مددكاري اجتماعي

كار در محيط هاي صنعتي نه تنها باعث تبديل دانش نظري مددكاري اجتماعي به دانش تجربي و عملي مي شود بلكه او را آشكارا با واقعيت هاي اجتماعي جهان پيرامونش روبرو مي كند و اين در واقع نوعي يادگيري از طريق فرآيند "كار و تلاش"( doing ) در عرصه عمل است، كار و عمل در زمينه بهبود روابط فيمابين كاركنان، سيستم هاي اجتماعي و فرآيندها.

اقدامات مددكاري غالباً از طريق يك موسسه ( agency ) انجام مي گيرد كه مي تواند يك موسسه خدمات رفاه اجتماعي ، بيمارستان و يا يك نهاد صنعتي باشد. موسسات مددكاري شبيه يك آزمايشگاه اجتماعي( social laboratory ) هستند كه در آن مددكار مهارتها و فنون مرتبط با عملكرد عملي خود را پرورش مي دهد و خود را براي آينده آماده مي كند.

ماهيت بين رشته اي مددكاري اجتماعي،آن را تبديل به يكي از قويترين حوزه هاي حمايتي كرده به خصوص زمانيكه اين ماهيت با توانمنديهاي مددكار در حوزه ارزيابي " شخص در موقعيت " (person- in- situation ) ادغام مي شود.

مددكاري اجتماعي صنعتي

سازمان صنعتي از جمله حوزه هاي فعاليت مددكاري اجتماعي حرفه اي است. اينگونه سازمانها تا حدودي با سازمانهاي رفاهي و حمايتي متفاوتند، از اين جهت كه در سازمان صنعتي مولفه "توليد و كسب سود" بيش از ساير نيازهاي رفاهي كاركنان مورد توجه است. از آنجائيكه شخصيت انسان متاثر از سازمان و نيز اثرگذار بر آن است بسيار ضروري است كه در ابتدا درك اوليه و اساسي از ساختار سازماني صنعت در ارتباط با الگوهاي ارتباطي و نظام مديريتي آن داشته باشيم.برخي از مشاغل بسيار پيچيده اند و به استفاده از مهارتهاي حركتي و ذهني فراواني نيازمند مي باشند. سازمانهاي صنعتي هم اغلب موجوديت هاي بزرگ و پيچيده اند كه از صدها و حتي هزاران كارگر و كارمند تشكيل شده اند كه هر كدام از آنها بايد در مقابل فعاليت هاي خاص عكس العمل نشان داده و با آنها به منظور توليد محصول و يا خدمتي هماهنگ شوند. اگر مددكاران اجتماعي نگاهي جامع به محيط كار، خانواده و محل سكونت كارگران صنعتي داشته باشند بهتر مي توانند مشكلات مربوط به آنها را درك كنند.

مددكاري اجتماعي صنعتي يكي از رشته هاي تخصصي است كه درون حوزه وسيع علوم اجتماعي و روانشناسي قرار گرفته و رفتار آدمي را در محل كار و نيز شرايط و ويژگيهاي محيط كار او را مطالعه مي كند . اين رشته در صنعت نفت با نام "امور مددكاري اجتماعي و روابط صنعتي" فعاليت مي كند.

بعضي از كارشناسان واحد مددكاري و روابط صنعتي عملكردهاي اصلي كاركنان را درون سازمانها مورد مطالعه قرار مي دهند، مانند نحوه انتخاب واستخدام ، چگونگي انجام دوره هاي كارآموزي و اندازه گيري عملكرد شغلي كارگران و كارمندان. عده اي ديگر از اين مددكاران صنعتي آن فرايند هايي را كه رفتارهاي كاري برمبناي آن قرار گرفته اند مانند انگيزش كار و احساس كارگران وقتي كه از كار رضايت دارند/ندارند و يا كار استرس آفرين مي شود مطالعه مي كنند. هنوز هستند مددكاران ديگري كه به فرايندهاي گروهي در محل كار مانند روابط موجود بين كاركنان و كارفرما در محيط كار و نحوه هماهنگي كارگران براي انجام كارها توجه دارند و بالاخره هستند مددكاران صنعتي كه شرايط كار مانند نظام هاي مورد استفاده براي انجام كار، تاثير محيط فيزيكي و رواني روي رفتار كاركنان و نحوه اين تاثير را بررسي مي كنند. ساختار كاري واحد مددكاري و روابط صنعتي چنان است كه تمام اين جنبه هاي تخصصي را در يك سازمان صنعتي هماهنگ مي كند.

مددكاري اجتماعي صنعتي دو هدف تخصصي دارد: اول انجام تحقيق به منظور افزايش دانش و درك ما از رفتار كاري انسان، دوم پياده كردن آن دانش براي بهبود رفتار كاري و محيط كار كاركنان و نيز افزايش بهره وري واحدهاي توليدي.

ماهيت چند رشته اي بودن رشته مددكاري اجتماعي صنعتي زماني بهتر درك مي شود كه مطالعه شرايط و رفتار كاري و نيز روابط موجود بين كارفرما و كاركنان در محيط كار را يك مقوله چند رشته اي توام با همياري بدانيم. مددكاران صنعتي تنها افراد متخصصي نيستند كه رفتار و شرايط كاري را مورد مطالعه قرار مي دهند. بلكه محققان ديگري هم در حوزه مديريت، جامعه شناسي، ارتباط سازماني، اقتصاد-بازرگاني و ساير علوم روانشناسي اجتماعي به آنچه كه ما درباره كار سازمانهاي صنعتي مي دانيم و از آن درك مي كنيم ياري مي رسانند. براي اينكه اين تحقيقات انجام بپذيرد لازم است مددكاران صنعتي از پيشرفت هاي جديد در ساير رشته ها نيز خبر داشته باشند.

هدف علمي-كاربردي مددكاري و روابط صنعتي به كاربردن اصول مددكاري-روانشناسي و دانش اجتماعي بدست آمده از تحقيقات در رفتار و شرايط كاري كاركنان است.

ويژگيهاي مددكار اجتماعي صنعتي

دانش و ويژگيهاي شخصيتي ضروري و انكار ناپذير مددكار اجتماعي كه لازمه فعاليت در محيط هاي صنعتي است عبارتند از:

1- پختگي و جاافتادگي

2- گرمي و صداقت در ارتباط با كاركنان

3- مهارتهاي ارتباطي سنجيده با مديران در سطوح مجتلف

4- مهارت تعامل با گروه و جامعه

5- مهارت و تخصص در مشاوره صنعتي

6- دانش روانشناسي صنعتي

7- دانش قوانين كار

8- درايت، كارداني و چاره انديشي

9 - مهارت برقراري ارتباط خوب و مناسب در برخورد با مردم در سطوح مختلف

1. 10- مهارت در تعامل با شركت هاي بزرگ صنعتي در سطح جامعه

مسوليت هاي مددكار اجتماعي صنعتي

1. درك ساختار و ارزشهاي سازماني و فرهنگ مشاركتي ( فرهنگ مشاركتي بدين معناست كه در يك شركت كار چگونه احساس مي شود، كاركنان شركت و منافع آن چگونه مديريت مي شود و قواعد نانوشته اي كه افراد مجبور به پذيرش آن هستند، كدامند.

2. بررسي محيط فيزيكي كار، ارزشهاي موجود در محيط كار، ماهيت صنعت، خلاصه اي از بيوگرافي كاركنان و اينكه صنعت به كاركنان و مسائل مربوط به آنان چگونه نگاه مي كند.

3. درك موضوعات اجتماعي ، سياسي و اقتصادي كه روي عملكرد صنعت بويژه در حوزه صنعت اثرگذار هستند نظير بازايابي، مديريت توليد و شيوه هاي سرمايه گذاري و تأمين بودجه

4. ارزيابي چگونگي تأثير فشار كاري بر زندگي كارگران و كارمندان

5. مطالعه چگونگي انتقال خصوصيات شخصيتي كارگر به محيط كار و نيز چگونگي انتقال فشار محيط كاري به نهاد خانواده و اثرگذاري آن بر روابط فردي وي. علاوه بر اين مددكار صنعتي مسائلي همچون مشكلات عاطفي، سوء مصرف مواد مـخدر، بحـران ازدواج و ساير مسائلي را كه بطور مستقيم يا غير مستقيم موجب استرس در محيط كار و خانواده مي گردد را مورد بررسي و مطالعه قرار مي دهد.

6. مطالعه تأثير تغييرات فناوري، گسترش صنعتي شدن و شهرنشيني روي روابط اجتماعي. ( اين تغييرات چنان سريع اند كه الگوهاي كهن به طرز عجيبي در حال فراموش شدن هستند ). لذا مددكار صنعتي بايد بداند كه در شبكه روابط اجتماعي چه اتفاقاتي در حال وقوع است و به منظور توسعه برنامه هاي مؤثر مي بايست به روابط اجتماعي ميان كاركنان به عنوان يك شبكه اجتماعي و مرتبط به هم بنگرد.

7- مشاوره فردي،گروهي، خانوادگي و بازديد منزل با محوريت سازگاري فرد با محيط كار

8- بررسي مشكلات شخصيتي و ساير مسئل فردي با اولويت پيشگيري از بروز آنها

9- مشاركت فعال در زمينه مسوليتهاي اجتماعي شركت

10- مداخله موثر در مشكلات شغلي و مديريتي كاركنان

11- انجام مداخلات مددكاري بصورت فردي case work interventions

12- ارائه كمك هاي بهداشتي و آموزشي از طريق ارجاع به ساير موسسات اجتماعي

13- هماهنگ نمودن خدمات رفاهي سازمان صنعتي با ساير موسسات رفاهي

14- برنامه ريزي آموزشي براي خانواده ها و آموزش مهارتهاي زندگي

15- مديريت اوغات فراغت كاركنان

مددكاري اجتماعي

مطالب مشابه :

تاريخچه روابط صنعتي

گزارش روابط عمومی گروه صنعتی ایران خودرو

مزد و نقش آن در روابط صنعتي

اختلافات ناشی از روابط صنعتی

هيچ واحد صنعتي كه باعث تحول اقتصادي شود درشهرهاي استان وجود ندارد

جدول دروس پودمانی و ترمی

مددكاري اجتماعي