معیارهای طراحی مدرسه

Criteria for School Design

شاخص کیفیت طراحی (Design Quality Indicator) که به اختصار DQI نامیده می‌شود، یک روش کارآمد برای ارزیابی کیفیت طراحی ساختمان‌ها در کشور انگلستان است که می‌تواند به منظور ارتقای کیفیت محیط انسان‌ساخت، مورد استفاده تمامی دست‌اندرکاران صنعت ساخت‌وساز قرار گیرد.

نسخه ویژه‌ای از DQI با عنوان DQI for Schools که توسط انجمن صنعت ساختمان (Construction Industry Council) و دپارتمان آموزش و مهارت (Department for Education and Skills)، تهیه و تدوین شده، به کیفیت طراحی مدارس اختصاص یافته است. DQIویژه مدارس که با ارائه چارچوبی برای ارزیابی کیفیت طراحی مدارس، امکان ارتقای کیفیت طراحی ساختمان‌ها و محوطه‌های مدارس جدید یا نوسازی‌شده را برای تمام دست‌اندرکاران طراحی مدارس جدید و نوسازی مدارس موجود، فراهم می‌آورد، در تمامی مراحل فرایند ساخت‌وساز مدارس، از شروع پروژه تا مرحله طراحی و حتی پس از اتمام اجرای ساختمان، از کارآیی نسبتاً بالایی برخوردار است.

DQI ویژه مدارس مشتمل بر تعدادی گزاره مشخص درباره طراحی مدارس است که در سه عنوان کلی و ده سرفصل زیر تدوین شده است:

1. قابلیت کارکردی (Functionality)

1. دسترسی (Access)

2. فضا (Space)

3. کاربری‌ها (Uses)

2. کیفیت ساخت (Build Quality)

4. اجرا (Performance)

5. تجهیزات فنی (Engineering Services)

6. ساختار (Construction)

3. قابلیت تأثیرگذاری (Impact)

7. رابطه مدرسه با محیط اطراف (The School in its Community)

8. کیفیت داخل مدرسه (Within the School)

9. فرم و مصالح (Form and Materials)

10. ویژگی اختصاصی و نوآوری (Character and Innovation)

این سرفصل‌ها، در ادامه ، با استناد به نمونه‌های موفق و ناموفق ساختمان‌های آموزشی ساخته‌شده و بررسی مسائل و مشکلات متداول در طراحی مدرسه و نیز پیشنهاد برخی راه‌حل‌های طراحانه برای غلبه بر این مشکلات، به تفصیل مورد بررسی قرار می گیرند.

1. قابلیت کارکردی (Functionality): نحوه چیدمان، کمیت و روابط داخلی فضاها، و میزان پاسخگویی طرح ساختمان به نیازهای کارکردی

1.1. دسترسی (Access): آسانی دسترسی به مدرسه و حرکت در اطراف آن برای تمامی افراد

• امکان دسترسی آسان به ساختمان باید برای تمامی افراد فراهم باشد.

نمونه مشکلات:

- ماشین‌ها مانع دید به ورودی مدرسه هستند.

- تضاد و ناسازگاری میان ماشین‌ها و پیاده‌گان احساس ایمنی را به خطر می‌اندازد.

نمونه راه‌حل‌ها:

- این طرح باعث تشویق افراد به استفاده از دوچرخه می‌شود و دارای یک ورودی پیاده ایمن و بی‌خطر است.

نمونه راه‌حل‌ها:

- فضاهای سیرکولاسیون باید به اندازه کافی عریض باشند تا تمام کاربران به راحتی درون آنها حرکت کنند و نیز به‌گونه‌ای طراحی شوند که افراد دارای معلولیت‌های فیزیکی، بینایی و شنوایی را دچار مشکل نکنند.

• پیدا کردن مسیر دسترسی به تمامی نقاط مدرسه باید آسان باشد.

نمونه مشکلات:

- کریدورهای داخلی منحنی‌شکل فاقد پنجره ممکن است تا اندازه‌ای تعیین مسیر را دچار مشکل کنند.

- کف‌های دارای ویژگی بازتابندگی ممکن است بخاطر درخشندگی زیاد مشکلاتی برای افرادی دارای معلولیت‌های بینایی ایجاد کنند.

نمونه راه‌حل‌ها:

- در این طرح، آرایش فضایی مدرسه، پس از گذشتن از فضای پذیرش، بوضوح قابل مشاهده است.

- کریدورهایی که بخوبی از نور فراوان روز بهره‌مند می‌شوند، به آسانی تحت نظارت هستند.

نمونه راه‌حل‌ها:

- یک نشانه خوب کمک فراوانی می‌تواند به تعیین مسیر بکند و باید در یک محل منطقی و برجسته قرار گیرد.

2.1. فضا ()Space: ابعاد و روابط داخلی اتاق‌ها و فضاهای یک ساختمان

o ویژگی‌های کمی و کیفی فضاهای آموزشی باید متناسب با برنامه آموزشی و ساختار سازمانی مدرسه باشد.

نمونه مشکلات:
- نازک‌کاری ساده و فکرنشده سطوح اتاق، مبلمان با کیفیت پایین و ابزارهای زمخت و خشن نورپردازی، باعث ایجاد یک فضای بی‌روح برای آموزش و یادگیری می‌شود.
- پوشش سخت و صلب سقف و سطوح دیوار، باعث ایجاد پژواک در اتاق می‌شود که شنیدن و برقراری ارتباط را دشوار می‌کند.

نمونه راه‌حل‌ها:
- تیرهای سازه‌ای چوبی، فضاهای جذابی با ویژگی‌های آکوستیکی مطلوب ایجاد می‌کنند.

نمونه راه‌حل‌ها:
- پنجره‌های واقع در هر دو سمت اتاق‌ها، در کنار نورهای سقفی، نور طبیعی مطلوبی برای انجام کارهای عملی فراهم می‌کنند.
- پانل‌های آکوستیکی روی سقف‌ها، علاوه بر ایجاد جذابیت بصری، ترازهای صوتی را در طی انجام فعالیت‌های پر سر و صدا کاهش می‌دهند.

نمونه راه‌حل‌ها:
- نوسازی این کلاس دوره ویکتورین بگونه‌ای صورت گرفته که فضایی با کیفیت بالا فراهم می‌کند.
- سقف‌های بلند، کیفیت مناسب جریان هوا را تضمین می‌کنند.
- پنجره‌های بزرگ، نور طبیعی مطلوبی برای تمام عمق اتاق فراهم می‌کنند.

معیارهای طراحی مدرسه

مطالب مشابه :

برنامه فیزیکی مدرسه-برنامه فیزیکی بیمارستان-برنامه فیزیکی هتل

برنامه هفتگي طرح

مطالعات دبیرستان پسرانه

اهمیت معماری داخلی در طراحی بیمارستانها

برنامه فیزیکی ، سرانه و ریز فضاهای دانشکده معماری

معیارهای طراحی مدرسه

نکاتی طلایی در طراحی مدارس

کارگاه طرح معماری

مطالعات مدرسه معماری

برنامه فیزیکی و ریز فضاهای بیمارستان