تصویر درخت کج بسته شده به یک تیرک نماد ارتوپدی است

ارتوپدی Orthopedics شاخه ای از جراحی است که در حیطه سیستم حرکتی بدن فعالیت دارد. سیستم حرکتی شامل استخوان ها، مفاصل، عضلات و دیگر بافت هایی است که در اندام های حرکتی وجود دارند. متخصص ارتوپدی که به آن متخصص استخوان و مفاصل یا جراح استخوان و مفاصل هم میگویند سعی میکند تا با استفاده از روش های جراحی و غیر جراحی به درمان مشکلات سیستم حرکتی بدن اهتمام ورزد. مشکلاتی مانند :

• آسیب های استخوان ها و مفاصل بدنبال ضربات مثل شکستگی، در رفتگی، کشیدگی و رگ به رگ شدن، پاره شدن تاندون ها و رباط ها و ...

• آسیب‌های ورزشی

• خراب شدن مفاصل بدن مثل آرتروز و ساییدگی مفصل

• عفونت اندام‌ها

• تومورهای استخوان و بافت‌های نرم اندام

• بیماری‌های مادرزادی اندام‌ها

کلمه ارتوپدی ریشه یونانی داشته و اولین بار آنرا آقای نیکولاس آندری Nicolas Andry در سال 1741 میلادی از ادغام دو لغت ارتو Orthos به معنای صاف و مستقیم و لغت پدی Paideion به معنای کودک و بچه درست کرد. علت این ترکیب آن بود که در ابتدا ارتوپدی بدنبال صاف کردن اندام‌ها در بچه هایی بود که دست و پا یا ستون فقرات کج داشتند.

آموزش ارتوپدی

در ایران افرادی که مدرک دکترای پزشکی دارند با طی یک دوره تخصصی چهار ساله در دانشکده های پزشکی مدرک تخصصی ارتوپدی را دریافت می‌کنند. دوره چهار ساله تخصصی ارتوپدی را دوره رزیدنتی Residency میگویند و پزشکی که در حال طی این دوره است را رزیدنت Resident می‌نامند. پس از طی این دوره چهار ساله از فرد رزیدنت امتحانی به نام بورد تخصصی ارتوپدی Orthopedic board گرفته می‌شود و کسانی که در این امتحان قبول می‌شوند را صاحب بورد تخصصی می‌نامند.

به علت گسترش انفجارگونه علوم در همه شاخه ها من جمله ارتوپدی، پزشکی ارتوپدی به زیر شاخه هایی تقسیم شده است و بسیاری از متخصصین ارتوپدی فعالیت کاری خود را به یک زیر شاخه محدود کرده‌اند. آنها به این طریق سعی می‌کنند بیشترین تمرکز خود را در یک زمینه بگذارند تا علم و تجربه بیشتری را در آن زمینه کسب کنند. این زیر شاخه ها عبارتند از

• جراحی دست

• جراحی شانه و آرنج

• جراحی ستون مهره

• جراحی لگن و مفصل ران

• جراحی زانو

• جراحی پا

• جراحی ارتوپدی کودکان

• حراجی تومورهای سیستم حرکتی

• جراحی تروما و آسیب‌های اسکلتی

• جراحی آسیب‌های ورزشی

البته همه زیر شاخه های تخصصی ذکر شده فقط محدود به ارتوپدی نیستند. بطور مثال متخصصین جراحی عمومی هم یک زیر شاخه تخصصی بنام جراحی دست دارند و یا متخصصین جراحی اعصاب هم اعمال جراحی ستون فقرات را انجام می‌دهند.

در بعضی از این زیر شاخه ها و در بعضی از کشورها دوره های تخصصی چند ماهه تا یک ساله ای وجود دارد که به آنها فلوشیپ Fellowship میگویند. متخصصین ارتوپدی با گذراندن این دوره ها در دانشکده های پزشکی، سعی می‌کنند مهارت‌های عملی خود را در درمان بیماری‌های یک زیر گروه تخصصی خاص بیشتر کنند.

اعمال جراحی ارتوپدی

درمان‌های مختلفی به توسط متخصصین ارتوپدی انجام می‌شود که شایع‌ترین آنها عبارتند از

• جا اندازی شکستگی‌ها بصورت بسته با کمک عمل جراحی

• اعمال جراحی تعویض مفصل

• آرتروسکوپی مفاصل

• استئوتومی استخوان‌ها و تصحیح تغییر شکل آنها

• پیوند استخوان

• ترمیم عصب

• ترمیم یا جابجا کردن تاندون ها