لغات و اصطلاحات خوشنویسی(بخش ت)

تحریف : هنگامیکه زاویه ی قط قلم تند و در حدود سی و پنج تا چهل و پنج درجه است .

تحویل قلم : هر حرف یا کلمه که از بالا به پایین می آید مانند ( الف ) اعتماد قلم بر وحشی قلم ( نیش سمت راست ) است و اگر کلمه ای از پایین به بالا رود اعتماد قلم بر انسی قلم ( دندانه ی سمت چپ قلم ) است و در ساختن دندانه ها اعتماد قلم بر سینه ی قلم است .

تخریق : سفید و باز گذاشتن فضای سفید و بسته ی حروفی مانند ( ع-غ-ه ) را گویند .

تراشیدن قلم : بهتراست تراشیدن قلم از سوی سر آن یعنی آنسوی قلم که باریکتر است انجام گیرد و شامل پنج مرحله زیر است که بترتیب عبارتند از :

فتح : تراشیدن روی قلم یا باز کردن میدان قلم بطوریکه مغزقلم آشکار شود و بهتر است که میدان قلم به اندازه ی محیط دایره ی قلم باشد .

نحت : به تراشیدن دوپهلوی قلم گفته میشود بطوریکه کناره های قلم را به اندازه ای بتراشیم که پهنای نوک آن در حدود شعاع قلم شود و هرچه بسوی نوک قلم پیش رویم باریکتر شود .

فاق : به شکاف زدن میانه ی قلم به موازات قلم گفته میشود و این کار بوسیله ی تیغه ی قلمتراش صورت میگیرد و این شکاف سبب روانتر گشتن حرکت مرکب میشود .

قط زدن : از مهمترین بخش های تراش قلم است . هنگامیکه قلم آماده ی قط شد زبانه ی قلم را برروی قط زن قرار داده و تیغه ی قلمتراش را با زاویه ی خاص بر آن قرار داده و با فشار انگشت اشاره یا سبابه بر تیغه ی آن قلم را قط میزنیم . ابن مقله معتقد است که قلم باید با زاویه ی مایل به داخل بدان قلم قط زده شود .

ناخن گذاری (پشت برداری قلم ) : از گوشت پشت قلم باندازه ی یک چهارم یا یک پنجم از طول میدان قلم تا نوک آنرا بوسیله ی قلمتراش بر میداریم .

ترکیب : آمیزش معتدل و موافق حرف , کلمه , جمله , سطر و دوسطر باهم بطوریکه خوشایند طبع و ذوق گردد و شامل ده جز است که عبارتند از : ترکیب در حرف و کلمه – سطر و جمله –ترکیب در سطور و صفحات – رعایت فواصل- سنجش قلم با زمینه ی آن – رعایت حسن مجاورت و نظم و اعتدال – رعایت مدات – دانستن طریقه ی مرکبات برای تمرین – رعایت حرکات و ضوابط – رعایت نشانه گذاری دستوری .

ترکیب بندی : آرایش یا تنظیم شکل ها , خطوط و درجات تاریک و روشن و سایر عناصر بصری در یک طرح تصویری را گویند .

ترکیب پیچیده : هنگامی که خوشنویس از تمامی امکانات حروف و کلمات برای پیچیده تر کردن ترکیب و در نتیجه کرسی و سوار کردن آنها بر یکدیگر استفاده کند .

ترکیب ساده : به ترکیبی گفته میشود که درآن از کشیده نویسی و کرسی بندی پیچیده و سوارکردن حروف و کلمات بر هم کمتر استفاده شود .

تشمیر : در لغت به معنای دامن برچیدن است و در اصطلاح , باریک و منعطف کردن بخش های پایانی حروف میباشد که همان صعود مجازی است , یعنی قلم از پایین به بالا حرکت کند و حرکتش مستقیم نباشد مانند قسمت پایانی حروف ( ن-ل-ص-ی و ... )

تعلیق : خطی است که پس از پیدایش خطوط ( توقیع ) و ( رقاع ) شکل گرفته است و برخی این خط را بر خطوط ششگانه افزوده و خطوط را هفتگانه میدانند . اگر چه از قرن پنجم و ششم آثاری به این خط در دست است ولی در واقع بدست خواجه تاج سلمانی اصفهانی در قرن نهم قانونمند گشت و پس از او بوسیله ی خواجه عبداله منشی استرآبادی و خواجه اختیارالدین منشی به کمال رسید . این خط در آغاز بعنوان خط تحریر برای نوشتن نامه ها و کتاب ها بکار میرفت ولی بعدها بصورت خطی مستقل و زیبا درآمد و زمینه ساز پیدایش خط نستعلیق و از ارکان آن گردید . از آخرین خوشنویسان این خط , محمدکاظم واله اصفهانی است .

لغات و اصطلاحات خوشنویسی(بخش ت)

مطالب مشابه :

ابزارهای اصلی خوشنویسی

اموزش نحوه ی تراش قلم

ثبت نــام : کلاس آموزش تکنیکهای هنری نقـاشی و طـراحی - خطـاطی و خوشنـویسی

لغات و اصطلاحات خوشنویسی(بخش ت)

مرکب

خطاطی روی نی(نی خطاطی نی سوخته کاری یا سوخته کاری روی نی)

نمونه طرح درس ارسالی از سوی همکاران