مقاله

بنام خدا

مركز آموزش علمي كاربردي گروه صنعتي صفا

عنوان مقاله :

- بهداشت روان ،برابربا سلامت روان وامنیت روان است که براثر آن،

آدمی از نگرانی وافسردگی واسترس نجات مییابد

- میان بهداشت روان وارتباط موزون با جامعه واصلاح محیط ،ارتباط تنگاتنگ وجوددارد.

تهیه کنندگان :

نیره خضرا –کارشناس بهداشت روان مرکز بهداشت ساوه

محمد شرافت –کارشناس بهداشت محیط-مدرس مرکز علمی کاربردی صفا- ساوه

اسفند ماه 1388

بنام هستی دهنده جانها

سلامت روان واسترس

مقدمه:

شناخت انسان سالم وبه دست دادن ملاکی منطقی وعلمی دراین باره دغدغه دیر پای انسان بوده است از این رو

طبیعی است که تاریخ اندیشه بشری ازتئوریها،آروزها،توهمات واسطورها یی در این زمینه پرباشد.چنانکه ادیان

الهی ومکتبهای فکری،فیلسوفان،عارفان وپیشوایان دینی واجتماعی ،هرکدام به گونه ای،این مساله را درنظر داشته

ودرباره آنها سخن گفته اند.سازمان جهانی بهداشت w.h.o) ) که هدف خودرا حصول عالی ترین سطح ممکن

بهداشت برای همه مردم تعیین کرده است ،درباره سلامتی در اساسنامه خود این گونه آورده است :

((حالت رفاه کامل جسمانی ،روانی واجتماعی،نه صرفا" فقدان بیماری یا علیلی))

درتعریف سلامت جسمی اعتقاد براین است که سلامت جسمی این است که شخصی در مسیر رشد طبیعی قرار

گرفته باشد ،نیازهای ضروری آن تامین شود وقسمتی از انجام کار خویش باز نماند وسبب اختلال در تمام

سازمان بدن نشود ،واز همه مهم تر این که احساس درد ورنج در اعضای بدن وجود نداشته باشد.

سلامت روان:

مفهوم سلامت روان شامل آسایش ذهنی،احساس خودتوانمندی، خودمختاری،کفایت،درک همبستگی بین نسلی

وشناخت توانایی خود در محقق ساختن ظرفیت های عقلی وهیجانی خویش است.به گونه ای دیگر می توان گفت

بهداشت روان حالتی از رفاه است که در آن فرد توانایی هایش را باز می شناسد وقادر است با استرس های معمول

زندگی مدارا کند ،از نظر شغلی مفید وسازنده باشد ،برای اجتماع خود نقشی ایفا کند وبا دیگران مشارکت وهمکاری

داشته باشد .بهداشت روان به همه ما مربوط است نه فقط به کسانی که از بیماری های روانی رنج می برند .هیچ

گروهی از بیماری روانی مصون نیست .هرچند بعضی از گروهها مانند افراد بی خانمان،تهی دستان ،افراد

بیکاروبا سطح تحصیلات پایین ،کسانی که قربانی خشونت بوده اند ،مهاجران وپناهندگان، افراد مسن که مورد

غفلت وبی توجهی واقع شده اند بیش تر در معرض خطر هستند .

پیشگیری وارتقا:

پیشگیری از اختلال های روانی بخشی از برنامه بهداشت روان جامعه است .پیشگیری از اختلالهای روانی مبتنی

بر اصول بهداشت عمومی است وهدف آن کاهش بروز ،طول مدت وناتوانی ماندگار اختلالهای روانی است وبه

انواع پیشگیری سطح اول ،دوم،سوم تقسیم می شود.

هدف از پیشگیری سطح اول جلوگیری از بروز بیماری یا اختلال ودر نتیجه کاهش میزان بروز بیماری است.نمونه

ای از آن که بوسیله اداره سلامت روان وزارت بهداشت اجرا می شود پیشگیری اولیه از خودکشی است که در تعدادی از استانهای کشور درحال اجرا است.

پیشگیری سطح دوم عبارت است از شناسائی زودرس ودرمان سریع بیماری یا اختلال به منظور کاهش شیوع

اختلالات طریق کوتاه کردن مدت آن ،نمونه هایی از برنامه های این سطح که در ایران درحال اجرا است عبارتند

-ادغام طرح بهداشت روان درشبکه روستایی وبعضی از مراکز شهری

-آمزش عمومی مردم برای کاهش انگ اجتماعی وتشویق آنان برای درمان زود هنگام بیماری

-تقویت وگسترش طرح ایجاد مراکز بهداشت روان جامعه نگر ومراقبت درمنزل در شهرها

هدف از پیشگیری سطح سوم کاهش شیوع کاستی ها وناتوانی های باقی مانده ناشی از بیماری یا اختلال است.

خدمات بهداشتی اولیه وبهداشت روان

خدمات بهداشتی اولیه مراقبت های اساسی هستند که تمامی افراد خانواده ها را از طریق مشارکت کامل مردم با

هدف تامین همگانی وارزان خدمات زیر پوشش قرار می دهد

برای ارایه خدمات بهداشتی درمانی مناسب ومورد نیاز مردم بهترین روش ،سطح بندی خدمات بهداشتی است.بر

مبنای این روش استفاده از خدمات بهداشتی و درمانی در اولین سطح یعنی بهورز که مسوول آموزش بهداشت روان

در روستا وبیماریابی،ارجاع وپی گیری درمان است شروع می شود.بهورز که در خانه بهداشت مستقر است

بیماران را تحت عناوین بیماری خفیف روانی (مانند :افسردگی ،اضطراب ،وسواس،...)،بیماری روانی شدید

(سایکوزها)،صرع،عقب ماندگی ذهنی وسایر بیماری ها می شناسدوبه سطح بالاتر ،پزشک عمومی ارجاع می دهد

مرکز بهداشتی درمانی شهری وروستایی اولین سطح درمانی است وپزشک عمومی این مرکزارایه دهنده خدماتد

بهداشتی به بیمارانی است که توسط بهورز ارجاع می شوند یا این که خود مستقیم به مرکز مراجعه

میکنند.درصورت نیاز ،بیماران به سطح سوم (روان پزشک یا پزشک دوره دیده شهرستان )ویا سطح چهارم

(بیمارستان ومراکز فوق تخصصی روان پزشکی )ارجاع می شوند.

تاثیر فشار روانی (استرس) بر سلامت

ممکن است کوشش وتلاش شخص برای انطباق باتنش مستمر ،ذخایربدنش راتحلیل ببرد وآن رادربرابر بیماری

آسیب پذیر سازد.فشارروانی مستمرمی توانداختلالات جسمانی همچون زخمهای معده ،فشارخون وبیماری قلبی

بوجود آورد،بامختل شدن دستگاه ایمنی وکاهش مقابله ومبارزه ی بدن ،راه برهجوم ویروسها وباکتریها هموار می

شود .درادامه مختصری در خصوص استرس وراههای مقابله با آن بحث خواهیم کرد.

تعريف استرس

استرس از نظر لغوی از کلمه استرينجر ( stringere ) به مفهوم به هم رفتن و قبض شدن گرفته شده است .

استرس ، فرسودگی بدنی يا عاطفی است که بر اثر مسائل و مشکلات واقعی يا ذهنی پديد می آيد. در تعريف

ديگر ، استرس به مجموعه واکنش های عمومی انسان نسبت به عوامل ناسازگار و پيش بينی نشده داخلی و

خارجی اطلاق می گردد . بدين گونه که هرگاه تعادل داخلی يا خارجی از ميان برود ، استرس پديد می آيد .

دکتر هانس سلی ( Hans Selve ) يکی از پيشتازان پژوهش در زمينه استرس ، استرس را به عنوان پاسخ

نامشخص بدن به هر گونه تقاضا ناميده است .وی مفهوم حالت سازگاری عمومی را ابداع کرد.حالت سازگاری

عمومی پاسخ خود به خودی به هر گونه تهديد بدنی يا احساسی نسبت به سلامت يک ارگانيسم است .

استرس ، تجربه ای است همگانی و عمومی که هر کس به کرات آن را در زندگی خود احساس کرده است ،

برخلاف تصور ، استرس هميشه شامل حوادث ناخوشايند نيست بلکه می تواند محصول موفقيت های خوشايند و

مطلوبی نيز باشد که سازگاری مجددی را در فرد مطالبه می کند . به عبارت ديگر شايد نکته اصلی در موقعيت های

تنش زا نياز به انطباق و سازگاری مجددی است که برای فرد ضرورت پيدا می کند.

استرس فشاری است که براثر تغییرات ایجادشده در محیط به بدن تحمیل میشود .بعضی از استرس ها مفید هستند

اما وقتی از کنترل خارج می شوند بدن به صورت های مختلفی از آثار سوئ آنها رنج می برد.

چگونگی عملکرد استرس :

استرس عارضه ای است که طی یک فرایند سازمانی در سه مرحله واکنش اخطار ،مقاومت وفرسودگی در افراد شکل میگیرد:

1-واکنش اخطار: با آغاز استرس واکنش اخطار به همراه آن خواهد آمد. اين واکنش معمولا پاسخی

فيزيولوژيکی است که تعداد زيادی از فعل و انفعالات سيستم های بدنی را به کار می اندازد.به اين ترتيب که

هورمونی توسط غده فوق کليوی ترشح گرديده و وارد جريان خون می شود که نتيجه آن ازدياد ضربان قلب ،

ضعيف شدن تنفس ، جاری شدن خون از پوست و احشاء به ماهيچه ها و مغز ( که در نتيجه باعث سرد شدن

دست و پاها می گردد) و توزيع مواد غذايی مورد نياز به قسمت هايی از بدن و ماهيچه ها از جمله اين تغييرات می باشد

2-گام مقاومت : در صورت پايبندی عامل فشار گام مقاومت آغاز می شود و در حالی که به نظر می رسد همه

چيز به حالت عادی بازگشته است اما بدن امکانات خود را بسيج نموده تا با عامل فشار مبارزه کند.

3-گام فرسودگی : در صورتی که منابع و ذخاير انرژی روانی و جسمی برای مدت طولانی با عامل فشار درگير

شوند کم کم به پايان رسيده و مرحله سوم نشانگر تطابق عمومی يعنی فرسودگی به پايان می رسد و بار ديگر

نشانه های مرحله واکنش اخطار ظاهر شده و بدن به علت کارکرد بد اعضايش تا حد زيادی در مقابل امراض

آسيب پذير می شود .در اين مرحله فروپاشی روانی صورت می گيرد.

علائم استرس :

نشانه هاوآثار استرس برای همه یکسان نیست .واین به خاطر این است که واکنش افراد دربرابر عوامل استرس زا

بایکدیگر متفاوت است.مطالعه کوپر وپاگلیونی نشان می دهد که تجربه فشارروانی نتیجه یک تعامل بین منابع

مختلف فشار وفرد است.مدل ساختاری این مولفان بیانگراین است که تمامی افراد یک موقعیت واحد را استرس زا

تصور نمی کنند واختلافات فردی آنان از شخصیت وتجارب زندگی پاسخ آنان را به فشار روانی تحت الشعاع قرار

می دهد. نشانه های استرس بطور کلی به قرار زیر می باشد:

1- علائم جسمانی :

سردرد ،ميگرن ،سوءهاضمه ،بدخوابی ، خارش و التهاب پوستی ، گرفتگی عضلات ، درد پشت شانه ها و گردن، فشارخون بالا و کلسترول بالا

2-علائم روانی

اضطراب ، تنش ،بی طاقتی ،افسردگی ،کسالت و بی حوصلگی، احساس بيهودگی و عدم اعتماد به نفس

3- علائم شناختی

فراموشی ،کاسته شدن قدرت تمرکز،کاهش کارايی فرد

4-علائم اجتماعی

پرخاشگری و غيرقابل تحمل شدن ،زدگی از مردم ، فقدان ارتباط و تنها گزينی و عدم ايفای نقش خانوادگی

5-علائم رفتاری

بالا رفتن مصرف سيگار،افزايش مصرف دارو، رفتار جرقه ای ،بی توجهی به ظاهرشخصی خود و عوض شدن ريتم اشتها

بيماريهای جسمانی که استرس در آنان نقش مهمی دارد:

-نارسايی قلبی،فشارخون بالا،زخم معده ،سردرد های ممتد ، انواع آرتروز، انواع آسم و افسردگی

عوامل استرس زا:

در يـك تقسيــم بندي عوامل استرس زا را مي توان به ترتيب زير عنوان كرد:

1- عوامل اقتصادي شامل تورم، عدم امنيت اقتصادي، ترس از فقر و بيكاري، مشكلات مادي براي تشكيل خانواده و...؛

2- عوامل فرهنگي شامل: كم رنگ شدن ارزشهاي علمي، ادبي و هنري و حاكميت فرهنگهاي زر و زور و در نتيجه فقدان احساس آرامش دروني، مهاجرتهاي اجباري از وطن خود و در نتيجه ادراك بيماري غربت؛

3- عوامل اداري شامل فقدان تامين شغل، حاكميت روابط بر ضوابط ، بوروكراسي سردرگم، فقدان مكانيسم هاي كنترل و ارزشيابي؛

4- عوامل سياسي شامل: نامشخص بودن مشاركت فرد در تعيين سرنوشت خود، عدم احساس امنيت درباره جان و مال و معتقدات، احساس فشار در زمينه هاي آزادي و استقلال كشور. عوامل ذكرشده گرچه درست و منطقي است ولي دامنه آن گسترده است. یکی از عوامل ایجاد استرس در سازمان ها ومحیط کار است .

عواملايجاد کننده استرس در سازمان ها رامیتوان اینگونه بیان کرد:

1-سياست های نسنجيده ،خط مشی های ناعادلانه و تبعيضات ناروا در محيط کار از عواملی هستند که موجب استرس ، فقدان انگيزه ، پايين آمدن روحيه و دلسردی در کارکنان می گردد.

سياست های ناعادلانه می تواند در پرداختی ها ،حقوق و مزايا ، توزيع نا عادلانه کار و ... منظور گردد.

2-ميزان حقوق و عدم تطبيق آن با مخارج و فعاليت ها به ويژه در شرايط فعلی که به نظر می رسد يکی از موارد مهم دغدغه ذهنی کارکنان است . طبق تئوری برابری (equity theory) از جی استسی ادمس ( j.stacty adams ) نيز کارکنان آنچه به انجام دادن کار خود به دست می آورند و نيز آنچه برای انجام وظايف شغلی ارائه می کنند مقايسه می کنند. اگر به اين نتيجه برسند که داده های آنها به سازمان در مقايسه با ديگران ، بيشتر است گرفتار تنش می شود.برای مثال اگر فردی احساس کند به اندازه کافی به او حقوق و دستمزد پرداخت نمی شود ، از کار خود ناراضی می شود .بنابراين ضرورت دارد مسوولان نظام در جهت سلامت و بهداشت افراد جامعه در اين زمينه اقدامات اساسی به عمل آورند.

3-عدم مشارکت کارکنان در سازمان ها نيز يکی از عوامل ايجاد فشار برای کارکنان می باشد. اصولا مشارکت افراد سازمان ها در تصميم گيری ها مزايای زيادی دارد و ضمن اينکه کارکنان را به کار ترغيب می کند باعث می شود افراد سازمان به جهت احساس مهم بودن آرامش خاطر به دست آورند .

4-ارزشيابی های عادلانه و يا بدون شناخت کافی از افراد و تبعيض قائل شدن در بين کارکنان هنگام ارزيابی ، اعضای سازمان را گرفتار فشارهای عصبی می نمايد.اگر کارمند و يا کارگری احساس نمايد در محيط کار خود در زمينه های مختلف تبعيض پنهان و آشکار وجود دارد و به تلاش ها و زحمات او بهای لازم داده نمی شود و يا ناديده گرفته می شود ،موجب ايجاد فشار برای او خواهد شد و هنگامی اين فشار مضاعف می گردد که ببيند به کسانی ارج و بهاء داده می شود که شايستگی لازم را در محيط کار ندارند.بنابراين با ارزشيابی های عادلانه و توجه به فعاليت های اعضای سازمان می توان از بروز اين فشارها جلوگيری نمود.

5-کنترل های بی مورد و آزار دهنده در محيط کار و سازمان ناشی از بی اعتمادی به کارکنان می باشد . تحقيقات نشان می دهد که اين شيوه بدبينی و رياکاری را در سازمان افزايش می دهد.از طرفی موجب نگرانی و اضطراب و نتيجه آن کاهش کارايی فرد را به همراه خواهد داشت . بايد در سازمان ها فضايی به وجود آيد که در آن اطمينان و اعتقاد مبنای روابط متقابل بين کارکنان باشد. زيرا در محيطی سرشار از اعتماد ، اعضای سازمان با آرامش بيشتر در جهت نيل به اهداف سازمانی تلاش خواهند نمود. بنابراين بايد با انتخاب شيوه های خود کنترلی و يا کنترل های غيرمستقيم و نامحسوس به جای کنترل های مستقيم ، شديد ، مستمر و آزار دهنده می توان از بروز فشارهای عصبی شديد جلوگيری نمود.

6-قوانين خشک و غيرقابل انعطاف نيز در سازمان می تواند يکی از عوامل ايجاد فشار بر کارکنان و ارباب رجوع باشد.ممکن است برخی از ضوابط و مقررات بسيار ناقص باشند و متناسب با شرايط و مقتضيات فعلی سازمان ها نباشند.بنابراين مديرانی که دارای مسووليت و اختيار می باشند ، بايد اين قوانين و ضوابط را با توجه به فرهنگ ، امکانات ، نياز ، توان جامعه و انسان ها مورد بازنگری قرار دهند و با انعطاف پذير نمودن و تعديلات معقول تنش های موجود را کاهش دهند.

7-تغييرات غيرمنطقی و جابه جايی مکرر و بدون دليل کارکنان می تواند يکی از عوامل ايجاد فشار باشد. بنابراين در صورت لزوم تغييرات بايد با فرهنگ سازی و پس از رفع نگرانی های کارکنان در زمينه های مختلف و جلب مشارکت آنان به اين تغيير و تحولات اقدام نمود.

8- تضادهای مختلف در سازمان ، اين تضاد ممکن است فردی ،فرد با گروه ، گروه با گروه در سازمان باشد .مانند تضادهای بين واحدهای صف و ستاد و يا تضاد بين منافع فردی و اقدامات سازمان . مديران بايد ضمن هوشياری و درک اين تضادها با مديريت نمودن تضادها راهکارهايی زا اتخاذ نمايند که فعاليت ها و انرژی افراد ، گروه های رسمی و غير رسمی در جهت اهداف سازمانی هدايت گردد. به عبارت ديگر کارکنان و گروه ها دريابند که تحقق اهداف آنان در صورتی امکان پذير است که اهداف سازمان تحقق يابد.

9-شرح شغل های غير واقعی نيز می تواند يکی از عوامل فشار به کارکنان باشد. زيرا اگر شرح شغل کارکنان متناسب با کاری که انجام می دهند نباشد بديهی است که فشار قابل ملاحظه ای را متحمل خواهند شد.

10-شرايط فيزيکی محل کار مانند سرو صدای بيش از حد در محيط کار ، گرما و سرما ، وجود گازهای سمی ، نور کم و ناکافی نيز می تواند عامل ايجاد فشار برای کارکنان باشد.

11-عوامل زياد ديگری نيز در سازمان ها وجود دارند که در ايجاد استرس تاثير گذار می باشند که مجال صحبت در آن خصوص در این مقاله نمی باشد.

راهکارهای مقابله با استرس:

انسانهاي سازماني در عصر حاضر با عوامل مختلف درون و برون سازماني روبرو شده و دائماً شخصيت و جسم

و روان آنها تحت عوامل مختلف قرارگرفته و به تدريج فرسوده مي شوند. فرسودگي جسمي و تنشهايي كه بر جسم

انسان سازماني وارد مي شود مشخص بوده و به راحتي قابل تشخيص و درمان است ولي تنشهايي كه به روح و

روان انسانهاي سازماني وارد مي شود قابل مشاهده نبوده و به راحتي نيز قابل سنجش و درمان نيست و بدين لحاظ

آثار نامطلوبي در فرسودگي نيروي انساني پرورش يافته سازماني دارد. در اين خصوص سازمانها بايستي ميزان

توان تحمل كاركنان در مقابل تنشهاي شغلي و سازماني را افزایش داده تا مــوجب صــرفه جويي در وقت، نیرو

كـاركنان شده که بهره وري فردي و سازماني را به دنبال دارد
مديران مي توانند با به كارگيري راهكارهاي عملي در راستاي سالم سازي محيط كار و ارتقاي بهداشت رواني سازمان حركت كنند.

براي مقابله بااسترس ابتدا بايستي عوامل و زمينه هاي استرس زا شناسايي تا راه كارهاي متناسب باآنها به كار

گرفته و عوامل استرس زا تعديل شوند. استرس در سازمان اثرات نامطلوبي بر كميت و كيفيت كار كاركنان برجاي

مي گذارد و عوامل و ريشه هاي استرس سازمانها تنها در سازمان نيست بلكه عوامل استرس زاي برون سازماني

مختلفي وجود دارند كه شخص را با تنش و استرس روبرو مي سازد. به اين ترتيب فرد با استرس وارد سازمان شده

و از طرف ديگر عوامل سازماني استرس فرد را افزايش مي دهد.دورویکرد عمده ومطرح برای کاهش استرسهای

شغلی کارکنان عبارتند از : الف-پیشگیری با تمرکز وتوجه به فرد(مدیریت استرس ) ب-پیشگیری باتمرکز روی

محیط وشرایط کار (تغییرات سازمانی)

الف-راههاي مقابله با استرس هاي شخصي و فردي كه متاثر از محيط بيرون سازمان است در اين راستا 7گام برای کنترل استرس پیشنهاد می شود:

1-درکار واقع گرا باشید.

-توانایی ها ومحدودیت های خود را بپذیرید

-نگرش مثبت نسبت به کارتان را توسعه دهید

- سعی کنید از کاری که انجام میدهید لذت ببرید وکار را به بهترین نحو که می توانید انجام دهید

2-کار را سازماندهی کنید

-زمان را بخوبی برنامه ریزی کنید.

- کارتان را مقدم بدانید واز اتلاف وقت خودداری کنید

- اگرامکان دارد از آوردن کارهای ناتمام به خانه خودداری کنید

- قسمت هایی از کار را به دیگران محول کنید

3-مهارتهای حل مسئله رادرخود تقویت کنید.

- درمشکلات بنیادی تعمق کرده وراه حلهای اصولی برای حل آن راطراحی کنید

- مشکلات اصلی وراه حلهای احتمالی را فهرست کنید

- امکان پذیر بودن هر راه حل راارزیابی کنید

- به راهکارهای اختصاصی توجه کنید(راهکارهایی که کم عارضه وبه موقع باشند)

4-نگرش مثبت نسبت به تغییرات داشته باشید

-بعضی از تغییرات اجتناب ناپذیر هستندنسبت به آنها نگرش باز ،قابل انعطاف وواقع گرا داشته باشید

-تغییرات را به خوبی طراحی واجرا نمایید

5-سعی کنید ارتباط اثر بخش در محل کار داشته باشید

- تایید کننده باشید نه مهاجم وپرخاشگر

- نظرات وپیشنهادات خود را مودبانه،محکم وواضح بیان کنید

- به عقاید همکارانتان احترام بگذارید

6-درمحل کار منابع حمایت اجتماعی را شناسایی کنید

- ارتباط دوستانه با همکارانتان برقرار کنید

- تمام مردم وسازمانهایی را که می توانند به شما وهمکارانتان کمک کنند شناسایی وفهرست نمایید

- مشکلاتتان را با افراد مورد اعتماد مطرح کنید

- زمانی را برای گوش دادن اختصاص دهید

- همکارنتان را مورد قضاوت قرار ندهید

7-برای شیوه زندگی سالم تمرین کنید.

- به اندازه کافی بخوابید

- یادبگیرید آرام باشید

- به طور منظم ورزش کنید

- فعالیتها ی تفریحی وسرگرمی داشته باشید

- تغذیه مناسب داشته باشیدکه در ادامه مختصری در این مورد شرح داده می شود

- اخلاق خوب وارزشهای دینی را مد نظر داشته باشید

مواد غذائی که باعث افزایش استرس می شوند:

بیشتر مردم به این موضوع واقف هستند که در زمان استرس بیشتر غذا می خورند وانتخاب آنها بیشتر از گروه

مواد نشاسته ای وقندی است درسنین بالا ی 40سال،کاهش متابولیسم یا سوخت وساز بدن فرد را برای استرس آماده

تر میکند ،در این شرایط هورمونهایی ترشح می شوند که اشتها را زیاد وچربی را ذخیره می کنند.یک سری از مواد

غذائی باعث ایجاد استرس میشوند .کافئین ماده ای است محرک که در قهوه ،چای،نوشابه های گازدار ،شکلات

وبعضی از داروها وجوددارد .مصرف زیاد موادغذائی حاوی کافئین همانند استرس عمل می کنند وگاهی موجب

بدترشدن علائم آن می شود .یک ماده محرک مانند کافئین،ترشح اسید معده وهورمون های تیروئیدی را بیشتر میکند

اضطراب راافزایش می دهد وغددفوق کلیوی راخسته میکند چون هورمون آدرنالین که هورمون استرس نامیده

میشود ازاین غدد ترشح میشود.فسفرهم که در نوشابه های گازدار موجوداست از عوامل محرک میباشد وغیراز

ایجاد استرس موجب پوکی استخوان،ناراحتی معده و... تاثیر گذار است.مصرف بیش از حد مواد قندی ساده مانند

شکر نیز به عنوان عاملی برای ایجاد استرس وتحریک پذیری شناخته شده است

چگونه از طریق مصرف مواد غذائی بااسترس مبارزه کنیم؟

· روز خود را با مصرف یک لیوان آب پرتقال تازه یا آب میوه های حاوی ویتامین ث شروع کرده ودر بقیه روز آب زیاد مصرف کنیم،زیرا وقتی بدن تحت استرس است بدن نیاز بیشتری به ویتامین ث دارد ومصرف آب بدن رااز بی آبی حفظ واز تحمل استرس اضافی جلوگیری می کند.

· هنگام صبحانه یک عددموز ،مقداری موادغذائی حاوی فیبرزیاد ومصرف ماست کم چرب استفاده کنید چرا که موز منبع غنی ویتامین است که برای سوخت وساز لازم است ،به خصوص زمانی که سوخت وساز بدن در مواقع استرس سریع میشود

· ازمصرف شیرینی به عنوان میان وعده بپرهیزید،به جای آن از غلات کامل ،نان کم چرب تهیه شده باشیروانواع کیک های ساده خانگی استفاده کنید.

· جوشانده های گیاهی برای تسکین اعصاب مناسب هستند

· مصرف کمی پروتئین در طول روز مانند تخم مرغ ،پنیر،مرغ درشرایط استرس خستگی را رفع میکند

· برای مقابله با استرس راه دیگری به غیر از غذاخوردن پیداکنید.

در مدیریت استرس به شاغل در مورد ماهیت ومنشاءاسترس وتاثیر آن برسلامت ومهارت های فردی که شرح

آن گذشت آگاهی های لازم داده شده و سپس تجربیاتی برای کاهش استرس به آنها باید آموخته شود مانندتمرین

تمرکز ،این تمرینات می تواند علائم ناشی از استرس مثل سردرد،اختلالات خواب و..را به سرعت کاهش دهد

ب -رویکرد تغییرات سازمانی موثرترین مسیر کاهش استرسور شغلی است وشامل طراحی راهکارهایی برای

کاهش یا رفع عوامل استرس زا است.برنامه کنترل استرس متاثر از عوامل مختلفی مثل حجم وپیچیدگی سازمان

منابع دردسترس ونوع عامل استرس زا است ،به همین دلیل برنامه واحد و استانداردی ندارد وبا توجه به

عوامل فوق طراحی می شود در این میان روشهایی همچون تمرکز زدائی در سازمان ،توسعه کارگروهی

وتصمیم گیری مشارکتی ،دگرگون سازی ارتباطات درون سازمانی ،توجه به خواسته ها ،عقاید وسلیقه کارکنان

همگی از جمله راهکارهای مدیریتی کنترل استرس سازمانی می باشد

ودرآخر

زندگی هر کس بستگی به نوع باورهایش دارد.زیرا زندگییعنی بازتاب باورهای هرکس در بیرون ،وباورهای

هرکس توسط خودش شکل می گیرد نه دیگران.پس مهمترین وظیفه ،پاکسازی باورهای غلط وجایگزینی

باورهای درست است تا بتوانیم از فرصت چند ساله در این دنیا خوب استفاده کنیم ولذت ببریم وبه دیگران امید

وشادی ببخشیم.از طرفی اگر به فلسفه دین توجه کنیم می بینیم که خداوند بعد از خلق انسان برای تقویت

باورهای درست او جهت داشتن یک زندگی سالم برای او کتاب وپیامبرانی فرستاد تا با استفاده از کتاب

وپیامبران وامامان معصوم ،زندگی خوبی داشته باشند .علامه جعفری درتعریف دین فرموده اند:

دین یعنی چهار ارتباط :

1-ارتباط خوب با خدا(فقط عبادت او،کمک خواستن از او...توکل براو...)

2-ارتباط خوب با خود(دوست داشتن خود ،مراقبت از خود،استفاده از قدرت خود و...)

3-ارتباط خوب با دیگران (عشق ورزیدن به دیگران ،خدمت به آنان،رعایت حقوق آنان،ارتباط لذت بخش داشتن باآنان)

4-ارتباط خوب با جهان طبیعت وموجودات(آلوده نکردن محیط،رعایت حقوق حیوانات وگیاهان،کمک به رشد آنان و...)

منابع:

-زمینه روانشناسی هیلگارد

-سلامت روان کاربردی برای پزشکان

-فصلنامه بهورز شماره 65

سایت اینترنت در خصوص استرس

مقاله

مطالب مشابه :

رزومه مهندس آیت محمدی تبار

قابل توجه دانشجویان کارشناسی طرح 5 مهندس محمدی تبار در موسسه غیر انتفاعی جهاد دانشگاهی

تحویل پروژه طرح 2 معماری دانش جویان تکمیل ظرفیت معماری جهاد دانشگاهی آیت محمدی تبار

رایزنی عضو سابق شورای شهر کرمانشاه برای انتخابات مجلس

آثار برجسته مبلمان شهری در تهران (عکس)

مقاله

روشهای جدید ساختمان سازی در جهان

50 دقیقه سرگرمی در کلاس: