آشنایی با سازمان بین المللی پلیس جنایی(اینترپل)وپلیس بین الملل ناجا

آشنایی با سازمان بین‌المللی پلیس جنائی (اینترپل) و پلیس بین‌الملل ناجا

تاریخچه
اولین کنگره جهانی پلیس جنایی در سال 4191 در موناکو (فرانسه) برگزار شد. کارشناسان حقوقی و افسران پلیس از 41 کشور جهان تأسیس و ایجاد اداره بین‌المللی سوابق جنایی و امکان فراهم نمودن شیوه‌های استرداد مجرمین را مورد مطالعه و بررسی قرار دادند. اما وقوع جنگ جهانی اول از ادامه و پیشرفت کار جلوگیری نمود.
در سال 3291 میلادی برابر با 2031 هجری شمسی طی اجلاسی که در شهر وین اتریش با حضور رؤسای پلیس کشورهای اتریش، آلمان، دانمارک، یونان، مجارستان، فرانسه و مصر برگزار شد این سازمان پایه‌گذاری و مقر آن شهر وین تعیین شد. هدف از تشکیل این سازمان ایجاد یک سیستم کنترل و مقابله بین‌المللی با جرایم و تأسیس مرکزی برای مبادله اطلاعات و اخبار بین پلیس کشورهای مختلف بود.
این کمیسیون تا وقوع جنگ جهانی دوم با هدف ایجاد یک سامانه کنترل و مقابله بین‌المللی با جرایم و تأسیس مرکزی برای تبادل اطلاعات و اخبار بین کشورهای مختلف جهان فعالیت خود را گسترش داد. بعد از جنگ جهانی دوم و در سال 6491 اجلاسی در بروکسل برای تجدید فعالیت و تعیین مفهوم کلی همکاری پلیس بین‌الملل برگزار گردید و طی آن مقررات و قوانین جدیدی تصویب شد در این اجلاس و شورا “ اینترپل” به عنوان نام اختصاری اداره مرکزی انتخاب شد و به تدریج تعداد اعضای آن با افزایش روبرو شده در سال 5591 تعداد کشورهای عضو به پنجاه کشور رسید.
در سال 6591 اساسنامه اصلاح شد و نام ”کمیسیون بین‌المللی پلیس جنایی“ به ”سازمان بین‌المللی پلیس جنایی“ تغییر یافت.
در سال 6691 مقر دبیرخانه مرکزی سازمان اینترپل به سن کلود واقع در حومه پاریس انتقال یافت و یک سال بعد تعداد اعضای آن به مرز یکصد کشور رسید.
به دنبال بمب‌گذاری که در سال 6791 در مقر اینترپل در سنت کلود روی داد, مسئولین این سازمان به فکر تأسیس ساختمانی مناسب برآمدند و ساختمان مجهز و زیبای فعلی آن را در شهر لیون (فرانسه) بنا نهاده و در سال 0991 مقر دبیرخانه مرکزی سازمان اینترپل به آنجا منتقل شد. در حال حاضر 181 کشور جهان در آن عضویت داشته و فعالیت گسترده‌ای را در زمینه تبادل اخبار و اطلاعات بین پلیس کشورهای عضو به انجام می‌رسانند.
ماموریت‌ها
1- انجام کلیه امور پلیسی در سطح دنیا
2- تهیه بانک اطلاعاتی از اطلاعات واصله از کشورهای عضو در زمینه‌های مختلف از جمله سیاهه مجرمین بین‌المللی ـ اتومبیل‌های مسروقه ـ اموال فرهنگی مسروقه ـ شگرد مجرمین و …. .
3- برگزاری سمینارها و کنفرانس‌های بین‌المللی در زمینه‌های فنی و تخصصی پلیسی
4- تدوین و صدور بولتن‌های تخصصی در زمینه جرایم بین‌المللی
5- ایجاد ارتباط و هماهنگی با مراجع قضایی کشورها در رابطه با مجرمین متواری از کشوری به کشور دیگر
6- استرداد مجرمین
7- پیشگیری و کشف سرقت نظیر سرقت اتومبیل، آثار هنری، بانک، سرقت مسلحانه و غیره
8- مبارزه با مواد مخدر (کشت، تولید، قاچاق، ترافیک و مسیرهای ترانزیت و…. .)
9- کشف موارد جعل مدارک هویتی (گذرنامه، روادید و سایر مدارک)
01- کشف جعل اسکناس
11- اقدام برای یافتن گمشدگان بین‌المللی
21- شناسایی اجساد کشف شده
31- تعقیب بین‌المللی
41- ردیابی و شناسایی افراد مورد تقاضا
51- ایجاد ارتباط سریع و آنی با کشورهای عضو که در مواقعی ارزش حیاتی دارد.
61- فراهم ساختن امکان مسافرت افسران تحقیق در پرونده‌های تحت پیگرد به کشوری که متهم یا متهمین بدانجا متواری شده‌اند.
71- هر اموری که مورد مراجعه مراجع انتظامی داخلی کشورها قرار می‌گیرد در صورتی که به خارج از کشور ارتباط یابد.
ارکان سازمان و تشکیلات اینترپل
ارکان تشکیل دهنده سازمان بین‌المللی پلیس جنایی عبارتند از:
مجمع عمومی
کمیته اجرایی
دبیرخانه کل
اینترپل کشورها
مشاوران
1- مجمع عمومی
برابر اصل 6 اساسنامه سازمان، مجمع عمومی مرجع عالی اداره‌کننده اینترپل بوده و از هیأت‌های نمایندگی منصوب‌شده از جانب کشورهای عضو تشکیل می‌گردد. همچنین مطابق با اصل هفتم هر کشور عضو می‌تواند یک یا چند نماینده داشته باشد اما فقط یک نفرکه توسط مقام ذیصلاح کشور متبوع منصوب می‌گردد, ریاست هیأت نمایندگی را دارا خواهد بود. به دلیل ماهیت فنی سازمان کشورهای عضو باید تلاش کنند تا در هیأت نمایندگی خود افرادی با شرایط زیر را دارا باشند:
الف) مقامات عالی رتبه اداری که با امور پلیسی سر و کار دارند.
ب) مقامات رسمی که وظایف عادی آنان با فعالیت‌های اینترپل در ارتباط است.
ج) متخصصین در موضوعات دستور جلسه.
رئیس هیأت نمایندگی می‌تواند عضوی از آن هیأت را برای اقدام و رأی دادن به نیابت از کشور متبوعش در جلسات کمیته‌ها و سایر گروه‌ها تعیین کند.
2- کمیته اجرایی
برابر اصل 51 اساسنامه اینترپل کمیته اجرایی مرکب از رئیس سازمان، سه نایب رئیس و نه نفر نماینده می‌باشد که با دو سوم اکثریت آرای مجمع عمومی از میان نمایندگان انتخاب می‌شوند. کمیته اجرایی ارگان تصمیم‌گیرنده با مسئولیت محدود برای سازمان می‌باشد در حالی که مجمع عمومی ارگان تصمیم گیرنده جامع و مطلق آن است. برابر اصل 22 اساسنامه، وظایف کمیته اجرایی به شرح زیر است:
الف) نظارت بر اجرای تصمیمات مجمع عمومی.
ب) تهیه دستور جلسه اجلاسیه‌های مجمع عمومی.
پ) ارائه هرگونه برنامه کاری یا پروژه‌های مفید به مجمع عمومی.
ت) اجرای کلیه اختیارات محول شده از طریق مجمع.
ث) کمیته اجرایی می‌تواند اصلاحیه‌هایی برای اساسنامه و دیگر قوانین و مقررات (مقررات کلی، مقررات مالی، مقررات پرسنلی، دستورالعمل حذف اطلاعات پلیسی نگهداری شده توسط دبیرخانه و …) را پیشنهاد نماید.
ج) کمیته اجرایی در مورد موضوعات مربوط به امور مالی، تهیه پیش‌نویس بودجه، تصویب دستورالعمل کاربرد مقررات مالی، دبیر کل را راهنمایی می‌کند. کلیه تغییر به عمل آمده بودجه در طی سال مالی را تصویب و درباره مجازات‌هایی که به خاطر حق عضویت‌های عقب افتاده در مورد کشورها باید اعمال گردد، تصمیم‌گیری می‌نماید.
چ) کمیته اجرایی نماینده‌ای را برای پست دبیر کلی به مجمع عمومی پیشنهاد می‌نماید.
ح) کمیته اجرایی توسط یکی از اعضای خود در هیأت نظارت بر کنترل داخلی آرشیو اینترپل حضور می‌یابد.
3- دبیرخانه کل
دبیرخانه کل یک نهاد دائمی اداری، فنی می‌باشد که اینترپل از طریق آن انجام وظیفه می‌نماید. دبیرخانه کل تصمیمات اتخاذ شده از سوی مجمع عمومی و کمیته اجرائی را به مرحله عمل در آورده، هماهنگی و نظارت وسرپرستی در زمینه مبارزه علیه بزهکاری بین‌المللی را برعهده دارد. همچنین ضمن جمع‌آوری اطلاعات مربوط به جرم و مجرمین با مسئولین ملی و بین‌المللی تماس و ارتباط برقرار می‌سازد. دبیرخانه به‌وسیله دبیرکل که به پیشنهاد کمیته اجرایی و از سوی مجمع عمومی برای یک دوره پنج ساله انتخاب می‌شود، اداره می‌گردد.
4- اینترپل کشورهای عضو
مطابق اصل 13 اساسنامه، سازمان به منظور پیشبرد اهداف خود نیاز به همکاری مداوم و مستمر اعضای آن دارد که این خود همخوانی فعالیت‌های آنها در سازمان اینترپل با قوانین کشورهای متبوع را می‌طلبد. برای نیل به این هدف هر کشور عضو باید هیأتی را که به عنوان اداره کل مرکزی ملی (National Central Bureau (N. C. B)) انجام وظیفه می‌کند تشکیل و معرفی نماید تا قادر به برقراری ارتباط با ادارات مختلف کشور متبوع و همچنین با دبیرخانه کل سازمان و اینترپل سایر کشورها باشد.در خصوص کشورهایی که چنین همکاری تمرکز یافته‌ای را مجاز نمی‌دانند، دبیرخانه کل باید ضمن مذاکره با آنها مناسب‌ترین راهکار را اتخاذ نماید.
5- مشاوران
سازمان ممکن است در امور علمی، فنی و تخصصی با مشاوران مشورت نماید. این مشاورین از بین افرادی انتخاب خواهند شد که دارای شهرت و اعتبار جهانی در برخی رشته‌های مورد نظر سازمان باشند. مشاوران برای مدت 3 سال و توسط کمیته اجرایی منصوب می‌شوند.
اعلامیه‌های بین‌المللی
این اعلامیه‌ها بخشنامه‌هایی بین‌المللی هستند که بنابر درخواست اینترپل کشورهای عضو توسط دبیرخانه کل تهیه و برای تمامی اعضاء ارسال می‌شود و حاوی اطلاعات جامعی در مورد تبهکاران و مجرمان بین‌المللی با ذکر مشخصات هویتی، شگردهای کار، عکس و آثار انگشتان و …. . است که این امر به کشورهای عضو اینترپل کمک می‌کند تا بتواند با هماهنگی مراجع داخلی، ورود و خروج مجرمان را به کشور کنترل نمایند.
این اعلامیه‌ها به وانتد‌ها (Wanted) معروف بوده و به ترتیب اهمیت و کیفیت جرم به رنگ‌های قرمز، آبی، سبز، زرد و مشکی تقسیم شده‌اند.
1- اعلان آبی (استعلام)
Blue Notice (Enquiry)
چنانچه فردی تحت نظر پلیس یک کشور باشد و این کشور بخواهد اطلاعات بیشتری راجع به او بدست آورد می‌تواند از دیگر کشورهای عضو و دبیرخانه کل درخواست نماید هرگونه اطلاعات جنایی در خصوص فرد مورد نظر در اختیار دارند ارسال کنند. دریافت این اطلاعات می‌تواند به پلیس کشور مربوطه کمک کند تا ارزیابی کاملی در این خصوص به عمل آورده، امکان ارتکاب جرم توسط فرد را پیش‌بینی و پیشگیری کند.
2- اعلان سبز (هشدار)
Green Notice (Warning)
برای اینکه پلیس کشورهای عضو از وضعیت یک فرد مجرم که محکومیت خود را گذرانده اما ممکن است مجدداً در کشورهای دیگر مبادرت به ارتکاب جرم کند مطلع شوند معمولاً ادارات اینترپل کشورهای عضو از طریق دبیرخانه کل و با صدور اعلام سبز، نوع ارتکاب جرم، شگرد کار و دیگر اطلاعات لازم در خصوص چنین فردی را به اطلاع همتایان خود می‌رسانند. این افراد ممکن است در چندین کشور مشغول انجام فعالیت‌های جنایی باشند لذا مبنای صدور این اعلان‌ها هشدار به کشورهای عضو و امکان بالقوه ارتکاب جرم می‌باشد.
3- اعلان زرد (گمشدگان)
Yellow Notice (Missing Person)
این اعلان در خصوص افرادی صادر می‌شود که از محل معمولی خود گم شده و هیچگونه اثری از آنها نیست. لذا اینترپل از این طریق می‌تواند به خانوادهای مفقودین کمک شایان توجه‌ای کند. مشخصات دقیق و عکس گمشدگان توسط اینترپل کشور عضو به دبیرخانه کل ارسال و متعاقباً مرجع اخیر نیز با صدور اعلان گمشدگان مراتب را به کلیه کشورهای عضو اعلام می‌کند.
4- اعلان مشکی (اجساد شناسایی نشده)
Black Notice (United Ratified Body)
معمولاً از جراید، رادیو و تلویزیون می‌شنویم که افرادی به دلایل مختلف نظیر غرق شدن در رودخانه‌ها، درگیری‌های مرزی و نظیر اینها فوت شده و اجساد آنها شناسایی نشده‌اند. به همین منظور پلیس کشوری که این اجساد در آنجا پیدا شده از طریق اداره اینترپل مربوطه از دبیرخانه کل می‌خواهد در این خصوص اقدام به صدور اعلان مشکی کند. خانواده‌هایی که از نزدیکان خود مدتها بی‌خبر هستند و به دلایل مختلف به کشورهای دیگر مسافرت کرده‌اند می‌توانند با مراجعه به آرشیو اداره آگاهی و با ملاحظه عکس‌ها و مشخصات اجساد شناسایی نشده، چنانچه رد یا آثاری از مفقودین خود در بین آنها بیابند مورد شناسایی قرار دهند و از انتظار طولانی که ممکن است سال‌ها به طول انجامد و اصلاً خبری از نزدیکان خود نداشته باشند بیرون آیند.
5- اعلان قرمز (تحت پیگرد)
Red Notice (Wanted)
1- 5: محتوای اعلان
افرادی را که مرتکب جرم می‌شوند و برای فرار از اجرای عدالت به کشور یا کشورهای دیگر می‌گریزند می‌توان با صدور اعلان قرمز تحت پیگرد بین‌المللی قرار داد. کلیه اعلان‌های اینترپل از جمله اعلان قرمز به چهار زبان رسمی سازمان منتشر می‌شود و حاوی مشخصات هویتی فرد تحت پیگرد، اطلاعات راجع به جوانب قضایی جرم ارتکابی و اقداماتی که از سوی اداره اینترپل یا نیروی پلیس کشوری که فرد تحت پیگرد در آنجا پیدا می‌شود باید انجام گیرد:
1- 5 :مشخصات هویتی
- نام فامیل، نام، نام مستعار، تاریخ تولد، نام والدین و ملیت
- عکس و آثار انگشت (در صورت موجود بودن)
- مشخصات ظاهری متهم (قد، وزن، دیگر ویژگی‌های فیزیکی)
- سایر اطلاعات (شغل، زبان مورد محاوره، مدارک هویتی و غیره)
5-2: اطلاعات قضایی
- خلاصه و شرح ماوقع پرونده
- توصیف جرم ارتکابی از نظر قوانین کیفری کشور درخواست‌کننده
- میزان محکومیت یا باقیمانده مدت محکومیت
- مرور زمان پیگرد یا اجرای حکم
- شماره مشخصات برگ جلب رأی دادگاه
در اعلان قرمز تصریح می‌شود که اداره اینترپل کشوری که فرد تحت پیگرد در آنجا پیدا شود می‌باید بلافاصله اداره اینترپل کشور درخواست کننده و دبیرخانه کل را مطلع نماید. از نظر کشورهایی که اعلان قرمز را به موجب نظام قضایی‌شان به رسمیت شناخته‌اند به اعلان قرمز بمنزله درخواست دستگیری موقت است.
لذا اعلان قرمز از این جهت مبنای حقوقی دستگیری فرد تحت پیگرد را تشکیل می‌دهد. به همین دلیل در اعلان قرمز تأکید می‌شود که کشور درخواست‌کننده از چه کشورهایی درخواست استرداد متهم را می‌کند.
سیستم ارتباطی 42 ساعته
انتقال پیام یکی از با ارزش‌ترین وظایف اینترپل به حساب می‌آید؛ لذا ایجاد یک شبکه جهانی جهت تبادل اطلاعات میان پلیس کشورهای عضو، نقطه آغاز مهمی برای همکاری مؤثر میان آنهاست. دراین راستا اینترپل اقدام به طراحی و ایجاد یک سیستم ارتباط جهانی با نام I42/7 نموده است.
این سیستم ابزاری است پیشرفته برای تسهیل فعالیتهای پلیس بین‌المللی جنائی که دسترسی سریع و آسان اعضای این سازمان را به اطلاعات مهم پلیسی فراهم می‌سازد. این سیستم دارای مکانیزم‌های کلیدی جهت ارتقای همکاری، تشریک مساعی و ارتباطات میان اینترپل‌های سراسر جهان می‌باشد.
علائم و نشانه‌های اینترپل
سازمان اینترپل دارای نشان و پرچم مستقل و مخصوص به خود است. پرچم این سازمان به رنگ آبی است که نشانه آرامش و ملایمت در رفتار پلیس است و با برگ زیتون که نشان دهنده همکاری مشترک و متقابل جامعه پلیس جنایی در راه حفاظت و حراست به موقع از گزند مجرمین و بزهکاران و حمایت جامعه در برابر تکرار جرم است تزئین شده است. وسط پرچم شمشیر یا سلاح نقش بسته که بیانگر قاطعیت پلیس در انجام وظایف محوله است. نشان ترازو به منزله عدالت و دادگستری می‌باشد. در طرفین دسته شمشیر حروف اول سازمان بین‌المللی پلیس جنایی و برروی پرچم سازمان، نقشه جهان حک شده که بیانگر جهانی بودن این سازمان است.
آشنایی با اداره کل پلیس بین‌الملل ناجا
الف) مأموریت
اینترپل تهران تا سال 0731 به صورت یک دفتر تحت عنوان دفتر ارتباط پلیس بین‌الملل در اداره کل تشخیص هویت شهربانی سابق مستقر بود لیکن بعد از ادغام نیروهای انتظامی و تشکیل نیروی انتظامی واحد با توجه به اهمیت وظایف محوله به صورت یک اداره کل تحت تابعیت معاونت تحقیقات و کشف جرایم وقت ناجا سازماندهی شد.
از مرداد ماه سال 7731 با صلاحدید مسئولین محترم ناجا ساختار سازماندهی اداره کل گسترش یافته و ضمن خارج شدن از تابعیت معاونت تحقیقات و کشف جرایم ناجا به صورت یک اداره کل مستقل با چهار اداره و چهار دایره مستقل، انجام وظایف محوله را عهده‌دار شد. بی‌شک گسترش سازمان اینترپل تهران در طی سالیان اخیر نشان‌دهنده اهمیت نقش اینترپل در مبارزه علیه جرایم و توجه مسئولین به این امر مهم می‌باشد. در حال حاضر اینترپل تهران تنها کانال ارتباطی مراجع انتظامی و قضایی داخل کشور با خارج از کشور می‌باشد.
اداره کل پلیس بین‌الملل بمنظور اطلاع‌رسانی درباره عملکرد کلیه ادارات و معاونت‌های ناجا در سطح بین‌المللی و همچنین انتقال تجارب خود به سایر کشورها اقدام به انتشار نشریه‌ای به زبان انگلیسی با عنوان Police Review کرده است. این نشریه به همکاران ناجا در خارج کمک می‌کند که درک و همچنین تعامل بهتری با نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران داشته باشند.
اهم وظایف:
1) استرداد مجرمین
مفهوم لغوی استرداد عبارت است از: بازگرداندن، تسلیم شدن، باز فرستادن و پس فرستادگی؛ اما در اصطلاح حقوق استرداد عبارت است از تحویل یک متهم یا فرد مجرم به کشوری که متهم یا مجرم در قلمرو آن کشور مرتکب جرم گردیده یا متهم به ارتکاب آن می‌باشد.
پروفسور گارو، استرداد را چنین تعریف می‌کند: قدرت هر کشور محدود است به سرحدات آن کشور ولی دولت‌ها برای اجرای احکام کیفری و قضایی خود با یکدیگر نوعی همکاری متقابل دارند که به این همکاری متقابل استرداد می‌گویند.
در سال 9331 قانون استرداد مجرمین در ایران نیز تصویب شد. با بررسی تطبیقی که در قوانین چند کشور صورت گرفته نشان داده‌شده که تقریباً متن اکثر قوانین از یک الگوی مشابه تبعیت می‌کند.
علت این امر بین‌المللی بودن موضوع قانون یعنی استرداد است.
این قانون در 62 ماده و یک تبصره به تصویب رسیده که در فصل اول آن شرایط استرداد و در فصل دوم ترتیب استرداد معین گردیده و در ماده 1 قانون مذکور چنین پیش‌بینی شده است:
در مواردی که بین دولت ایران و دول خارجه قرارداد استرداد منعقد شده باشد استرداد طبق شرایط مذکور در قرارداد به عمل خواهد آمد و چنانچه قراردادی منعقد نشده یا اگر منعقد گردیده حاوی تمام نکات لازم نباشد، استرداد طبق مقررات این قانون و شرط معامله متقابل انجام خواهد شد.
این ماده هم وضع معاهدات دو جانبه را مشخص نموده و هم این که چنانچه نقصی در قرارداد وجود داشته یا موردی در آن پیش‌بینی نشده باشد برابر مفاد قانون عمل می‌شود. با توجه به این ماده از مواد قانون نتیجه می‌گیریم که منشاء و منبع حقوقی استرداد درکشور ما قراردادهای دو جانبه است. در صورتی که با کشوری قرارداد دو جانبه استرداد منعقد نشده باشد برابر ماده یک مذکور می‌توان به شرط اقدام و عمل متقابل کشور درخواست کننده، نسبت به مسترد نمودن مجرمین فراری آنها اقدام نمود.
2) صدور گواهی عدم سوء‌پیشینه لاتین
اداره کل پلیس بین‌‌الملل برای کلیه هموطنان مقیم خارج از کشور و نیز اتباع خارجی که مدتی در ایران اقامت داشته‌اند و متقاضی دریافت گواهی عدم سوءپیشینه می‌باشند، در صورت نداشتن سوءسابقه و نیز با رعایت مقررات و تأیید نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور با هماهنگی ادارات ذی‌ربط گواهی عدم سوء پیشینه به زبان انگلیسی صادر می‌کند.
مراحل صدور گواهی عدم سوء پیشینه لاتین:
از ایرانیان متقاضی گواهی عدم سوء پیشینه، توسط پلیس کشور محل سکونت یا نمایندگی جمهوری اسلامی ایران انگشت‌نگاری به عمل آید.
آثار انگشتان مربوطه به انضمام تصویر گذرنامه و چهار قطعه عکس تحویل نمایندگی جمهوری اسلامی ایران شده و پرسشنامه موجود در نمایندگی توسط متقاضی تکمیل می‌گردد.
نمایندگی‌های کشورمان کلیه مدارک مذکور را برای صدور گواهی فوق‌الذکر از طریق اداره سجلات و احوال شخصیه وزارت امور خارجه به اینترپل تهران ارسال می‌کنند.
چنانچه متقاضی سابقه سوئی نداشته باشد اداره سجل کیفری دادگستری با هماهنگی اداره کل گذرنامه و نمایندگی نهاد ریاست جمهوری پس از مدتی اعلام می‌کند که صدور گواهی عدم سوء پیشینه برای متقاضی بلامانع می‌باشد.
اینترپل پس از دریافت پاسخ مزبور بلافاصله برگ عدم سوء پیشینه به زبان انگلیسی برای متقاضی صادر و به اداره سجلات و احوال شخصیه وزارت امور خارجه ارسال می‌نماید.
وزارت امور خارجه گواهی مزبور را از طریق سفارت مربوطه به آدرس متقاضی ارسال می‌نماید.
3) جستجوی گمشدگان بین‌المللی
در خصوص افرادی که از محل زندگی خود گم شده و هیچگونه اثری از آنها یافت نمی‌شود، پس از مراجعه بستگان فرد مفقود شده به اینترپل و ارائه مشخصات دقیق و عکس فرد مذکور، اینترپل آن کشور اطلاعات و عکس وی را به دبیرخانه کل ارسال و متعاقباً مرجع اخیر نیز با صدور اعلان گمشدگان مراتب را به کلیه کشورهای عضو اعلام می‌کند.
مراحل جستجوی گمشدگان بین‌المللی
مراجعه بستگان شخص مفقود شده به مراجع قضایی و اخذ مرجوعه و ارائه آن به اینترپل.
اعلام مشخصات هویتی، عکس، شماره گذرنامه و سایر اطلاعات مربوط به دبیرخانه کل و اینترپل کشور یا کشورهای مربوطه برای جستجو.
دریافت نتیجه و اعلام آن به مراجع ذی‌صلاح و اقوام شخص مفقود شده.
4) اقدام در خصوص شناسائی اجساد مجهول الهویه:
چنانچه فردی در کشوری به غیر از کشور متبوع خود به‌طور طبیعی یا در اثر حادثه ای فوت نماید و هویت و ملیت وی مشخص نباشد، اینترپل کشور محل کشف جسد، از دبیرخانه کل اینترپل درخواست صدور بخشنامه شناسایی و تعیین هویت و ملیت متوفی (وانتد سیاه) را می‌نماید.
دبیرخانه کل نیز وانتد سیاه را تهیه و تکثیر و در سطح کشورهای عضو اینترپل منتشر می‌سازد. اینترپل کشورهای عضو با توجه به اطلاعات درج شده در وانتد (عکس، آثار انگشتان، قد، رنگ چهره، وضع دندان ها، نوع و شکل لباس و سایر اطلاعات مربوطه) نسبت به شناسایی و تعیین هویت و ملیت جسد مذکور اقدام و نتیجه را به اینترپل مربوطه اعلام می‌دارد.
5) اقدام در خصوص ردیابی و استرداد اشیاء فرهنگی مسروقه
سرقت از آثار هنری از جمله جرایمی محسوب می‌شود که به علت اثرات جبران ناپذیر آن در میراث فرهنگی کشورها از اهمیت خاصی برخوردار است. به همین علت اینترپل دارای یک بایگانی ویژه برای آثار هنری به سرقت رفته، بوده و تلاش‌های فراوانی برای بخشنامه کردن این مسائل به کشورهای عضو به عمل می‌آورد.
اینترپل هر ساله دوبار، یک پوستر حاوی عکس و شرح شش عدد از آثار هنری مسروقه را برای جلب اذهان به اهمیت مسأله، انتشار می‌دهد.
مراحل اقدام در خصوص ردیابی و استرداد اشیاء فرهنگی مسروقه
کسب مجوز اقدام از مراجع قضایی کشورمان
اعلام مورد به دبیرخانه کل سازمان بین‌المللی پلیس جنایی به ضمیمه عکس و مشخصات آن برای صدور بخشنامه وانتد به اینترپل کشورهای عضو.
اعلام مورد به اینترپل کشوری که مورد مسروقه وارد آنجا شده به‌منظور کشف و استرداد آن
اعزام مأمور به کشور مربوطه برای تحویل اشیاء مکشوفه و استرداد به آن کشور..
6) رسیدگی به جرایم علیه اموال و اشخاص در خارج از کشور
دریافت شکوائیه از طریق مرجع قضایی کشورمان
اعلام آن به اینترپل کشور مربوطه و درخواست رسیدگی
پیگیری موضوع و استعلام نتیجه رسیدگی
7) تبادل اطلاعات با پلیس کشورهای جهان در طول 42 ساعت
اداره کل پلیس بین‌الملل ناجا (اینترپل تهران) به عنوان یکی از اعضای فعال این سازمان در سال 2831 به سیستم 42/7 مجهز و بدین ترتیب گامی بلند در تسریع فعالیتهای پلیسی برداشته است.
8) تعقیب مجرمین در سطح بین‌الملل در چارچوب ضوابط تعیین شده
این امر با استفاده از صدور اعلان قرمز انجام می‌شود. در اعلان قرمز تصریح می‌شود که اینترپل کشوری که فرد تحت پیگیری در آنجا پیدا می‌شود باید بلافاصله اینترپل کشور درخواست‌کننده و دبیرخانه کل را مطلع نماید. کشور درخواست کننده ابتدا فرم مخصوص متهمان تحت پیگیری را تکمیل و آن را برای صدور اعلان قرمز ـ که به‌منزله حکم دستگیری موقت است ـ به دبیرخانه کل ارسال می‌کند. این فرم باید حاوی تمام اطلاعات ضروری بوده و از ارزش حقوقی برخوردار باشد تا به‌عنوان حکم دستگیری موقت تلقی شود.
9) تعقیب و ردیابی مجرمین خارجی
چنانچه متهمین یا مجرمین تبعه کشورهای خارجی در کشور متبوع خود یا سایر کشورها مرتکب جرمی شده باشند و این موضوع از طریق اینترپل کشور مربوطه به سایر کشورها اعلام شده باشد, اینترپل کشورها با توجه به مدارکی که از طریق دبیرخانه مرکزی سازمان اینترپل و اینترپل‌ کشور ذی‌ربط در اختیار آنها قرار می‌گیرد اقدام به ردیابی و جستجو برای شناسایی وی می‌کنند.
در جمهوری اسلامی ایران این امر پس از جمع‌آوری مدارک در اداره کل پلیس بین‌الملل به مراجع اجرایی ناجا به‌خصوص در مبادی ورودی و خروجی کشور منعکس و از طریق این مراجع درخصوص شناسایی و ردیابی متهم یا مجرم موردنظر اقدام می‌شود. درصورت شناسایی وی, مدارک مربوطه از طریق مجاری سیاسی اخذ و پس از هماهنگی با مقامات قضایی جمهوری اسلامی ایران و با توجه به قوانین کشور متهم, به کشور متبوع مسترد می‌شود.
چنانچه متهم یا مجرم مورد نظر تبعه جمهوری اسلامی ایران باشد, در صورت شناسایی وی در خاک ایران, با توجه به ماده 7 قانون مجازات اسلامی, فرد مجرم قابل استرداد به کشور متقاضی نبوده و حسب نظر مراجع ذی‌صلاح قضایی پس از اخذ مدارک و مستندات جرم از کشور مربوطه فرد مجرم در جمهوری اسلامی ایران محاکمه و مجازات خواهدشد.
آدرس:
تهران - بالاتر از میدان ونک - خیابان عطار نیشابوری - میدان عطار نیشابوری - مجتمع 12 فروردین نیروی انتظامی - اداره کل پلیس بین‌الملل (اینترپل)