کارنامه عملیات ها

پيروزي در اين عمليات به معناي ورود به مرحله تازه اي از جنگ و گشودن گره كور جنگ محسوب مي شد . نزديك به 13 كيلومتر از كناره رود كارون و همين ميزان از كارون تا جنوب جاده ماهشهر – آبادان در اشغال دشمن بود ، به گونه اي كه دو جاده اهواز – آبادان و ماهشهر – آبادان در منطقه اشغال شده قرار داشت و قسمت هايي از آن نيز در تصرف دشمن بود .

استحكامات مهمي كه عراق براي پدافند در اين منطقه به وجود آورده بود ، به اندازه اي به آنها قوت قلب مي بخشيد كه تمام منطقه را با آرامش خاطر ، از دو پل قصبه و حفار و گاهي هم با يك پل ديگر تدارك و پشتيباني مي كردند .

با اين وجود ، ساعت 14 روز پنجم مهرماه ؛ يعني به فاصله 13 ساعت از آغاز عمليات اعلام شد كه دومين پل ارتباطي دشمن با غرب كارون نيز به تصرف نيروهاي رزمنده ايران در آمده است و پيشروي از همين نقطه ادامه دارد .

عراق با استعداد سه تيپ از لشگر هاي زرهي 3 و 111 ، و چهار گردان پياده و پنج گردان توپخانه در منطقه حضور داشت . از جمله خسارات و تلفات دشمن در اين عمليات ، انهدام 90 دستگاه تانك و نفربر ، 100 دستگاه خودرو ، دو پل پي . ام . پي و كشته و زخمي شدن و اسارت بيش از 3800 تن از نيروهاي عراقي بود .

همچنين مقدار قابل توجهي تجهيزات پيشرفته از آنها به غنيمت گرفته شد كه عبارت بودند از :

160 دستگاه تانك و نفربر

150 خودروي نظامي

30 دستگاه بولدوزر

5 قبضه توپ 152 ميليمتري دور برد

2 قبضه موشك انداز كاتيوشا

مقداري اسلحه سبك و سنگين و مهمات

تلفات و خسارات زياد دشمن در طي دو روز عمليات ، به واسطه حمله سريع و شيوه تهاجم نيروهاي ايراني بود . فرماندهان ايراني در اين نبرد به سه هدف مهم دست يافتند كه نشان مي داد با ابتكار مي توان دست به يك عمليات موفق و گسترده زد . اين سه هدف عبارتند از:

1- انهدام نيروهاي دشمن

2- آزادسازي نيروهاي خودي از حلقه محاصره دشمن

3- آماده شدن براي حمله تعيين كننده نهايي

پس از انجام موفق عمليات موفق ثامن الائمه و اعلام تبريك خبر شكست حصر آبادان به امام ، هواپيماي سي – 130 حامل شماري از فرماندهان جنگ هنگام بازگشت به تهران سقوط كرد . در اين سانحه كه روز هفتم مهرماه اتفاق افتاد محمد جهان آرا فرمانده سپاه خرمشهر ، جواد فكوري فرمانده نيروي هوايي ارتش ، يوسف كلاهدوز قائم مقام فرماندهي سپاه پاسداران ، ولي الله فلاحي رئيس ستاد مشترك ارتش و موسي نامجو وزير دفاع و نماينده امام در شوراي عالي دفاع كه همگي در طراحي و اجراي عمليات شكست حصر آبادان شركت داشتند ، به همراه تني چند از افسران و همراهان به شهادت رسيدند .

خلاصه گزارش عملیات :

نام عمليات : ثامن الائمه

زمان اجرا : 5/7/1360

مدت اجرا : 2 روز

مكان اجرا : شرق رود كارون – آبادان

رمز عمليات : نصر من الله و فتح قريب

تلفات دشمن : 3800 كشته ، اسير و زخمي

ارگان هاي عمل كننده : سپاه و ارتش

اهداف عمليات : اجراي فرمان امام مبني بر شكست حصر آبادان با تصرف 3 پل كارون و قطع حلقه ارتباطي نيروهاي دشمن با يكديگر به اميد گشودن گره كور جنگ و آزاد سازي نيروهاي خودي از حلقه محاصره عراقي ها

عمليات توكل

پايان عمليات گسترده تا زمان عزل بني صدر

دو ماه پيش از عمليات توكل در منطقه عمومي آبادان ، عمليات ديگري در همين منطقه به شكست انجاميده بود . فرماندهان ستاد اروند بر آن شدند تا براي شكست محاصره چهار ماهه آبادان و باز پس گيري منطقه شرق رود كارون و پس راندن دشمن تا مرز بين المللي شلمچه و رود خين عمليات توكل را طرح ريزي كنند و با بهره گبري از يگانهاي پياده و زرهي ارتش از سه محور جاده ماهشهر- آبادان ، آبادان – خرمشهر و غرب كارون ، آن را به اجرا درآورند .

سرانجام در 20 دي ماه 1359 عمليات توكل توسط يگان هايي از ارتش ، شماري از نيروهاي سپاه و ستاد جنگ هاي نا منظم آغاز شد . قواي زرهي از ذو محور و نيروهاي پياده از محور سوم وارد عمل شدند . در سه راهي آبادان و كوي ذوالفقاريه كه نيروهاي پياده تك كرده بودند ، خط نيروهاي عراقي در هم شكست و شماري از آن ها اسير شدند . اما به سبب عدم پيشروي در دو محور ديگر ، اين نيروها نتوانستند موقعيت خود را تثبيت كنند و به ناچار دست به عقب نشيني زدند . به اين ترتيب عمليات توكل ، كه در مرحله نخست موفقيت چنداني در پي نداشت ، در مراحل بعدي نيز با توقف حمله رو به رو گرديد و ناكامي مرحله نخست سبب شد تا انجام اين گونه عمليات هاي گسترده تا زمان عزل بني صدر از مقام فرماندهي كل قواي مسلح منتفي شود .

خلاصه گزارش عملیات :

نام عمليات : توكل

زمان اجرا : 20 / 10 / 1359

مكان اجرا : جاده ماهشهر – آبادان و غرب رود كارون

ارگان هاي عمل كننده : نيروي زميني ارتش ، سپاه پاسداران ، ستاد جنگ هاي نا منظم

اهداف عمليات : شكست محاصره چهار ماهه شهر آبادان و باز پس گيري ساحل شرقي رود كارون

عمليات‌ عاشوراي‌4

حماسه‌ مجاهدين‌ عراقي‌ در هور الهويزه‌

كار مجاهدين‌ عراقي‌ در جريان‌ عمليات‌ قدس ‌5 به‌ آزادسازي‌ بخشي‌ از درياچه‌ «ام‌النعاج» عراق‌ در منطقه‌ «هورالهويزه» منتهي‌ شد و سپس‌ عمليات‌ «عاشوراي4» در وسعتي‌ به‌ ميزان‌110 كيلومترمربع‌ براي‌ آزادسازي‌ كامل‌ اين‌ درياچه‌ با همان‌ تركيب‌ نيروهاي‌ عمل‌ كننده‌ در عمليات‌ پيشين‌ به‌ اجرا درآمد.

نيروهاي‌ تيپ‌9 بدر ساعت‌2 بامداد30 مهرماه‌1364 اين‌ حمله‌ را آغاز كردند. پناهنده‌ شدن‌ دو تن‌ از نيروهاي‌ ارتش‌ عراق‌ و ارائه‌ اطلاعات‌ مناسب‌ پيرامون‌ اين‌ منطقه‌ در روند عمليات‌ عاشوراي‌4 مؤ‌ثر واقع‌ شد.

زمان‌ حمله‌ يك‌ روز پيش‌ از ميلاد حضرت‌ امام‌ موسي‌كاظم(ع) بود و به‌ همين‌ مناسبت‌ رمز عمليات‌ «يا موسي‌الكاظم(ع)» تعيين‌ شد. نيروها در غرب‌ درياچه‌ به‌ لحاظ‌ استفاده‌ از اصل‌ غافلگيري‌ و پشتيباني‌ موثر توپخانه، به‌ راحتي‌ به‌ اهداف‌ خود رسيدند و بدين‌ وسيله‌15 كمين‌ دشمن‌ كه‌ از نيروهاي‌ «فرسان‌ الهور» به‌ معني‌ نيروهاي‌ اطلاعاتي‌ هور بودند، سقوط‌ كرده‌ و پيشروي‌ تا سقوط‌ كامل‌ درياچه‌ ادامه‌ يافت.

دشمن‌ پاتك‌ خود را در صبح‌ روز نخست‌ عمليات، آغاز كرد، اما با اتخاذ تدابير خونسردي‌ و صبر، نيروهاي‌ مجاهد عراقي‌ كه‌ در ميان‌ نيزارها كمين‌ كرده‌ بودند، پس‌ از نزديك‌ شدن‌ دشمن، به‌ آنها حمله‌ور شده‌ و پاتك‌ آنان‌ را خنثي‌ كردند. پاتك‌ دوم‌ نيز در ساعت‌14 همان‌ روز با پشتيباني‌ توپخانه‌ و حمايت‌ هواپيماهاي‌ «پي.سي7.» آغاز شد.

اين‌ پاتك‌ نيز به‌ همان‌ صورت‌ نخست‌ پاسخ‌ داده‌ شد و در نتيجه‌ نيروهاي‌ بعثي‌ با شماري‌ كشته‌ و زخمي‌ و اسير و با به‌ جاي‌ گذاشتن‌8 فروند قايق‌ خود عقب‌ نشستند، اما در اين‌ تعقيب‌ و گريز يك‌ فرمانده‌ از مجاهدان‌ عراقي‌ به‌ نام‌ «ابوالخير» به‌ شهادت‌ رسيد.

در روز دوم‌ عمليات، دشمن‌ براي‌ باز پس‌ گرفتن‌ درياچه‌ ام‌النعاج ‌3 بار متوالي‌ اقدام‌ به‌ پاتك‌ نمود، كه‌ در هر سه‌ بار با رعايت‌ اصل‌ استتار و غافلگيري‌ از سوي‌ مجاهدين‌ عراقي‌ و مقاومت‌ آنها رو به‌ رو شدند و با دادن‌ تلفات‌ و خسارات‌ فراوان‌ از معركه‌ نبرد گريختند.

اين‌ عمليات‌ كه‌ رسيدن‌ به‌ همه‌ اهداف‌ معين‌ شده‌ را در پي‌ داشت، به‌ آزادسازي ‌110 كيلومتر مربع‌ از منطقه‌ هور الهويزه‌ عراق،64 پايگاه،7 آبراه‌ در غرب‌ درياچه‌ و تصرف‌ سه‌ پاسگاه‌ و3 كمين‌ دشمن‌ و همچنين‌27 فروند قايق‌ و بلم،99 قبضه‌ سلاح‌ نيمه‌سنگين،10 قبضه‌ ضد هوايي‌ تك‌ لول‌ كاليب 5/14ميليمتري‌ و4 قبضه‌ خمپاره‌انداز82 و60 ميليمتري‌ و تعداد زيادي‌ دوشكا و آر.پي.جي‌ از دشمن‌ به‌ غنيمت‌ گرفته‌ شد.

در طول‌ اين‌ عمليات‌25 پاسگاه، يك‌ فروند هواپيماي‌ پي.سي7 و 100 فروند قايق‌ و بلم‌ دشمن‌ منهدم‌ گرديد.

طي‌ اين‌ عمليات‌ تعداد416 تن‌ از نيروهاي‌ دشمن‌ كشته‌ و زخمي‌ شده‌ يا به‌ اسارت‌ در آمدند.

خلاصه گزارش عملیات :

نام‌ عمليات: عاشوراي‌ 4 (آبي‌- خاكي)

زمان‌ اجرا: 30/7/1364

تلفات‌ دشمن‌:416 (كشته، زخمي‌ و اسير)

رمز عمليات: يا موسي‌ الكاظم(ع)

مكان‌ اجرا: هورالهويزه‌ عراق‌ - محور جنگي‌ جنوب‌

ارگان‌هاي‌ عمل‌كننده: مجاهدان‌ عراقي‌ - تيپ‌ 9 لشكر بدر

اهداف‌ عمليات: آزادسازي‌ بخشي‌ از درياچه‌ ام‌ النعاج‌ عراق‌

عمليات مطلع الفجر

عمليات مطلع الفجر از سلسله عمليات هاي دوره آزادسازي به شمار مي رود كه در منطقه گيلان غرب و شياكوه و با هدف آزادسازي ارتفاعات غرب شهر گيلان غرب در جبهه مياني صورت پذيرفت .

خط خودي در جبهه مياني به اهميت جبهه جنوب نبوده و توسط ستاد سپاه منطقه 7 غرب كشور و قرارگاه ارتش اداره مي شد . عراق نيز بالا ترين توان ماشين جنگي خود را در جبهه جنوب به كار مي گرفت . بنابراين استعدادي كه در اين عمليات از آن بهره گرفته شد ، به اندازه عمليات جنوب نبود .

حمله با رمز يا مهدي ادركني در 20 آذرماه 1360 و با فرماندهي و همكاري مشترك سپاه و ارتش اجرا شد و به آزادسازي موقت بلندي هاي شياكوه و بر آفتاب انجاميد . ولي پاتك هاي سنگين عراق و نبود پشتيباني و حمايت كافي از نيروها ، به دليل فاصله چشمگير خط مقدم با خطوط عقبه ، موجب شد تا پس از 17 روز مقاومت و حفظ مناطق آزاد شده ، بار ديگر اين مناطق به اشغال دشمن در آيد .

در اين گير و دار غلامعلي پيچك فرمانده محور تنگه كورك و معاون عمليات ستاد سپاه منطقه 7 غرب كشور به شهادت رسيد . با اين وجود در طي چندين روز درگيري ، شماري از بلندي هاي منطقه و روستاهاي اشغال شده از دشمن ، پس گرفته و پاكسازي شد كه مهمترين آنها دشت گيلان غرب ، تنگه حاجيان ، روستاهاي كمار ، گور سفيد و چوار بودند . علاوه بر اين 2 فروند هواپيما ، 1 فروند هليكوپتر و شماري از ادوات سنگين و نيمه سنگين و 14 گردان از نيروي مخصوص دشمن منهدم و تعداد 2150 تن از نيروهاي بعثي كشته ، زخمي و اسير شدند .

خلاصه گزارش عملیات :

نام عمليات : مطلع الفجر

زمان اجرا : 20/9/1360

مكان اجرا : گيلان غرب و شياكوه – جبهه مياني

رمز عمليات : يا مهدي ادركني

تلفات دشمن : 2150 كشته ، زخمي و اسير

ارگان هاي عمل كننده : سپاه و ارتش

اهداف عمليات : آزادسازي بلنديهاي غرب شهر گيلان غرب و شياكوه

عمليات محمد رسول الله

آزموني بزرگ براي کسب تجربه

منطقه جنگي جنوب از سوي ايران و عراق در اولويت نخست قرار داشت . عمليات هاي بزرگ و گسترده اي چون طريق القدس ، فتح المبين ، و بيت المقدس در قالب ده طرح كربلا‌ در حال طراحي و اجرا بود ، اما در جبهه شماي ( غرب ) بنابر اولويت سوم آن و پراكندگي مواضع دو طرف ، نبرد به شدت و انسجام جبهه جنوبي و جبهه مياني پيگيري و اجرا نمي شد . با اين حال جبهه غرب هيچ گاه از وجود رزمندگان جان بركف و فرماندهان كارآمد سپاه و ارتش ايران خالي نماند ، چنانچه بهترين فرماندهان نبردهاي جنوب از ميان افراد كار آزموده در جبهه شمالي بودند كه از جمله مي توان از جاويد الاثر احمد متوسليان ، و شهيدان محمد ابراهيم همت و دكتر مصطفي چمران نام برد .

عمليات محمد رسول الله كه با رمز و ذكر لا اله الا الله ، محمد رسول الله در روز 12 در ماه سال 60 به مدت دو روز در منطقه بياره و طويله عراق در غرب شهر نوسود ايران صورت پذيرفت ، يكي از آزمون هاي سخت و بزرگ چنين فرماندهاني بود . اين عمليات به منظور پس زدن قواي عراق و ضد انقلاب از غرب پاوه و جنوب مريوان به پشت مرزهاي بين المللي طرح ريزي شده بود .

وجود نيروهاي گروهك هاي كوموله و دموكرات خود مايه آسودگي خيال و قوت قلب صدام در جبهه شمال گشته بود ، اما با ضعف و اضمحلال اين گروه ها ارتش عراق مجددا دست به تجاوزات و حملات اشغالگرانه خود زد و حاشيه مرزي نوسود تا مريوان را در زمستان به تصرف در آورد ، اما در تيرماه 1360 رزمندگان اسلام با انجام عمليات روح الله منطقه شرق نوسود را از دست دشمن خارج و آزاد كردند .

عمليات محمد رسول الله نيز با همين هدف و با همكاري نيروهاي سپاه و ارتش ، در دو محور مريوان و پاوه به اجرا در آمد و رزمندگان شركت كننده در اين عمليات توانستند به بيشترين اهداف تعيين شده از جمله آزاد سازي شهرهاي مرزي نوسود ، هاني گرمله ، بياره و طويله عراق دست يابند . ولي عواملي چون فقدان راه هاي ارتباطي و نيز حضور نيروهاي دشمن در ارتفاعات مشرف به اين مناطق ، پشتيباني از رزمندگان خط شكن را با مشكل مواجه ساخت و يگان هاي عمل كننده نتوانستند پيروزي و فتح خود را بر مناطق آزاد شده تثبيت كنند ، بنابراين به مواضع خودي بازگشتند .

در روند اين عمليات دو مقر فرماندهي از تيپ 116 و شماري از پايگاه هاي دشمن در اطراف طويله و بياره عراق را منهدم و مقداري سلاح سبك و تجهيزات انفرادي به غنيمت رزمندگان اسلام در آمد .ضمن آنكه بيش از 800 تن از نيروهاي دشمن كسته و زخمي شده يا به اسارت نيروهاي خودي در آمدند .

خلاصه گزارش عملیات :

نام عمليات : محمد رسول الله

زمان عمليات : 12/10/1360

مدت عمليات : 2 روز

مكان عمليات : منطقه عمومي شهرهاي بياره و طويله عراق در غرب شهر نوسود ايران

رمز عمليات : لااله الا الله محمد رسول الله

تلفات دشمن : 800 نفر كشته ، زخمي و اسير

ارگان هاي عمل كننده : سپاه و ارتش

اهداف عمليات : پس زدن قواي عراق و ضد انقلاب از شهر پاوه و جنوب مريوان به پشت مرز بين المللي

عمليات فتح المبين

فتح الفتوح رزمندگان اسلام

هفده ماه از انجام عمليات ناكام توكل در منطقه پل نادري و شرق رودخانه وحشي كرخه مي گذشت و دشمن همچنان در منطقه گسترده فكه ، شوش ، عين خوش ، چنانه و مناطق ديگري از جبهه جنوب به سر مي برد ، تا سرانجام عمليات فتح المبين در چهار مرحله براي آزاد سازي بخش وسيعي از خاك ميهن و خارج ساختن شهرهاي دزفول ، انديمشك و جاده اهواز – انديمشك از برد توپخانه و سايت موشكي سنگين و پركار عراق طرح ريزي شد . در عمليات طريق القدس زمينه مناسبي براي اين كار بزرگ و سرنوشت ساز فراهم شده بود .

براي عمليات فتح المبين فرمانده وقت سپاه ( سرلشگر رضايي ) با قرآن استخاره مي كند كه اين آيه مباركه مي آيد انا فتحنا لك فتح مبينا

ساعت 30 دقيقه بامداد دوم فروردين ماه 1361 يكصد گردان از سپاه و 35 گردان از ارتش ايران ، در غرب دزفول و شوش با رمز يا زهرا به قلب دشمن زدند . در مقابل 170 گردان از قواي رزمي عراق صف كشيده بودند . نيروهاي خودي در قالب چهار قرارگاه عملياتي سازماندهي شده و از چهار محور شوش ، رودخانه كرخه ، كوه ميشداغ در جاده اهواز – انديمشك و غرب دزفول حمله را شروع كردند .

در مرحله اول و دوم ، تنگه هاي عين خوش و رقابيه به روي دشمن مسدود و در دو مرحله ديگر ارتش عراق تا پشت رودخانه دويرج عقب رانده شد .

در اين عمليات شهيدان حسين خرازي فرمانده لشگر 14 امام حسين و محسن وزوايي فرمانده يك گردان از تيپ 27 محمد رسول الله در شكست عراقي ها در محور رقابيه و علي گره زد بزرگترين موفقيت را به ارمغان آوردند . كار بي نظيري كه در اين عمليات انجام شد و مايع شگفتي عراقي ها گرديد ، حفر كانال و تونل در زمين هاي رملي منطقه و دور زدن دشمن از طريق آن بود . لشگر هاي 19 زرهي و 1 مكانيزه عراق كه در اين محاصره غافلگبر شده بودند ، با تحمل آسيب هاي فراوان و شكستي كه احمد متوسليان فرمانده تيپ 27 محمد رسول الله به آنها وارد آورد ، از ميان رفتند .

با انجام عمليات فتح المبين 2400 كيلومتر از خاك ايران در شمال خوزستان آزاد و دستيابي به چاه هاي نفت ابوغريب حاصل شد . طي 10 روز نبرد ، 18 فروند هواپيما ، 3 فروند چرخبال ، 361 دستگاه تانك و نفربر ، صد ها دستگاه خودروي نظامي و شمار چشمگيري از سلاح هاي انفرادي و نيمه سنگين دشمن از بين رفت و بيش از 4000 تن از نيروهاي عراقي كشته و 15000 نفر ديگر نيز به اسارت نيروهاي ايراني در آمدند .

همچنين شمار 150 دستگاه تانك ، 170 دستگاه نفربر ، 165 قبضه توپ ، شماري سلاح سبك و نيمه سنگي ، يك سايت كامل موشك سام به همراه سه فروند موشك و انبوهي مهمات ديگر به دست رزمندگان اسلام افتاد . اين عمليات با فرماندهي مشترك قرارگاه كربلا سپاه و ارتش و چهار قرار گاه قدس به فرماندهي سردار عزيز جعفري ، نصر به فرماندهي سردار شهيد حسن باقري ، فجر به فرماندهي سردار شهيد مجيد بقايي و قرارگاه فتح به فرماندهي سردار سرلشكر رحيم صفوي و غلامعلي رشيد انجام شد .

خلاصه گزارش عملیات :

نام عمليات : فتح المبين

زمان اجرا : 2/1/1361

مدت اجرا : 10 روز

مكان اجرا : محور شوش ، رودخانه كرخه ، جاده اهواز – انديمشك و غرب دزفول

رمز عمليات : يا زهرا ( سلام الله عليها )

تلفات دشمن : بيش از 4000 كشته و 15000 اسير

ارگان هاي عمل كننده : سپاه و ارتش

اهداف عمليات : آزاد سازي بخش وسيعي از خاك ايران و خارج ساختن شهر هاي دزفول ، انديمشك و جاده انديمشك – اهواز از برد توپخانه و سايت موشكي دشمن در چهار مرحله

کارنامه عملیات ها

مطالب مشابه :

کارنامه دندان پزشکی و پزشکی دانشگاه ازاد

کارنامه عملیات ها

کارنامه 8 سال دفاع مقدس (عملیات )

گسترش استفاده از کارنامه متوازن در مدیر یت راهبردی

انواع کارنامه ،درصد و تراز های دانشگاه آزاد

ترجمه مدخل کارنامه اردشیر پابگان از فرهنگ ایرانیکا

کارنامه های دانش آموزان و مشکلات امتحانات دبیرستان استقلال

ثبت «نمره در کارنامه دانش آموزان ابتدایی» صحت ندارد»