تئوری محدودیتها و تاثیر آن بر سود شرکت

تئوری محدودیتها یکی از فلسفه های مدیریت است که بوسیله الیام گولدرات در مجموعه ای از کتابها و مقالات ارائه شده است .
تئوری محدودیتها یک رویکرد سیستمی مبتنی بر این فرض است که هر سازمانی دست کم با یک عامل محمدود کننده روبروست که مانع از دستیابی به هدفهایش می شود. در واقع هدف متعارف واحدهای انتفاعی می تواند حداکثر سود باشد .
تئوری محدودیتها بر حداکثر کردن سود با اطمینان از این که عاملی که باعث ایجاد محدویت در تولید می شود به اثر بخش ترین حالت مورد استفاده قرار گیرد تاکید دارد.
تئوریمحدودیتها
ارزش افزودهمبلغی است که از فروش پس از کسر هزینه های مواد و هزینه کمسیون و توزیع ایجاد می شود . در تئوری محدودیتها هدف َ بیشینه سازی ارزش افزوده و در عین حال کمینه سازی هزینه های عملیاتی مربوط به دستمزد فروش و اداری و همزمان سرمایه گذاری نقدی در مورد موجودیها تاسیسات و تجهیزات می باشد.اولین مرحله در تئوری محدودیتها َ شناسایی عامل محدود کننده است. برای موسسات تولیدی عامل محدود کننده اغلب اما نه همیشه زمان قابل دسترسی برای روی یک ماشین معین یا یک فرایند مشخص می باشد. برای شرکتهای اداری کارکنان ماهر و برای خیلی از سازمانهای خدماتی محدودیت لی اغلب ساعات کار یک یا چند نفر از کارکنان کلیدی است.
اعمال و اجرایتئوری محدودیتها
همین که عامل محدود کننده شناسائی شد َ مرحله بعدی تعیین ارزش افزوده به ازاری هرواحد عامل محدود کننده است . این امربا تقسیم ارزش افزوده هرواحد محصول بر واحدهاییار عامل محدودکننده که در تولید هر واحد محصول نقش دارند به دست می آید.
مرز بین بیشینه کردن سودَ تمرکز برفروش و تولید محصولاتی است که بیشترین ارزش افزوده را به ازایهر واحد از عامی محدود کننده ایجاد می کند. اجرای تئوری محدودیتها اغلب دشوار است زیرا ممکن است مستلزم تغییر کامل مسیری باشدکه شرکت در آن فعالیت میکندبه عنوان مثال در شرکت های چند محصولی فروش و تولید محصولی که دارای کمترین قیمت فروش به ازای هر واحد است ممکن است حداکثر ارزش افزوده را فراهم کند. اگر شرکت کمیسیون را بر اساس درصدی از فروش به عنوان پاداش کارکنان فروش بدهد این عامل می تواند محرکی برای فروش محصولات به بالاترین قیمت فروش باشد .این سناریو ممکن است به روش جدیدی جهت پرداخت پاداش کارکنان فروش منجر شود . استفاده از تئوری محدودیتها به عنوان یک فلسفه مدیریت فرایندی پویا می باشد . همین که عامل محدود کننده شناسائی شد مدیریت باید بررسی کند آیا عامل محدودکننده می تواند افزایش یابد . اگر این امر ممکن باشد عامل دیگری ممکن است محدود کننده شود.به علاوه برای بررسی راه های افزایش عامل محدود کننده مدیریت باید هزینه های عملیاتی مرتبط با کارکنان و امور اداری را مورد بررسی قرار دهد و در همان هنگام سرمایه گذاری در موجودیها و داراییهای مولد را کمینه کند.
در این مقاله سعی شده با ارائه یک مثال ساده توضیحات و جزئیات بیشتری از تئوری محدودیتها مطرح شود تا معلوم گردد که چگونه سود می تواند در یک محیط تولیدی با توجه به تئوری محدودیتها بیشنه شود
موسسهدافل
موسسه دافل شرکت کوچکی است که قلابهای ماهیگری دست ساز تولید می کند.طعمه ماهیگری از پر خز و مواد ترکیبی (مصنوعی) تشکیل شده که باریسمانی بروی قلاب محکم می شود و مشابه موجودات آبزی که خوراک ماهیان هستند است به نظر می آید.کیفیت و سرعت دو عامل مهمی است که در صنعت مزبور بایدکیگر در تضاد می باشند. هر قدر سرعت ساخت این قلابها بیشتر باشد سود آوری بیشتر خواهد بود .بااین حال اگر تنها سرعت مورد توجه قرار گیرد به کیفیت لطمه وارد خواهدشد.داگ و دان دافل این قلابها را در ۵سال گذشته به صورت تجاری تولید کرده اند این دو برادر با توجه به سن کم خود تواناییزیادی در تولید و ساخت این محصول دارند و اکنون تولید تجاری آنها در حد مطلوب و ممکن است
در اصل برادران دافل باید شخصا کار بستن حشره مصنوعی (طعمه) به قلاب را انجام دهند در غیر این صورت کیفیت کاهش خواخد یافت . بنابراین ساعات این دو برادر به عنوان عامل محدود کننده به شمار می آید.
جدول شماره۱ حاشیه فروش ۵ نوع از بهترین قلابهای ساخته شده بوسیله برادران دافل را نشان می دهد . بعلاوه آنها به ارزیابی محدودیت کار مستقیم خود برای هر طعمه پرداخته اند و سعی کرده اند تا ارزرش افزوده را در هر ساعت کار مشخص کنند. طبق جدول۱ انواع محصولات دارای قیمت فروش و هزینه حمل یکسان می باشد اما هزینه مواد و زمان مورد نیاز برای تولید انواع قلاب متفاوت است . جدول۲ میزان سودآوری مدلهای مختلف بر اساس تجزیه و تحلیل سنتی حاشیه فروش را با سود آوری انواع محصول بر اساس تجزیه و تحلیل مقایسه می کند.
برای انجام تجزیه و تحلیل محدودیتها َ برادران دافل می بایست زمان عملیات صرف شده برای هرنوَ محصول را کنترل می کردند .آنها بطور ذهنی می دانستند که مدل ((ت)) زمان بیشتری را نسبت به دیگر مدلها به خود اختصاص می دهد .آنها همچنین می دانستند که این مدل حاشیه فروش کمتری دارد َ بنابراین شگفتزده نشدند وقتی دریافتند که براساس نتایج َ این مدل کمترین ارزش افزوده را در هر ساعت کاردارد.با این حال دیگر نتایج تجزیه و تحلیل تعجب آور بود . مدل((پ)) که بیشترین حاشیه فروش را دارد َ در مرتبه یکی مانده به آخر قرار می گرفت چون دومین مدلی بود که بیشترین زمان کار دو برادر را به خود اختصاص می داد . اما مدل ((ث)) که از نظر حاشیه فروش در مرتبه یکی مانده به آخر قرار می گرفت دومین محصولی بود بود که بالاترین ارزش افزوده را به ازای هر ساعت کار داشت.برادران دافل به دلیل کیفیت بالای تولیدات خود می توانند هرنوع مدلی را که تولید می کنند به فروش برسانند .آنها قبل از تجزیه و تحلیل محدودیت نیروی خود را بیشتر برای مدل ((پ)) صرف می کردند تجزیه و تحلیل محدودیت نشان داد که برادران دافل باید نیروی تولیدی خود را به جای مدل ((پ)) صرف مدل((ث)) کنند.
در تئوریمحدودیتها هدف بیشینه سازی ارزش افزوده و در عین حال کمینه سازی هزینه های عملیاتیمربوط به دستمزد فروش و اداری و همزمان سرمایه گذاری در موجودیها و اموال و تجهیزاتاست
لذا برای جوابگویی به نیازهای مشتریان و ادامه تولید انواع محصول کنونی نظر برادران دافل براین بود که همه مدلها را تولید کنندَاما سود آوری را نیز افزایش دهند با توجه به این هدف قرار شد برادران دافل امکان افزایش قیمت مدلهای کم سود تر را بررسی کنند.تجزیه و تحلیل محدودیت می تواند برای تعیین قیمت فروش مورد استفاده قرار گیرد ِ به طوری که ارزش افزوده هر مدل در هر ساعت کار مساوی و معادل۳۹/۲۹ دلار باشد . تجزیه و تحلیل نشان می دهد قیمت مورد نیاز برای مدل ((ت)) ۷۲/۲۰ دلار در هر ۱۲ عدد و مدل ((پ)) معادل۶۴/۱۶ در هر ۱۲عددِ بیش از آن چیزی است که مشتریان مایل به ژرداخت آن باشندتجزیه و تحلیل محدودیت می تواند برای تعیین قیمت فروش مورد استفاده قرار گیرد ِ به طوری که ارزش افزوده هر مدل در هر ساعت کار مساوی و معادل۳۹/۲۹ دلار باشد . تجزیه و تحلیل نشان می دهد قیمت مورد نیاز برای مدل ((ت)) ۷۲/۲۰ دلار در هر ۱۲ عدد و مدل ((پ)) معادل۶۴/۱۶ در هر ۱۲عددِ بیش از آن چیزی است که مشتریان مایل به ژرداخت آن باشند.قیمتهای مورد نیاز برای مدل((الف)) معادل ۱۱/۱۴ دلار برای هر ۱۲ عدد و ((ٍث))معادل۵۳/۱۲ دلار در هر ۱۲ عدد احتمالا باعث کاهش تقاضا نخواهد شد تجزیه وتحلیل بیشتر نشان می دهد که برادران دافل باید قیمت مدلهای ((ت)) و ((پ)) و ((الف)) را ۱۴ دلار در هر ۱۲عدد و قیمت مدل ((ث)) را ۵/۱۲ دلار در هر ۱۲عدد افزایش دهند .جدول ۳ ارزش افزوده هر ۱۲ عدد از هر مدل را بر اساس قیمت فروش جدید نشان می دهداطلاعات و سوابق تولید و فروش در موسسه دافل قبل از انجام تجزیه و تحلیل محدودیت به اندازه کافی و دقیق نبود که بتوان افزایش سود مورد انتظار در نتیجه تغییرات پیشنهادی را با دقت تعیین کرد بااین حال جابه جایی ۵۰۰ ساعت تولیدی درهر سال از مدل((پ)) با مدل((ب)) باعث افزایش سود آوری بیش از ۴۶۰۰ دلار در هر سال می شود .تغییرات پیشنهادی دیگر در امر تولید و قیمت نیز احتمالا اثرات مثبتی بر سود آوری شرکت دافل خواهد داشت .
در این مقاله سعی شده باارائه یک مثال ساده توضیحات و جزئیات بیشتری از تئوری محدودیتها مطرح شود تامعلومگردد که چگونه سود می تواند در یک محیط تولیدی باتوجه به تئوری محدودیتها بیشینهشود
عامل محدودیت برای شرکت مزبور مانند خیلی از شرکتهایکوچک ِ ساعات کار یک یا تعدادی از کارکنان کلیدی است . این نتیجه گیری به طور قطع در شرکتهای کوچک خدماتی صادق است .در اغلب شرکتهای کوچک خدماتی یا تولیدی صاحبان یا مدیران بطور ذهنی بعضی از محصولات را سود آور تر می دانند . اغلب تجزیه و تحلیل محدودیت که به سادگی انجام پذیر است به آنها اجازه خواهد داد که منیجه تلقی ذهنی خود را با اعداد و ارقام کمی مشاهده و قیمتها را به طور متناسب تعدیل کنند.حسابداران رسمی که به شرکتهای کوچک ارائه خدمات می کنندمی توانند با بکار گیری تجزیه و تحلیل محدودیت سودآوری مشتریان خود را افزایش دهند.حسابداران رسمی همچنین می تواننداز تجزیه و تحلیل محدودیت جهت بهبود فرایند سود آوری موسسه خود استفاده کنند. عامل محدودیت در موسسات حسابرسی اغلب زمان کار شرکایی است که باید کاررا قبل از ارائه به مشتری بررسی کنند . بعضی از خدماتی که به قیمت بالاتر عرضه می شود اغلب زمان کار بیشتری از شرکاء می گیرد و در نهایت ممکن است به اندازه خدمات کم قیمت تر سودآور نباشند.چون موسسات حسابرسی ساعات کار صرف شده برای هر کار را ثبت و نگهداری می کنند ؛ اطلاعات برای تجزیه و تحلیل به سهولت در دسترس است .
جدول۱-تعییت ارزش افزوده به ازای هرساعت به دلار

شرح /نوع طعمه	الف	ب	پ	ت	ث
قیمت فروش هر ۱۲ عدد	۱۲۱	۱۲۱	۱۲۱	۱۲۱	۱۲۱
کسر می شود مواد مستقیم
قلاب	۵۹/۱	۵۹/۱	۰۷/۱	۰۷/۱	۱۹/۱
ریسمان	۰۶/۰	۰۴/۰	۱۰/۰	۰۶/۰	۰۹/۰
دسته	۲۱/۰	۳۸/۰	۲۵/۰	۲۵/۰	۵۰/۰
سایر مواد	۳۷/۰	۱۷/۰	۴۰/۰	۵۹/۱	۹۳/۰
جمع مواد مستقیم	۲۳/۲	۱۸/۲	۸۲/۱	۹۷/۲	۷۱/۲
حمل و نقل	۱۲/۰	۱۲/۰	۱۲/۰	۱۲/۰	۱۲/۰
جمع هزینه متغیر هر ۱۲ عدد	۳۵/۲	۳۰/۲	۹۴/۱	۰۹/۳	۸۳/۲
حاشیه فروش(ارزش افزوده) برای هر ۱۲ عدد	۶۵/۹	۷۰/۹	۰۶/۱۰	۹۱/۸	۱۷/۹
در صد حاشیه فروش	۴/۸۰٪	۸۱٪	۸۴٪	۷۴٪	۷۶٪
ساعات تولید هر ۱۲ عدد	۴٪	۳۳٪	۵٪	۶٪	۳۳٪
ارزش افزوده به ازای هر ساعت کار	۱۳/۲۴	۳۹/۲۹	۱۲/۲۰	۸۵/۱۴	۷۹/۲۷

تئوری محدودیتها و تاثیر آن بر سود شرکت

مطالب مشابه :

سود 5/21 درصدی موسسات مالی بدون مجوز

نرخ سود سرمایه گذاری موسسه مالی اعتباری کوثر

اصول و مفروضات حسابداری

نرخ سود با زور و تهدید درست نمی شود

راهکارهای افزایش منابع مالی بانکها و موسسات مالی حول محور مشتری مداری

اهداف مدیریت مالی

تئوری محدودیتها و تاثیر آن بر سود شرکت