نقشه های توپوگرافی وکاربرد آنها

نقشه های توپوگرافی و کاربرد آنها

   دیدکلی

   نقشه‌های توپوگرافی شکل (الف).نقشه‌هایی با مقیاس‌های بزرگ و کوچک هستند که برای نشان دادن خصوصیات فیزیکی سطح زمین بکار می‌روند. این نقشه‌ها برای مطالعات زمین شناسیبخاطر اطلاعات مفید آن از جمله  قابلیت  اندازه گیری فواصل افقی و یا ارتفاع عمودی نقاط مختلف یک وسیله اساسی به شمار می‌روند.


   منحنی‌های میزان

   منحنی‌های میزان خطوط فرضی هستند که تمام نقاط واقع در آنها دارای ارتفاع یکسان نسبت به سطح دریاو یا یک  مبدا مشخص هستند. منحنی‌های میزان علاوه بر مشخص نمودن وضعیت پستی و بلندی ناحیه ارتفاع و شیب واقعی محل را نیز مشخص می‌نمایند.
فواصل منحنی‌های میزان بیانگر مسافت عمودی بین دو منحنی هستند. این فاصله معمولا برای تمام منحنی‌های متوالی ثابت نگهداشته می‌شود. مگر در مواقعی که ارتفاع منطقه معینی مانند قله و غیره را نشان دهند.

   قوانین مربوط به منحنی‌های میزان

   خطوط تراز به طرف بالادست رودها یا به طرف بالادست دره خم می‌شوند. در محل دره‌ها این منحنی‌ها ، شکل V بوجود می ‌آورند که نوک آن به طرف بالادست رود است و بطرف بالادست رود منحنی میزان پی‌درپی ارتفاعات بالاتری را نشان می‌دهند.

   خطوط تراز در قسمت‌های فوقانی تپه‌ها منحنی‌های بسته‌ای را بوجود می‌آورند. قله تپه بالاتر از بالاترین منحنی میزان بسته قرار دارد.

   گودال‌های (فرورفتگی‌های) فاقد راه خروجی را با منحنی‌ها بسته هاشوردار نشان می‌دهند. هاشورها طوری زده می‌شوند که نوک خط‌های هاشور طرف داخل گودی را نشان دهند.

   فاصله خطوط تراز در دامنه‌های کم‌شیب بیشتر می‌شود.

   فاصله خطوط تراز در دامنه‌های پرشیب کم می‌شود.

   خطوط تراز دارای فواصل یکسان نشانگر دامنه‌های دارای شیب یکنواخت است.

   خطوط تراز در موارد استثنایی همچون صخره‌های آویزان ، از روی یکدیگر عبور نکرده و همدیگر را قطع نمی‌کنند.

   تمام خطوط تراز ، در نهایت یا در روی خود نقشه یا در حاشیه نقشه بسته می‌شوند.

   یک خط تراز بالا هیچ وقت بین دو  خط تراز  پایین‌تر  از خود قرار نمی‌گیرد و بالعکس ، به عبارت  دیگر تغییر در جهت شیب زمین همیشه با تکرار خطوط تراز هم ارتفاع به صورت دو خط تراز جداگانه هم ارتفاع و یا برروی یک خط ترازی که دور می‌زند همراه است.

   ارتفاع نقاط مرتفع بین خطوط تراز در بسیاری از جاها همچون تقاطع جاده‌ها ، قله کوهها و سطح دریاچهداده می‌شود.

   پستی و بلندی

   پستی و بلندی (رلیف)  نشانگر  اختلاف  ارتفاع بین  دو نقطه است. رلیف  حداکثر ،  حاکی از اختلاف  ارتفاع بین بلندترین و کوتاهترین نقاط مورد نظر است. رلیف ، فاصله عمودی بین خطوط تراز متوالی به کار رفته در نقشه است را تعیین می‌کند. وقتی برجستگی کم باشد از فواصل عمودی کمی چون 10 یا 20 پا استفاده می‌نمایند. در نواحی مسطح مثل یک دره  رودخانه‌ای پهن یا جلگه‌های مسطح از فاصله عمودی 5 پا استاده می‌کنند. در کوههای ناهموار جایی که برجستگی صدها پا باشد از فواصل عمودی 50 یا 100 پا استفاده می‌کنند.

   مقیاس نقشه

   مقیاس (Scale) نقشه ارتباط بین مسافت یا سطح را روی نقشه نسبت به مسافت یا سطح در روی زمینرا نشان می‌دهد. این مقدار را عموما به صورت نسبی 1:24000 نشان می‌دهند. صورت معمولا 1 است و نشانگر فاصله روی نقشه است و  مخرج  یک  عدد بزرگ است که نشانگر فاصله در روی زمین است. بدین ترتیب 1:24000 به معنی آن است که یک واحد روی نقشه معادل 24000 برابر همان واحد روی زمین است.

   این امر بستگی به اندازه واحد ندارد. اغلب ، یک مقیاس ترسیمی ، یا پاره خطی ، مفیدتر از مقیاس کسری است، زیرا اندازه گیری فاصله با آن آسانتر است. مقیاس پار‌خطی ، شامل پاره‌خطی است که به فواصل مساوی تقسیم شده که نمایانگر  فواصل  مساوی  روی نقشه است. برای اندازه گیری دقیق کسری از واحد ، معمولا یک قسمت در طرف چپ ،  به واحدهای  کوچکتری  تقسیم  شده  است.

   رنگ‌ها و علائم

   هر رنگ و علامتی که در نقشهتوپوگرافیسازمان زمین شناسی آمریکا بکار رفته دارای معنی خاصی است. معنی هر رنگ به قرار زیر است:

   آبی - برای آب

   سیاه - سازه‌های دست انسان مثل خانه ، مدرسه ، کلیسا ، جاده و غیره

   قهوه‌ای - خطوط میزان

 

   قرمز - نواحی شهری ، جاده‌های مهم ، خطوط تقسیم زمین‌های عمومی

   تهیه مقاطع توپوگرافی

   برای پی بردن به حالت طبیعی پستی و بلندی سطح زمین در هر مسیری می‌توان مقاطع  توپوگرافی را تهیه نمود. در تهیه  مقاطع معمولا فاصله عمودی به خاطر بزرگی کوچکتر از مقیاس افقی نشان داده می‌شود. جهت رسم یک مقطع شکل (ب). ابتدا باید یک صفحه کاغذ را که دارای خطوط افقی و موازی هم می‌باشد در موازات مسیر مورد نظر برای تهیه مقطع قرار داده  و سپس از محل‌های برخورد مسیر با خطوط میزان عمودی بر خطوط موازی کاغذ خارج نمود.

   خطوط موازی که هر کدام بیانگر یک ارتفاع عمودی معلوم هستند با ارتفاع خطوط میزان مورد  نظر مطابقت داده شده  و علامت گذاشته می‌شود. این عمل باید برای تمام نقاط تقاطع مسیر مقطع و در محل‌های برخورد با خطوط میزان انجام گیرد. که از اتصال این نقاط به هم مسیر مورد نظر حاصل خواهد گردید.

   محاسبه شیب زمین از خطوط میزان

   برای پیدا کردن شیب کلی زمین در یک مسیر محدود و معینی اول فاصله افقی ابتدا تا انتهای مسیر مورد  نظر  را اندازه گرفته و سپس اختلاف ارتفاع مبدا تا انتهای مسیر را از خط میزان اول و آخر قرایت کرده و سپس فاصله عمودی را بر افقی تقسیم می‌نمایند. عدد حاصل زاویه شیب مسیر را نشان خواهد داد.


   حال به کاربرد نقشه های توپوگرافی می پردازیم.

   در يك نقشه توپوگرافی مي تواند اطلاعاتی نظير:

1-   هيدرولوژی ( عوارض آبی )

2-   جاده و راه آهن

3-   ساختمان و سازه

4-   مرزها ( تقسيمات كشوری و مرزهای بين المللی )

5-   ساير كلاسهای عوارض

6-   اطلاعات پستی و بلندی زمين ( منحنی ميزان ، نقاط ارتفاعی و هاشورها )

7-   اسامي مناطق

وجود داشته باشد.

   نمونه هايی از كاربردهای نقشه های توپوگرافی:

    مديريت جنگل ها و مراتع ، مديريت كاربری اراضی ، بررسي نقشه های پوششی كشور و آناليزهای طرح جامع شهرها و غيره توليد و بهنگامه سازی نقشه های موجود ،به دوطریق زیر:

    از روی نقشه های كاغذی

    مستقيما از روی عكس هوايی و يا ورود مختصات

   كاربردهای شهری :

·         نقشه های آب و فاضلاب ، نقشه های برق و تلفن

·          نقشه طرح جامع و تفضيلي شهرها

·         نقشه های معماری

·         نقشه های گاز شهری و نقشه های كاربری اراضی


مطالب مشابه :


فواصل دقیق شهرهای استان همدان و دیگر استان ها با همدان

فاصله زمانی شهرهای استان همدان و همچنین فاصله شهر همدان از مراکز استان ها فواصل شهرها




نکاتی چند در مورد کشت زعفران و خواص داروئی آن-کاربردی

جدول فواصل شهرها متر و فواصل ردیف های کاشت از همدیگر حدوداً20 سانتی­متر خواهد بود




شهری

برای نمونه اراضی کشاورزی پیرامون شهرها، از از این سه با همدیگر فواصل پیاده روي




كاربري زمين شهري

برای نمونه اراضی کشاورزی پیرامون شهرها، از از این سه با همدیگر فواصل پیاده روي




«شعارهای انقلاب اسلامی نشئت گرفته از احساسات و عواطف مردم عامه است»

«شعارهای انقلاب اسلامی نشئت گرفته از شهرها خودنمایی به خوبی از همدیگر




نقشه های توپوگرافی وکاربرد آنها

عبور نکرده و همدیگر از فواصل عمودی کمی طرح جامع شهرها و غيره توليد




وجود شهرهائی بر روی ماه و مریخ!

این شهرها از آثار 84/243 متر از همدیگر فاصله مستقیم با فواصل کاملا




برچسب :