فلسفه عدد مقدس هفت نزد ایرانیان

فلسفه عدد مقدس هفت نزد ایرانیان و نفوذ آن در ملت های دیگر

<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

عدد هفت در نزد ایرانیان از دیرباز تاکنون عددی مقدس و مشهور بوده است. از ميان همه اعداد، عدد هفت همیشه مورد توجهمشرق زمین و به خصوص ایرانیان قرار داشتهو اغلب در امور ايزدي و نيک و گاه در امور اهريمني و شر به کارمي رفته است ولی اکثر موراد در جهت نیت پاک و روحانی و مقدس استفاده می گردیده است. وجود بعضي عوامل طبيعي مانند تعداد سياره هاي مکشوف جهان باستان و همچنينرنگ هاي اصلي، مويد رجحان و جنبه ماورا طبيعي اين عدد گرديده است. با توجه به آیین کهن میترائیسم ایران که قدمتی بیش از پنج هزار سال دارد بایستی بپذیریم که ایرانیان نخستین ملتی بودند که به رمز و راز این عدد آسمانی پی بردند. تمدن های بسیاری در مشرق زمین و به خصوص خاورمیانه شکل گرفت که پایه های تمدن بشری محسوب می شوند ولی نکته جالب آن این است که از میان همه آن ها تنهاتمدن ایران باقی ماند و به عبارتی همه ی تمدن های اطراف به نوعی یا در تمدن ایران حل شدند و یا از میان رفتند. تمدن مصر، سومر، اکدیها، کلده، آشور و بابل نمونه ای از این تمدن ها است. از میان آن ها آیین مهرپرستی و میترایسم ایران از قدمتی پیش از همه این تمدن ها برخوردار است. امروزه نمادهای مهر را در ایران و آداب و رسوم مردم ایران هنوز به روشنی می بینیم. به عبارتی می توان گفت که تمدن های بین النهرین بیشتر به درون تمدن ایران رفتند و یک تمدن بزرگ را شکل دادند .

تمدن بین النهرین در حدود سه هزار سال پیش از میلاد به قدرت های بزرگ جهان مشهور بودند ولی پس از روی کار آمدن کوروش بزرگ منطقه بین النهرین بخشی از تمدن ایران شدند و به کشور ایران پیوستند و تا انتهای دوره شاهنشاهی ساسانی این منطقه بخشی از تمدن و خاک ایران محسوب می شد. به صورتی که پایتخت ایران در بغداد (عراق) بود و به عراق کنونی دل ایرانشهر گفته می شده است. پس از حمله تازیان به ایران این منطقه مورد یورش عرب های بدوی قرار گرفت و همه تمدن و شکوه باستانی اش به یکباره ویران شد و اثری از آن همه تاریخ به جای نماند و عرب ها به مرور زمان به آن جا مهاجرت کردند و فرهنگی عربی را جایگزین تمدن کهن بین النهرین کردند .

ملت ها و تمدن های اطراف ایران نیز به پیروی از ایرانیان مهردوست متوجه سيارات شده بودند و رمز و رازی اهورایی را یافته بودند و در نتیجه به صورت نماد شگون می پرستيدند. آن چه که شواهد نشان می دهد میترائیسم ایرانی تاثیر گذار ترین آیین در ادیان جهان بخصوص در مسیحیت بوده است. روز زایش مهر در ایران، همان روز بیست و پنجم دسامبر در مسیحیت است که جشن گرفته می شود. لباس قرمز پاپ از آیین میترایسم گرفته شده است. همچنین مهرابه های درون کلیساها نیز به مهرابه های مهری مشهور است. از دیگر نفوذ آیین مهر نیز می توان بر رومیان و یونانیان نیز اشاره کرد. در داخل معبد و انتهای معابد آنان حجاری های برجسته مهر وجود داشته است که میترا در حال کشتن گاوی است. هنوز در برخی از کلیسا های کهن اروپا آثار آن پابرجاست. میترایسم در اسلام نیز نفوذ چشم گیری داشت. در زیر به برخی موارد نفوذ عدد هفت میترایسمی در اسلام نیز اشاراتی خواهیم داشت. مشهورترین مهد تمدن مهرپرستی ایران شهر خرم آباد است. عدد هفت میتراییان ایران نیز به همین منوال در مذاهب و تاريخ جهان ‚ در تصوف و درسنن وآداب کهن بیشتر ملتها نفوذ کرد .

- هفت وادی میترایسم در ایران ( کهن ترین سند تاریخ )

1 ) کلاغ : منسوب به عطارد، نماد هوا و باد

2 ) همسر : منسوب به زهره، نماد آب

3 ) سرباز : منسوب به مریخ، نماد خاک

4 ) شیر : منسوب مشتری، نماد آتش

5 ) پارسا : منسوب به قمر

6 ) خورشید : منسوب به مهر، ستاره صبح

7 ) پیر مرشد : منسوب به زحل

- هفت باور نیک ایرانیان باستان

1 ) پرستش هرمزد یا اهورامزدا خدای دانای یکتا

2 ) اشویی، پاکیزگی و پارسایی

3 ) سدره و کشتی - بستن نشان خداپرستی برای جوانانی که به سن بلوغ می رسند -

4 ) برگزاری آیین و دردگان ( درگذشتگان )

5 ) دستگیری از نیازمندان و تنگدستان

6 ) برگزاری جشن های ملی و مذهبی

7 ) به جای آوردن نمازهای پنج گانه زرتشت

از دیگر باورهای کهن ایرانیان که بر پایه هفت می باشد می توان به این موارد اشاره نمود :

هفت ایزدان آريايي

هفت طبقه زمين

هفت طبقه آسمان

هفت ستاره : ماه، تیر، ناهید، خورشید یا مهر، بهرام، برجیس، کیوان

هفت روز هفته

هفت امشاسپند در دین زردشت ( اشا، وهومنه یا بهمن یا وهمن، اشه وهشتا یا اردی بهشت، خشترا یا شهریور، آرمیتی یا سپندارمذ، هروتات یا خرداد، امرتات یا امرداد )

هفت اقلیم یا هفت کشوری که در طول تاریخ تحت کنترل ایران بودند :

زمین هفت کشور به شاهی تو راست سپاهی و گاهی و راهی تو راست

«فردوسی»

هفت دریا

هفت ايزد در مذهب مانوي در زمان ساسانیان

هفت پیکر نظامی گنجوی

هفت خان رستم : خوان اول رخش شیر را کشت. دوم چشمه آب به رهنمایی غرم به رستم پیدا گشت. سوم رستم اژدها را کشت. چهارم زن جادوگر را هلاک کرد. پنجم دو گوش دشتبان را برکند. ششم ارژنگ دیو را بکشت. هفتم دیو سپید را به قتل رساند .

هفت آتشکده کهن ایرانیان : آذرمهر، آذرنوش، آذربهرام ، آذرآیین، آذرخرین، آذربرزین، آذرزرتشت.

هفت تپه خوزستان

هفت سین : سیب، سنجد، سماق، سرکه، سبزه، سمنو، سکه

هفت طبقه آرامگاه کوروش بزرگ

هفت مثنوی جامی

هفت قسمت اعضای بدن : سر، گردن، سینه و آن چه در آن اس، پشت، آلت تناسلی انسان، دست ها، پاها .

هفت روز عزا برای درگذشتگان در ایران ( مراسم هفتم )

هفت آشان صحبت : دهی است از بخش های سنجابی کرمانشاه

هفت آسیا : دهی است از بخش فریمان در مشهد

هفت آشان جیب : دهی است از بخش های سنجابی کرمانشاهان

هفت آشیان : دهی است در سقر کرمانشاه

هفت پاره : دهی در کازرون پارس

هفت پا : دهی در سعادت آباد بندرعباس

هفت تاش : دهی در سقز کردستان

هفت تن : زیارتگاهی در تهران

هفت تنان : دهی در لاریجان آمل

هفت تنان : کوهی در مغرب ناحیه بخیتاری

هفت تومان : دهی در بخش خوربیابانک شهرستان نایین

هفت جرد : روستای در مرو

هفت جوب : دهی در شهریار ( استان تهران )

هفت چاه : دهی در حومه ارداک مشهد

هفت چشمه : دهی در گرمسار دماوند، بهشهر ساری، دهخوارقان تبریز، میانه، شبستر تبریز، مشکین شهر، صالح آباد ایلام، آبدانان ایلام، سنجابی کرمانشاه، دلفان خرم آباد، کاکاوند خرم آباد، چگنی خرم آباد، دهدز اهواز، زاغه خرم آباد، آخوره فریدن .

هفت چوبه : دهی در ورامین تهران

هفت حوض : منطقه ای در نارمک تهران

هفت خان : بخشی از اردکان شیراز

هفت خانه : منطقه ای در خلیل آباد کاشمر

هفت خانی : دهی در خزل نهاوند

هفت دست : بنای به جای مانده از دوره صفویه

هفت رک : بزرگترین شهر مکران در ناحیه سیستان کنونی

هفت رود : نام کهن منطقه پنجاب در پاکستان که بخشی از ایران بوده است

هفت سار : بخشی از منطقه ارومیه

هفت سوی : دهستانی در بخش طیبات مشهد

هفت شوئیه : دهی در اصفهان

هفت شهیدان : منطقه ای در خوزستان

هفت کده : بخشی از زرین آباد ایلام

هفت گل : بخشی در شهر اهواز

هفت گنج : نام نوایی از موسیقی ایرانی

هفت وان : دهی در شاپور شهرستان خوی و همچنین شهرستان لار

هفت جوش : هفت فلز مشهور : زر، نقره، مس، جست، آهن، سرب، ارزیر

لگد کوبه گرزه هفت جوش بر آورد از گاو گردون خروش

«نظامی»

و همچنین ده ها ضرب المثل و کلمات عامیانه ایرانی همچون :

هفت پشت یا هفت نسل یا هفت جد، هفت اخگر نياره، هفت الوان، هفت خزينه، هفت خط، هفت حکايت، هفت خال، هفت رنگ، هفت قلم آرايش، هفت گنج پرويز، هفت چشمه، ترشی هفته بیچار و . . . .

نفوذ هفت مقدس ایرانی در نزد ملت های دیگر :

عجایب هفت گانه دنیا

هفت شهر طلسم نمرود

هفت شب روز بلای قوم عاد

هفت فرشته مقدس در نظر بني اسرائيل

هفت گاو فربه و هفت گاو لاغر که فرعون به خواب ديد

هفت نفر اصحاب کهف : یملیخا , مگشلینیا , مشلیتیا , مرنوش , دبرنوش , شادنوش , مرطونش

برخی از موارد نفوذ عدد مقدس هفت ایرانی در دین اسلام:

در مذهب اسلامی حنفیه ( ابوحنفیه نعمان بن ثالث بن زوطی بن ماه ) هفت پایه باور دینی وجود دارد :

1 ) قرآن

2 ) سنت

3 ) اقوال صحابه

4 ) قیاس

5 ) استحسان

6 ) اجماع

7 ) عرف

و یا موارد دیگری همچون :

هفت سنگ به شیطان زدن در زیارت مسلمانان

هفت محرم در دین اسلام

هفت بارطواف بر گرد کعبه در دوره جاهليت

هفت در و هفت طبقه دوزخدر قرآن

هفت عضوي که در سجده بايد بر زمين باشد

هفت بار تطهير در قوانين طهارت

مراتبهفت گانه در مذهب شیعه اسماعيليه

هفت امامی : امام ابوحنیفه، امام شافعی، امام مالک، امام احمدبن حنبل، امام ابویوسف، امام محمد، امام زفر.

هفت چشمه بهشت : کوثر، کافور، میم، سلسبیل، معین، زنجبیل.

هفت دانه : آش عاشورا که با گندم و نخود و باقلا و عدس درست می شود.

هفت جهنم : سقر، سعیر، لظی، حطمه، جحیم، جهنم، هاویه.

هفت فرشته : اوریائیل، جدیائیل، شمائیل، عنائیل، جبرئیل، عزرائیل.

هفت شیوه قرائت قرآن : نافع مدنی، عبدالله بن کثیر، ابوعمرو بصری، ابن عامر شامی، عاصم کوفی، حمزه کوفی، علی کوفی.

و بسياريموارد ديگر که در ساير شوون تمدني بشر ديده شده است،نشانهاهميت فوق العاده عدد هفت در نظر اقوام مختلف جهان است که بی شک همگی از تمدن و باورهای ملی ما ایرانیان سرچشمه گرفته شده است .

به زیر هرعددی سری نهفت است از آن درهای دوزخ نیز هفت است

«محمود شبستری»

یاری نامه:

تاریخ ادیان و مذاهب در ایران باستان، عباس قدیانی، چاپ تهران 1374

فلسفه عدد مقدس هفت نزد ایرانیان

مطالب مشابه :

استخدام مربی مهد کودک

خلاقیت در کودکان

من و بابام و خاله و مو مامانمو.........

سلامی دوباره

کارای بد بد وای.............

در حاشیه مشورت با کودک 5 ساله

فلسفه عدد مقدس هفت نزد ایرانیان

آدرس و مشخصات کتابخانه های شهر تهران

چرا عدد هفت برای ایرانیان مقدس است‌؟