آشنایی با شتر مرغ و پرورش آن در سبزوار

آشنایی با شتر مرغ و پرورش آن در سبزوار

شترمرغ اگرچه بومی آفریقا و مناطق گرمسیری و خشک است اما با آب و هوای ایران سازگار بوده ونسلش روبه افزایش گذاشته است.

امروزه پرورش این پرنده دریچه‌ای جدید به روی بهره‌برداران بخش کشاورزی گشوده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در کنار ایجاد اشتغال، صادرات و ارزآوری، هزینه‌های مناسب پرورش، تنوع محصولات و همچنین خواص درمانی و دارویی فرآورده‌های شترمرغ، ازمهم‌ترین دلایل رونق صنعت پرورش این پرنده در کشور است.

صادارت جوجه شترمرغ‌ در سال‌های گذشته به کشور قزاقستانانجام می گرفته که به تازگی کشور عراق هم به جمع مشتریان جوجهشترمرغ‌های ایران اضافه شده است.

سودآوری و هزینه‌های منطقی در پروسه پرورش از یک سو و تنوع محصولات شترمرغ یکی دیگر ازدلایل رونق‌ این صنعت در کشور ماست.

پرورش سنتی شترمرغ در روستا های سبزوار

ارزش شترمرغ فقط در گوشت و تخم آن خلاصه نمی‌شود، این پرندهبزرگ هیچ دورریزی نداشته و از پر، پوکه تخم، پوست، چربی و روغن آن در صنایع دستی،کیف و کفش و پزشکی هم استفاده می شود.

از هر شترمرغ باتوجه به تغذیه و جثه آن حدود ۳۵ تا ۴۵ کیلوگرمگوشت، یک متر و ۲۰ سانتیمتر پوست خام، ۳۰ عدد شاه پر، حدود ۲ کیلو پر معمولی، ۴ تا ۶ کیلو چربی و حدود ۷۰ تا ۸۰ تخم در یک دوره پرورش- که حدود یکسال است- به دستمی‌آید.

قیمت هرکیلو گوشت شترمرغ در بازار حدود ۳۰ هزار تومان، هر متر پوستشترمرغ براساس درجه بندی آن بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان، هر عدد شاه پر ۵ هزار تومان،هر کیلو پر معمولی ۳۰ هزار تومان، هر کیلو چربی خام و یا فرآوری شده شترمرغ بین ۴۰ تا ۱۲۰ هزار تومان، هر تخم ۱۵ هزار تومان و هر پوکه خالی تخم آن نیز ۵ هزار توماناست.

بیشتر شترمرغ‌ها از سال سومتولید، توجیه اقتصادی دارند و هر شترمرغبرای پرورش دهندگانی که استانداردهای پرورش را رعایت کنند، بطور میانگین یک میلیونو ۵۰۰ هزار تومان درآمدزایی دارد.

گوشت شترمرغ جزو گوشت‌های قرمز و تولید مثل آن هم بسیاررضایت‌بخش است زیرا بهترین نژاد گاو، هر سال یک گوساله به دنیا می‌آورد درحالی که هر شترمرغ مولد، با توجه به شرایط آب و هوایی سالانه بین ۷۰ تا ۸۰ تخم می‌گذارد که بطور میانگین نیمی از آنها به جوجه تبدیل می‌شود.

اینپرنده نسبت به بسیاری از بیماری‌ها و شرایط سخت آب و هوایی مقاوم بوده و تاکنون بیماریمشترکی بین انسان و شترمرغ گزارش نشده، از طرفی این پرندگان شرایط دمایی ۲۰ درجهزیر صفر تا ۵۰ درجه بالای صفر را تحمل کرده و قادرند چند روز بدون آب و غذا زندهبمانند.

پرورش این پرندهبرخلاف سایر ماکیان نیازی به تأسیسات و تجهیزات گران قیمت سرمایشی و گرمایشی ندارد،بطوری که در یک هکتار زمین یونجه کاری شده و در فضای سر باز با یک سایبان، می‌توان۳۰۰ قطعه شترمرغ نگهداری کرد، بدون اینکه به تغذیه دستی نیاز داشته باشند.

مقدار غذای هر شترمرغ در دوره رشد، روزانه بطور میانگین یک و نیم کیلودانه می باشد که ارزش ریالی هر کیلو غذای شترمرغ در بازار حدود هزار و ۵۰۰ توماناست که براین اساس پرورش دهندگان باید در هر دوره پرورش، حدود ۸۰۰ هزار تومان برایغذای این پرنده هزینه کنند.

اما خواص درمانی و دارویی فرآورده‌های شترمرغ، یکی دیگر از دلایل رونق صنعتپرورش این پرنده است. گوشت این پرندهبه علت داشتن پروتئین، آهن و اسیدهای چرب امگا ۳ فراوان، به درمان کم خونی و فقرآهن کمک می‌کند.

از آنجا که مقدار کالری، سدیم، کلسترول و چربی موجود در گوشت شترمرغحدود ۵ درصد کمتر از گوشت‌های قرمز دیگر بوده و از طرفی اسیدهای آمینه فراوان دارد،مصرف آن برای سالمندان، بیماران قلبی- عروقی و کسانی که بیماری‌های مزمن از جملهچربی، فشارخون و قند بالا دارند، بسیار مفید است. وزن هر شتر مرغ پرواری بعد از ۱۲ ماه به ۱۲۰ کیلو گرم می رسد.

نکاتی که در مورد پرورش ونگهداری شترمرغ باید بدانید

بهترین حالت ساخت محوطه‌ها برای شترمرغ به شکل مستطیل می باشد که نسبت طول به عرض باید ۱۵ به ۱ و یا ۲۰ به ۱ باشد.

شترمرغ نیاز دارد که بدود هر چند که شترمرغ‌ها در هوای خیلی سرد و بارانی در پناهگاه نگه داری می‌شوند. ولی باید دقت کنید که مدت نگه داری شترمرغ در پناهگاه زیاد نباشد.

شترمرغ‌های جوان روزانه یک سانتی متر رشد می‌کنند که باعث می‌شود شترمرغ شش ماهه دارای قدی حدود ۱/۵ تا ۲ متر باشد و در یک سالگی به قد ۲/۲ تا ۲/۷ می رسد.

معمولا ارتفاع قسمت‌های مسقف را نیم متر بلند تر از قد شترمرغ بالغ در نظر می‌گیرند.

هزینه غذا مثل مابقی دام‌ها، هزینه عمده ترین مخارج شترمرغ است. میزان غذای شترمرغ در دوره رشد بین 3% تا 4% وزن بدن و در پایان دوره رشد بین ۱/۵ % تا ۲/۵ % وزن بدنش می‌باشد.

شتر مرغ در کل حیوانی علف خوار است. در بعضی مناطق شترمرغ را فقط با یونجه تغذیه می‌کنند که عمده ترین غذای شترمرغ است.

برای تغذیه ۸ تا ۱۲ شترمرغ، یک هکتار مزرعه یونجه کافی است. در سن رشد با اضافه کردن ذرت خورد شده به یونجه مقداری انرژی غذای شترمرغ را زیاد تر می‌کنند.

البته در شکل صنعتی غذای شترمرغ ترکیبی از ذرت، یونجه خشک، ویتامین‌ها و مواد معدنی، پودر گوشت، کنجاله سویا، جو دوسر، شبدر قرمز خشک، جو، پودر استخوان پودر ماهی، مخمر آبجو، یولاف با نسبت‌های مختلف برای دوره‌های مختلف رشد می‌باشد.

رفتارشناسي شتر مرغ

در محيط طبيعي شترمرغ در خارج از فصل توليد مثل گونه‌اي اجتماعي است و گروههايي از جنس و سنين مختلف را بويژه پيرامون تالابها تشكيل مي‌ دهد.

در اين محيط ها شترمرغ با انواع گوناگون حيوانات روبروست و معمولأ از برخورد نزديك با ساير حيوانات پرهيز مي كند و كمتر رفتار خشن نسبت به آنها ابراز داشته و در ۷۵ درصد از موارد با چشم پوشي يا تحمل، با ساير حيوانات برخورد مي كند.

طبق تحقيقات انجام شده رفتار تميز كردن پرو بال در طول صبح بيشتر از بعد از ظهر بوده برعكس حمام خاك در صبح خيلي كم انجام مي شود اما در طول بعد از ظهر بتدريج بيشتر شده و هنگام غروب به حداكثر مي رسد.

هنگام خواب، شترمرغ هاي بالغ مايلند سرشان را بالا نگهدارند در حاليكه جوجه هاي جوان دوست دارند در وضعيت دمر بخوابند.

جوجه هاي پرورش يافته توسط شترمرغ هاي دايه، رفتارهاي غيرعادي مثل خوردن چوب از خود نشان نمي دهند. از جمله رفتارهاي ناشي از خوراك دادن غلط جوجه ها و واكنش در برابر عوامل محيطي خاص كه عمدتاً شرايط زير حد مطلوب پرورش است، مي توان به نوك زدن به پنجه و سر و نيز پركندن با منقار اشاره كرد.

طبق بررسي انجام شده جوجه ها به محرك سبز ۱۰ برابر بيش از محرك سفيد نوك مي زنند. مدفوع خواری هم در حالت وحش و هم در اسارت در جوجه ها مشاهده می شود.

فواید متنوع شتر مرغ

از فواید شترمرغ این است که قرنیه چشم او به چشم انسان پیوند می خورد . تاندون پای او به پای انسان پیوند می خورد و روده آن بهترین نخ برای بخیه است .

از چربی زیر شکم شترمرغ برای درست کردن لوازم آرایشی استفاده می شود و از پوستش بهترین کیف و لباس را تهیه می کنند .

گوشت قرمز شتر مرغ بدون کلسترول است . زمان تخم گذاری شترمرغ از اسفند ماه به مدت ۶ الی ۹ ماه شروع می شود از ۳۰ الی ۱۱۰ تخم می گذارد که ۲۰ تا ۴۰ جوجه تولید می شود.

شترمرغ ها گله ای هستند و هر گله برای خودش به نوبت در شبها نگهبانی دارد و از صداهای ناهنجار می هراسد ۹ ساعت کامل بدون هیچ حرکتی می خوابد.

دید شترمرغ در شب تا ۳/۵ کیلومتر است و چشمش رنگی می بیند .به انسان علاقه دارد، مخصوصاً وقتی انسان به او غذا می دهد شترمرغ انس خاصی با انسان می گیرد .

این پرنده برخلاف سایر دام ها می تواند در دشت‌ها و فلات‌ها نیز زندگی کند و به دلیل داشتن سیستم گوارشی مناسب ، آن هم به گونه ای که غذا به مدت ۴۲ ساعت در معده این پرنده گردش می‌کند، تمام مواد مغذی در بدنش جذب می‌شود.

ثبت نظر ارزشمند شما

عناوین اصلی ومهم دیدنی های سبزوار

عنوان مورد علاقه خود را انتخاب کرده و روی آن کلیک فرمایید.

۱- آشنایی با پیشینه و آثار تاریخی شهرستان سبزوار

۲- امکان سنجی توسعه امامزاده شملق

۳- نگاهی به ابنیه قدیمی در سبزوار

۴- ترافیک روزافزون در هسته مرکزی سبزوار

۵- وجود راه آهن نیاز امروز شهرستان سبزوار

۶- حاشیه نشینی در اطراف کال عیدگاه سبزوار

۷- شهرستان داورزن در کنار سبزوار زیبا شکل گرفت

۸- اهمیت مسیر سلامت در کاهش بیماری های قلبی عروقی

۹- دیدنی های طبیعی سبزوار بزرگ