علم ؛ كانالي معتبر براي نفوذ به دربار زندگينامه جمعي از رجال پهلوي88
علم، اسدالله - 1
اسدالله علم، وزير دربار
سرّي غيرقابل رؤيت براي بيگانگان
اسدالله علم در 11 نوامبر سال 1966 به وزارت دربار منصوب شد. او از سال 1966 رئيس دانشگاه پهلوي بوده و پس از آن نيز اين سمت را حفظ كرده است. علم كه نزديكترين و مطمئن ترين دوست شاه است، از خردسالي يكي از اعضاي محفل دروني دربار شاهنشاهي بوده است. انتصاب وي به دليل سهولت دسترسي علم به شاه و نفوذ بر وي در اين مدت طولاني چندان موجب شگفتي نشده است. به هر حال، انتصاب علم بر قدرت وي از طريق كنترل رفت و آمد سايرين به دربار، افزود علم همچنين مسئوليت نظارت بر اعمال و فعاليت هاي دولت را توسعه داده است. او به ويژه در امور سياسي مربوط به دربار، يعني جايي كه ديپلماسي و جاذبه شخصي وي بيش از هر جايي مؤثر است، سياستمداري باهوش و مجرب است.
امير (شاهزاده) اسدالله علم در سال 1918 در بيرجند متولد شد. او تنها پسر محمد ابراهيم خان (شوكت الملك) ، زميندار ثروتمندي است كه نسل اندر نسل ارباب بود و دوست بسيار نزديك پدر شاه فعلي بود. اسدالله دوره دبيرستان را در بيرجند گذارند و سپس وارد دانشكده كشاورزي كرج گرديد. طبق اخبار و گزارشات، در دهه 1930 پدرش او را به همان مدرسه اي در سوئيس فرستاد كه شاه فعلي (و وليعهد آن زمان) در آن مدرسه درس مي خواند. گفته مي شود كه دوستي نزديك بين اين دو نفر در همان مدرسه شكل گرفت. وي در سال 1942 در وزارت كشاورزي شروع به كار كرد و سال بعد پيش خدمت خصوصي شاه شد كه پست افتخاري است. در 1944 به عنوان بازرس در وزارت كشور مشغول كار گرديد، ولي اواخر همان سال به انگلستان رفت و در دانشگاه اكسفورد و در رشته اقتصاد ادامه تحصيل داد. پس از بازگشت به صورت يك بازنشسته در املاكش سكني گزيد، ليكن در سال 1947 به عنوان استاندار بلوچستان (محل اقامتش) منصوب شد. در سال 1950، هنگامي كه در سن 32 سالگي متصدي مقام وزارت كشور در كابينه محمد ساعد گرديد، جوانترين وزير در تاريخ كشور ايران محسوب مي شد.
در خلال سال 1950، علم در سه كابينه شركت داشت و در اكتبر همان سال به سرپرستي املاك خاندان پهلوي گمارده شد. در ژانويه 1951، شاه كميسيوني براي تقسيم املاك خانواده پهلوي تشكيل داد و رياست اين كميسيون را به علم سپرد. پس از رسيدن محمد مصدق به نخست وزيري (مارس 1951)، علم در پست خود باقي ماند، اما دشمني خانوادگي او با مصدق سبب شد كه در طول زمامداري مصدق، تحت نظارت در خانه اش محبوس بماند. در سال 1953 با بازگشت مجدد شاه به قدرت، علم به يكي از نزديكترين مشاوران وي مبدل شد. در خلال سالهاي 1955 تا 1957 بار ديگر تصدي وزارت كشور را برعهده داشت. علم در سال 1957 بنا به درخواست شاه و به صورت يك رقابت سياسي با منوچهر اقبال، كه از سال 1957 تا 1960 نخست وزير ايران بود، نسبت به تشكيل حزب مردم اقدام نمود. اين حزب در چهارچوب مخالفتي وفادارانه (به شاه) فعاليت مي كرد و برنامه آن فراخواني جهت توسعأ تدريجي اقتصادي، اجتماعي كشور بود. معذالك در سال 1960 بعد از انتخابات، وي از رهبري حزب استعفا داد. علم در اوايل سال 1196 به عنوان نماينده زابل به مجلس وارد شد و از اين سمت نيز كناره گرفت. مدتي بعد او گفت: «اين تجربأ ناخوشايندي بود و من از سياست سرخورده و دلسرد شده ام». در سال 1961 به سمت معاونت اجرايي و رئيس هيئت ناظران بنياد پهلوي منصوب شد. او اين سمت را تا ژوئن سال 1962 كه به مقام نخست وزيري نائل شد، عهده دار بود.
علم در دوران 02 ماهأ تصدي مقام نخست وزيري، بيشتر يك مجري و اداره كننده بود تا تدوين كننده و سياستگذار. وي برنامه هاي ضد فساد اسلاف خود را ادامه داد و مراقبت مي كرد تا برنامه هاي اصلاحي شاه به مورد اجرا گذاشته شود و انتخابات مجلس را كه براي مدت طولاني به تأخير افتاده بود نسبتاً آرام و امن برگزار نمود. عليرغم جانبداري مستمر از تعهدات ايران به غرب، بهبود روابط ايران با شوروي را هدايت مي نمود. وي با امريكا و انگلستان روابط دوستانه اي دارد. زماني كه عبدالحسين بهنيا، وزير دارايي كابينه او، كه كشور را از مشكلات مالي نجات داده بود، در اكتبر سال 1963 استعفا داد، علم شخصاً عهده دار پست وزارت اقتصاد و دارايي شد.
علم فردي است باهوش، خوش قيافه، غربگرا و اشرف زاده اي اجتماعي كه از زندگي پر زرق و برق و تجملي لذت مي برد. او به بسياري از آداب و رسوم فئودالي كه هنوز هم به طرق مختلف در ايران هم رواج دارد، پايبند است. او مسئوليت مبارزه با بي سوادي را، كه از طرف شاه مقرر شده است، برعهده دارد. وي در طول 20 سال گذشته قسمت اعظم املاك خود را از دست داده كه اين كار يا به صورت دوستانه و يا در جريان برنامه اصلاحات ارضي بوده است. او با احداث يك كارخانه قند، صنعت را به قسمت دور افتاده اي از املاك خود وارد كرده است. او به اروپا مسافرت كرده و حداقل سه مرتبه در سالهاي 1957 با بورس اعطايي Leader Grant و در سالهاي 1964 و 1966 براي امور مربوط به دانشگاه پهلوي به امريكا سفر نموده است. در 3691 به وي نشان تاج (درجه يك) اعطا شد و در سال 6691 در پاكستان به او هلال پاكستان اهدا گرديد.
همسر علم، دختر قوام الملك شيرازي يكي از ملاكين ثروتمند شيراز است. او چندين بار در سمت نديمه ملكه فرح خدمت كرده است. علم 2 دختر دارد. رودابه دختر بزرگ او در سال 1945 متولد شد و فعلاً دانشجوي دانشگاه پنسيلوانيا است. دختر جوانتر او «ناز » متولد سال 7491 مي باشد و با ريچارد آوري، پسر يك قهرمان تنيس انگلستان، ازدواج نموده و در تهران زندگي مي كند. علم خانه اي در تهران و منزل خانوادگي در بيرجند و چندين ويلا دارد، او به سواركاري عشق مي ورزد و اغلب با شاه تنيس بازي مي كند و يكي از اعضاي شوراي انجمن شكار ايران است. او به زبان فارسي و انگليسي تسلط دارد.
13 مارس 1968 - 22/12/46
علم، اسدالله - 2
اسدالله علم، وزير دربار
سرّي
اسدالله علم، به عنوان وزير دربار از تمام مقامات ديگر به شاه نزديكتر است. ما عموماً او را مرد شماره دو ايران و بالاتر از رقيب سياسي وي، يعني هويدا، نخست وزير ايران، قلمداد مي كنيم. او از نخست وزير سابق (1964 - 1962) و از قديم الايام يكي از معتمدان نزديك شاه بوده است. مشهور است كه وي تا حد بسيار زيادي در جريانهاي محافل اقتصادي و تجاري ايران دست دارد. به سهولت قابل دسترسي مي باشد و غالباً مشتاق است كه سودمند واقع شود.
عليرغم اين كه علم مدتهاي مديد به عنوان فردي اصولاً طرفدار انگليس شناخته شده بود، ولي به نقل از وي گفته مي شود كه از چند سال قبل به اين نتيجه رسيده است كه آيندأ ايران در گرو روابط نزديك با ايالات متحده مي باشد، ما تصور مي كنيم كه اين مطلب به طور اساسي درست باشد. سفراي سابق وي را معتبرترين كانال براي تماس غيرمستقيم با شاه مي دانستند. به نظر مي رسد وي ديدگاههاي امريكا را به نحو مطلوبي درك مي كند و احتمالاً در بيان اين ديدگاهها و نظرات معتدل خود براي شاه و به همين ترتيب در انعكاس عقايد شاه در مورد مسائل مهم مورد علاقه مفيد مي باشد. علم كار راه اندازي است كه تقريباً تمامي اطلاعات واصله يا حاصله از شاه را به صورتي دقيق و موثق زير نظر دارد. با اين وجود وي در مسائل نظامي اطلاعات خاصي ندارد. گهگاه نسبت به شغل خود اظهار دلتنگي و خستگي مفرط مي كند. اما واقعاً معتقديم كه از قدرت لذت مي برد و بين خودش و هويدا، مجادلأ محتاطانه اي در جريان است. علم از اين حقيقت كه قوانين فعلي به وي اجازه مي دهند روابط نسبتاً منظمي با نمايندگان ارشد ديپلماتيك در تهران داشته باشد، كاملاً خوشحال است.
علم 54 سال دارد و عضو يك خانواده ثروتمند بلوچستان مي باشد. علم با دختر يك زميندار ثروتمند شيرازي ازدواج كرده است و دو دختر دارد، وي در رشته اقتصادي دانشگاه آكسفورد تحصيل كرده است و انگليسي را به رواني تكلم مي كند.
مي 1972 - ارديبهشت 1351
فروغي، محسن - 1
13 ژوئن 1957 - 23/3/36
خيلي محرمانه
فرم اطلاعات بيوگرافيك
نام: مهندس محسن فروغي
شغل فعلي: نماينده مجلس و مدير دروس مدرسه هنرهاي زيبا، دانشگاه تهران
تحصيلات: دانشكده هنرهاي زيبا، پاريس
دانشكده پلي تكنيك، پاريس
مراحل خدمتي:
. . . . . . . . . : مهندس معمار، بانك ملي.
. . . . . . . . . : استاد معماري، دانشگاه تهران.
. . . . . . . . . : مدير دروس دانشكده هنرهاي زيبا، دانشگاه تهران.
21 اكتبر 1959: يكي از گروه هنرمنداني كه به دعوت اتحاد جماهير شوروي به آن كشور سفر كرده است.
4 مي 1956: نماينده مجلس نوزدهم از تهران.
مارس 1957: عضو انتخابي هيئت مديره انجمن روابط فرهنگي ايران و شوروي.
زبان ها: فارسي، فرانسه (روان)، انگليسي (ضعيف).
اطلاعات شخصي:
فروغي پسر محمدعلي فروغي است كه اكنون فوت كرده و در سالهاي 1925، 1933 و 1941 نخست وزير بوده است. او سه برادر دارد: جواد، كنسول نمايندگي ايران در وين ؛ محمود ، مديركل دفتر امور اداري در وزارت امورخارجه؛ و مسعو د، رئيس كاخ شاهزاده شمس، وزارت دربار.
فروغي با يك زن فرانسوي ازدواج نموده است و شايعاتي وجود دارد كه او معشوقأ ناخدا هوشنگ افخمي فرماندهي ناوگان خليج فارس است.
ملاحظات:
فروغي يك مهندس معمار است كه نقشه ساختمان بسيار جالب بانك ملي تهران را كشيده است. او روابط پيشرفته، صميمي و دوستانه با شاه دارد. او براي يك بازديد افتخاري از ايالات متحده در نظر گرفته شده بود كه به وضوح به علت زندگي شخصي وي، مورد قبول واقع نشد.
پس از سفرش به اتحاد جماهير شوروي در سال 1955، فروغي صحبت هاي زيادي در ستايش از اتحاد جماهير شوروي نمود و از راديو مسكو پخش شد.
منبع - بايگاني سفارت
فروغي، محسن - 2
تاريخ: 12 آوريل 1962 - 23/1/14
خيلي محرمانه
از: سفارت آمريكا، تهران 162 - A
به: وزارت امورخارجه
موضوع: دستگيري پيمانكار ساختمان مجلس سنا
جرائد 9 آوريل خبر دستگيري سه نفر از مديران شركت پيمانكاري سيوند يعني عزيز محتشمي، صفايي (اسم كوچك نامعلوم) و كيايي (اسم كوچك نامعلوم) را به اتهام اختلاس حدود پنج ميليون دلار در ارتباط با ساختمان مجلس سنا در تهران، منتشر نمودند. همچنين يكي ديگر از اعضاي شركت كه دستگير شده است، ولي در جرائد از وي نام برده نشده، محسن فروغي، برادر كفيل وزارت خارجه، محمود فروغي و مشاور نخست وزير در امور كابينه، مسعود فروغي، است. شايع است كه نخست وزير اميني به وزير دادگستري دستور داده است كه فروغي را آزاد نمايد، ولي الموتي و سايرين در وزارتخانه دستور مزبور را اجرا نكرده اند. كفيل وزارت امورخارجه به وزيرمختار اظهار داشته است كه برادرش بازداشت شده و اضافه نمود كه به او اجازه ملاقات داده نشده است.
راكول
فروغي، محسن - 3
محسن فروغي وزير فرهنگ و هنر (از اوت 1978)
خيلي محرمانه
عنوان خطاب: آقاي وزير
محسن فروغي، وزير فرهنگ و هنر كابينأ شريف امامي (اوت - نوامبر 1978) پست خود را در دولت جديد غلامرضا ازهاري كه در 6 نوامبر 1978 تشكيل شد، حفظ نمود. فروغي هرگز قبل از آن مقام وزارت نداشته است، ولي صلاحيت وزارتخانه خود را دارد. او بيشتر عمر خود را در امور فرهنگي در داخل و خارج ايران صرف نموده است. او يكي از مشهورترين كلكسيونرهاي هنرهاي ايراني و رئيس اداره فني در انجمن حفظ و نگهداري ميراث ملي است. وزارتخانأ وي توسط رهبران مذهبي به آتش كشيده شد، زيرا آن را مسئول فعاليت هايي قلمداد مي كردند كه برخلاف تعاليم اسلام است.
او پسر نخست وزير محمدعلي فروغي (1925، 1933، 1941) است. فروغي در دانشكده هنرهاي زيبا و دانشكده پلي تكنيك پاريس معماري خوانده است، در دهه 1940 او استاد هنرهاي زيبا در دانشگاه تهران و قبل از اين كه در سال 1962 بازنشسته شود، مدير دروس دانشكده هنرهاي زيبا بود.
از 1971 تا زماني كه به سمت فعلي دست يافت، فروغي در مجلس خدمت كرد و سناتور انتصابي نيز بود. علاوه بر تدريس و فعاليت هاي سياسي، فروغي مهندس معمار بانك ملي (49 - 1940) و وزارت دارايي (50 - 1945) بود.
فروغي حدود 70 ساله، مردي آرام و متواضع است. پس از يك بازديد از اتحاد جماهير شوروي در 1955، او ستايشگر شوروي بود. وي يكي از رؤساي قبلي انجمن ايران و آمريكا است. اطلاعات انگليسي فروغي ضعيف است. او با يك زن فرانسوي ازدواج كرده است. پسر آنها در سال 1977 در يك حادثه كشته شد.
82 نوامبر 1978 - 7/9/57
فروغي، محمود - 1
تاريخ: 1 مارس 1958 - 10/12/36
خيلي محرمانه
از: سفارت آمريكا، تهران
موضوع: نماينده جديد ايران در برزيل
محمود فروغي، مديركل قبلي امور اداري وزارت امورخارجه، تهران را اخيراً به سمت ريودوژانيرو جهت انجام وظايف خود به عنوان سفير ايران در برزيل، ترك نمود. فروغي يك ديپلمات است كه هم در ايالات متحده و هم در انگلستان خدمت نموده است و زبان انگليسي را عالي صحبت مي كند. اطلاعات بيوگرافي وي عبارتند از:
تاريخ و محل تولد:
متولد 1915 در تهران
تحصيلات:
تحصيلات ابتدايي و متوسط در تهران، فارغ التحصيل دانشگاه تهران در علوم سياسي.
زبان:
فارسي، فرانسه، انگليسي
مراحل خدمتي:
1940: ورود به وزارت امورخارجه و سپس انتقال به وزارت دارايي
1942: بازگشت به وزارت امورخارجه
. . . . : عضو اداره يكم سياسي، وزارت امورخارجه
. . . . : دبير اول سفارت ايران، لندن
. . . . : عضو اداره امور حقوقي و قراردادها، وزارت امورخارجه
1949: منشي شخصي وزير امورخارجه
1950: رئيس دبيرخانه، وزارت امورخارجه.
53-1950: سركنسولگري ايران، نيويورك
. . . . : رئيس اجرايي اداره سوم سياسي، وزارت امورخارجه
. . . . : رئيس اجرايي اداره چهارم سياسي، وزارت امورخارجه
. . . . . . . : رئيس اجرايي اداره پرسنلي، وزارت امورخارجه
ژانويه 1955: مشاور وزير امورخارجه
سپتامبر 1955: عضو هيئت اعزامي ايران، سازمان ملل، نيويورك
دسامبر 1955: رئيس اداره اطلاعات، ترجمه و انتشارات، وزارت امورخارجه
مي 1956: مديركل، امور اداري، وزارت امورخارجه
ژانويه 1958: نماينده (سفير) هيئت نمايندگي ايران، 1ريودوژانيرو، 4ريودوژانيرو.
اطلاعات شخصي
فروغي پسر محمدعلي فروغي (اخيراً فوت نموده) است كه در 1925، 1933 و 1941 نخست وزير بود. او سه برادر دارد: جواد ، رايزن نمايندگي در وين ؛ مسعود ، رئيس كاخ شاهزاده شمس وزارت دربار؛ و محسن ، نماينده مجلس و مدير دروس مدرسه هنرهاي زيبا، دانشگاه تهران. فروغي ازدواج كرده است و يك دختر دارد.
از طرف سفير چارلز سي - استل رايزن سفارت در امور سياسي
مطالب مشابه :
دارودسته نیویورکی ها
يكي از ديپلمات هاي بين المللي در وين جهاني، ملت ايران در هيچ مسئله
علم ؛ كانالي معتبر براي نفوذ به دربار زندگينامه جمعي از رجال پهلوي88
جواد، كنسول نمايندگي ايران در وين (اسم كوچك فروغي يك ديپلمات است كه هم در
جمهوري اسلامي ايران و سازمان‌هاي بين‌المللي
تأمين آزادي ديپلمات‌ها كه با اسم بي‌محتواي ايران در دوره سه ساله
چه كسى موتسارت را كشت؟
، كارگردان در وين. او ديپلمات و حقوق دان و آيت‌الله جوادي آملي، پركارترين مؤلف ايران;
برچسب :
اسم ديپلمات ايران در وين