مطالبي در مورد خراسان جنوبي ( قسمت دوم )

روزنامه‌هاي بيرجند :

با روي كار آمدن شادروان دكتر محمد مصدق به عنوان نخست وزير ايران در زماني كه كمتر شهري از شهرهاي ايران داراي روزنامه بود، چندين روزنامه كه اكثر آنها به دفاع از آزادي پرداختند در بيرجند منتشر مي‌شد.

1- روزنامه آزادي قاينات: در فروردين 1331 به مديريت و صاحب امتيازي مرحوم حاج محمد تقي صمدي و سر دبيري مرحوم مهدي سعيدي انتشار يافت. اين روزنامه كه بيشتر مطالبي در جهت موضوعات ملي م ميهني و در ضديت با خانواده علم منتشر مي‌كرد پس از بازگشت شاه در 28/5/1332 تعطيل و محل روزنامه و چاپخانه به آتش كشيده شد و كليه سردبيران و ناشران آن توقيف گرديدند.

2- روزنامه حقيقت قاينات: پس از گذشت 6 ماه از انتشار روزنامه آزادي قاينات اين روزنامه به صاحب امتيازي مرحوم محمد هادي قيرواني در مشهد چاپ و در بيرجند منتشر مي‌گرديد.
3- روزنامه اتحاد قاينات: با صاحب امتيازي آقاي حاج محمد مهدي صمدي ناشر افكار سازمان جوانان حزب ايران در بيرجند منتشر گرديد. اين روزنامه پس از تعطيلي روزنامه آزادي قاينات جانشين آن شد.

4- روزنامه بيداري قهستان: با صاحب امتيازي آقاي علي زرين قلم در سال 1331 لغايت 1333 در تهران به چاپ رسيد و در بيرجند منتشر مي‌شد. اين روزنامه نيز در جناح مخالفان حزب ايران قرار داشت.

5- نشريه طوفان اجتماعي: با صاحب امتيازي آقاي غلامحسين صدارتي شش ماه پس از انتشار روزنامه آزادي قاينات بر ضد حكام محلي در مشهد چاپ و در بيرجند نشر و پخش مي‌شد.
6- نشريه نواي قاينات: اين نشريه زير نظر آقاي غلامحسين رياحي در سال 1330 انتشار يافته و در آن مسائل سياسي روز در جهت آزاديخواهي مطرح مي‌گرديد.

بانك شاهنشاهي و اسكناس ناصرالدين شاهي :

موقعيت بازرگاني بيرجند سبب شده بود كه اسكناس ناصرالدين شاهي تنها در 22 شهر ايران و از جمله بيرجند قابل مبادله باشد، در زمان حکومت قاجاریه و متعاقب اقدام انگلستان در تاسیس بانک شاهنشاهی در ایران، در سال ۱۹۱۳ میلادی (۱۲۹۲ شمسی)، شعبه این بانک در بیرجند به ریاست یک انگلیسی به نام اف.هیل تاسیس شده و فعالیت خود را آغاز نمود.

اسكناسهاي بانك شاهنشاهي (ناصرالدين شاهي)، براي هر شهر اختصاصي بود، بدين ترتيب كه نام شهر بر روي اسكناسها چاپ شده بود و فقط در همان شهر قابل خرج كردن بود. چنانچه مي‌خواستند اسكناسهاي يك شهر را در شهر ديگر خرج كنند مي‌بايستي توماني 4 شاهي، كسر كنند تا بتوانند خرج نمايند.

سینما :

اولین سینمای بیرجند در اواخر دوران قاجاریه و در سال ۱۲۹۲ شمسی ، با پخش فیلمهای صامت، فعالیت خود را آغاز نمود. این سینما که توسط محمدرضا صمصام الدوله، حاکم وقت زابل ساخته شده بود، از برق کارخانه‌ای بنام "مارشال" استفاده می‌نمود.

خاندان علم :

سردودمان خاندان علم در دوران خلافت مامون (198 - 218 ه.ق) شخصي بود به نام خازم بن خزيمه كه همراه با افراد قبيله خزاعه در جلوس مامون به جاي برادرش امين در سپاه طاهر ذواليمين همكاري كرده است. مورخان مسقط الراس خاندان علم را از سرزمين بحرين واقع در حواشي جنوبي خليج فارس مي‌دانند كه از آنجا به جنوب خراسان مهاجرت كرده و در آنجا ساكن شده‌اند. اينان به تدريج . طي ساليان دراز حكمراني نواحي قاين و نهبندان را به دست آورده و دامنه نفوذ خود را تا مناطق جنوبي سيستان گسترش داده‌اند. آنچه در مورد تاريخ اين خاندان محتوم مي‌باشد آن است كه ايشان از نژاد عرب بوده و طي قرنها فراز و نشيب توانسته پايگاهي، هرچند به ظاهر كوچك و دور افتاده براي خود به دست آورد. اين خاندان و اعراب خزاعه و خازم بن خزيمه از همان دوران تاريخي منزوي شدند و از ابتداي سلطنت صفويان پا به عرصه تحولات تاريخي ايران نهادند.

مطالبي در مورد خراسان جنوبي ( قسمت دوم )

مطالب مشابه :

مطالبي در مورد خراسان جنوبي ( قسمت دوم )

محمد رضا حسینی مود

توضیحی كوتاه در مورد تات های خراسان شمالي

مختصری در مورد کوراوغلو

مطالبي در مورد خراسان جنوبي ( قسمت چهارم )

مطالبي در مورد خراسان جنوبي ( قسمت اول )

مطلبی در مورد خراسان جنوبی

شعر چیست ؟دکتر ضیا موحد

یادی از اخوان؛ «امید» شعر خراسان

شعر نو در خدمت شعر کلاسیک