بررسی نگرش دانش آموزان شهرستان الشتر به درس جغرافیا

به نام خدا

بررسی نگرش دانش آموزآن مراکز

پیش دانشگاهی شهرستان الشتربه درس جغرافیا

تهیه کننده :مجتبی غلامی

موقعیت شهرستان الشتر

شهرستان الشتردر 53 كيلومتری شمال خرم آباد و در قسمت باختر بروجرد واقع شده است. مركز شهرستان سلسله، شهر كوهستانی الشتر است.شهرستان سلسله از شمال به شهرستان دلفان و استان همدان، از شرق به شهرستان بروجرد و از جنوب شرقی به شهرستان خرم آباد محدود است. مركز اين شهرستان از نظر جغرافيايی‌در 48 درجه و 15 دقيقه درازای خاوری و 33 درجه و 51 دقيقه‌پهنای شمالی قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دريا حدود 1600 متر است. دمای هوای اين شهرستان در تابستان‌ها گاه به 39 درجه بالای صفر و در زمستان ها به‌7 درجه زير صفر می‌رسد. ميزان بارندگی سالانه نيز حدود 450 ميلی متر است. از اين شهرستان تا خرم‌آباد حدود 53 كيلومتر فاصله است. اقتصاد الشتر، اقتصادی است که بر پايه كشاورزی استوار است و آب آن از رودها و چشمه ها تامين می شود.. گورستان قديمي سلطان مشرق، تپه گريران، دره تخت شاه (كهمان)، پل كاكارضا و دژ شينه از جمله مهم‌ترين مكان‌هاي ديدني و تاريخي شهرستان سلسله به شمار مي روند.

چکیده

جغرافیا در اغلب کشورهای جهان،بخشی از کل محتوای دوران آموزشی به شمار می رود.این علم،به پیوستگی و ارتباط متقابل انسان و پدیده های طبیعی اشاره دارد و به افراد کمک می کند ، این بعد نظام مند از زندگی انسان را کشف کنند.پژوهش حاضر ،به روش تحلیلی و با هدف آشنایی با نگرش ها و دیدگاههای دانش آموزان دوره پیش دانشگاهی شهرستان الشتر در درس جغرافیای پیش دانشگاهی انجام شده است.جامع آماری مورد نظر200 نفر دانش آموزان دختر و پسر بودند که در سالتحصیلی 91-90در دوره های روزانه تحصیل می کردند. حجم نمونه شامل 60 نفر یعنی 30 درصد جامعه آماری بود که به طور تصادفی و به نسبت مساوی از هر دو جنس انتخاب شدند.روش آماری مورد استفاده نیز روش درصد فراوانی بوده است.

واژه های کلیدی:نگرش دانش آموزان،آموزش جغرافیا،دوره ی پیش دانشگاهی،

شهرستان الشتر

1-مقدمه

استمرار و بقای هر جامعه مستلزم آن است که مجموعه ی باورها ارزش ها، رفتارها،گرایش ها ، دانش ها و مهارتهای موجود در آن، به نسلهای جدید منتقل شود و البته وسیله ی این انتقال ، آموزش و پرورش است.آموزش ، صرف نظر از اینکه کدام جنبه ی توسعه مد نظر است، ریشه ی همه ی توسعه هاست و موجب ارتقای مهارتهای انسانی و تشکیل سرمایه های انسانی می شود. جغرافیا در بیشتر کشورهای جهان،به اشکال گوناگون، بخشی از محتوای دوران آموزشی را، از دبستان تا دانشگاه در بر می گیرد. علم جغرافیا فراگیران را از چگونگی و پیچیدگی رویدادها و اوضاع و احوال محیطی دور و نزدیک مطلع می سازد و رابطه ی متقابل پدیده های طبیعی و انسانی را به تصویر می کشد.با توجه به جایگاه علم جغرافیا ،به عنوان دانشی میان رشته ای در ابعاد محلی و ملی نقش مهم ان در زندگی بشر می توان گفت ، نگرش مثبت فراگیران به این علم ،در اعتلای آن مفید و موثر است. از این رو، برنامه ریزی در مسائل مربوط به نظام اموزشی ، بدون توجه به نگرش و دیدگاه های فراگیران نسبت به درس ها، چندان موفق نخواهد بود.

2-بیان مسئله و ضرورت پژوهش:

آموزش و پرورش، به عنوان یک نظام ، دارای اجزا و عناصر متفاوتی است؛ازجمله: کتاب ، معلم و دانش آموز. هریک از این عناصر در نظام آموزشی جایگاه ویژه ای دارند و برای رسیدن به اهداف اصلی، نظام را یاری می کنند. از جمله اجزای اساسی و مهم این نظام ، دانش آموز و نگرش و علاقه ی اوست. درس جغرافیا نقش مهمی در تعلیم این افراد دارد و برنامه ریزان باید برنامه های خود را متناسب با نیازهای ویژه ی آنان طرحی کنند؛ با توجه به این که این نیازها متناسب با تحول و توسعه در جامعه پیشرفت می کنند. بد از پیروزی انقلاب اسلامی، تحولات اساسی در زمینه ی کاربرد و ضرورت فراگیری دانش جغرافیا، به ویژه در مراکز آموزش عالی، صورت پذیرفته است، به طوری که دانش جویان در سطوح متفاوت کارشناسی تا دکتری تخصصی، به فراگیری درباره ی این علم می پردازند. ار ان جا که آگاهی از نظرات فراگیران درباره ی علم جغرافیا ، باعث طراحی برنامه های منسجم می شود و به علاوه، از طریق این آگاهی می توان دید واقع بینانه ی داوطلبان را نسبت به انتخاب رشته ی جغرافیا و ادامه ی تحصیل در آن تقویت کرد، پژوهش حاضر، در پی کشف نگرش دانش آموزان به درس جغرافیا در مراکز پیش دانشگاهی شهرستان الشتر است.

-علاوه بر سوال اصلی، سوالات دیگری نیز به شرح زیر مطرح بوده اند:

1-نگرش دانش آموزان مراکز پیش دانشگاهی شهرستان الشتر به اثرات و نتایج آموزش جغرافیا چه

گونه بوده است؟

2- ارزیابی این دانش آموزان از درس جغرافیا و جایگاه آن چیست؟

3-اهداف کلی:

1-تعیین نوع نگرش دانش آموزان به آموزش جغرافیا؛

2-بالا بردن کیفیت آموزش جغرافیا؛

3-ارائه ی پیشنهاد بر اساس یافته های پژوهشی، برای کاربرد این نتایج در پژوهش های بعدی.

4-فرضیه های پژوهش:

1-در مراکز پیش دانشگاهی شهرستان الشتر، تعداد دانش آموزان علاقه مند به درس جغرافیا بیشتر از دانش آموزان بی علاقه است.

2-رفتار و ویزگیهای معلم جغرافیا ، در علاقه مندی دانش آموزان به درس جغرافیا بسیار موثر است.

3-استفاده از وسایل کمک اموزشی،نظیر نقشه، کره ی جغرافیایی نرم افزارهای آموزشی جغرافیا و نیز بازدیدهای میدانی –علمی دانش اموزان، در علاقه مند کردن انان به درس جغرافیا تاثیر بسیار دارد.

4-میزان سادگی و جذابیت مطالب درسی جغرافیا، در دوره ی متوسطه و پیش دانشگاهی برای دانش آموزان زیاد است.

5-جامعه ی آماری[1] و حجم نمونه:

جامعه ی آماری در پژوهش حاضر ،کل دانش آموزان دختر و پسر شهرستان الشتر مراکز پیش دانشگاهی بودند.بر اساس امارهای اداره ی آموزش و پرورش شهرستان الشتر، در سال91-90تعداد دانش اموزان مورد نظر 200 نفر بودند که 15 درصد آن ها را دانش آموزان پسر و 15 درصددیگر را دانش آموزان دختر تشکیل می دادند.لازم به ذکر است که در میان دهستان های شهرستان الشتر تنها فیروزآباد یک مرکز پیش دانشگاهی دخترانه دارد. و مرکزپیش دانشگاهی به علت کمی دانش آموز تعطیل شده است 92 درصد دانش آموزان دهستانی، در مراکز پیش دانشگاهی شهر به تحصیل مشغول بودند. در واقع، اکثر این دانش آموزان در مراکز شهری الشتر تحصیل می کردند.برای انتخاب نمونه ها و تکمیل پرسشنامه ، از روش نمونه گیری تصادفی با طبقه بندی پرسش نامه های دانش آموزان استفاده شد 30درصد از جامعه ی آماری(200نفر) به عنوان حجم نمونه یا گروه آزمودنی، انتخاب شدند.

6-پیشینه ی پژوهش:

بهره گیری از دیدگاه های دانش آموزان برای ارزیابی فعالیت های آموزشی و سنجش علاقه ی ان ها به مواد درسی ، روش معمول و شناخته شده ای است. پژوهش در زمینه ی آموزش جغرافیا نیز سابقه ای دیرینه دارد و در ایران اسلامی، مجله ی«رشد اموزش جغرافیا» ،جایگاه ویژ و مهمی را به خود اختصاص داده است.

درهین زمینه مقالاتی به صورت تالیف وترجمه به چاپ رسیده اند ازجمله:

دکترمحمدحسن گنجی(شماره1371،4) دکتر حسین شکوئی(شماره4ص 10-8) وعبدالرضا فرجی(شماره2،1364)، به آموزش جغرافیا درکشورهای انگلستان،ژاپن وآلمان توجه داشته اند.

دکتر بهلول علیجانی(شماره5،1365،ص9-4)،ودکتردره میر حیدر(شماره1364،4)، مقالاتی درمورد آموزش وبرنامه ریزی درجغرافیا درمدرسه های ایران ارائه داده اند.

دکترسیاوش شایان ونیز دکتر مهدی چوبینه مقالات متعددی درمورد آموزش جغرافیا درکشورهایی اروپایی ودوره های تحصیلی آموزشی ترجمه وتنظیم کرده اند.

دکتر مجید زاهدی(شماره های 1375،40،41) مقاله ای تحت عنوان آموزش جغرافیا درمدرسه های استان آذربایجان شرقی دردوقسمت شامل بخش نخست« اظهارات معلمان جغرافیا» وبخش دوم:« اظهارات دانش آموزان» که درآن، اظهارات ودیدگاههای معلمان ودانش آموزان رادرباره ی علاقه به درس جغرافیا بررسی کرده است

علاوه براین مقالات، سخن رانی ها ومقالاتی نیز درسمینارها ارائه شده اند که مهمترین ومشخص ترین آنها «اولین سمیناربررسی مسائل آموزش جغرافیا درایران بود». این سمینار دردانشگاه تربیت معلم تهران دراردیبهشت ماه سال1372برگزارشد.

7-اهمیت علم جغرافیا و آموزش آن:

جغرافیا در برنامه ی درسی ، نقش ممتاز و موثری دارد و عاملی اساسی برای آماده کردن جوانان برای زندگی در قرن بیست و یکم به شمار می رود(بیانیه ی انجمن جغرافیایی انگلستان1999).جغرافیا اهمیت خود را در سطوح ملی و جهانی نشان داده است.بحران ها و مسائل قرن بیست و یکم، بدون همکاری متخصصان رشته های گوناگون حل شدنی نیست و در این میان، تنها علم جامع و مناسب برای حل مسائل، علم جغرافیاست.

جغرافیا طریقه بهتر زیستن را به انسان می آموزد و در روشن کردن افکار جامعه ارتباط صحیح انسان با محیط اطرافش نقش مهمی دارد. وظیفه ی مسئولان آموزش و پرورش این است که در تمام برنامه های آموزشی ، از دوره ی ابتدایی تا دانشگاه ، این درس را بگنجانند.این امر سبب می شود،بیشتر فراگیران به علل نابرابری حاکم در محیط جغرافیائی بیندیشند و در برابر حفظ مجیط زیست احساس مسئولیت کنند و در راه توسعه یپایدار کشور بکوشند.جغرافی دانان در زمینه ی مدیریت و توزیع منابع و تصویر کلی از مسائلی چون : آلودگی محیط زیست،جمعیت،شهرنشینی،حمل و نقل،نابرابری ها و تعاملات میان امور تلاش می کنند

آن ها به جغرافیا نگرش سیستمی دارند این نگرش ، چارچوب روش شناختی مناسبی برای بررسی ساز و کار یک سیستم مهیا می کند و به جغرافی دانان کمک می کند، فرم تازه ای از جامعیت جغرافیایی بنا کنند (مقیمی،1381،ص20).

در واقع ، هدف اساسی از آموزش نوین جغرافیا، تربیت شهروندانی است که بتوانند در آینده با رفع مشکلات، به نحو شایسته ای ، جانشین نسا کنونی شوند. توجه به سرفصل ها و عناوین دروس جغرافیا، حاکی از این مطلب است که برنامه ریزان درسی با تغییر رویکرد از روش های پژوهشی و یادگیری سنتی، به موضوعات روز و مشکلات محیط پیرامون، فراگیران را برای هدف فوق آماده می سازد(چوبینه،1378،ص12).

8-محدوده ی مورد مطالعه:

محدوده ی مورد مطالعه شهرستان الشتر بود که بر اساس آمار سال1375 از دو بخش[2] ،6 دهستان،2 نقطه شهری 268 نقطه ی روستایی تشکیل شده است بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال1375 شهرستان الشتر 74350نفر جمعیت دارد که نزدیک به 75% آنها در نقاط شهری و 25% در نقاط روستایی زندگی می کنند(آمارنامه ی شهرستان الشتر1375)مقطع زمانی مورد مطالعه در طرح ، سال تحصیلی 91-90)بود.بخش عمده ای از اطلاعات نیز از طریق مطالعات میدانی(تکمیل پرسشنامه)به دست آمد.

9-روش پژوهش و مراحل آن

به منظور بررسی نگرش دانش اموزان از روش تحلیلی[3] استفاده شد.در این روش،هدف،توصیف عینی ، واقعی و منظم خصوصیات موضوع مورد نظر بود و مراحل زیر دنبال شد:

10-جمع آوری داده ها

پس از انجام مطالعات مقدماتی از طریق مطالعات اسنادی و آرشیوی، برای بررسی نگرش دانش آموزان از پرسش نامه ای بسته پاسخ استفاده شد که نمونه ی آن در پیوست مقاله آمده است این پرسشنامه حاوی 14 سوال یک متغیره ، در ارتباط با فرضیه های پژوهش است .برای هر سوال ، پنج پاسخ؛ بسیار زیاد، زیاد،متوسط،کم و بسیار کم در نظر گرفته شد. البته برای رفع مشکلات پرسش نامه دانش آموزان یک کلاس پیش آزمون 2 به عمل آمد .

11-سازمان دهی داده ها:

بعد از جمع آوری داده های مورد نیاز بویژه تکمیل پرسش نامه در مراکز پیش دانشگاهی شهرستان الشتر استخراج و طبقه بندی داده های مربوط به پرسشنامه ها صورت گرفت.

12-مشکلات و تنگناهای پژوهش:

1-حساسیت برخی از مدیران مدرسه هاو دانش آموزان نسبت به انجام پژوهش و انتخابشان در حجم نمونه.

2- گستردگی میدانی عملیاتی پژوهش و کندی پیشرفت مطالعات میدانی،به ویژه تکمیل پرسشنامه ها ، به دلیل دوری و پراکندگی نمونه های منتخب در سطح شهرستان.

3-ارائه نشدن درس جغرافیا به طورهم زمان در یک نیمسال برای تمامی دانش آموزان.

4-مشکل هماهنگی مدیران مدرسه ها و دریافت پرسشنامه های تکمیل شده .

نهایتا" ،با توجیه مدیران و دانش آموزان نسبت به اهداف پژوهش و صرف وقت بیشتر و مراجعه به مراکز پیش دانشگاهی در دو نوبت (پایان هر نیم سال)،تا حدود زیادی این محدودیت ها برطرف شدند.

تنگناها و مشکلات آموزش جغرافیا:

در راه آموزش جغرافیا مشکلاتی نیز به چشم می خورند که پاره ای از آن ها عبارتند از:

1-کمبود امکانات سمعی – بصری ، به خصوص نقشه، رایانه و سی دی های مناسب. مهم تر از آن، استفاده ی بهینه نکردن از این امکانات است. برای مثال ، با وجود تاکید کتاب جدیدپیش دانشگاهی بر استفاده از رایانه، اینترنت و سی دی های آموزشی، متاسفانه بعلت ناهماهنگی در تامین امکانات و اجرای نامتناسب روش تدریس و ارزش یابی ، این کتابها به متونی غیر اجرایی، حفظی و کسل کننده و پوچ مبدل شده اند.

2-کمبود فضای آموزشی مناسب .

3-آشنایی کم معلمان با رویکرد های جدید و شیوهخ های نوین تدریس.

4-کم تجربه بودن دانش آموزان در کارهای گروهی وبی نظمی های ناشی ازآن.

5-وجود مدیریت سنتی پای بند به رویکرد سنتی در مدرسه ها و توجیه نبودن کادر اداری در مورد رویکرد های جدید.

6-نامتناسب بودن زمان با حجم کتاب ها

7-توجیه نبودن والدیندر این زمینه و اعتراضات آن ها که از جمله عوامل و موانع اجرای تدریس فعال است.

8-دست رسی نداشتن اغلب دانش آموزان شهرستانی به ابزار و لوازم کمک آموزشی، به طوری که فقدان یا کمبود این امکانات موجب کاهش علاقه ی آنان به درس جغرافیا ش همان طور که در مقدمه ذکر شد، چنانچه تحقیقات پایه ی علمی و منظم داشته باشند، می توانند در برنامه ریزی های درسی، مدیران و مسئولان آموزشی نظام آموزشی را یاری دهند. با توجه به پژوهش حاضر می توان گفت:

13-یافته های پژوهش:

1- در پاسخ به اعلام میزان علاقه مندی به درس جغرافیا، 34 درصد پاسخ متوسط،37 درصد باسخ زیاد،16 درصدپاسخ خیلی زیاد،11درصدپاسخ کم و 4 درصد پاسخ بسیار کم داده بودند.

2-در مورد میزان خشنودی از فرا رسیدن ساعت درس جغرافیا،35 درصد پاسخ زیاد،14 درصد پاسخ بسیار زیاد، جمعا" 16 درصد پاسخ کم، و 28 درصد پاسخ متوسط را علامت زده بودند.

3-در پاسخ به اهمیت جغرافیا در زندگی آینده، 27درصد اهمیت آن را زیاد، 18 درصد بسیار زیاد،39 درصد متوسط،12درصد کم و 5 درصد بسیار کم اعلام کرده بودند.

4-در پاسخ به سوال مربوط به میزان سادگی و قابل فهم بودن مطالب کتابهای درسی جغرافیا:41درصد پاسخ زیاد،23درصد بسیار زیاد،23درصد متوسط، 2 درصد کم و 2 درصد بسیار کم را علامت زده بودند.

5-در پاسخ به میزان علاقه مندی خود به مشارکت در بحث های درس جغرافیا،23درصد زیاد،30درصد بسیار زیاد،12 درصد بسیار کم،16 درصد کم،و19 درصد متوسط اعلام کرده بودند.

6-در ارتباط با میزان علاقه به شنیدن و خواندن خبرهای جغرافیایی در رسانه ها،16 درصد علاقه ی خود را بسیار زیاد،25 درصد زیاد،30درصد متوسط، 25درصد کم،و 6 درصد بسیارکم اعلام کرده بودند.

7-در پاسخ به سوال مربوط به نقش اطلاعات دبیر جغرافیا در علاقه مندی دانش آموزان به این درس :53درصد پاسخ بسیار زیاد،32 درصد زیاد،9 درصد متوسط،4درصد کم و 4 درصد بسیار کم را علامت زده بودند.

8-در مورد تاثیر و جذابیت بازدیدهای علمی و جغرافیایی در افزایش میزان علاقه مندی دانش آموزان به این درس:58درصد پاسخ بسیار زیاد،28 درصد زیاد،9 درصد متوسط، 2 درصد کم، 4 درصد بسیار کم داده بودند.

9-درمورد تاثیر حسن برخوردو خوش اخلاقی دبیران جغرافیا در افزایش میزان علاقه مندی دانش آموزان به این درس :65درصد بسیار زیاد و 32 درصد زیاد، 2 درصد متوسط، 2درصد بسیار کم و 0 درصد کم را علامت زده بودند.

10-درمورد میزان جذابیت مطالب کتب درسی جغرافیا: 27 درصد میزان جذابیت را متوسط،41درصد زیاد،27 درصد متوسط،41درصد زیاد، 27 درصد متوسط،14 درصد کمو 4 درصد بسیار کم اعلام کرده بودند.

11-در جواب پیش بینی موفقیت حجم نمونه در پاسخ گویی به سوالات جغرافیای کنکور سال آینده : 23درصد این میزان را زیاد، 60درصد متوسط، 11درصد خیلی زیاد،5 درصد کم و 2 درصد بسیار کم پیش بینی کرده بودند.

12-در مورد میزان علاقه مندی حجم نمونه به ادامه ی تحصیل در رشته ی جغرافیا که می تواند حاکی از علاقه ی گروه آزمودنی به این درس باشد، اکثریت (28 درصد) با کسانی بود که این علاقه مندی را متوسط دانسته بودند و 23 درصد آن را زیاد، 19 درصد کم، 14 درصد بسیار کم، 18 درصد خیلی زیاد اعلام کرده بودند.

13-در پاسخ به سوال مربوط به نقش استفاده از وسایل کمک آموزشی در ایجاد رغبت در دانش آموزان به درس جغرافیا ،46 درصد پاسخ بسیار زیاد،،41درصد زیاد، 7درصد متوسط،5 درصد کم و 2 درصد بسیار کم داده بودند.

14-در مورد تاثیر راهنمائی و تشویق دبیران جغرافیا در میزان انجام فعالیتهای خارج از کلاس دانش آموزان، مانند تهیه ی مقاله ، روزنامه ی دیواری و ساخت مدل در زمینه ی جغرافیا ،25 درصد حجم نمونه ، پاسخ زیاد ،50درصد پاسخ بسیار زیاد ،11 درصد پاسخ متوسط ،11درصد پاسخ کم و 7 درصد بسیار کم را علامت زده بودند.

15-مرور فرضیه های پژوهش با توجه به نتایج پژوهش:

1-فرضیه های اول،دوم و سوم پژوهش اثبات شدند.

2-فرضیه های چهارم از دو بخش تشکیل شده است ،بخش اول ، بخش سادگی مطالب کتابهای درسی جغرافیا و بخش دوم، جذابیت زیاد این مطالب در کتاب های جغرافیایی دوره ی متوسط که هر دو تایید و اثبات شدند.

نتایج پژوهش: 17-

1-دانش آموزان به درس جغرافیا ، بیش از حد متوسط علاقه دارند وعلاقه مند به دنیال کردن خبرهای جغرافیایی هستند.

2-کلاس درس جغرافیا از جمله کلاسهایی است که بیش از نیمی از دانش آموزان با خشنودی زیاد و متوسط به آن وارد می شوند و حس مشارکت جویی آنان در این درس بسیار زیاد است. تعداد کسانی که با اکراه و ناخشنودی به کلاس می آیند و در بحث های کلاس بی تفاوت هستند، بسیار کم است.

3- دانش آموزان ،عامل خوش خلقی و حسن برخورد دبیران جغرافیا را در علاقه مند شدن خود به درس جغرافیا،بسیار موثر می دانند و عقیده دارند که دبیران با افزایش اطلاعات علمی خود می توانند،برمیزان علاقه مندی دانش آموزان به این درس بیفزایند.

4-نیمی از دانش آموزان ،درس جغرافیارا برای زندگی آینده ی خویش ، مهم و مفید می دانند.نیمی از آنها نیز به ادامه ی تحصیل در رشته ی جغرافیا ابراز تمایل می کنند.

5- بازدیدهای علمی و استفاده از وسایل کمک آموزشی ،نقش به سزایی در ایجاد رغبت به درس جغرافیا در دانش آموزان دارد.آنها برای انجام فعالیت های خارج از کلاس،در زمینه ی درس جغرافیا، مانند تهیه ی روزنامه ی دیواری و مقاله نویسی ، خواهان راهنمایی وهمکاری دبیران جغرافیا هستند.

6-از نظر نیمی از دانش آموزان ، مطالب کتابهای درسی جغرافیا سخت و مشکل نیستند . این تعداد در مورد پاسخگویی به سوالات کنکور سال آینده در این درس، خوش بین هستند.هم چنین، میزان جذابیت مطالب کتابهای درسی جغرافیا را زیاد می دانند؛ هر چند می گویند تا حد ایده آل فاصله دارد.

ده است.

18- پیشنهادات وراه حل ها:

نتایج پژو هش حاضر نشان می دهدکه نگرش دانش آموزان به درس جغرافیا مثبت است و به این درس علاقه مند هستند این امر برای دبیران جغرافیا و دانشجویان رشته ی جغرافیا از اهمیت فوق االعاده ای برخوردار است زیرا عامل انگیزه در یادگیری بسیار اهمیت دارد.یکی از معضلات دبیران در برخی از درسها کمبود یا نبود رغبت و علاقه در دانش آموزان است.

1-کوشش برای فرهنگ سازی اگر بپذیریم که هر تحولی نیازمند فرهنگ سازی است باید از طریق رسانه های گوناگون در سطح جامعه اطلاع رسانی کافی صورت گیرد تا عموم مردم از طریق کارکرد عناصر آموزشی آگاه شوند. در این میان،دانش اموزان نقش جست و جوگری و معلمان نقش هدایت گری دارند.

2-برگزاری دوره های آموزش ضمن خدمت برای معلمان و مدیران و اموزش روشهای جدید تدریس به معلمان.

3-تامین امکانات مناسب و از آن مهمتر ایجاد فرهنگ استفاده ی درست از ابزار و وسایل کمک آموزشی و مهمتر از آنها، توجیه مدیرانی که رابطه ی کمی با این مفهوم دارند درخصوص اینکه امروزه رایانه و سی دی های اموزشی از لوازم اساسی مدرسه محسوب می شود.پیشنهاد می شود،مولفان ،برای هریک از کتابهای جغرافیا،یک بسته ی نرم افزار حاوی انواع نقشه ها، عکس ها و فیلم های مناسب برای تدریس سرفصل ها تهیه کنند و برای مدرسه ها ارسال دارند یا حداقل به بازار عرضه کنند.

4- برگزاری جشنواره های تدریس که موجب نهادینه شدن هرچه بیشتر روشهای تدریس نو می شود.

5- ایجاد اتاق جغرافیا.معلم جغرافیا می توان به سلیقه ی خود این اتاق را منظم کند و انواع نقشه ها، الگوها و سی دی اموزشی جغرافیا و وسایلی مانند آنها را در ان قرار دهد.

-پیوست1، نمونه ی پرسش نامه ی پژوهش

طرح رغبت سنجی دانش آموزان رشته علوم انسانی مراکز پیش دانشگاهی شهرستان الشتر نسبت به درس جغرافیا

دانش آموزان عزیز! پرسشنامه ای که در اختیار شماست ، به پژوهش در زمینه ی شناسایی میزان رغبت و علاقه شما به درس جغرافیا مربوط است و هیچ تاثیری در نمره ی کلاسی شما نخواهد داشت بنابراین برای استفاده ی هرچه بیشتر از نگرش ها و رغبت های شما در برنامه ریزی های آینده ی درس ها خواهشمند است در کمال آرامش و دقت نظر و با صداقت به سوالات پاسخ دهید.

دانش آموزان مرکز پیش دانشگاهی پسرانه دخترانه

دوره ی تحصیلی: روزانه شبانه و بزرگسالان

سوالات:

1-میزان علاقه ی شما به درس جغرافیا تا چه حدی است؟