سوالات ضمن خدمت فرهنگیان تفسیر جز 30 قرآن

نمونه سوالات دوره تفسیر آیات جزء سی ام قرآن کریم( تفسیر آیات برگزیده )- 28 ساعت    152سوال

کددوره 92503895     91/7/12قدرت اله محمودلو

 




















نمونه سوالات دوره تفسیر آیات جزء سی ام قرآن کریم( تفسیر آیات برگزیده )- 28 ساعت    152سوال



1 -  سوره کوثر بنظر یکی از مفسران معروف نماد چیست؟نماد بلاغی

2 – در تفسیر سوره کوثر چه چیزهایی را باید در نظر بگیریم؟الف – مفردات سوره را از نظر معنا ، لغت و مفهوم مرور کنیم.  ب- رابطه این آیات با یکدیگر چه خواهد بود؟ج- پیام و مفهوم سوره کوثر چه خواهد شد؟ 

3 – معنی لغت اعطینا چیست؟دادیم و بخشیدیم – ظرافت آن در اعطی است و نوعی حرمت برای آن کسی که چیزی را می گیرد وجود دارد.و با صیغه جمع بکار رفته و با نوعی حشمت و جبروت و موضع بالا و قدرت همراه است.

4-   معنی لغت کوثر چیست؟خیر کثیر – بر وزن فوعل و از اوزان مبالغه است و بر کثرت دلالت می کند.

5 – فصل یعنی چه؟فعل امر است و نماز گذار

6- در  وانحر چه احتمالاتی وجود دارد؟در معنا شناسی لغوی دو احتمال است -   الف – به معنای نحر شتر است (قربانی )

ب – در مقام نماز دستان خود به حوالی گردن بیاور

7 – لغت شان یعنی چه ؟از شنان می آید ،به معنای عداوت و کینه ورزی و بدخلقی است. شانک یعنی کسی که دشمن تو است.

8 – لغت  ابتر یعنی چه ؟ به معنای دم بریده و بلا نسل و مقطوع النسل .

9 – از نظر مفسران منظور آیه " ان شانک هو الایتر " چیست؟بعلت اینکه پیامبر فرزندان پسر ایشان بعد از مدتی از دنیا می رفتند و فقط  فرزندان دخترشان باقی می ماندند افرادی مثل ابوجهل ، ابوسفیان ، ابولهب و مهمترینشان عاص بن صحنی ایشان مسخره کرده و ابتر می نامیدند.خدا در مقام تسلی دل رسول خود و در مقام بیان این نکته که دشمن ابتر خواهد بود سوره کوثر را نازل کرده است.و پاسخی است در مقابل این ملامتهاست.

10 – چه چیزی ثابت می کند که پیامبر ابتر نیست؟انا اعطیناک الکوثربه اعتبار

 11 – آیه فصل لربک  وانحر چیست؟ در مقام شکر گزاری و به شکرانه نعمت کوثر نازل شده است.و با آیه قبل و بعد ارتباط دارد.

12 – بفرمایش علامه طباطبایی در تفسیر المیزان چند مصداق برای کوثر شناسایی شده است؟

26 مصداق که معروفترین این مصداق ها " علم کثیر ، نهری در بهشت، کثرت پیروان ،قرآن

،وحی ، نبوت ،مقام شفاعت، اخلاق نیکو، ..."

12 – مصداق کوثر که با سبب نزول بسازد و هم با ان شانک هوالابتر بسازد چیست؟

مصداقی که در تفاسیر برآن تاکید شده وجود مبارک فاطمه زهرا (س)  است.

13 – با تولد حضرت فاطمه (س) در آن جامعه چند چیز به اثبات می رسد؟

الف – زن این مقام و شخصیت را دارد که بر خلاف نظر جاهلی عامل استمرار نسل انسان تلقی بشود.

ب- رسول گرامی از هجمه ملامت دشمنان خود خارج شد وصاحب نسل بابرکت شد.

14 – آیه 62 آل عمران(ایه مباهله )  مقصود از"  ابنا ءَ نا "  کیانند؟حضرت امام حسن (ع) و امام حسین (ع)

15 – پیامبر (ص) به برکت نعمت کوثر (حضرت فاطمه (س) در سوره کوثر موظف به چه شدند؟

به شکرانه آن اولاً نماز  برای پروردگار بجا بیاورند و با  ذبح شتر و اطعام  و دادن ولیمه به مومنین شکرگزاری عملی کنند.

15 – بلاغت یک سوره مثل کوثر یعنی چه ؟آیات یک ارتباط تنگاتنگ با هم دارند.تفسیر سوره ماعون – 7 آیه

16 – سوره ماعون در مقام چه کسانی نازل شده است؟در مقام تهدید کسانی که چه بسا خود را مسلمان معرفی می کنند ولی متخلق به اخلاق منافقانه هستند.

17 –  شاخصه های اخلاق منافقانه چیست؟سهو و بی توجهی در نماز -  ریا کردن – کمک اجتماعی به بینوایان نکردن

18 – منع ماعون یعنی چه ؟کمک اجتماعی به بینوایان نکردن

19 -  سوره ماعون چند آیه دارد؟ 7 آیه

20 – واژه  " ارایت  " یعنی چه ؟به ظاهر از رویت می آید  که ما  یک رویت چشمی داریم و یک رویت قلبی داریم.

در تمام آیات که این واژه آمده بیشتر رویت  دلی و قلبی است.معنی آن در آیات  = رای و نظر تو چیست در باره کسی که دین الهی را تکذیب می کند.

21 -  واژه دین یعنی چه؟روز جزا و قیامت

22 –  معنی دع در این سوره چیست؟( یدع الیتیم )ردکردن و راندن یتیم  به زور و جفا  از خود است

23 – تحضیض یعنی چه ؟تشویق و ترغیب

24 – ویل یعنی چه؟از ادوات نفرین و مذمت در قرآن است. در این آیه نثار نماز گزارانی که از نمازشان غفلت دارند،  شده است.

25 – کلمه  عن  یعنی چه؟در این آیه "  فی"  معنی میشود. ( در نمازشان  غفلت دارند.)

26 – حروف در قرآن چگونه معنی میشوند؟تحت تاثیر جملات و سیاق آیات است.

27 -  ماعون چیست؟از مَعن گرفته شده و معن به معنای چیز کم و اندک است.

(طبق روایات مثلاً امام صادق (ع) : ماعون قرضی است که بدهی ، احسانی است که بکنی.

اثاث خانه ایست که به عاریت دهی و زکات هم یکی از مصادیق ماعون است.)

ماعون بطور کلی آن شی قلیلی است که بتواند برای رفع مختصر یک مومن بصورت موقت در اختیار او قرار بدهد.

18 – چند نکته تفسیری از سوره ماعون:الف- مفهومی مثل " ارایت الذی یکذی بالدین " از سنخ مفاهیم اعتقادی است(اعتقاد به توحید یعنی اعتقاد به روز جزا )

ب – مفهومی مثل نماز گزاردن که می فرماید فویل للمصلین این از سنخ اعمال و عبادات بدنی است که انجام می دهد.

ج – اما مفهومی مثل توجه به یتیم یا پرداخت ماعون به فقرا و نیازمندان از سنخ مسائل اخلاق اجتماعی است.

نتیجه = مسائل اعتقادی و عبادی و اجتماعی در آیات قرآن باهم مطرح میشود.

و ضعف اعتقادی میتواند انسان را از کمک به فقرا باز بدارد.

19 – یک نکته تفسیری دیگر از این سوره :نمازی انسان را به خدا نزدیک می کند که همراه با اخلاص و به قصد رضای خدا باشد.

20 – طبق حدیث امام صادق نماز متاثر از ریا چگونه  است؟ ونتیجه آن چیست؟شرک خفی است. مورد ذم و نفرین خدا قرار می گیرد.

21 – غالباً ما اشتباه ما در مورد سهو چیست؟فکر می کنیم همان شک است. معنای سهو در روایات نمازی است که فاقد حضور قلب و غفلت دلی است.امام باقر(ع): سعی کنید هنگامی که نماز می خوانید همراه با حضور دل باشد چون از نماز آن  بخش ها و رکعت ها بالا می رود که همراه با حضور قلب باشد.تفسیر سوره  هُمَزَه – 9 آیه - مکی

22 – سوره همزه ما را با چه چیزهایی آشنا می کند؟با مسائل تاریخی صدر اسلام و حاوی نکات اخلاقی برای همه زمان مفید است.

23 – مصداق همزه و لمزه در زمان پیامبر کیست؟امیه بن خلف که شخصیت مسلمانان را مسخره می کرد.(ارباب بلال حبشی)امام می تواند برای افراد دیگر مثل امیه بن خلف هم عمومیت داشته باشد.

24 – هُمَزَه و لُمَزَه یعنی چه ؟هر دو بر وزن فعله و از اوزان مبالغه هستند. همزه از ماده هَمز گرفته شده و در اصل به معنای شکستن است.لُمَزَه  از ماده لَمز  است که به معنای غیبت کردن و عیب جویی نمودن است.

25 – هَمّاز  یعنی چه ؟کسانی که شخصیت دیگران را می شکنند.

26 – اختلاف معنایی ریز دو واژه  هُمَزَه و لُمَزَه چیست؟هَمز یعنی پیش روی آنها بدگویی کردن است.

لَمز پشت سر مردم  بدگویی کردن است. (غیبت)

27 – حُطَمَه یعنی چه ؟بر وزن فُعَلَه  و از اوزان مبالغه است. بمعنای در هم شکستن است.

آتشی که به شدت در هم می شکند گنهکاران را.

28 -  لَیُنبَذَنَّ یعنی چه ؟ نَبذ به معنای افتادن و فرو افتادن است . با تاکید های متعددی همراه است. لام سر فعل و نون ثقیله   تاکید هستند.

29 – موقده یعنی چه ؟برافرو ختگی و آتشی که شعله برآورده.

30 – افئده یعنی چه ؟آتشی که از دلهای مردم طلوع می کند و زبانه اش شروع میشود.

31 – موصده یعنی چه ؟محیط بسته و زندانی شده است.آن آتش آنچنان حصاری برآنها ایجاد کرده که گریزی و فراری از آن نخواهند داشت.

32 – عمد ممده  یعنی چه ؟بنایی که تصور بکنیم این بر ستونهایی استوار شده .بنای جهنم بر ستونهای ممتدی (آتش) استوار شده و شکل گرفته است.

33 – چند نکته تفسیری از سوره هُمَزَه:الف- رابطه بین غیبت کردن و طعنه زدن و مسخره کردن و در عین حال ، مال داشتن و مال را شمردن.تمرکز بر مال و شمردن آنها بتدریج اخلاق انسانی انسان را تحت الشعاع قرار میدهد و دیگران را مسخره کرده  و طعنه می زند.ب- ارتباط بین اتش جهنم و نفس و درون انسان خطاکار

(ریشه های آتش در یک محیط خارجی برای انسان در جهنم از نفس و درون و نیات سر بر می آورد.)

34 – مالداری برای چه کسانی خوب است؟کسانی که خودساخته باشند و ظرفیت لازم را داشته باشند .

35 – طبق این سوره مالداری چه ذهنیت غلطی در فرد بوجود می آورد؟ فکر می کند مال اسباب جاودانگی و بقاع و عدم زوال او را فراهم می کند.  

35 – وجه تسمیه سوره تکاثر چیست؟از آیه اول آن گرفته شده الهئکم التکاثر

36 – سوره تکاثر چه چیزی را بازگو می کند؟اخلاق اعراب جاهلی( فخر فروشی ، زیاده خواهی ، کثرت طلبی نسبت به یکدیگر)و انذار آنها توسط خدا که در روز قیامت بازخواست میشوید در برابر نعمتهایی که ارزانی داشته است.

37 – واژه  اَلها  یعنی چه ؟مصدر اِفعال است و ریشه ثلاثی مجردش لَهو است و به معنای سرگرم شدن است و وقتی به باب اِفعال ( اِلها )می رود به معنای سرگرم سازی است.و یک مفهومی از  تعدی را به خود می گیرد.که کثرت طلبی شما را نسبت به یکدیگر شما را سرگرم کرد.(از خداوند غافل شدید)

38 – زُرتم یعنی چه ؟دید و بازدید –

39 -  در کلمات  کلّا سوف چه منظوری است؟اخطار و انذار

40 -  لَتَرون الجحیم  یعنی چه ؟لترون ریشه اش در رویت است  و جحیم از اسم های جهنم است. مکانی که آتش در آن شعله ور میشود.

41 – علم الیقین یعنی چه ؟علمی که دستاوردش یقین است. وماهیتش یقین است.

42 – نکات تفسیری سوره تکاثر ؟الف- در مورد آیه حتی زرتم المقابر دو وجه تفسیری است :

1 - شما در راه فخرفروشی از نظر کثرت افراد قبیله نه تنها زندگان را بلکه مرگان را هم شمردید.

2 - شخص خودتان با دریافت مرگ به زیارت قبرستانها رفتید (غفلت داشتید که با همین روحیه مردید.)

طبق خطبه 221 نهج البلاغه معنای اول ارجعیت دارد.

ب- اسلوب قرآن در تهدید است.کلا سوف تعلمون

ج- کلا لو تعلمون علم الیقین  ، لترون الجحیم . این آیه شریفه مربوط به همین دنیاست.

اگر شما در این دنیا به علم الیقین می رسیدید احساس می کردید که جهنمی وجود دارد.

ح- مراقب باشیم که در قیامت از نعمتها سوال میشود.(نعمت عمر، ولایت و هدایت)

43 – حدیث پیامبر (ص) در مورد زیارت قبوردر صدر اسلام؟من در گذشته شما را از زیارت قبور نهی می کردم. (بخاطر اینکه اسباب تفاخر بود) الان به شما می گویم به زیارت قبور بروید چون مایه عبرت است و آخرت را به یاد شما می اندازد

51 -  این سوره زلزال در مورد چیست؟در مورد فرا رسیدن قیامت و تحولات در روز قیامت -

52 -    در جزء سی حدود چند سوره حقائق قیامت را بیان می کند؟حدود 10 سوره مثل انفطار – انشقاق –قارعه ...

53 – زلزله ی یادشده در سوره زلزال چیست؟نفخه صور دوم

54 – دو نفخه  صور در آسمان و زمین  را بیان کنید.طبق سوره زمر آیه 68  : الف- نفخه اول یا انفجاری  = نفخه مما ت    ، یک موج انفجاری بسیار قوی که به زلزله تعبیر شده .ب – نفخه دوم = نفخه حیات ، موج انفجاری دوم قبور مردگان شکافته میشود و زمین درون خود را بیرون می ریزد. 

55 – در مقابل سوال انسان که می پرسد چه خبرشده چه اتفاقی می افتد؟زمین اخبار خود را برای مردم حدیث می کند بدلیل وحی ایکه خدا در اختیار او قرار داده است. زمین از عوامل فاش کننده آنچه در عمر طولانیش بوده است.

56 –  برای چه آنروز مردم گروه گروه  مبعوث میشوند؟برای اینکه در جریان عملکردهایشان قرار گیرند.اعمال خود را مشاهده کنند.و هیچ عملی به اندازه ذره ای گم نمیشود.

57 –پیامبر در موعظه کدام  سوره را بیا می کردند؟سوره زلزالتفسیر سوره تین – 8 آیه – مکی

58 – سوره تین با چند سوگند آیه آغاز میشود؟با 4 سوگند در سه آیه اول - با دو سوگند در آیه اول

59 – نکات تفسیری سوره تین ؟اسلوب آغاز سوره : با سوگند آغاز شده که از نشانه های سوره های مکی است.

اسلوب پایان سوره  : با ااستفهام است. از چیزی سوال شده که انسان می داند.منظور آن یادآوری است.

60 – در این سوره به چه چیز هایی سوگند خورده شده است؟پدیده های مادی= انجیر و  زیتون ( درخت )-

پدیده های معنوی =  طور سینین (مبعث و بعثت گاه حضرت موسی(ع) ) –هذا البلد الامین (بعث گاه و مبعث رسول خدا  (ص) شهر مکه  )-

67 -  اولین سوره در آغاز بعثت؟علق

68- دو فراز سوره علق؟1 – فراز اول که همزمان با بعثت آمده :

69 – مراحل خلق انسان؟آیه 5 سوره حج- آیات 13 و 14 به بعد مومنوننطفه- علقه(خون بسته ایکه بعد از تطور نطفه شکل می گیرد. مثل زالویکه به رحم مادر می چسبد.) – مضغه – و بعد به شکل انسان در می آید.

70- شان نزول سوره علق؟نزول 5 آیه اول سوره علق در غار حرا ء و متوحش شدن پیامبر و رفتن پیش خدیجه و ورقه بن نوفل و دادن بشارت پیامبری به ایشان  ( طبق دیدگاه اهل سنت که با بینش قرآن و اسلامی سازگاری ندارد.)

72- سخن امام صادق در مورد برانگیختن به پیامبری؟سکینه  و آرامش و وقار را به جان او القاء می کند و عین یقین میشود نسبت به آن ماموریتی که خدا به او داده است.

73 – امام علی (ع) درخطبه قاصعه در مورد برانگیختن پیامبر؟آن لحظه ایکه پیامبر به پیامبری برانگیخته شد من با پیامبر بودم  و من حتی ناله شیطان را هم شنیدم

74 – سخن پیامبر در مورد مقام علی (ع)؟تو پیغمبر نیستی ولی خدا به تو معرفتی  می دهد که آنچه که من ببینم ببینی  و آنچه را که من بشنوم بشنوی.

75 – خدا در سوره علق  تعلیم و قلم را با چه گره می زند؟کرامت خودش

76 – در سوره قلم به چه قسم خورده شده؟به  شان قلم ( ن و القلم و ما یسطرون)

77 – نکته سوم تفسیری : اقرا ء باسم ربک الذی خلق ......؟خَلَقَ یک فعل متعدی که مفعول آن ذکر نشده- مفعول مطلق است ومنظور خلق کل شیء است .و در ادامه آیه : خلق الانسان من علق : اصطلاحاً   تخصیص بعد از تعمیم. ذکر خاص بعد از عام نیز هست.(یعنی : خدایی که  خالق همه موجودات و اشیااء است خالق انسان از علق است.)سوره  علق آیه 9 الی آخر

67 -  بنظر مفسران از آیه 9  متعلق به چه دوران پیامبر است؟اصل دعوت را با مردم در میان نهاده است. وایشان و یارانشان در مسجدالحرام نماز می خوانده اند و چه بسا مورد اعتراض برخی قرار می گیرد.

68 – نظر مفسران راجع به الذی ینهی  - عبدً اذا صلی  چیست؟الذی ینهی : یعنی کسی که پیامبر را از نماز گزاردن  نهی میکرده ابوجهل بوده است.عبدً اذا صلی : منظور پیامبر (ص) که در حال نماز مورد مزاحمت ابوجهل قرار میگیرد.

69 -  قرآن خواندن و نماز گزاردن پیامبر چه مشکلی برای کفار و مشرکان ایجاد می کرده ؟قرائت قرآن فصیح  و نماز خواندن ایشان بر مردم اثر میگذاشت.سوره فصلت:آیه 26 : کافران می گفتند به این قرآن گوش فرا ندهید ....بلکه بدینوسیله شما بر پیامبر و یاران او پیروز شوید.

70 – اِسماع قرآن ؟به گوش رساندن قرآن

71 – اسماع قرآن توسط پیامبر چه اثری داشت؟دل ها و فطرتهای پاک وسالم متحول میشد .(یکی از راههای جمع نمودن اصحاب و پیروان )سوره شرح ( انشراح) –مکی -

72 – شرایط نزول سوره انشراح؟دلگرمی پیامبر ادامه ماموریت بوسیله نعمت هایی که خدا داده است.73 – نعمت های مورد اشاره در سوره انشراح به پیامبر؟شرح صدر –(هموار کردن بار رسالتی که بر دوش او بوده است. – بلند آوازه کردن پیامبر توسط خدا-

80 – طبق روایات شیعه و سنت سوره توحید معادل چیست؟یک سوم قرآن

81 -   فرمایش پیامبر  ختم قرآن برای کسی که عاجز از خواندن قرآن چگونه ممکن است؟

اگر کسی سه بار سوره توحید را بخواند مانند کسی است که قرآن ختم کرده است.

82 -  چگونه یک سوره توحید از نظر قرائت یا آثار معادل  یک سوم قرآن ثواب دارد؟اگر فرض کنیم کل محتوای قرآن از نظر مسائل توحید – معاد – نبوت و سایر مسائل استسوره مبارکه توحید بصورت فشرده متمرکز بر خداشناسی است. 

83 – خواندن سوره توحید بعد از حمد چگونه است؟هیچ اشکالی ندارد وسفارش شده در شبانه روز حداقل یکبار در نماز ها سوره توحید خوانده شود. و در روایات به خواندن سوره های دیگر نیز سفارش شده است.

84 – حدیث امام صادق (ع) در مورد خواندن سوره توحید؟ کسی یک شب و یک روز بر او بگذرد و نمازهای پنجگانه را بخواند و در آن قل هوالله احد را نخواند به او گفته میشود یا سوره کافرون –مکی- 6 آیه

85 –کدامسورهها چهار قل معروف است؟توحید- کافرون – ناس – فل

86 – قل یا ایها الکافرون لااعبد ماتعبدون ؟بگو ای جماعت کافران من نمی پرستم آنچه را که شما می پرستید.

87 – ولا انتم عابدون ما اعبد؟در حالیکه شماهم نمی پرستید آنچه را که من می پرستم.

88 – از مخاطبه  آیات اول و دوم فوق چه می فهمیم؟که گویا رسول خدا مورد پیشنهادی قرار گرفته بود و به پیشنهاد پاسخ منفی می دهد.

89 -     در تفاسیر سبب نزول این آیات فوق چیست؟

ولیدبن مغیره ،عاص بن وائل، حارث بن قیس ، امیه ابن خلف پیشنهاد پیروی یکسال ، آیین خود را به

پیامبر دادند و در عوض آنها یکسال از آیین پیامبر تبعیت می کنند .

اگر آنها خیر ی در دین پیامبر دیدند تا ابد اطاعت می کنند و اگر پیامبردر بت پرستی سود و منفعت دید

ایشان ادامه دهد. پیامبر اسلام فرمودند من منتظر فرمان پروردگارم. و فرمان خدا بدین شکل نازل شد و منفی بود.

 90 –  ولا انا عابد ما عبدتم ؟ و نه من خدایان باطل شما را عبادت می کنم. 

92 – ولا انتم عابدون ما اعبد؟(تاکید)و نه شما خدای معبود مرا عبادت می کنید.

 93 -  لکم دینکم  ولی دین پس دین شما برای شما باشد و دین من برای من

 91 -نکات مهم سوره کافرون چیست؟سوره توحید و کافرون با قل شروع شده . و محتوای قل مهم است. و لفظ قل هم موضوعیت دارد.و در قرآن حدود 300 جا یک آیه ای با قل شروع شده و پیامبر آ ن قل را هم گفته اند.یعنی فرمان خدا را رسول خدا با لفظ قل گفته اند. قرآن با لفظ و معنا ، هردو وحی الهی است و پیامبر اجازه کوچکترین دخالت و  تصرفی در محتوای وحی ندارد. حتی در سطح کم کردن لفظ قل را ندارد.

 2 – تکرار آیه در 3 و 4 و 5  برای چیست:( بقول امام صادق (ع) برای پاسخ به اشکال زنادقه )نشان دهنده اینست

 که پیشنهاد کفار برای پرستش بصورت یکسال در میان بصورت مستمر بوده است.

3 – آیا سوره مؤید نوعی سکلاریسم نیست؟( می خواهد بگوید که هرکس هر چه را می خواهد بپرستد آزاد است  ؟)

خیر- چون اولاً این سوره سیاقش بظاهر خبری است. ولی در واقع سیاقش سیاق تحقیر و تهدید است، نه جواز و مجازبودن اعتقادات.و آیات دعوت به خداپرستی و دوری از شرک زیاد است و آیات کتاب خدا فاقد تعارض است.

92 -   ارتباط نزول قرآن با لیله القدر چیست؟سوره دخان: انا انزلناه فی لیله مبارکه ...

سوره بقره  (آیات مربوط به صیام):  شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن هدی لناس و البینات و الفرقان

93 – محتوای  لیله القدر یعنی چه ؟شب اندازه گیری – شب تقدیر- شبی که تقدیرها تعیین میشود و در طول سال به مرحله اجرا گذاشته میشود.

94 –  عظمت لیله القدر در چیست؟که خدا از اسلوب وما ادراک استفاد ه می کند . شب قدر به تنهایی بهتر از هزار ماه است.

95 – اسلوب  " ما ادراک " در قرآن در کجاها استفاده شده؟ما ادراک مالقارعه – ما ادراک ماالحطمه – ما ادراک ما الحاقه - ...

96 – این ما ادراک در قرآن  نشان دهنده چیست؟که عظمت این حادثه تا قبل از نزول برای شخص پیامبر کاملاً روشن نبوده ، چون در ماادراک  اولین مخاطب پیامبر اسلام است. و مخاطب بعدی ما هستیم.

97 -  حدیث امام صادق در مورد معنی لیله القدر خیر من الف شهر ؟از این رو شب قدر از هزار ماه بهتر است که هر عمل خیری که انسان در لیله القدر انجام می دهد ثواب آن بیش از انجام هزار ماه فاقد لیله القدر  کار خیر است.

98 -  ملائکه در معیت روح برای چه نازل می گردند؟برای اینکه این امور تعیین شده را ابلاغ کنند.

99 – در این سوره قدر روح کیست؟در بسیاری از روایات منظور جبرئیل است.

100 - لقب جبرئیل در تفاسیر؟سیدالملائکه  و رهبر ملائکه و ملائکه دیگر از او اطاعت می کنند.

101 -  ملائکه در معیت روح به کجا و بر چه کسی  نازل می گردندسوره نحل آیه 2 : برآنکسی از بندگانش که صلاح بداند نازل می کند.حجتی از حجتهایی از خدا و هرساله نازل میشوند.

102 – آیه 4 سوره قدر مبین چیست؟امامت – ولایت و ادامه  حضور معصوم در بین مردم است.

103 -  حدیث امام باقر(ع) در مورد لیله القدر؟کیف لانعرف لیله القدر؟ ...چطور ما لیله القدر را ما نشناسیم ؟

اصولاً ملائکه بر ما نازل میشوند و به ما طواف می کنند؟

104 – لیله القدر دقیقاً چه شبی است؟از رموز است و ائمه به صراحت پرده برنمی داشته اند. ولی بین سه شب نوزدهم –بیست و یکم و بیست و سوم جمع است. سوره فیل -5 آیه دارد.

105 – اصحاب فیل کنیه از چیست؟لشکر ابرهه که بقصد نابودی کعبه آمده بود.

106 -  طبق سوره فیل خدا نقشه آنها را چه کرد؟بر ضلالت و تباهی قرار داد.

107 -  طبق سوره فیل لشکر ابرهه با سنگها چه شدند؟مثل کاه خردشده  

108 – تضلیل ؟به ضلالت کشاندن.- در فارسی نقشه که بهم میخورد می گویند نقش برآب شد.و کلمه کید به معنی نقشه و طرح هم آمده است.

109 – طیراً ابابیل؟ابابیل صفت طیر است و ابابیل به معنای گروه گروه است و بعضی گفته اند ناظر بر نژاد و نوعی

پرندگان است. ( طیر اسم جنس و مفهوم جمعی دارد.  و بصورت گروه گروه پرواز می کردند.)

110 – ترمیهم  بحجاره من سجیل؟رمی به معنای افکندن و سنگ و نیزه پرت و افکندن. سجیل: معرب سنگ و گل – و ناظر بر نوعی سنگ از سنگهای جهنمی-عصف: کاه یا علف خرد شده ماکول : خورده شده و ریز ریزشده

111 – شان نزول سوره فیل؟در بعضی روایات : ابوطالب ضمن اعتقاد ،همواره از پیامبر اسلام دفاع می کرد.

پیامبر در جواب سوال ایشان فرمودند: من مبعوث به جمیع انسانها شده ام.

112 -  آیات نفی ترس از کفار ؟سوره قصص- آیه 57 : (ترجمان ترس کفار و مافی ضمیر کفار  است)

سوره فیل(  بخاطر ترس از کفار برای خراب نمودن کعبه و دادن آرامش)

113 – نکات مهم سوره فیل؟اخطار و انذار به سران کفر که پیامبر و اصحاب او را اذیت نکنند.

خدا در قرآن سر گذشتهای پیشینیان را  مکرر برای عبرت گیری را ذکر می کند

ولی در سوره فیل حادثه ایی است که جنبه ملی و فرهنگی و بومی داشته است. مبدا تاریخ خودشان است و غیرقابل انکار بوده است.

مسئله به رخ کشیدن قدرت الهی  در از بین بردن یک حکومت جبار بنام ابرهه.

114 -   ایلاف؟مصدر است به معنای  الفت بخشیدن – الفت یعنی اجتماع توام با انسجام  و انس و الیتیام است.

و الفت به معنای مالفت و عهد ، پیمان تفسیر کرده اند نمی باشد. و یعنی الفت ایجاد کردن است.

و ایلاف با مسافرتهای زمستانی و تابستانی ارتباط دارد.  115 -  نکات تفسیری سوره قریش؟1 – شروع آیات سوره با لام ( لام تعلیل : جهت الفت بخشی قریش) 2 -  طبق فقه سوره  فیل و قریش بمثابه یک سوره هستند. 3 -  محتوای الفت قریش؟ امنیت از طریق از بین بردن لشکر ابرهه- خدا برای مردم و قوم عرب در سال ماههای حرام اعلام می کند و جنگ و خونریزی حرام است.

 116 – طبق تفاسیر  چه چیزی سبب الفت بخشی قریش است؟ارتباط نزدیکی بین سوره فیل و قریش است. ( خدا اصحاب فیل را از پا انداخت  و مانند کاه های ریز ریزشده کرد تا همبستگی و الفتی برای قریش   ایجاد کند.

117 – علاوه بر سوره های فیل وقریش کدام سوره ها در نماز بهتر است باهم بخوانیم؟ضحی و انشراح

118 – کتاب شیخ حر عاملی چیست؟وسائل الشیعه

119 – ماههای حرام؟رجب -  ذی القعده – ذی الحجه – محرم ( این سه ماه آخری پیوسته اند. )

120 – فلیعبدوا اگر فاء را  فاء تفریع بگیریم یعنی این عبادت خدا فرع بر الفتی که خدا می اندازد باید باشد.

121 – از چه زمان امنیت خانه خدا اعلام شده ؟ از زمان حضرت ابراهیم(ع)

122 – در سوره قریش در قبال نعمتهایی که خدا داده چه کنند؟(امنیت خانه خودش- فرصت های مسافرتهای تابستانی و زمستانی – امنیت از طریق قرار دادن چهار ماه حرام - ) به خداپرستی و شکر نعمتهای الهی رو بیاورند.

( یا ایها الناس اذکرو نعمت الله علیکم ......  )

123 – اصطلاحاً دو سوره ناس و فلق چه می نامند؟

معوذتین( باقرائت آنها، انسان خود را در پناه خدااز شرور و آفتها  قرار دهد)

124 -  استعاذه یعنی چه ؟به خدا پناه جستن

125 – دعای قرار گرفتن اهل بیت و فرزند و همسر در پناه خدا؟خدایا من اورا و نسل اورا در پناه تو قرار می دهم  از شیطان رانده شده.(دعای حضرت مریم(ع))

126 – پیامبر(ص) امام حسن (ع)و امام حسین(ع)  را چگونه در پناه الهی قرار داده بودند؟با خواندن دو سوره فلق و ناس  

 127 -  یک سبب نزول جعلی در باره سوره های فلق و ناس؟سحر شدن پیامبر توسط یهودی هاو نزول سوره های فلق و ناس و ابطال آنها.

128 – در سوره فلق ما را به چه صفتی از خدا فرمان داده است؟خدا رب فلق است.

129 – فلق چیست؟سپیده صبح- در لغت عرب به معنای شکافتن است.  مترادف آن فطرت و فاطربودن.

و یعنی خدا از دل عدم و با شکافتن عدم خلقت و اشیاء را خلق کرده است.

128 –  در سوره ناس از شر چه کسی به خدا پناه می بریم؟از شر وسوسه گر خناس

129 –  نکات سوره ناس؟1 – به سه صفت خدا از وسوسه گر  پناه برده شده: ربوبیت – مُلوکیت –الوهیت

2 –  یوسوس در این سوره فعل مضارع است و حکایت از استمرار عمل دارد.3 – از نظر آیات قرآن ابلیس از جنس جن است. و از حواس ما پوشیده است. و نوعی دیگر از تبار انسان را در این سوره گفته که معنی آن اینست که اگر انسان سرسپرده شیطان شود عملاً به شیطانی از شیاطین میشود. 4 -  از شر وسوسه و شر شیاطین به خدا پناه ببریم.

130 –  خناس یعنی چه؟مرتب ورود و خروج دارد و پنهان میشود و دوباره ظاهر میشود. (جمع شدن و عقب رفتن و اختفاء و کمین)با یاد خدا می گریزد و پنهان میشود و با غفلت از خدا ظاهر میشود.

131 –  گروه غالیان یا غلات چه کسانی بودند؟اهل غلو در زمان امام جعفر صادق(ع) – به ائمه نسبت های نادرست الوهیت و ربوبیت می دادند. با جعل حدیث و دروغ و تهمت زدن که ائمه شیعیان را از نشست و برخاست با آنها پرهیز می کردند.-به گفته امام صادق (ع) اینها دروغ می گویند و شیطان در دروغ گفتن محتاج آنها میشود.(شیاطین انسی و

قابلیت شیطان شدن انسانها) سوره بلد- مکی (خصوصیت آنها شروع با سوگند)

132 -  آغاز و انتهای  سوره بلد  چیست؟با چند سوگند به سرزمین مکه  و مقام معنوی یک پدر و فرزندو یک جواب سوگند –پاره ای نعمت ها را خدا برای انسان متذکر میشود. در انتهای سوره دستور العمل دسترسی به کمالات را می دهد.

133 – دستور العمل سعادتمندی و رسیدن به کمالات در سوره بلد چیست؟ایمان بخدا و اخلاق اجتماعی و از خودگذشتگی داشته باشد

.134 – لااُقسم به معنای چیست؟سوره

135 – نعمتهای متذکر درسوره بلد؟دو چشم –یک زبان و دو لب – راهنمایی به دو راه (خوب و بد و خیر و شر) (برای انداختن خود در راه عقبه)

136 – چرا انسان با وجود این نعمتها وارد عقبه نشد؟عقبه= راه ناهموار کوهستانی برای رسیدن به قله (استعاره از راه دشوار کمال)چون از خودگذشتگی ندارد.

137 – از خود گذشتگی برای انداختن خود در عقبه تجسم در چه اعمالی دارد؟فک رقبه= آزاد کردن گردن( گردن کنایه از انسان است)اطعام فی یوم ذی ... = اطعام به گرسنگان ، یتیمی از بستگان، مسکین خاک نشین در روز قحطی

ایمان آوردن به ذات پروردگارسوره انفطار- مکی

138 -  سوره انفطار با چه شروع شده؟اذا – اذا ظرف زمان است .

139 – کدام سوره با اذا شروع شده؟واقعه- شمس – انفطار

140 – ویژگی سوره های مکی و مدنی چیست؟مکی = با توجه  عقاید اصلی ،کلی اسلام نازل شده اند.(سوره های معارفی)مدنی = در باره قوانین ، مقررات ، تشریع احکام و حدود الهی نازل شده اند.

 141 – از اصول معارفی چیست؟معاد که سوره های مکی در این باره است. 142 –درباره معاد کدام سوره ها حقایقی را گفته اند؟ سوره تکویر و انفطار، قیامت ، قارعه

143 – در سوره انفطار بیشتر درباره معاد چه آمده ؟علائم معاد

144 – علائم معاد در سوره انفطار چیست؟زلزله  شدید زمین -پارگی و شکاف آسمان- ستاره ها به یکدیگر می ریزد و پراکنده میشوند( انتثار)-دریاها بهم پیوسته میشود(تفجیر) ( سوره کورت =و برافروختگی و جوشش آبها( تسجیر)که در این سوره نیامده)-  قبرها زیر و رو و شکافته میشود و مردگان سربیرون بیاورند.

145 – طبق آیه 68 سوره زمر علائم معاد در سوره انفطار را توضیح دهید؟خدا دو نفخه را ذکر می کند. در نفخه اول (نفخه ممات) در صور دمیده میشود  تمام موجودات آسمان و زمین دچار بیهوشی مرگ میشوند مگر کسی که خدا استثنا کرده باشد. بار دیگر در صور دمیده میشود(نفخه حیات) پس همه مردم بلند میشوند و به یکدیگر نگاه می کنند.

146 – کدام آیات در سوره انفطار به نفخه اول یا ممات اشاره دارد؟اذا السماء انفطرت – و اذا الکواکب انتثرت – واذا البحار فجرتزلزله شدید رخ داده  و آسمان شکافته میشود، ستاره ها پراکنده شده و دریاها بهم می پیوندد.

147 -  کدام آیه در سوره انفطار به نفخه دوم اشاره دارد؟واذا القبور بعثرت= قبرها زیر ورو میشود. (قیام همگانی و همه از اعمال خود آگاهی دارند)

148 – نافرمانی و معصیت انسان طبق آیات انفطار از چیست؟از سر غرور

149 – کلا بل تکذبون ... چیست؟کلا حرف رد است . یعنی تخطئه و انکار بشرطی که مطلبی باشد در آیات قبل که مورد رد و انکار گرفته باشد. در آیات قبل حس غرور انسان مورد تخطئه قرار گرفته شده که غرور بی دلیل انسان حتی مغرور به رحمت الهی این باید تخطئه شود.

150 – کلمه کلا اگر به معنی رد و تخطئه نباشد در زبان عرب به چه معناست؟تاکید

151 – مردم طبق آیات چند گروه اند؟دو گروه – ابرار(نیکوکاران)  یا فجار (گناه کاران پرده در )

152 – شاخصه نیکوکاری طبق آیات قرآن؟آیه 177 سوره بقره : پانزده شاخصه = به آیه مراجعه شود.

                                                                                                                                                                                          تهیه : قدرت اله محمودلو معاون پرورشی مدرسه شیخ الاسلام

 




مطالب مشابه :


سوالات ضمن خدمت فرهنگیان تفسیر جز 30 قرآن

نمونه سوالات دوره تفسیر آیات جزء سی ام قرآن کریم نمونه سوالات دوره تفسیر علاوه بر



برچسب :