مشاهیر جغرافیای ایران و جهان
دکتر یدالله فرید: در اسفند ماه 1308 در شهر تبریز متولد شد و درسال 1961 مدرک دکترای خود را از دانشگاه سوربون فرانسه دریافت نمود و به مدت 20 سال در دانشگاه تبریز تدریس نمود. اولین کتاب در مورد مسائل شهری ایران را دکتر فرید در سال 1349 منتشر کرد. ایشان مولف کتابهای ارزشمندی چون جغرافیای جمعیت، جغرافیا و شهرشناسی، جغرافیای تغذیه، سیر جغرافیا در قلمرو انسانی، کاربرد جغرافیا در روش تحقیق شهر و روستا، مقدمه ای برروش تحقیق شهرهای ایران، انگلستان و بازار مشترک از دیدگاه جغرافیا و مقاله های مختلف در زمینه جغرافیا و همچنین ترجمه کتاب انسان و محیط زیست است.
دکتر جواد صفی نژاد: در شهریور 1308 در ری متولد شد. ابتدایی را در ری و متوسطه را در تهران گذراند. کارشناسی ارشد را در دانشگاه تهران و در سال 1332 پشت سر گذاشت. وی از موسسه مطالعات اجتماعی دانشگاه تهران مدرک فوق لیسانس گرفت، ایران را به سه منطقه تقسیم کرده و از دانشگاه تهران از آثار دکتر صفی نژاد می توان به فهرست مقالات جغرافیایی، (مشترک با دکتر گنجی)، مونوگرافی روستای طالب آباد، بنه، مبانی جغرافیای انسانی، عشایر مرکز ایران و لرهای ایران اشاره کرد.
دکتر عباس اقبال آشتیانی: در سال 1314 هجری قمری در آشتیان متولد شد. در کودکی در مکتب خانه های آشتیان و بعد از آن به دارالفنون رفت. و در دبیرستان دارالفنون به تحصیل علم و دانش پرداخت. در دانشگاه سوربون لیسانس ادبیات (جغرافیا) گرفت. از اروپا به دارالمعلمین عالی آمد و به عنوان استاد مشغول شد. او اولین معلم دانشگاه تهران است. از دکتر آشتیانی آثار زیادی بر جای مانده که از جمله می توان به کلیات علم جغرافیا و تاریخ علم جغرافیایی در سال 1314 اشاره کرد. عباس اقبال در سال 1334 بعد از سفر خود به اروپا به ایران برنگشت و درهمان جا بدرود حیات گفت.
دکتر فرج الله محمودی: در سال 1309 در سنندج متولد شد. فارغ التحصیل رشته دکترای جغرافیای طبیعی با تخصص ژئومرفولوژی و استاد تمام وقت گروه آموزش جغرافیای دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران بود که در سال 1383 بازنشسته شدند. ایشان دوره کارشناسی تاریخ و جغرافیا را در دانشگاه تهران با کسب رتبه اول در سال 1340 به پایان برد. از سال 1342 تا 1346 با بورس دولتی در شهر پاریس در رشته ژئومرفولوژی فارغ التحصیل شد. وی با استفاده از امکانات تحقیقاتی دانشگاه تهران سفرهای تحقیقاتی متعددی را انجام داد و با بسیاری از مسائل ژئومرفولوژی از ایران از نزدیک آشنا شد. وی بیش از 10 رساله دکترا و ده ها مقاله کارشناسی ارشد را هدایت نمود و 14 سال ریاست انجمن جغرافیای ایران را دارا بود.
دکتر پرویز کردوانی: در سال 1310 در گرمسار متولد شد. تالیف های دکتر کردوانی عبارتند از تالیف 20 جلد کتاب نگارش بیش از 140 مقاله علمی که در مجلات معتبر داخلی و خارجی به چاپ رسیده اند. دکتر کردوانی در حال حاضر مشغول کار و فعالیت در دانشگاه تهران است و مدتی رئیس مرکز تحقیقات کویری و بیابان ایران نیز بوده است. همچنین دکتر کردوانی بنیانگذار مرکز تحقیقات کویری و بیابانی ایران بوده است.
دکتر حسین آسایش: در سال 1311 در تبریز متولد شد. در دانشگاه سوربون فرانسه در رشته جغرافیای انسانی دکترا گرفت. حدود 32 مقاله از دکتر آسایش به چاپ رسیده است و از طرح های تحقیقاتی وی برای سازمان یونسکو و وزارت اصلاحات اراضی کشاورزی استفاده شده است. آثار ارزشمندی از ایشان به جای مانده که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:1- اقتصاد روستا 2- کارگاه برنامه ریزی روستایی3- اصول و روشهای برنامه ریزی روستایی4- جغرافیای صنعتی ایران 5- سیمای اقتصادی ایران 6- راهنمای تحقیق روستاها در ایران همراه پرسشنامه
دکتر ایرانپور جزنی: در سال 1313 در نطنز متولد شد. جزنی دکترای جغرافیا را از دانشگاه توبینگن آلمان در سال 1342 گرفت. وی موسس گروه جغرافیای دانشگاه ملی سابق (شهید بهشتی) است و مسئول گروه جغرافیایی بنیاد دایره المعارف بزرگ اسلامی از ابتدای تشکیل تا سال 1373 بود. کتاب اقتصاد نفت ایران و حدود 9 مقاله به زبان آلمانی و فارسی از وی بود.
دکتر دره میرحیدر: لیسانس را از دانشگاه تهران و فوق لیسانس را از دانشگاه اوهایو (آمریکا) گرفت و دکترا را از دانشگاه ایدیانا در جغرافیای سیاسی گرفت وی عضو وابسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران و عضو موسس انجمن جغرافیدانان ایران است. میرحیدر 31 عنوان سخنرانی در دانشگاه ها و مجامع علمی و بین المللی دارد. کتاب اصول و مبانی جغرافیای سیاسی ترجمه ایشان است. ترجمه کتاب های جهان سوم و کشورهای پیشرفته، گرایش های تازه در جغرافیای سیاسی، جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا نیز از کارهای ایشان است. دکترمیرحیدر در سال 1370 بهترین مترجم زن در دانشگاه الزهرا شناخته شد. میرحیدر 42 عنوان مقاله به زبان تحت عنوان مجموعه مقالات ژئوپلتیک منطقه دریای خزر در سال 1379 را به چاپ رسانید.
دکتر حسین شکوئی: در سال 1312 به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی خود را در دبیرستان شمس تبریز به پایان رساند و تا پایان دوره لیسانس در تبریز ماند. در سال 1346 از دانشگاه تهران درجه فوق لیسانس را از رشته جغرافیای انسانی گرفت. و در سال 1356 دکترای جغرافیای انسانی را از دانشگاه استانبول دریافت کرد. فلسفه جغرافیا، جغرافیای شهری در دو جلد، شهرک های جدید، حاشیه نشینان شهری، محیط زیست شهری، جغرافیای اجتماعی شهرها، دیدگاه های نو در جغرافیای شهر و اندیشه های نو در فلسفه جغرافیا از آثار دکتر شکوئی است.
مشاهير جغرافيای جهان اسلام
اصطخری: ابواسحاق ابراهیم بن محمد فارسی در نیمه اول قرن چهارم هجری /دهم میلادی زندگانی کرده است. اصطخری کتاب المسالک والممالک خود را در سالهای 21-318 ه.ق نوشته است و اثر او بر کتابی که بلخی پیش از آن به همین نام نوشته یود مبتنی استو در این کتاب اصطخری نیز نقشه های جغرفیایی سهم مهمی را بر عهده دارند و او نقشه های رنگین هر یک از کشورها را ترسیم کرده است. وی اهل استخر از توابع فارس ( ایران) بود.
ادریسی: در قرن14 میلادی می زیست.(ابوعبد الله محمد بن عبدا… بن ادریسی شریف) شاید در غرب مشهورترین جغرافی دان مسلمان باشد. بعضی دانشمندان او را بزرگترین جغرافی دان نقشه کش قرون وسطا می دانند. در سال 493 ه.ق برابر با 1099 م در سیوته به دنیا آمد. در سال 548 ه.ق رساله ی«نزهه المشتاق فی اختراق الآفاق» را نوشت که به نام رجاری شناخته شده است.در کتابهای او تائید بی قید و شرط عقاید بطلمیوسی دیده نمی شود. وی از خانواده ای علوی بود و در قرطبه تحصیل کرده بود. ادریسی کره ای آسمانی و مشجعی از دنیای شناخته شده ی آن روزگار را به شکل دایره ساخت که در میان مسلمانان رسام، به او مقامی برجسته بخشید.
یاقوت حموی: ابن عبدالله رومی، یونانی الاصل در سال 574 ه.ق/1179 به دنیا آمد و در سال 1229م در حلب از دنیا رفت. و معجم البلدان، یکی از آثار برجسته ی وی است که به زبان عربی هر شهر و مکان را که توانسته است اطلاعی در باره آن بدست آورد به ترتیب حروف الفبا توصیف میکند. یاقوت کتب جغرافیایی مهم قبل از خود را را بررسی کرد و در واقع مرجع تالیفات متعدد دیگری که در اختیار ما نیست تنها د رکتاب او یافت می شود. دو کتاب عمده نیز در گیتی شناسی و جغرافیا به جای گذاشت که عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات است. وی بیشتر عمر خود را د رسفر های دائم به خاور میانه بخصوص منطقه خلیج فارس سپری کرد، و در طی سفر های خود به اطلاعات جغرافیایی زیادی دست یافت.
ابن بطوطه: ابو عبد ا... محمد بن بطوطه در روز پنجشنبه دوم رجب 725 ه.ق در سن بیست سالگی سفر خود را آغاز کرد. وی در شانزدهم رجب 703ه.ق مصادف با بیست و چهارم فوریه ی1304 م در طنجه (مراکش) به دنیا آمد و در سال 1369 م از دنیا رفت. سفر وی حدود سی سال طول کشید. پس از سفر خود به فاس مراکش برگشت و به دربار سلطان ابو عنان بازگشت و سفر های خود را به نام « رحله ی ابن بطوطه» نوشت. وی در طول سی سال 75000 مایل را پی مود.
ابن خلدون: در شمال غرب آفریقا به دنیا آمد. کتاب مفصل او در مورد جهان از محیط طبیعی انسان صحبت مب کند. توجه او بطو اخص به وابستگی های انسان و محیط بود. نظریات جغرافیایی او مشهور است که در کتاب البر برومن عامر هم من ذوی السلطان الاکبر به جای مانده است. وی 7 منطقه را از استوا تشخیص داده است . ابن خلدون شناسایی کوچ نشینان بیابان را به عنوان ابتدایی ترین و خالص ترین جوامع و این اظهار نظر که ساکنین شهری وابسته وابسته به تجملات واز نظر اخلاق مهربان می شوند بحث می کند.
ابن خردادبه: ابو القاسم عبید الله بن عبدالله از اعقاب آیرانی بود که در بغداد پرورش یافت و در آنجا با موسیقی دانان آشنا شد. بین سالهای 230تا234 ه.ق او در سامره در کنار دجله اقامت داشت و پس از آن بوده کتاب المسالک و الممالک را که از آثار ممتاز نوع خود است نگاشت. این کتاب خلاصه ای از جاده های تجاری دنیای عرب را به دست می دهد و افزون بر آن توصیفاتی در باره مناطق دور دستی چون چین کره و ژاپن را فراهم می آورد. از دیگر کتابهای دوره او می توان به اسعاء جبال تهامه و مکانها اشاره کرد که درباره کوههای تهامه در عربستان بحث می کند که یکی از هم عصران او که از بادیه نشینان بوده به نام ارام بن الاسباح المسلمی آن را نوشته است.
مشاهير جغرافيا جهان
بطلمیوس(پتولمی) (Ptolemy): در قرن دوم قبل از میلاد به دنیا آمد. کار ستاره شناسی عظیمی به نام Almagest (المحیطی) انجام داد. راهنمای بطلمیوس شامل 6 جلد است که جداول و اشکال را در برمی گیرد و اولین فرهنگ جغرافیای جهان بر اساس اصولی است که نقشه جهان را اصلاح کرد. با مرگ بطلمیوس افق های جغرافیای که هم از نظر طبیعی و هم از نظر دانش توسط یونانیان بسط یافته بود، مجددا بسته شد. چندین قرن طول کشید تا تلاش برای شرح و توصیف چهره زمین به عنوان محل زندگی انسان دوباره توجه اساتید را جلب کند.
استرابو (Strabo): در سال 61 قبل از میلاد در آماسیا (ترکیه مرکزی) متولد شد و به عنوان جغرافیدانی کلاسیک شناخته شده است. در مورد جغرافیا حدودا 14 کتاب دارد. کتاب جغرافیای او در قرن 6 میلاد کشف شد و به عنوان جغرافیدانی کلاسیک مطالعه گشت. او می خواهد ترجیحا توصیفی دقیق از اکومن یا محیط زیست تهیه کند و چنین تشخیص می دهد که جغرافیدانان باید پایه ریاضی قوی داشته باشند. استرابو در سال 20 ق. م درگذشت.
اراتوستن: پدر علم جغرافیا از طرف برخی از جغرافیدانان لقب گرفته است. در لیبی به دنیا آمده اراتوستن محیط کره زمین را محاسبه کرد و به توصیف اکومن (محیط مسکونی) پرداخت که در آن تقسیمات عمده اروپا، آسیا، لیبی، 5 منطقه و یک منطقه حاره دو منطقه معتدل و دو منطقه یخ بسته را قبول داشت. اراتوستن یک نقشه جهان را نیز ترسیم کرد. او اولین کسی است که همه جغرافیا را به نام خود بدعت نهاد. 1در حدود 192 ق.م در 80 سالگی درگذشت.
آناکسی ماندر: مبتکر کاربرد ریاضی در جغرافیا است. وی اولین کسی است که نقشه جهان را با مقیاس ترسیم کرد. نقشه وی یونان را در وسط و سایر قسمت های اروپا و آسیا را نسبت به یونان در اطراف آن کشیده است. وی معتقد بود که زمین ابتدا جزئی از یک استوانه بزرگ در فضا بوده است. ساعت آفتابی هم اولین بار توسط آناکسی ماندر اختراع شد. همچنین اولین کسی بود که مفاهیم ذهنی در جغرافیا را بیان کرد در سال 475 ق.م درگذشت.
تالس: حل مسائل و مشکلات اندازه گیری کمی در جغرافیا را تالس انجام داد. او اولین استاد یونانی در قرن 7 و 8 ق.م بود که در مورد اندازه گیری و موقع اشیا بر روی سطح زمین به اظهار نظر پرداخت. تالس یک منجم هم بود که خاصیت مغناطیسی آهنربا را هم اعلام کرد. او درمورد معنی این کائنات غور و بررسی نمود و به این نتیجه رسید که ماده به اشکال گوناگون از آب ساخته شده است. تالس کره زمین را چون دایره ای شناور در آب تصور می کرد. سعی داشت تا شهری از عالم هستی بر حسب اینکه با مشاهدات نو قابل بررسی است ارائه دهد.
هرودوت (Herodotu): اعتقاد دارد تفکر جغرافیایی زاده تاریخ است هرودوت را اساسا یک مورخ می دانند. اعتبار وی بیشتر به خاطر این است. می گوید با تمام تاریخ برخورد جغرافیایی و با جغرافیا برخورد تاریخی باید کرد. مشارکت هرودوت در جغرافیای مکتبی بر مشاهدات شخصی وی در خلال سالهای مسافرت اوست.
ریشتهوفن: فردیناندفون ریشتهوفن زمین شناس و یکی از مجربین مشاهدات میدانی جغرافیایی بود. هدف مشخص جغرافیا را تمرکز دقت بر روی تجلیات گوناگونی است که درمناسبات متقابل درونی عوامل و پدیده ها در سطح کره زمین اتفاق می افتد. وی یک ناظر باتجربه در مطالعات میدانی است.
همبلت: الکساندر فن همبلت (1859-1769) پدر جغرافیای نو خوانده شده است وی در آلمان به دنیا آمد همبلت اظهار کرد که علاقه مندی او به جغرافیا از زمان آشنایی با جورج فورستر شروع گردید. همبلت در جهت شناخت تفاوتها و تشابهات نواحی مختلف جهان به کشورها و نواحی مختلف مسافرت کرد و بعد از فوت مادرش مقدمات سفر به آمریکا را فراهم کرد. همبلت یکی از جاودانان علم جغرافیا به حساب می آید و آثار ارزشمندش به همه علوم تعلق دارد.
ریتر: (1859-1779) کارل ریتر در سال 1779 یعنی 10 سال بعد از همبلت متولد شد ریتر عمیقا تحت تاثیر نظریات همبلت قرار داشت. دو جلد کتاب درباره ی اروپا منتشر ساخت که با نقشه هایی نیز همراه بود. وی معتقد بود جغرافیا باید به صورت علم تجربی درآید. وی در روشهای مطالعاتی خود به وابستگی های داخلی پدیده ها و روابط علمی میان آنها اهمیت بسیار قائل بود. اثر بزرگ وی ارکوند به مفهوم علم زمین در ارتباط با طبیعت و تاریخ بشر می باشد.
گریفیت تیلور: (1963-1880) در لندن به دنیا آمد تیلور در اکتشافات قطب جنوب یکی از همراهان اسکات کاشف قطب جنوب بود او در سال 1907 به استادی جغرافیا در دانشگاه سیدنی انتخاب شد. در سال 1927 به مدیریت گروه جغرافیای دانشگاه سیدنی رسید. وی از معتقدان جبر محیطی است چنین قضاوت می کند که برای هر کشوری بهترین برنامه را طبیعت تعیین کرده است و این وظیفه جغرافی دانان است که طبیعت را تفسیر کنند.
الیزه رکله: (1905-1830) پرکارترین جغرافی دان که تاکنون دیده شده است در دوره ی جوانی تحت تاثیر افکار میخائیل با کونین از بنیانگذاران آنارشیسم و هم چنین آرمانشهر گرایان سوسیالیسم فرانسوی نظیر سن سیمون و کابت قرار گرفت.
پترکروپوتکین: (1921-1842) در سال 1842 در روس متولد شد. متخصص در جغرافیای طبیعی بود. در سال 1872 در روسیه به ریاست انجمن جغرافیایی انتخاب شد. او یک جغرافی دان آنارشیستی بود وی از جمله جغرافی دانانی بود که به انسانی ساختن جغرافیا پرداخت تا جغرافیا را که به صورت ابزاری در دست استعمارگران بود به خدمت بشریت درآورند به مبارزه بپردازد.
راتزل: (1844-1904) در سال 1880 به درجه ی پرفسوری رسید. پدر جغرافیای انسانی مخصوصا در مطالعات سیستماتیک. پاره ای از نظریات حزب نازی آلمان از افکار و عقاید این دانشمند متاثر بود. راتزل مفهوم فضلی حیاتی را جدا از موجودات زنده نمی شناخت. راتزل در تدریس نیز از وحدت همه ی زندگی ارگانیکی در سطح سیاره زمین دفاع می کرد و نتیجه گرفت که لازم نیست جامعه انسانی نیز با شناخت قوانین طبیعی مورد سنجش قرار گیرد. راتزل همواره به ناسیونالیسم و توسعه اراضی آلمان می اندیشید از این دوره رشته جغرافیای سیاسی جهان ظاهر گردید. و جغرافیای انسانی راتزل در واقع، مطالعه انسان ارگانیک , کشور های ارگانیک و جهان ارگانیک بود. او معتقد بود که سک.نت گاه های انسانی پر شده است و اروپائیان جهت فضای خود به سرزمین های جدید نیاز دارند که در سایر قاره ها وجود دارد. وی داروینیسیم اجتماعی را در تنازع بقاء در میان کشور ها توجیه می کرد و آن را به عنوان تنازع برای فضای زندگانی مطرح می ساخت.
موریس دیوس: (1934-1850) وی در شهر فیلادلفیا به دنیا آمد. او تحصیلات خود را در دانشگاه هاروارد تمام کرد. وی در رشته های هواشناسی مدرک گرفت. وی به عنوان استاد جغرافیای طبیعی همه ی تلاش خود را بریا پویایی این رشته به کار گرفت. وی علاقه ی زیادی به آلپ های سوئیس داشت و حاصل علاقه وی انتشار چند مقاله درمورد فرسایش یخچالی در آلپ های سوئیس بود. وی مفهوم چرخه فرسایش راوارد جغرافیا کرد. موریس دیوس جغرافیای ناحیه ای را کانون علم جغرافیا بشمار می آورد. و به عنوان پدر ژئومورفولوژی شناخنه شده است.
چرچیل سمپل: (1932-1863) کتاب وی تاریخ آمریکا و عوامل جغرافیایی آن است.سمپل مقالاتی تحت عنوان وابستگی های محیط طبیعی و فرهنگ دارد. او در مکتب جبر محیطی تربیت شده بود. به نضر وی انسان آفریده زمین محسوب می شود. زمین انسان را پرورش داده است. خانم سمپل در مورد نقش قاطع محیط طبیعی در رفتار انسانی, با تعجب بسیار رفتار کی کند.
دیوید هاروی: در سال 1957 درجه لیسانس جغرافیا را از دانشگاه معروف کمبریج انگلستان دریافت کرد. هاروی میان سالهای 69-1960 هشت مقاله جغرافیایی در زمینه ی روش شناسی و مسائل نظریه ای جغرافیا در مجلات معتبر خارجی منتشر ساخت. او اولین اثر ماندگار خود را در زمینه ی روش شناسی و مسائل نظریه ای جغرافیا در مجلات معتبر جغرافیایی منتشر ساخت. او اولین اثر ماندگار خود را در زمینه ی فلسفه و روش شناسی تحت عنوان تبیین در جغرافیا در سال 1969 به چاپ رسانید.کتاب تبیین در جغرافیای او اولین اثر علمی در زمینه ی فلسفه جغرافیای نو می باشد. دیوید هاروی جغرافی دان سنت شکن، سازش ناپذیر با جریانهای استعماری ابرقدرتی، مخالف سرمایه داری و وفادار به سنت رادیکالی است.
کارل ساور: در ایالت متحده ی آمریکا بین دو جنگ جهانی کارل ساور، فعال ترین جغرافی دان مکتب امکان گرایی بود. او در تفکرات خود زمینه ی چشم انداز بیش از همه از اتواشلوتر جغرافی دان آلمانی تاثیر پذیرفته بود.کارل ساور بنیان گذار مکتب جغرافیای فرهنگ برکلی می باشد و در تفکرات جغرافیایی خود به جای علت محیطی، جبر محیطی از قلمرو کورولوژی مدد می گرفت که در آن روابط علی یک پدیدار در داخل ناحیه ی معیین مورد توجه قرار می گیرد. او در تحلیل های جغرافیایی به عامل فرهنگ یعنی ارزش های مشترک مردم، مذهب، ساختار اجتماعی و سازمان اقتصادی نقش خلاق قائل بود.
ویدال دولابلاش: (1918-1845) ارائه ی افکارش را در رابطه با میدان عمل و هدف جغرافیا دنبال کرد. کتاب جغرافیای انسانی از اوست و به نظر وی جغرافیا ناشی از شرایط آب و هوا و ساختمان زمین نیست. خصیصه های جغرافیایی چیزی است که انسان با تهیه نوع معیشت خود از خاک پدیدار گشته است. رشته ی جغرافیای علمی در فرانسه فقط توسط وی عملی شد. در سال 1898 به استادی دانشگاه سوربن فرانسه انتخاب شد. وی بنیان گذار مکتب امکان گرایی است. جغرافیای ناحیه ای را در مقابل جغرافیای قانون مند، کانون علم جغرافیایی دانست و عقده داشت که روابط انسان و طبیعت را نمی توان با خط فکری قانون مند مطالعه کرد. از نظر وی جغرافیا علم مکانهاست.
هارلن باروز: (Harlan Barrows)(1877-1960) در سال 1904 در گگروه جغرافیای دانشگاه شیکاگو تدریس یکی از جالب ترین بخش های جغرافیا را تحت عنوان تاثیر جغرافیا در تاریخ آمریکا بعهده گرفت. در سال 1914 به درجه استادی و در سال 1919 به مدیریت گروه جغرافیا در دانشگاه شیکاگو رسید. وی در زمینه ی مفاهیم جغرافیا و علم اکولوژی انسانی مطالعه زیادی داشت.
منابع:
1. علی اصغر نظری – تاریخ علم جغرافیا – انتشارات پیام نور-1381.
2. ویژه نامه بزرگداشت استاد عباس ساها و تجلیل از مقام شامخ اساتید جغرافیای ایران - دانشگاه تهران – آذر ماه 1379.
3. حسین شکوئی – اندیشه های نو در فلسفه جغرافیا – انتشارات گیتاشناسی – .1378
4. حسین شکوئی – فلسفه جغرافیا – گیتاشناسی – 1381
5. علی اکبر محمودیان- زندگی نامه استاد عباس سحاب- موسسه ي سحاب – 1383
6. محمد حسن گنجی – جغرافیا از دارالفنون تا انقلاب اسلامی- آستان قس رضوی
7. زندگی نامه دکتر جواد صفی نژاد- موسسه ی سحاب – 1383
8. نفیس احمد – ترجمه حسن لاهوتی – خدمات مسلمانان به جغرافیا - آستان قدس رضوی- 1367
مطالب مشابه :
مشاهده تصاوير كره زمين به صورت زنده (از ماهواره ناسا)
بیا حالشو ببر - مشاهده تصاوير كره زمين به صورت زنده (از ماهواره ناسا) - اين يه وبلاگه كه صاحبش
مشاهیر جغرافیای ایران و جهان
ادریسی کره ای آسمانی و مشجعی از دنیای پایگاه داده های علوم زمین کشور تصویرزنده
ارزشیابی ازروشهای فعال تدریس
منابع طبیعی کره ی زمین پایان نا تشکیل تصویرزنده برروی ی زمین رابیشتر
برچسب :
تصویرزنده کره زمین