تاریخچه پیدایش اورژانس و آمبولانس در ایران و جهان
تاریخچه اورژانس در جهان
حمل‌ونقل بیماران بدحال به مراکز درمانی جهت ارائه خدمات پزشکی از مشکلات دیرباز در زندگی بشر بوده است. در افسانه های روم باستان آمده است که برای حمل بیماران از گردونه‌های جنگی استفاده می‌شده است و بدین‌وسیله آنان را از صحنه‌های نبرد دور می‌کردند و به درمان آنان می‌پرداختند. در دوران باستان مراکز درمانی به‌طور مجزا و مشخص، وجود نداشتند. احتمالاً حدود ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد حضرت مسیح، معابد مصر باستان علاوه بر امور مذهبی، خدمات درمانی نیز ارائه می‌کردند. در یونان باستان نیز معابد، محل درمان بیماران بودند.
شاید اولین مراکز درمانی
مستقل، در سری لانکای امروزی در سال های حدود ۴۳۰ قبل از میلاد حضرت مسیح
شکل گرفته باشند. پس از آن در قرن اول قبل از میلاد، رومی‌ها نوعی
بیمارستان یا مرکز درمانی برای ارائه خدمات و درمانی به گلادیاتورهای زخمی
در شهرها ایجاد کردند و نام Valetudinaria بر آن نهادند. با شکل گرفتن
مراکز درمانی، مسأله انتقال بیماران به این مراکز نقش جدی‌تری به خود گرفت و
اقوام مختلف روش‌های مختلفی برای این مسأله برگزیدند. قبایل سرخپوست از
نوعی سورتمه، مصریان از کجاوه‌های سوار بر شتر (pannier) و سایر ملل از
روش‌های دیگر برای حمل بیمار استفاده کردند.
در قرن پانزدهم میلادی پادشاه اسپانیا، شاه فردیناند و همسرش ملکه ایزابل
نوعی بیمارستان سیار بنام “ambulancia” طراحی کردند که در صحنه نبرد به کمک
سربازان زخمی می‌شتافت. در سال ۱۷۹۳ میلادی، دکتر دومینیک ژان لاری
(Dominique-jean Larrey) پزشک ارشد سپاه ناپلئون طی جنگ فرانسه و پروس نوعی
بیمارستان سیار بنام “ambulance volante” را طراحی کرد که به قصد انجام
اقدامات اولیه و انتقال مجروحان به پشت خط مقدم به‌کار می‌رفت.
همزمان با وی، بارون پرسی (Baron F.P. Percy) نوعی درشکه با قابلیت حمل تعداد زیادی مجروح از خط مقدم به نواحی امن‌تر طراحی کرد و نام آن را mobile emergency room گذاشت. طی جنگ‌های داخلی ایالات متحده با تدبیر جاناتان لترمن (Jonathan letterman) نوعی درشکه برای حمل مجروحان به‌کار گرفته شد که به آن‌ها”Rucker wagon ” گفته می‌شد.
استفاده از اینگونه وسایل نقلیه در سال ۱۸۳۲ برای جابجایی بیماران در اپیدمی” وبا” در لندن نیز رواج پیدا کرد. بالاخره در سال ۱۸۶۵ اولین سیستم خدمات پیش بیمارستانی برپایه بیمارستان (hospital based) در سین سیناتی آمریکا طراحی شد. در سال ۱۸۶۹ آمبولانس‌هایی در نیویورک به‌کار گرفته شدند که دارای برخی وسایل امدادی از جمله آتل و… و داروها (مثل مرفین) بودند. اولین آمبولانسهای موتوردار (اتومبیل) در سال ۱۸۹۹ در شیکاگو طراحی شدند.
طی جنگ جهانی اول خدمات پیش بیمارستانی از نظر کیفی ارتقا پیدا کرد و کم‌‌کم با اختراع بی‌سیم، مراکز دیس‌پچ در این راه به کمک امدادگران آمدند. حتی پیش از جنگ دوم جهانی، آمبولانسهای مدرن حامل پزشک بربالین بیماران حاضر می شدند و با مراکز دیس‌پچ برای ارائه بهتر خدمات درمانی در تماس بودند. در دهه ۶۰ با پیشرفت دانش پزشکی به‌خصوص در زمینه احیا و دفیبربلاسیون و ضرورت تسریع در ارائه این خدمات، نقش سیستم پیش بیمارستانی در این مسیر تقویت شد و جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد. از سال ۱۹۶۶ در بزرگراه‌های ایالات متحده طرح ارائه خدمات پیش بیمارستانی اجرا گردید.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، (DOT) در سال ۱۹۶۷ در ایرلند خدمات پیش بیمارستانی در زمینه مراقبت از بیماران قلبی به‌کار گرفته شد. در سال ۱۹۷۲ دانشگاه سین سیناتی اولین برنامه آموزش تخصصی طب اورژانس را راه‌اندازی کرد. در سال ۱۹۷۳ قانون ملی خدمات پیش بیمارستانی و اجزای آن در ایالات متحده طراحی شد و به اجرا درآمد. طبق این قانون اجزای یک سیستم پیش بیمارستانی حداقل شامل موارد زیر باید باشد: پرسنل، سیستم آموزشی مناسب، سیستم ارتباطات و دیس‌پچ، حمل‌ونقل، مراکز درمانی پذیرش‌دهنده، واحدهای مراقبت ویژه، آژانس ایمنی عمومی، دسترسی همگانی به مراقبت‌ها، استاندارد سازی ثبت اطلاعات، آموزش همگانی، همکاری در بحران‌ها، داروها و تجهیزات و…. از سال ۱۹۸۴ خدمات پیش بیمارستانی مجزا برای کودکان در ایالات متحده طراحی شد.
(EMS-C) در کشورمان ایران نیز پس از حادثه ریزش سقف فرودگاه مهرآباد تهران در سال ۱۳۵۴، کمبود سیستم خدمات پیش بیمارستانی بیش از پیش احساس شد و این حادثه مقدمه‌ای شد که مرکز اطلاعات اورژانس تهران در این سال با کمک عده‌ای کارشناس آمریکایی، در کشور راه‌اندازی شود.
سیستم فوریتهای پزشکی پیش بیمارستانی در سطح دنیا به دو دسته عمده تقسیم می‌شوند Franco-German : و Americo -England .
در سیستم Franco-German امکانات و تجهیزات در صحنه بر بالین بیمار برده و از حضور پزشک در آمبولانس‌ها استفاده می شود.
در سیستم Americo -England که سیستم اورژانس ایران در شروع راه اندازی از این دسته بود، تکنسین‌هایی که دوره های اولیه فوریتهای پزشکی را آموزش دیدند، در صحنه حاضر می‌شوند، بیمار یا مصدوم را دریافت می کنند و اقدامات اولیه را انجام داده و سپس آن‌ها را به مرکز مجهز یا همان بیمارستان انتقال می دهند.
تاریخچه پیدایش آمبولانس
حمل‌ونقل بیماران اورژانسی به مراکز درمانی جهت ارائه خدمات پزشکی از مشکلات دیرباز در زندگی بشر بوده است
در افسانه‌های روم باستان آمده است که برای حمل بیماران از گردونه‌های جنگی استفاده می‌شده است و بدین‌وسیله آنان را از صحنه‌های نبرد دور می‌کردند و به درمان آنان می‌پرداختند.
در دوران باستان مراکز درمانی به‌طور مجزا و مشخص، وجود نداشتند. در یونان باستان نیز معابد، محل درمان بیماران بودند. شاید اولین مراکز درمانی مستقل، در سری‌لانکای امروزی در سال های حدود ۴۳۰ قبل از میلاد حضرت مسیح شکل گرفته باشند.
پس از آن در قرن اول قبل از میلاد، رومی‌ها نوعی بیمارستان یا مرکز درمانی برای ارائه خدمات درمانی به گلادیاتورهای زخمی در شهرها ایجاد کردند و نام Valetudinaria بر آن نهادند.
با شکل گرفتن مراکز درمانی، مسأله انتقال بیماران به این مراکز نقش جدی‌تری به خود گرفت و اقوام مختلف روش‌های مختلفی برای این مسأله برگزیدند.
قبایل سرخپوست از نوعی سورتمه، مصریان از کجاوه‌های سوار بر شتر (pannier) و سایر ملل از روش‌های دیگر برای حمل بیمار استفاده کردند.
در قرن ۱۵ میلادی پادشاه اسپانیا، شاه فردیناند و همسرش ملکه ایزابل نوعی بیمارستان سیار به نام ambulancia طراحی کردند که در صحنه نبرد به کمک سربازان زخمی می‌شتافت.
در سال ۱۷۹۳ میلادی، دکتر دومینیک ژان لاری (Dominique-jean Larrey) پزشک ارشد سپاه ناپلئون طی جنگ فرانسه و پروس نوعی بیمارستان سیار به نام ambulance volante را طراحی کرد که به قصد انجام اقدامات اولیه و انتقال مجروحان به پشت خط مقدم به‌کار می‌رفت.
همزمان با وی، بارون پرسی (Baron F.P. Percy) نوعی درشکه با قابلیت حمل تعداد زیادی مجروح از خط مقدم به نواحی امن‌تر طراحی کرد و نام آن را mobile emergency room گذاشت.
طی جنگ‌های داخلی ایالات متحده با تدبیر جاناتان لترمن (Jonathan letterman) نوعی درشکه برای حمل مجروحان به‌کار گرفته شد که به آن‌هاRucker wagon گفته می‌شد.
استفاده از اینگونه وسایل نقلیه در سال ۱۸۳۲ برای جابجایی بیماران در اپیدمی وبا در لندن نیز رواج پیدا کرد.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، بالاخره در سال ۱۸۶۵ اولین سیستم خدمات پیش بیمارستانی برپایه بیمارستان (hospital based) در سین سیناتی آمریکا طراحی شد.
در سال ۱۸۶۹ آمبولانس‌هایی در نیویورک به‌کار گرفته شدند که دارای برخی وسایل امدادی از جمله آتل و… و داروهایی مثل مرفین بودند.
اولین آمبولانسهای موتوردار (اتومبیل) در سال ۱۸۹۹ در شیکاگو طراحی شدند.
تاریخچه ای مرکز فوریتهای پزشکی ایران:
در سال ۱۳۴۵در اثر ریزش سقف یکی از سالنهای انتظار فرودگاه مهرآباد
تهران تعداد زیادی کشته و مجروح شدند و این در حالی بود که هیچ سیستم از
قبل طراحی شده ای برای کمک و انتقال به مجروحین در اینگونه حوادث ناگهانی
وجود نداشت ، در حادثه دردناک فرو ریختن سقف سالن انتظار فرودگاه مهرآباد (
بدلیل ارتعاشات ناشی از سر و صدای موتور جت‌های غول پیکر ) در ساعت ۲ و ۵۰
دقیقه بعدازظهر روز چهاردهم آذرماه سال ۱۳۵۲ بود که طی آن ۱۶ نفر کشته و
۱۱ تن مجروح شدند. این حادثه به دلیل انعکاس وسیع در رسانه‌های داخلی و
خارجی آن سال، در ردیف یکی از تلخ‌ترین وقایع کشورمان به ثبت رسید.
و این در حالی بود که هیچ سیستم از قبل طراحی شده ای برای کمک و انتقال به
مجروحین در اینگونه حوادث ناگهانی وجود نداشت، بعد از این حادثه سیستم
فوریتهای پزشکی کشور با عنوان اورژانس ۱۱۵ کشور با همکاری کشور آمریکا
تأسیس شد و ایران بعنوان چهارمین کشور دارنده خدمات اورژانس پیش بیمارستانی
در جهان شناخته شد که این خود افتخاری بزرگ است.
کشور آمریکا در دومین تجربه خود در تشکیل یک سیستم اورژانس پیش بیمارستانی بسیاری از کمبودها و نقصهای تجربه اول را که برای خودش بود در ایران لحاظ نکرد و به جرأت میتوان گفت اورژانس پیش بیمارستانی ایران در سال ۱۳۵۴ کاملتر و بهتر از اورژانس پیش بیمارستانی کشور آمریکا راه اندازی شد.
قابل ذکر است در آن زمان شماره سه رقمی ۱۲۳ برای تماس با اورژانس اختصاص داده شده و از آمبولانسهای بنز ون برای خدمت رسانی به مردم استفاده می شد که بعدا شماره تماس مردم با اورژانس ، شماره ۱۱۵ در کل کشور اعلام شد.
مطالب مشابه :
دوره های آموزشی توجیهی بدو خدمت کارمندان جدیدالاستخدام اجباری شد
آموزشی توجیهی بدو خدمت کند، دوره های آموزشی بدو خدمت پژوهش استانداری ها
دوره ی توجهی بدو استخدام دوره ی استانداری
دوره ی توجهی بدو استخدام دوره ی استانداری دوره ی توجیهی بدو منجر به ارائه ی خدمت/
بخشنامه در رابطه با دوره هاي آموزشي بدو خدمت كارمندان جديد الاستخدام شماره 26680/200 مورخ 20/10/90
بخشنامه در رابطه با دوره هاي آموزشي بدو خدمت استانداری دوره آموزشی توجیهی
نمونه سوالات استخدامی بهورزی با جواب
دانلود رایگان نمونه سوالات مصاحبه استخدامی استانداری گزارش شناخت دوره توجیهی بدو خدمت.
تاریخچه پیدایش اورژانس و آمبولانس در ایران و جهان
ایران در شروع راه اندازی از این دسته بود، تکنسین‌هایی که دوره دوره توجیهی بدو خدمت.
برچسب :
دوره توجیهی بدو خدمت استانداری