تاثیر اسید سیتریك و آنزیم فیتاز میكروبی برعملكرد

تاثیر اسید سیتریك و آنزیم فیتاز میكروبی برعملكرد و میزان استفاده از فسفر فیتاته در جوجه های گوشتی تغذیه شده با جیره ذرت ـــ كنجاله سویا
دكتر محمود شیوازاد

این طرح از252 قطعه جوجه یك روزه گوشتی نر تجاری سویه راس 308 استفاده شد.جوجه ها به هفت گروه 36 قطعه ای و هر گروه به 3 زیر گروه (تكرار) 12 قطعه ای به صورت تصادفی تقسیم شدند.جوجه ها در قفس هایی به ابعاد 1*2 متر مربع در بستر نگهداری می شدند.در هر پن یك آبخوری و یك دانخوری مستقر و در طی دوره ی آزمایش غذا و آب به صورت آزاد در اختیار جوجه ها قرار گرفت.آزمایش ازسن یك تا 49 روزگی ادامه داشت و در قالب یك طرح كاملا تصادفی به صورت آزمایش فاكتوریل 2*3 با سه تكرار برای هر گروه انجام شد.عوامل مورد مطالعه در این آزمایش شامل سه طرح اسید سیتریك (صفرـ 5/2و5 درصد) و دو سطح فیتاز میكروبی (صفر و500واحددر كیلوگرم جیره)بود.بر اساس اظهار شركت تولید كننده فیتاز میكروبی حاوی 10000واحد فیتاز فعال در هر گرم بود.اسید سیتریك نیز به صورت مونوهیدراته 92 درصد پس از محاسبه درصد خلوص به جیره ها اضافه شد.تیمارها شامل 7جیره بر طبق جدول 1 تنظیم شدند.در سنین 21،42و49روزگی ،وزن بدن و مصرف خوراك به صورت گروهی تعیین و درصد تلفات درآخر دوره محاسبه شدند.در انتهای دوره آزمایش دو قطعه پرنده از هر قفس انتخاب و به منظور اندازه گیری غلظت آنزیم آلكالین فسفاتاز،كلسیم و فسفر سرم از طریق ورید بال از آنها خونگیری و غلظت این مواد با استفاده از كیت های زیست شیمی اندازه گیری گردیدند.سپس از هر قفس دو پرنده كه نزدیك به میانگین وزن پرندگان داخل همان قفس،انتخاب و ذبح شده و وزن لاشه خالص،وزن كبد،طحال وچربی حفره شكمی آنها ثبت و به صورت درصدی از وزن زنده ثبت شدند.استخوان درشت نی نیز پس از تفكیك تمام بافت های نرم چربی ،با الكل جدا وبه منظور اندازه گیری درصد خاكستر آن در كوره الكتریكی با دمای 550 درجه ی سانتیگراد به مدت 8 ساعت سوزانده شد.
داده ها با استفاده از روش مدلهای خطی عمومی نرم افزار SAS)22) تجزیه آماری شدند و مقایسه میانگین ها با روش دانكن صورت گرفت.

///
بحث و بررسی

نتایج نشان دادند كه اثر اسید سیتریك در دوره های 21ـ1،42ـ22،49ـ43روزگی و كل دوره بر روی افزایش وزن بدن از لحاظ آماری به ترتیب معنی دار(01/0>p) بود.مقایسه میانگین اثر اصلی اسید سیتریك نشان داد كه افزودن 5/2 درصد اسید سیتریك به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم افزایش بدن را در كل دوره به میزان 97/18 درصد بهبود بخشید (05/0>p) ولی اختلاف معنی داری بین دو سطح 5/2 و 5 درصد اسید سیتریك از لحاظ بهبود افزایش وزن بدن وجود نداشت.این نتایج با گزارش های محققین مختلف (2،3،8،26) مطابقت داشته ولی با گزارش Brenes و همكاران در سال 2003 در تضاد می باشد (9) اثر فیتاز در دوره های 21ـ1،42ـ22،49ـ43 روزگی و كل دوره بر روی افزایش وزن بدن از لحاظ آماری معنی دار بود (01/0>p) مقایسه میانگین این اثر نشان داد كه افزودن 500 واحد در كیلو گرم فیتاز به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم افزایش وزن بدن را در كل دوره به میزان 89/11 درصد بهبود بخشید كه معنی دار بود

(05/0>p) كاهش فسفر قابل دسترس جیره از 4/0 درصد به 2/0 درصد،میانگین افزایش وزن بدن را به طور معنی داری كاهش داد (05/0>p) و افزودن 5/2 درصد اسید سیتریك به همراه 500 واحد فیتاز در كیلو گرم به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم، افزایش وزن بدن را به سطح گروه شاهد مثبت رساند.

گزارش های مختلفی (5،9،10،26،27)نشان داده اند كه فیتاز میزان استفاده از فسفر فیتاته را بهبود می بخشد كه در نتیجه دفع فسفر از طریق دفع مدفوع كاهش یافته و سبب افزایش ابقاء فسفر در بدن، بهبود عملكرد و افزایش خاكستر استخوان ساق پا در پرنده می شود.اثر متقابل اسید سیتریك *فیتاز در جیره های حاوی فسفرقابل دسترس كم در49ـ43روزگی روی افزایش وزن بدن معنی دار (01/0>p) بود و مقایسه میانگین اثر متقابل آنها نشان دادند كه افزودن 5/2 درصد اسید سیتریك و 500 واحد فیتاز در كیلو گرم به جیره حاوی فسفر قابل دسترس كم میانگین افزایش وزن بدن را نسبت به جیره حاوی فقط 5/2 درصد اسید سیتریك و جیره حاوی فقط فیتاز افزایش داد كه نشان دهنده ی اثر سینرژیسم (همكوشی) این دو ماده در مورد استفاده قرار گرفتن فسفر فیتاته می باشد.این نتیجه با گزارش Snow و همكاران در سال 2004 مطابقت دارد(26) محققین مختلفی (2،9،23)گزارش كرده اند كه افزودن اسید سیتریك به جیره باعث كاهش مصرف خوراك می شود در صورتی كه سایر محققین (8،19،26)عكس این موضوع را گزارش نموده اند.اثر اسید سیتریك روی ضریب تبدیل غذایی جوجه های گوشتی در سن 21ـ1،42ـ22،49ـ43 روزگی و كل دوره از لحاظ آماری معنی دار بود (01/0>p) مقایسه میانگین اثر اصلی اسید سیتریك نشان داد كه افزودن 5/2 درصد اسید سیتریك به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم سبب بهبود ضریب تبدیل غذایی به میزان 82/14 درصد گردید كه از لحاظ آماری در كل دوره معنی دار بود (05/0>p) به هر حال اثرات سودمند افزودن اسید سیتریك به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم توسط سایر محققین (2،3،4،26)گزارش شده است.اختلاف معنی داری بین افزودن دو سطح 5/2 و 5 اسیدسیتریك به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم برروی ضریب تبدیل غذایی وجود نداشت.مقایسه میانگین تیمارهای مختلف نشان دادند كه كاهش فسفر قابل دسترس جیره به میزان 2/0 درصد سبب افزایش ضریب تبدیل غذایی به میزان 48/39 درصد نسبت به گروه شاهد مثبت در كل دوره گردید و افزودن سطوح مختلف اسید سیتریك و یا فیتاز و یا تركیبی از این دو ضریب تبدیل غذایی را به سطح گروه شاهد مثبت رساند.اثر فیتاز روی ضریب تبدیل غذایی در سنین21ـ1، 42ـ22، 49ـ43 روزگی و كل دوره از لحاظ آماری معنی دار بود (05/0>p) مقایسه میانگین اثر اصلی فیتاز در جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم نشان داد كه افزودن 500 واحد در كیلو گرم فیتاز به این جیره ها ضریب تبدیل غذایی را در كل دوره به میزان 14/10 درصد بهبود بخشید كه معنی دار(05/0>p) بود.

به طور كلی بهبود عملكرد رشد در جوجه های تغذیه شده با جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم و حاوی فیتاز نسبت به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم و بدون فیتاز می تواند به دلایل زیر باشد:

1ـ آزاد شدن فسفر از كمپلكس املاح ـ فیتات(17)
2ـ بهره وری از میوـ اینوزیتول (فراورده نهایی دفسفره شدن فیتات) و دیگر مواد معدنی و عناصر كمیاب آزاد شده از كمپلكس فیتات به وسیله حیوانات(25)
3- افزایش قابلیت هضم نشاسته (24) و یا افزایش قابلیت دسترسی و بهره وری از پروتئین(24)
اثر افزودن فیتاز به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم و بهبود ضریب تبدیل غذایی توسط سایر محققین (2،13،20،26)گزارش شده است .

.اثر افزودن فیتاز به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم و بهبود ضریب تبدیل غذایی توسط سایر محققین (2،13،20،26)گزارش شده است.اثر متقابل اسید سیتریك * فیتاز در جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم روی ضریب تبدیل غذایی در مراحل مختلف رشد و كل دوره از لحاظ آماری معنی دار (05/0>p) بود.مقایسه میانگین ها نشان دادند كه افزودن 5/2 درصداسید سیتریك به جیره حاوی فسفر قابل دسترس كم كامل شده با فیتاز،ضریب تبدیل غذایی رانسبت به جیره های حاوی فقط اسید سیتریك و یا فقط فیتاز به میزان بیشتری بهبود بخشید و این نشان دهنده این است كه بازده فیتاز میكروبی توسط اسید سیتریك افزایش یافته كه مطابق با نتیجه Snow و همكاران در سال 2004 می باشد

(26).اثرات اسید سیتریك و فیتاز روی غلظت آلكالین فسفاتاز،كلسیم و فسفر سرم و همچنین خاكستر استخوان درشت نی جوجه های گوشتی در آخردوره در جدول 3خلاصه شده است.نتایج نشان دادند كه اثر اصلی اسیدسیتریك روی غلظت آلكالین فسفاتاز سرم معنی دار (01/0>p) بود و مقایسه میانگین اثر اصلی اسید سیتریك در جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم نشان داد كه افزودن اسید سیتریك به این جیره ها غلظت آلكالین فسفاتاز سرم را كاهش داد كه معنی دار (05/0>p) بود.Brenes و همكاران در سال 2003 (9) و Viveros و همكاران درسال 2002 (27) گزارش كردند كه كاهش فسفر قابل دسترس جیره باعث افزایش غلظت آنزیم آلكالین فسفاتاز سرم جوجه های گوشتی می گردد.افزودن فیتاز به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم از لحاظ عددی سبب كاهش غلظت آنزیم آلكالین فسفاتاز سرم گردید ولی ازلحاظ آماری اختلاف معنی دار نبود.RobersonوEdwards در سال 1994 نشان دادند كه فعالیت این آنزیم تحت تاثیر آنزیم فیتاز قرار نگرفت (21) درصورتی كه Huff و همكاران در سال 1998 گزارش كردند كه افزودن فیتاز به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم به علت افزایش فسفر قابل دسترس سبب كاهش غلظت این آنزیم در سرم می گردد (11) اثر متقابل اسید سیتریك * فیتاز در جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم بر روی غلظت آنزیم آلكالین فسفاتاز معنی دار (05/0>p) بود.مقایسه میانگین اثر متقابل آنها نشان داد كه افزودن 5/2 درصد اسیدسیتریك به جیره حاوی فسفر قابل دسترس كم كامل شده با فیتاز،غلظت آنزیم آلكالین فسفاتاز سرم درمقایسه با جیره ی كامل شده با فیتاز به تنهایی را كاهش داد كه معنی دار بود (05/0p< .اثر اسید سیتریك فیتاز و اثر متقابل آنها روی غلظت كلسیم سرم خون از لحاظ آماری قابل قبول نبود ولی بررسی نتایج حاصل از آنالیز داده های مربوط به غلظت فسفر سرم خون نشان دادند كه اثر اصلی اسید سیتریك و فیتاز روی غلظت فسفر سرم خون از لحاظ آماری معنی دار بود (01/0>p) مقایسه میانگین اثر اصلی اسید سیتریك نشان داد كه افزودن این ماده به میزان 5 درصد به جیره حاوی فسفر قابل دسترس كم غلظت فسفر سرم خون را در مقایسه با جیره فاقد اسید سیتریك به میزان 74/42 درصد افزایش داد كه معنی داربود (05/0>p) این نتیجه با گزارش Bernes و همكاران در سال 2003 مطابقت ندارد (9) البته لازم به ذكر است كه در آزمایش Bernes و همكاران ،نتایج حاصل از افزودن 2 درصد اسید سیتریك به جیره ،با نتایج به دست آمده با 5/2 اسید سیتریك در این تحقیق مطابقت داشته و نشان دهنده ی این است كه شاید 5/2 درصد اسید سیتریك برای حمایت غلظت فسفر سرم خون درحد گروه شاهد مثبت كافی نبوده و مقایسه تیمارهای مختلف نشان دادند كه افزودن 5/2 و5 درصد اسید سیتریك به همراه 500 واحد در كیلو گرم فیتاز به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم غلظت فسفر سرم خون را به سطح گروه شاهد مثبت رسانید.از مقایسه میانگین اثر اصلی فیتاز چنین برمی آید كه افزودن فیتاز به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم،غلظت فسفر سرم خون رابه میزان 15/36 درصد افزایش داد كه معنی دار بود (05/0>p) این نتیجه باگزارش های محققین دیگر (9) مطابقت دارد.نتایج نشان دادند كه كاهش فسفرقابل دسترس جیره تا میزان 2/0 درصد درمقایسه با گروه شاهد مثبت سبب كاهش درصد خاكستراستخوان درشت نی به میزان 5/30 درصد گردید كه از لحاظ آماری معنی دار بود(05/ >p) این نتایج با گزارش های Bernes و همكاران درسال 2000(9) Viverosو همكاران درسال 2002(27) Lessonو همكاران درسال 2000(12) Punnaو Roland درسال 1999 (16) در جوجه های گوشتی مطابقت دارد.اثر اصلی فیتاز روی درصد خاكستر استخوان درشت نی جوجه های گوشتی معنی دا (01/0>p) بود.مقایسه میانگین اثر اصلی فیتاز نشان داد كه افزودن فیتاز به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم درصد خاكستر استخوان درشت نی را به میزان 91/18 درصد افزایش داد كه معنی دار (05/0>p) بود.افزایش در خاكست راستخوان ساق پا توسط محققین دیگر (1،12،17،26) در جوجه های گوشتی گزارش شده و به عنوان یك شاخص مناسب برای معدنی شدن استخوان بشمارمی رود. RamaRaoو همكاران درسال 1999گزارش كردند که خاكستراستخوان درشت.نی جوجه ها گوشتی ،با افزودن فیتازبه جیره تحت تاثیر قرارنمی گیرد (20).اثرات افزودن اسید سیتریك و فیتاز به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم روی درصد لاشه خالص، كبد، طحال و چربی حفره بطنی جوجه های گوشتی از لحاظ آماری تاثیر معنی داری نداشت. نتایج حاصل آنالیز داده های مربوط به تلفات نشان دادند كه كاهش فسفر قابل دسترس جیره تا میزان 2/0 درصد در جیره جوجه ها ی گوشتی در مقایسه با گروه شاهد مثبت (تغذیه شده با جیره حاوی 4/0درصد فسفر قابل دسترس)سبب افزایش تلفات گردید كه معنی داربود (05/0>p) این نتیجه با گزارش,Punna Roland درسال 1999 مطابقت داشته (16) ولی با نتایج Viveros و همكاران درسال 2002در تضاد است(27) اثراصلی اسید سیتریك بر روی كاهش تلفات جوجه های گوشتی معنی داربود (01/0>p) مقایسه میانگین اثر اصلی اسید سیتریك نشان دادند كه افزودن 5/2 و 5 درصد اسید سیتریك به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم،تلفات را در جوجه های گوشتی تغذیه شده با این جیره ها،كاهش داد كه ازلحاظ آماری معنی دار

(05/0>p) بود ولی بین دو سطح 5/2 و 5 درصد اسید سیتریك روی درصد تلفات تاثیرمعنی داری وجود نداشت.اثرفیتاز بر تلفات جوجه های گوشتی اختلاف معنی داری

(01/0>p) نشان داد.مقایسه میانگین اثر اصلی فیتاز نشان داد كه افزودن 500 واحد د ركیلو گرم فیتاز به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم،تلفات را در جوجه های گوشتی كاهش داد كه معنی دار (05/0>p) بود این نتایج با گزارش های Simonsو همكاران در سال 1990 مطابقت دارد (25).

...

نتیجه:

ازنتایج این مطالعه چنین استنباط می شود كه:
1ـ افزودن 5/2 درصد اسید سیتریك به جیره حاوی فسفر قابل دسترس كم بر پایه ذرت ـ كنجاله سویا،میزان استفاده از فسفرفیتاته را افزایش و سبب بهبود صفات عملكرد (وزن بدن،مصرف خوراك و ضریب تبدیل غذایی)مقدارخاكستراستخوان پا و كاهش تلفات در جوجه های گوشتی می شود.
2ـ افزودن 500 واحد دركیلوگرم فیتاز میكروبی به جیره های حاوی فسفرقابل دسترس كم برپایه ذرت ـ كنجاله سویا، باعث آزاد سازی فسفر از مولكول اسید فایتیك شده و درنتیجه سبب بهبود صفات عملكرد (وزن بدن،مصرف خوراك و ضریب تبدیل غذایی) مقدار خاكستر استخوان ساق پا و كاهش تلفات در جوجه های گوشتی می گردد.
3ـ به نظرمی رسد كه افزودن اسید سیتریك به جیره های حاوی فسفر قابل دسترس كم تكمیل شده با فیتاز،بازده عمل فیتاز میكروبی را افزایش و یك اثر همكوشی روی میزان مورد استفاده قرار گرفتن فسفرفیتاته دارند.

منبع:فارم ایران

تاثیر اسید سیتریك و آنزیم فیتاز میكروبی برعملكرد

مطالب مشابه :

تاثیر اسید سیتریك و آنزیم فیتاز میكروبی برعملكرد

جدول و نمودار قیمت جوجه یکروزه گوشتی

پرورش جوجه گوشتی بدون استفاده از آنتی بیوتیک

براورد هزینه ها و درآمد یک واحد مرغداری

لیست قیمت دستگاه جوجه کشی

برنامه ی پیشنهادی واکسیناسیون جوجه های گوشتی

بهترين نژاد جوجه گوشتي در ايران راس 308 بوده و هست

مدیریت گله جوجه های گوشتی در شرایط استرس گرمایی

پرورش مرغ بدون مصرف آنتی بیوتیک

جوجه یک روزه ی بلدرچین