معماری پایدار

چكیده
در اواخر دهه 1960 و در اوایل 1970 نظریه معماری با داعیه های جدید پدید آمد . كه از دل این نهضت و در طول مسیر آن نظریه ،پسامدرن ، شاخص ترین معماران به ظاهر انقلابی را همراه خود ساخت . این نظریه در هر شكل خود ، اصولی چون تاریخ گرایی ،احیای مستقیم و مردمی و سنت گرایی، بوم گرایی ،مفهوم گرایی، استعاره و مابعد الطبیعه و جز آن را پذیرفت ،این نظریه در ابتدا از معماری آغاز و سپس در تمام زمینه های فلسفی و هنری تعمیم جهانی یافت ، اما در معماری عمر طولانی نداشت- هر چند اثرات آن تا به امروز باقی است - سپس این نظریه جای خود را به نظریه دیگری ،یعنی دیكانستراكشن یا دیكانستراكتیویست داد . این پدیده نو ظهور به نحوی از حیطه معماری رخت بر بست .و در یكی دو دهه اخیر نظریه ،معماری پایدار ، پیش كشیده شد : تغییراتی كه با توجه به معیارهای زیست اقلیمی و پایداری پدید می آیند ، هر روز اهمیت بیشتری می یابند.سخن از پایداری در معماری را می توان به تصور و طراحی ساخت و ساز های آینده تعبیر كرد آن هم نه تنها با پایداری فیزیكی ساختمان ، بلكه با پایداری و حفظ سیاره و منابع انر‍ژی آن . بدین ترتیب این گونه به نظر می رسد كه پایداری را بر پایه الگویی تصور كرد كه در آن مواد و منابع در دسترس ، بیش از هدر دادن یا نادیده گرفتنشان ، با كارایی بیشتری به كار گرفته شوند . به طور خلاصه ، منظور ازبوم شناسی ساختمان این است كه بر قابلیت ساختمان برای تلفیق عوامل محیطی و جوی ،و تبدیل آنها به كیفیت های فضایی و آسایش و فرم ،تمركز گردد.

آنگونه كه ملاحظه می گردد ،معماری پایدار تاییدی است بر روابط معماری و فعالیتهای وجودی حیات آدمی ،سیاست جوامع ورویدادها ، واقعیتها و مرجعیت ها ،و چیزی به همان اندازه مقاومت مردان و زنان و نهضت های اجتماعی در برابر جریا نهایی كه این وقایع را نادیده می گیرند .

در این تحقیق به بررسی طراحی پایدار ،تعریف پایداری و توسعه پایدار ، اصول طراحی پایدار در معماری و فرایند طراحی پایدار همچنین به مقایسه طراحی پایدار با طراحی مدرن می پردازیم و همچنین نمونه هایی ازساختمانهای ساخته شده مبتنی بر مبانی پایدار را ارائه و تحلیل می كنیم .

مقدمه

در این قسمت ، سلسله مراتب و روند تحقیق را توضیح می دهیم .

1)بیان موضوع

1و1) سؤال اصلی تحقیق :

تعریف پایداری و طراحی پایدار بر چه مبانی استوار است ، چگونه در معمار ی محقق می گردد ؟

2و1) ریز سؤالات :

1- تعریف پایداری ؟

2- اصلی تر ین موانع پایداری چه مسائلی هستند ؟

3- پایداری چه زمانی محقق می شود ؟

4- اصول طراحی پایدار چیست ؟

5- مفهوم توسعه پایدار و مثلث پایداری چیست ؟

6- فرایند طراحی پایدار چگونه است ؟

3و1) طرح مسئله :

به هر حال با درك خطرات زیست محیطی ، واقعی یا احتمالی ، كه كیفیت زندگی را تهدید می كنند، جنبش های زیست محیطی تقریبا در تمام بخش های كشور های صنعتی ، از جمله تجارت ، تولید ، حمل و نقل ، كشاورزی و معماری دست به كار شده اند . محققان بر روی روش های تحلیل هزینه واقعی فعالیت اقتصادی در كل چرخه حیات آن مشغول به كار شده اند .

شاخص تولید ناخالص ملی هر كشور ، نارسایی ای را كه به سبب فرایند صنعتی شدن در كیفیت زیست محیطی _و كیفیت زندگی_ نمود پیدا می كند ، نمی سنجد .برای نمونه در ایالت متحده امریكا میلیاردها دلار صرف پاكسازی محیط زیست می شود كه پیرو توسعه ای بی كنترل و بدون نظارت به وجود آمده است . در این موقعیت بسیار شایسته تر است كشور های در حال توسعه سعی كنند به جای هم چشمی با كشور های توسعه یافته از چنین وضعیت ها یی درس بگیرند .

بین مصرف منابع و موقعیت اقتصادی رابطه ای قوی وجود دارد . با افزایش سطح در آمد جامعه ، مصرف ذخایر و منابع نیز در آن افزایش می یابد . لذا هر جامعه ای می تواند همزمان با رشد اقتصادی ، زیر ساخت های اجتماعی و اقتصادی خود را از لحاظ مصرف منابع ، بهینه و كارآمد كند . هر جامعه ای ( خانواده ، محله ، شهر ،كشور) با چنین زیر ساختی ، كمتر در معرض خطر كمبود ذخایر و منابع خواهد بود ، به خو د اتكای بیشتری خواهد داشت ، بدین ترتیب ، در آینده پایدارتر خواهد بود .

4و1) بیان موضوع

این تحقیق بر آن است تا ضمن بررسی پایداری و توسعه پایدار، در مورد طراحی پایدار در معماری به تحلیل نمونه ها یی از طرح های پایدار بپردازد و تأثیر معماری در پایداری را نشان دهد .

5و1) ریز موضوعات

- اولین ریز موضوع ؛ بررسی مثلث پایداری

- دومین ریز موضوع ؛ بررسی مفهوم توسعه پایدار

- سومین ریز موضوع ؛ شاخص های پایداری

- چهارمین ریز موضوع ؛ اصول طراحی پایدار

- پنجمین ریز موضوع ؛ فرایند طراحی پایدار

- ششمین ریز موضوع ؛ مقایسه طراحی در دوره مدرن و طراحی مسئولانه

6و1) محدوده موضوع

این تحقیق در حوزه زمانی 1971- تا كنون به بررسی طراحی پایدار می پردازد .

7و1) فرضیه تحقیق

توسعه پایدار در واپسین سال های سده 20 نه تنها خود را به عنوان یكی از چالشهای اصلی بلكه به عنوان كانونی برای مناظره پیرامون بسیاری از مسائل موجود در دوران بی نظمی جهان مطرح كرده است ، از زاویه دیگر سرعت در گسترش مفاهیم مربوط به توسعه پایدار در مباحث ، مناظرات جهان تاكید بر كلیدی بودن این مفهوم در سده 21 دارد .

8و1) سوابق مربوطه :

در سال 1971 در شهر فو نكلس اجلاس با حضور 27 كارشناس تشكیل شد كه هدف از آن ایجاد ارتباط بین توسعه و محیط آن بود در سال 1972 در اجلاس استكهلم هدف اجلاس فقط به بحث آلودگی محدود شد و این چالش جدید توسعه پایدار نام گرفت كه در اواخر 70 و در اوایل 80 مطرح شد و مهمترین بحث آن طرح الگویی برای توسعه كه برای محیط زیست جهانی زیان آور نباشد ، بود .

9و1) اهداف تحقیق ؛

1 و 9 و1) هدف

هدف از این تحقیق بررسی توسعه پایدار در معماری ( طراحی پایدار ) و تاثیر ات آن بر محیط زیست و كره زمین حفظ منابع طبیعی است .

2 و 9 و 1) ضرورت انجام تحقیق:

تمدن مدرن با تكیه بر خود مداری انسان ، عقلانیت و تكنولوژی و در فضایی از امید و خوش بینی نسبت به آینده شكل گرفت ، تو سعه پیدا كرد و جهانی شد . متقابلا در مقابل تمام پیشرفت های تمدن مدرن محدودیت های ذاتی این تمدن در مراحل تكوین و توسعه منجر به نتایج بسیار نا مطلوب در زمینه های مختلف شد . عكس العمل سازمانهای بین المللی ، دولتها و متفكرین در مقابل بحرانهای فوق منجر به ارائه نظریه های مختلف گردد. كه نگرش پایدار یكی از عمده ترین آنهاست ، كه انعكاس آن در حوزه طراحی به طراحی اكو لوژیك پایدار مو سوم است ، نگرش پایدار اصلی ترین حوزه توجه خود را معطوف به مسائل محیط زست و بهره برداری از منابع طبیعی و اشاراتی نیز به ابعاد اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و مسائل زیبایی دارند .در این نگرش راه حل مسائل عموما مبتنی بر بوم و ویژگیهای طبیعی ، اكولوژیكی ، اجتماعی و فرهنگی مناطق در نظر گرفته می شوند ، جای این پرسش است كه در رابطه با نیازهای هر منطقه و مخصوصا كشور خودمان این كه ساختمان را چگونه باید كامل و مستحكم كرد كه بتواند پاسخگوی اهداف ، آرمانها و نیازهای ما باشد .

2) روش كار

1و2) نوع روش تحقیق

روش تحقیق در این مقاله روش تحقیق توصیفی تحلیلی است كه با توجه به منابع مو جود ، مانند ، مجلات ، اینترنت .. اقدام به بررسی و تحلیل و نتیجه گیری می شود كه به بررسی و توصیف ویژگی های طراحی پایدار می پردازد .

2و2) روش گرد آوری اطلاعات :

1-( روش كتابخانه ای ) استفاده از مجلات معماری

2- سایت های اینترنتی و كتابخانه های مجازی

3و2) روش تجزیه و تحلیل اطلاعات :

ابتدا به تعریف پایداری و سپس به تعریف آن در معماری می پردازیم و با ذكر مثلث پایداری و تجزیه و تحلیل آن و ذكر اصول طراحی پایدار و تحلیل آن به ارائه فرایند طراحی پایدار می پردازیم . و طراحی پایدار را با طراحی مدرن مقایسه كرده و به ارائه و تحلیل نمونه هایی از معماری پایدار می پردازیم .

پایداری در معماری:

كمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه تعریف پایداری را این گونه پیشنهاد كرده است : تأمین كردن نیازهای كنونی بدون لطمه زدن به توانایی نسل های آینده برای برآوردن نیاز های خاص خود. در این تعریف ضمن این كه به نقش های اخلاقی انسانها در حیات ابدی شان در كرۀ خاكی اشاره نشده ، مرتبه و ارزش اركان و مؤلفه های دیگر دخیل در ایجاد نظام زیست جهانی نیز نادیده گرفته شده است . نیاز به یافتن راه حل های بلند مدت كه تداوم بقا و رفاه انسان را تضمین می كند، معماری یكی از شاخص ترین صورت های فعالیت اقتصادی است. در مورد خانواده ،افزایش درآمد، میل به تملك خانه ای بزرگتر با مصالح و مبلمان و تجهیزات گران تر، شرایط گرمایی مطلوب تر در فضا های داخلی ، و حیاط یا باغ بزرگتر را در پی خواهد داشت. ساختمان در طول حیات خود، از طریق مجموعه ای از فعالیتهای انسانی و فرآیندهای طبیعی مرتبط به هم، بر محیط زیست محلی و جهانی تأثیر می گذارد. در نخستین مرحله، آماده سازی سایت، بر ویژگی های بومی آن تأثیر می گذارد. هجوم وسایل و تجهیزات و كاركنان ساختمانی به سایت ساختمان، ونیز خود فرآیند ساخت، گرچه موقتی است، موجب آشفتگی در بوم شناخت محلی می شود. از سوی دیگر تدارك و تولید مواد، بر محیط زیست جهانی تأثیر می گذارد . با اتمام مرحلۀ ساخت، طول بهره برداری از بنا نیز تأثیرات سوء بلند مدتی بر محیط زیست وارد می شود. برای نمونه، انرژی و آبی كه ساكنان ساختمان مصرف می كنند، به گاز های سمی و فاضلاب مبدل می شود؛ به علاوه، فرآیند جمع آوری و تصفیه و حمل و نقل تمامی منابع مصرفی در دوران به كارگیری و نگهداری بنا نیز تأثیرات بی شماری بر محیط زیست در بر دارد. این مسئله نیز به نوبۀ خود مجموع تأثیرات معماری را بر نظام زیست جهانی، كه متشكل از عناصر غیر ارگانیك و ارگانیسم های زنده و انسان است، افزایش می دهد. هدف طراحی پایدار ، یافتن راه حل های معمارانه است كه شرایط زیستی مناسب و هم زیستی این سه گروه مذكور را تضمین كنند. اصلی ترین موانع پایداری كه در برنامه 30+30-هلند با برسی شرایط 30 سال قبل و بعد به آنها اشاره شده است عبارتند از:

1- توزیع نابرابر: فقر حاصل از مدیریت غیر مسئولانه محیط است.

2- تفكر كوتاه مدت :در سیاست و تجارت.

3- سیاست های گسیخته و غیر منسجم.

4- قیمت ها ،هزینه نهایی بر حسب همه عوامل سنجیده نشده اند.

5- عاملان ایجاد كننده مشكل ،جوابگو و مسئول مشكل مربوط نیستند.

6- راه حلهایی كه مستلزم تغییر سیستم هستند با عدم اطمینان همراه هستند.

برای حل مشكلات فوق اجرای برنامه های دراز مدت نیاز است؛ برای غلبه بر مشكلات زیست محیطی تنها راه حل اعمال تغییرات سیستماتیك و چند جانبه در دراز مدت است. برای وقوع تحولات ، تحولات در حوزه های اقتصادی ، اجتماعی، فرهنگی و تشكیلاتی باید یكدیگر را حمایت كنند.

مثلث پایداری و ابعاد پایداری(پایدار یك سیستم تعاملی)

- پایداری زمانی محقق می شود كه جامعه از نظر اجتماعی اقتصادی و زیست محیطی پایدار باشد این سه مثلث پایداری را تشكیل می دهند. این ابعاد به یكدیگر وابسته هستند. مثلث پایداری در فضای محدود خود چهار چوبی برای اندازه گیری نتایج اقدامات انسانی مرتبط با حوزه های اقتصادی ،اجتماعی و محیطی است. و در تمامی جامعه دامنه وسیعی از ارزشها ،امور و فرآیندهایی را در بر می گیرد كه نهادها و شركتها برای كاهش صدمات و افزایش ارزشهای اقتصادی، اجتماعی و محیطی باید در نظر بگیرند. توسعه پایدار در واپسین سال های سده 2. نه تنها خود را به عنوان یكی از چالش های اصلی بلكه به عنوان كانونی برای مناظره پیرامون بسیاری از مسائل موجود در دوران بی نظمی جهان مطرح است. از زاویه دیگر سرعت در گسترش مفاهیم مربوط به توسعه پایدار در مباحث و مناظرات جهانی تأكید بر كلیدی بودن و این مفهوم در سده 21 دارد.

مفهوم توسعه پایداری تصحیح قیمتها

بهره برداری پایدار از یك منبع باعث ماندن اندوخته آن در طی زمان و به عكس بهره برداری ناپایدار از آن اندوخته آن را كاهش داده و استفاده از آن را برای آیندگان غیرممكن می سازد. این منفعت آینده را كه به خاطر مدیریت ناپایدار از میان می رود هزینه مصرف كننده می نامند در نتیجه در بهره برداری از منابع تجدیدپذیر باید هزینه مصرف كننده مد نظر قرار گیرد قانون كلی این است كه قیمت گذاری صحیح مناسب منابع طبیعی باید منعكس كننده هزینه های استخراج (یا برداشت) به علاوه هزینه های زیست محیطی به اضافه هزینه های مصرف كننده باشد.

نكته مهم در قیمت گذاری منابع طبیعی آن است كه قیمت منابع باید منعكس كننده هزینه های زیر باشد:

1- هزینه استخراج یا برداشت

2- هزینه های زیست محیطی مربوط به استخراج برداشت و بهره برداری.

3- منافعی كه در اثر مصرف یك واحد از منابع امروز در آینده از دست می رود.

باید نحوه سنجش اثرات زیست محیطی پروژه ها را تغییر داده و ارزشهای زیست محیطی را در ارزیابی اقتصادی ملحوظ كنیم.

- معماری و صرفه جویی در انرژی

پیش از سی سال است كه رابطه انسان با جهان طبیعی، به دلیل رخ دادن طیف وسیعی از بحران های محیطی، در رده مقوله های خاص و گاه آزارنده در آمده است. در سطح وسیع، موضوع های توسعه پایدار، استفاده از انرژی و محیط گروی، اكنون در رأس برنامه بیشتر حكومت هاست . در مقیاس شخصی، آگاهی محیط فردی برای حمایت از مصرف كننده و ایجاد فضای سبز و سبك های زندگی گوناگون همچنان رو به رشد است. تا این از مرحله از كار، در اثر فشار های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی سعی شده است تا راهبرد های آتی مشخص و تعیین شوند، ولی تعامل محیط مصنوع با جهان طبیعی به صورت موضوع پیچیده ای همچنان مورد توجه همگان است. طراحی ساختمانهایی كه ویژگی صرفه جویی در انرژی و همچنین حفاظت منابع طبیعی را در خورد داشته باشند، در زمره اصلی ترین مسئولیت های معماران قرار می گیرد. انسان اكنون از لحاظ صرفه جویی در انرژی در مو قعیتی قرار دارد كه هیچ گاه تا بدین حد بحرانی نبوده است. برای اجرای استانداردها و معیار های دائمی صرفه جویی در انرژی ، تعیین و كنترل دقیق مصرف انرژی در ساختمان، امری حیاتی است. فن آوری مربوط به این هدف نیز بسیار پر اهمیت است. به هر حال، فن آوری صرفه جویی در انرژی در طراحی پایدار، روندی است همواره رو به تحول.

اصول طراحی پایدار چیست؟

- اصل1: صرفه جویی در مصرف منابع

در هر بنا جریان ورودی خروجی دائمی منابع طبیعی وجود دارد. این جریان با مواد ساختمانی آغاز می شود و در سرتا سر طول عمر بنا ادامه می یابد. بنا بر این، معمار با مصرف به جا و محتاطانه منابع می تواند میزان كاربرد ذخایر تجدید ناپذیر را در ساخت و كاركرد بناها پایین آورد. بنا پس از طی دوره حیات سودمند خود باید به عناصر و اجزایی برای دیگر ساختمانها تبدیل شود. اصل صرفه جویی در مصرف منابع ، سه راهبرد را در بر می گیرد كه هر یك به نوع خاصی از منابع مورد نیاز در ساخت و بهره برداری بنا تاكید دارند : حفظ انرژی، حفظ آب، حفظ ماده

- حفظ انرژی

پس از اتمام مرحله ساخت، هر بنا به جریان دائم انرژی نیازمند است كه در طول بهره برداری به آن وارد می شود. تأثیرات زیست محیطی ناشی از مصرف انرژی در بناها، در وهله نخست خارج از سایت آنها و در خلال استخراج یا برداشت از منابع انرژی و تولید نیرو حادث می شود.

- حفظ آب

در هر بنا، مقادیر فراوانی آب برای مصارف آشامیدن، پخت و پز، شست و شو و نظافت ، سرویسهای بهداشتی ، آبیاری گیاهان و جز آن مصرف می شود. تمام این انواع آب مصرفی به تصفیه و انتقال نیاز دارند كه مستلزم صرف انرژی است. به علاوه، آبی كه در بنا مصرف شده و به شكل فاضلاب خارج می شود نیز باید تصفیه شود.

- حفظ ماده

طیفی از مواد ساختمانی به داخل سایت بنا سرازیر می شود. هجوم مواد ساختمانی به سایت، عمدتا در خلال مرحله ساخت صورت می گیرد. میزان ضایعات حاصل از فرآیند ساخت و نصب تجهیزات قابل توجه است. پس از ساخت، به منظور نگهداری و جایگزینی و نوسانی، جریان آرامی از مواد به داخل ساختمان ادامه پیدا می كند. به علاوه، جریانی از كالاهای مصرفی نیز برای پشتیبانی فعالیتهای انسانی، به داخل بنا سرازیر می شود. تمام این مواد چه بازیافت شوند چه در زمینهای دفن زباله تلنبار گردند، در نهایت جریان خروجی را شكل می دهند.

- اصل 2: طراحی براساس چرخه حیات

طراحی

مدل سنتی چرخه حیات بنا، فرآیند خطی، متشكل از چهار مرحله اصلی است : طراحی، ساخت، بهره برداری و نگهداری، تخریب. در این مدل مفهوم چرخه حیات در حیطه بسیار محدودی دیده شده است و مسائل زیست محیطی (مرتبط با تداركات و تولید مواد ساختمانی ) یا مدیریت پسماندها ( استفاده مجدد و بازیافت منابع معماری) در آن مطرح نشده است.

اصل دوم معماری پایدار طراحی بر اساس چرخه حیات را مطرح می كند. این رویكرد « از گهواره تا گور» نتایج و تبعات زیست محیطی كل چرخه حیات منابع معماری را، از مرحله تدارك تا بازگشت به طبیعت در بر می گیرد. طراحی بر اساس چرخه حیات، بر پایه این تفكر شكل گرفته است كه ماده صرفا از شكل حیات سودمند به شكلی دیگر تغییر می كند و برای سودمندی و قابلیت استفاده از ماده نمی توان نقطه پایانی را منظور كرد.

به منظور روشن شدن مفهوم چرخه حیات بنا، می توان آن را به سه مرحله تقسیم كرد : پیش از بنا، بنا ، پس بنا. این مراحل سه گانه به هم متصل هستند و مرز های بین آنها روشن و قطعی نیست. از این مراحل می توان به راهبرد های طراحی بر اساس چرخه حیات كه بر كمیته كردن تأثیرات زیست محیطی بنا تكیه دارند، رسید. با تجزیه تحلیل فرآیند های بنا در هر یك از این مراحل سه گانه، می توان از چگونگی تأثیرات طراحی، ساخت، بهره برداری و تخریب بنا بر نظام زیست فراتر، به شناخت عمیقتری دست یافت. بنای پایدار تنها با یافتن روشهایی برای كمیته كردن تأثیرات زیست محیطی ساختمان در خلال تمام مراحل سه گانه چرخه حیات آن حاصل می شود.

- اصل 3: طراحی انسانی

طراحی انسانی، سومین و چه بسا مهمترین اصل طراحی پایدار است. در حالیكه صرفه جویی در مصرف منابع و طراحی بر اساس چرخه حیات با كارایی و حفظ و نگهداری سرو كار دارند، طراحی انسانی به قابلیت زیست تمام اجزای تشكیل دهنده نظام زیست جهانی، از جمله گیاهان و حیات وحش می پردازد. در پس این آرمان بشری و ایثار گرانه احترام به حیات و شأن دیگر موجودات زنده نهفته است. با تاملی عمیقتر در می یابیم كه این اصل عمیقا ریشه در نیاز به حفظ عناصر زنجیره ای نظام های هستی دارد، كه تداوم حیات و بقای انسانی منوط به وجود آنهاست. در جوامع مدرن، بیش از 7. درصد طول عمر هر شخص در فضاهای داخلی می گذرد. بنابراین ضروریترین نقش معماری خلق محیطهای ساخته شده ای است كه امنیت، سلامت، آسایش فیزیكی، صحت روانی و بهره برداری ساكنان خود را تداوم می بخشد. سه راهبرد زیر در طراحی انسانی ، بر ارتقای هم زیستی میان بناها و محیط زیست فراتر و ساكنان آن تمركز و تاكید دارند.

- فرآیند طراحی پایدار

1- اهداف پایداری را باید ملموس و قابل درك كرد .

2- ساختن یك مدل كلی و كلان از اهداف

3- شفاف كردن موانع و راه حل های مورد نظر

4- متخصصین رشته های مختلف كه مورد نیاز هستند را باید حضور داد.

5- سایت پروژه را به طور دقیق تجزیه تحلیل كرد.

6- موانع اقتصادی را باید مورد توجه قرار داد.

7- روش های تكنیكی و اجرای در جهت اهدافمان را مشخص می كنیم.

8- تیم طراحی را انتخاب می كنند.

9- ایدههایی كه باید مد نظر قرار گیرد.

10- نمونه هایی كه باید مورد مطالعه قرار بگیرد.

11- راه حلهایی را جستجو كنیم كه به هدف برسد.

12- تراكم

13- اثرات زیست محیطی

14- جهت گیری

15- پوشش گیاهی

16- شخصیت

17- كاهش انرژی

18- انرژی های تجدید پذیر

19- مصالح و منابع انرژی

20- چرخه منابع انرژی

21- كنترل هزینه های پروژه

22- تهویه و اجرای آن

23- روش های بهره برداری از نزولات جوی

24- نحوه كنترل صدا

25- اثرات پیامدی پروژه

26- دوام پوشش نهایی ساختمانها

27- اتودهای طراحی

28- محاسبه انرژی

29- ارائه طرحهای شماتیك

- چالش های رایج در معماری زیست محیطی

تهویه، نورد هی و دیگر سیستم های مكانیكی، فن آوری های گسترده ای هستند كه هم ساكنان و هم معماران از آن بهره مند می گردند و دارای چنان آزادی عمل و آسایش فیزیكی ای می شوند كه در تاریخ انسان بی سابقه است. به هر حال پرسش اینجاست كه آیا سبك های زیستی مردم و ساختار خارجی معماری، بستگی عمیق و كوركورانه ای به چنین سیستم هایی دارد یا نه. نتیجه وابستگی مفرط انسان به سیستم های مكانیكی و مصرف عنان گسیخته انرژی، همانا تخریب شتابان و فزاینده محیط زیست بوده است. همه مردم با معماری استاندارد شده، فاقد ذوق و سلیقه، ملال انگیز و غیر بهداشتی كه در تمام شهر های مدرن در سر تا سر جهان به چشم می خورد، آشنایند. این افراط و بی تفاوتی اغلب در طراحی ساختمان های معاصر انعكاس یافته است. آدم باید در جست و جوی خود برای دستیابی به محیط زیست بهینه انسانی، از به كار گیری فن آوری به تمامی پیشرفته برای توسعه صرف سیستم های آتی دست بكشد. مدت زمان زیادی است كه معماران استفاده فعال از این فن آوری را برای ایجاد شكل كاملا تازه ای از خویشاوندی میان معماری و ماشین در اختیار دارند. این باید راهی را پیش روی معماران برای طراحی فضاهای زیستی سرزنده تر و احتمالا برای پیشرفت در ایجاد روش های صرفه جویی انرژی، قرار دهد. ظاهرا حفظ و بقای انرژی هم به بن بست رسیده است چرا كه ساختار بیرونی ساختمانها و فن آوری های اجرایی آنها مسیر های جداگانه ای را طی می كنند (هر چند كه این خود پیامدی در خور توجه و بی چون و چرا نیز داشته است).

تهویه طبیعی با امكان جریان هوا از سقف، تهویه مطبوع «پالایش شبانه» و دمیدن هوا از زیر كف، كنترل نور و نظایر اینها، دستاورد و اشكال نو آورانه ای هستند كه ضمن اعمال و رعایت آنها در برخی ساختمانها، توانسته اند و منابع طبیعی همچون گرما و نور خورشید، باد، انرژی گرمایی زمین و آب باران را مورد استفاده قرار دهند. در این میان روش های مكانیكی گوناگونی نیز برای صرفه جویی در انرژی و سیستم های جدید تولید آن، كه حداقل تأثیرات ناسازگار با محیط را داشته باشند، به كار گرفته شده است.

معماری پایدار و فن آوری پیشرفته

بیان و ابراز دستاوردهای علمی و فنی، همواره از وظایف توسعه معماری مدرن است. مدرنیست های اولیه معماری نظیر لوكوربوزیه و گروپیوس، به فن آوری به مثابه نیرویی كه تغییر را موجب می شود، توجه می كردند و بنا بر همین ملاحظات بود كه انسان آن را در معماری از آن خود ساخت و مورد ستایش قرار داد. معماری مدرن، از سالن توربین (1909) پیتر به رنز برای شركت آ.ا.گ. در برلین، تا ساختمان سیگرام (1958) میس ون در روهه در نیویورك، همواره مقاصد پیشرفت فن آوری را تأیید كرده و به كار گرفته است. در چند دهه اخیر نیز، این حساسیت در تحول معماری «هایتك»، جنبشی كه ریشه های آن از لحاظ فن آوری به برداشت های خوش بینانه دهه 1960 بر می گردد ، كاملا آشكار است. این دهه ،مقارن با پیشرفتهایی در صنعت هوا- فضا بود كه انسان را به كره ماه برد، و موجب پیامد تحریك آمیزی شد كه خبر از نسل معماران آگاهی نظیر گروه آركی گرام می داد، كه امروز معماران ماهر و با نفوذی نظیر ریچارد راجرز، نیكلاس گریمشاو، و مایكل هاپكینز را نیز در بر می گیرد.

نكته تعیین كننده دیگر درباره این رویكرد خاص، تعامل خلاق بسیاری از رشته های تا پیش از این نیمه وابسته به هم است – برای نمونه مهندسی ساختاری و تأسیسات، مصالح ساختمانی، علوم كامپیوتری و زیست محیطی- كه به نوعی معماری انجامیده است كه دامنه وسیع تری از تجربیات گوناگون را در اختیار ما می گذارد كه تا پیش از این هرگز ممكن نبود؛ و نیز نوعی معماری كه می تواند با نیاز های متغییر جامعه معاصر سازگار شود. ریچارد راجرز، كه می توان از او به عنوان یكی ا زمعماران و بصیر امروز نام برد ، می گوید «خلق معماری كه فن آوری جدید را در بر داشته باشد ، مستلزم گسستن از ایده جهان ایستادی افلاتونی است؛ جهانی كه با شیء متناهی عالی ای بیان می شود، كه نه چیزی را می توان به آن افزود و نه از آن جدا كرد. و این برداشتی است كه از آغاز تا به امروز بر معماری تسلط داشته است . همچنین به عوض تعریف معماری به گفته شلینگ، یعنی معماری به مثابه موسیقی منجمد، امروزه معماری بیشتر شبیه به موسیقی مدرن یا جاز یا حتی شعر نگریسته می شود، كه«بداهه گویی» در آن نقش دارد؛ معماری نامشخصی كه هم ثبات و هم تغییر را در بر می گیرد.»

به هر حال روابط معمارانه، اجتماعی و فن آوری از نوعی معماری با عنوان معماری اكو-تك خبر می دهد، كه طیف گوناگونی از ساختمانها را در بر دارد. در برخی كتابها، از جمله منابع اشاره شده در این بررسی، این گونه ساختمانها را با عنوان های بیان ساختاری، مجسمه سازی با نور، صرفه جویی در انرژی، واكنش های شهری، ساخت اتصالات، و نما گرایی شهری دسته بندی و معرفی كرده اند. یكی از وجوه مشتركی كه در میان تفسیر و توجیه این نوع معماری می توان به آن اشاره كرد، این است كه«معماری و فن آوری می توانند از یكدیگر یاد بگیرند.»

نتیجه گیری :

- پایداری و طراحی اكولوژیك (طراحی پایدار)

برای شناخت بهتر مبانی نظری(طراحی پایدار) مناسب است، مروری بر(اصول طراحی پایدار) دردید صاحب نظران داشته باشیم. هر كدام از اصول و قواعد پایداری و طراحی بوم گرا، كاشف و بسط دهنده ارتباط محیط مصنوع و عالم طبیعت است. این قواعد همبستگی متقابل و تعامل محیط های انسانی و سیستم های طبیعی را مد نظر قرار داده و بررسی می كنند و زنجیره اثرات تصمیمات طراحی بر محیط را تا مراحل نهایی آن دنبال می كنند.

اصول و قواعدی كه حوزه «طراحی اكولوژیك» مطرح هستند، ارتباط با عالم طبیعت، تعامل سه طرفه بین معمار، استفاده كننده معماری و طبیعت را هرچه بیشتر مورد توجه قرار می دهند. نگرش پایدار و قواعد طراحی اكولوژیك، در هم تنیدگی و تمامیت محیط را بطور موثری در فرآیند طراحی وارد می كند. به عبارت دیگر اگر سه« ضلع مثلث» را در نظر بگیریم. بعد اول پایداری (1 . (E یعنی (اكولوژی - محیط) پیشنهاد می كند، و بعد دوم (2 . (E پایداری یعنی بعد (اقتصاد – اشتغال) و بعد سوم پایداری (3 . (E یعنی (برابری عدالت) كاملا از هم متمایز مستقبل نیستند. بلكه، بعد (اكولوژی – محیط) قرار گرفته و با هم رابطه متقابل دارند.

پایداری و اصول طراحی اكولوژیك بر اهمیت طراحی با عالم طبیعت تاكید دارند ، این فلسفه رابطه متقابل و غیر قابل انكار بین طبیعت و طراحی را مورد تاكید قرار می دهد. اصول ناشی از پایداری و طراحی اكولوژیك به اثرات محیطی (طراحی) (اعم از جنبه های مثبت یا منفی آن) توجه ویژه دارد. لذا نحوه تعامل و اثرگذاری طراحی و محیط را به عنوان شاخص ویژه یك طرح خوب مورد توجه قرار می دهد. و در نهایت می شود گفت اصول و قواعد این نوع طراحی، منظر وسیعتری را برای كار طراحی عرضه می كند كه در فرآیند آن عوامل فرهنگی، روحانی، و سنتهای تاریخی مشاركت موثر و بارز دارند.

در معماری معاصر، تغییراتی كه با توجه به معیار های زیست اقلیمی و پایدار پدید می آیند، هر روز اهمیت بیشتری می یابند سخن از پایداری در معماری را می توان به تصویر و طراحی ساخت و سازهای آینده تعبیر كرد، آن هم نه تنها با پایداری فیزیكی ساختمان ، بلكه با پایداری و حفظ این سیاره و منابع انرژی آن. بدین ترتیب این گونه به نظر می رسد كه می توان پایداری را بر پایه الگویی تصور كرد كه در آن مواد و منابع در دسترس، بیش از هدر دادن یا نادیده گرفتن شان، با كارایی بیشتری به كار گرفته شوند. به طور خلاصه منظور از بوم شناسی ساختمان این است كه بر قابلیت ساختمان برای تلفیق عوامل و آسایش و فرم، تمركز گردد.

معماری پایدار

مطالب مشابه :

کتب جدید

دومین همایش ملی پژوهش های کاربردی در عمران،معماری و مدیریت شهری

معماری پایدار

بررسی‌ مسائل ایمنی در تخریب، گودبرداری و اجرای سازه‌ی نگهبان در مناطق شهری

دیوار حائل

مختصری درباره رشته مهندسی عمران وشاخه های آن ...