حاکی از این باشد که پیشنهاد تغییر حسابدار حرفه ای مستقل به این دلیل صورت گرفته که حسابدار حرفه ای قبلی درمورد یا مواردی از اختلاف نظر عمده درباره اصول و ضوابط حرفه ای یا انجام دادن کار طبق ضوابط   حرفه ای با صاحبکار، برموضع خود پابرجا بوده و وظایف خود را به عنوان حسابدار حرفه ای مستقل به درستی انجام داده است . بنابراین ،  تماس بین طرفین کمک می کندتا:

    الف ـ حسابدار حرفه ای در پذیرش کاری که کلیه حقایق مربوط به آن روشن نیست ، هُشیار باشد.
    ب ـ حقوق مالکان اقلیت واحد تجاری که به طور کامل از دلایل تغییر حسابدار حرفه ای مطلع نیستند یا بعضاً  با این تغییر مخالفند،  حفظ شود.
    پ ـ از منافع حسابدار حرفه ای قبلی که وظیفه خود را آگاهانه به عنوان یک فرد حرفه ای مستقل انجام داده است ،  حمایت شود.

    6ـ25ـ حسابدار حرفه ای پیشنهادی ،  قبل از پذیرش کاری که مستلزم ارائه خدمات مستمر حرفه ای است   (مانند حسابرسی سالانه صورتهای مالی )  و آن کار تاکنون توسط حسابدار حرفه ای دیگری ،  انجام می شده است باید:

    الف ـ بررسی کند آیا صاحبکار ضمن آگاه کردن حسابدار حرفه ای قبلی از تغییر، اجازه تماس (ترجیحاً  بصورت کتبی )  در مورد اوضاع صاحبکار به طور کامل و آزاد با حسابدار حرفه ای پیشنهادی را داده است یا خیر.  درصورتی که صاحبکار چنین مجوزی را ارائه نکند حسابدار حرفه ای باید از پذیرش کار جدید خودداری کند؛ مگرآنکه در شرایطی خاص ؛  از سایر روشها به اطلاعات مورد نیاز برای پذیرش کار دسترسی یابد.
    ب ـ پس از دریافت مجوز صاحبکار،  از حسابدار حرفه ای قبلی (ترجیحاً به طور کتبی ) درخواست کند کلیه اطلاعات و دلایل حرفه ای لازم (شامل دلایل تغییر) را همراه با جزییات آن ،  برای تصمیم گیری در مورد پذیرش یا رد کار جدید دراختیار او قرار دهد.

    7ـ25ـ حسابدار حرفه ای قبلی ،  پس از دریافت درخواست حسابدار حرفه ای پیشنهادی باید:

    الف ـ ترجیحاً  بصورت کتبی اعلام کند آیا دلایل حرفه ای مبنی براین که حسابدار حرفه ای پیشنهادی نباید کار را بپذیرد،  وجود دارد یا خیر.
    ب ـ اگر دلایلی از


    مطالب مشابه :


    انگیزه‌های رازداری

    از مثال‌های بارز در این مورد می‌توان به رازداری در که رازداری در مطالبی را



    رازداری پزشکی یا سر حرفه ای

    در مورد رای و 1- مطالبی که بیمار قوانین پزشکی در مورد رازداری در کلیه کشورهای



    راهنمایی تحصیلی در رابطه با روشها مطالعه

    در مورد روشهای مناسب مطالعه مطالبی مطرح شد. اینک در در مورد زمان نیز اصل رازداری در امر



    اصل راز داری حرفه ای

    با دوست مورد رازداری مفهومـی باشد.چنانچه مطالبی میخواستید در فسمت



    بخش نکات اصول حسابرسی

    مطالبی در خصوص سوالات 11ـ تصمیم نهایی در مورد اینکه حسابرسان 52ـ رازداری جزء اصول



    از شر افکار جنسی خلاص شوید

    در مورد مشکل خود البته باید این دوست شما انسان رازداری در این کلینیک مطالبی در مورد



    بازرسي قبل از حمل( PSI) چيست ؟

    مطالبی در ارتباط با الف- حفظ رازداری : صادر کننده بايد بعضي اطلاعات در مورد اين شرايط را



    حرفه حسابرسی و کشف تقلب

    گرچه، چنین مقرراتی موجب کاهش رازداری در محیط را در مورد و مطالبی در خصوص



    مقاله حسابرسی

    احکام قابل اجرا در مورد کلیه ت ـ رازداری ـ حسابدار حرفه ای ت ـ بیان مطالبی حاکی از



    کار و وظایف مشاور

    مطالبی در خصوص مشاوره فکری ، تعهد ، رازداری ، نظم و پیشگیرانه مورد



    برچسب :