اسفيدان گنجينه زيبايي ها

اسفيدان گنجينه زيبايي ها<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

ازكنارروستاي سيساب درجاده بجنورد- شيروان ،جاده اي مي گذردكه به روستاي كوهستاني اسفيدان ختم مي شود.

سومين باربودكه در10سال اخيربه اسفيدان مي رفتم . درانتهاي جاده اي كه دربالاترين نقطه اسفيدان ومشرف برآن است مي ايستم. لطافت هوا،درختان درون دره اي كه تاچشم كارمي كندقدبرافراشته اند،گنبدو4گلدسته بناي امامزاده ،درخت صندل منحصربه فرد،بقاياي برج هاي قديمي و سكوت حاكم برروستا،مجموعه اي اززيبايي رابه نمايش گذاشته است.

زيبايي هاي اسفيدان رابايديك بارازاين نقطه ديدوبعدهريك راجداگانه ازنزديك مشاهده كردولذت برد.برج هاي «تاش قلعه»و«قاريومالاق»،غاردست ساز«خزينه راهه»و«بيجت»بااستالاگميت واستالاگتيت هاي زيباي درون آن ،«بناي امام زاده »و...همه وهمه باشكوهند.

گام گذاشتن برسنگ فرش مرتب ومنظمي كه درسال هاي اخيرورودي روستارازيباترساخته است چون پرنيان زيرپاست وقتي شوق ديدن زيبايي هارادردل داشته باشي .

دريك روزگرم تابستان ،حرم امامزاده محمدباقر(ع)ازنوادگان امام سجاد (ع)شلوغ و بانويي كهنسال به نام كوكب خانم كه ازنعمت سخن گفتن محروم وخادمه حرم است بامهرباني زائران رااستقبال وبدرقه مي كند.

ازديدن خط هاي نستعليق زيباي مرحوم ملامحمدتقي اسفيداني كه 60سال قبل به شكل گچ بري زينت بخش بالاي سردرورودي حرم شده دل نمي كنم كه كوكب خانم مرابه ديدن داخل حرم دعوت مي كند.

باشناخت قبلي كه ازبناداشتم براي مسافراني كه ازتهران آمده بودند درمورد بنا وميله اي راكه دردرون سوراخي درديوارگذاشته بودندتوضيح مي دادم كه پيرزن براي تائيدوتكميل گفته هايم ،ميله رابرروي فرش انداخت وبااشاره فهماندبايدخاك نشسته برروي آن راسرمه چشم كردچراكه حرم قداست دارد.

گچ بري ها،كتيبه اي به خط ثلث ازمرحوم ملامحمدتقي اسفيداني ،پروازهاي قديمي سقف و...ديدني هستند.فرم بناكه بي شباهت به عالي قاپونيست انتساب بنارابه دوره صفوي كه برتابلويي نوشته شده دورازذهن نشان نمي دهد.

باخداحافظي ازكوكب خانم كه مرابا زبان اشاره به نوشيدن چاي تعارف مي كندازحرم خارج مي شوم. باگذشتن ازكنارمزارها،قسمتي ازبناكه به جن خانه معروف است وشيرهاي آب نوشيدني كه چندان شايسته اين مكان نيست به كناردرخت صندل مقابل امام زاده مي روم كه مي گويندعمري بيش ازهزارسال داردوشاخه شاخه آن معطركننده سجاده هابوده است.

درهركجاي روستاقدم مي زني عبارت «بفرمائيددرخدمت باشيم»كه طنين مهرومحبت است عطري چون صندل دارد.

دركوچه هاي اسفيدان ،گلدان هاي مستقر درايوان خانه هاومقابل پنجره ها،كوچه هاي تميز،صفاوسادگي خانه هاي روستايي كه هنوزكوبه هاي زنانه ومردانه درانتظاردق الباب مهمان هستند،ديوارحفاظتي اطراف رودخانه ،همه وهمه مجموعه اي اززيبايي هاهستند.اسفيدان اولين روستايي بودكه نمي خواستم هيچ درددلي ازمردم بشنوم چراكه فكرمي كردم ناشكري باشد.

طبق معمول ساعتي تمام روستارامي گردم .درهرقسمت روستاكه مي ايستم نماي ديگرروستا،جلوه خاصي دارد.

واردمغازه اي مي شوم .جواني مثل همه ترك هاي منطقه ،زيبافارسي صحبت كردنش ،شنيدني است كه مي گويد: باخشكسالي امسال ،بسياري ازسفرهاي زيارتي ،عروسي هاوبرنامه هاي مردم روستابه هم خورد.

رضااسفيداني اضافه مي كند:

روستاي زيباوديدني داريم .فضاي آموزشي براي دانش آموزان تاگرفتن ديپلم وجوددارد ولي اياب وذهاب بسياري ازمعلمان به روستا،هميشه به خصوص درزمستان بامشكل روبروست.

وقتي ازاومي پرسم نگران نيستي كه طرح هادي بافت زيباي روستارابه هم بزند؟پاسخ مي دهد: خوشبختانه به خاطربه هم نخوردن بافت سنتي وزيباي روستاي ماكه به «ماسوله خراسان شمالي» معروف است طرح هادي دراين جااجرانخواهدشد.

وي بي كاري جوانان رانيزمعضل بزرگي مي داندكه آسيب پذيري آن هارابيشتركرده است واظهارمي دارد: زمين كشاورزي بسياركم است.اگرباغ هاي فراواني درمنطقه وجودداردجوانان سهمي ندارند.

زمين متري كمتراز100هزارتومان پيدانمي شود.زندگي درخانه هاي كوچك 60تا70متري بسيارسخت است.

يك مشتري كه لحظاتي قبل واردمغازه شده بود به درددل مي پردازد: باداشتن جمعيتي حدودهزارخانواركه درتابستان هم بيشترمي شوددريغ ازيك سالن ورزشي وحتي يك ميدان واليبال و فوتبال كه مي تواندجلوي بسياري ازمعضلات اجتماعي رابگيرد.

احسان اكبرزاده مي افزايد: چندوقت پيش وقتي درروستاي مايوان فاروج بودم وامكانات ورزشي آن جاراديدم حسرت خوردم كه چرابااين همه جوان مستعد، باكمبودامكانات ورزشي روبروهستيم.

10سال قبل به «هنه ور»درجنوب شرقي اسفيدان رفته بودم ازفردي مي پرسم آياهنوز«هنه ور»به زيبايي سابق است ؟مي گويد: بله هركس به اسفيدان بيايدوبه آن جانرودوقتي تعريفش رابشنودحسرت به دل خواهدماند.

پياده راهي هنه ورمي شوم .حدودآن هنوزدريادم مانده است باطي مسيري زيباازكناررودخانه باديدن فردي آدرس رامي پرسم وسرانجام پس ازيك ربع ساعت به نقطه اي مي رسم كه بايدازمسيررودخانه خارج شدوگام درراهي ديگربگذارم.

15 دقيقه ديگرازلابلاي درختاني كه زردي زردآلوها،سرخي آلبالوهاورنگ گوجه هاي سبز،زردوسرخش درلابلاي برگ هاي درختان دل هررهگذري رامي بردودهان رابه آب مي اندازدمي گذرم .

به چشمه اي مي رسم كه ازشدت خنكي ، نگهداشتن دست به مدت يك دقيقه درآن ممكن نيست.زيبايي جنگل منطقه ،طنين ترانه خواني پرندگان ،سردي چشمه وآسماني كه رنگ اصلي خودرادارد،دل رباست.

يك همشهري كه از بجنورد به اين جاآمده است مي گويد: كساني كه خودرااهل بهشت وياجهنم تصورمي كنندبايدبه اين جابيايند.اهل بهشت، ايمانشان قوي ترمي شودواهل جهنم باديدن قسمتي ازبهشت به فكرتوبه خواهندبودوعشق رفتن به بهشت دروجودشان شعله ورخواهدشد.

حسن خسروي مي افزايد: اولين باراست كه به اين جامي آيم وكاش قبل ازتعطيلات تابستاني «هنه ور»راديده بودم وچند اردوي دانش آموزي به اين جامي آوردم.

وي ضمن تعريف فراوان ازروستاي اسفيدان اظهارمي دارد: جاي سرويس هاي بهداشتي ومكان هايي براي اسكان موقت مسافران خالي است .

همسرش مي گويد: هروقت به اسفيدان آمده ام تاغروب آفتاب ،حتي يك باربه ساعت نگاه نكردم چراكه آن قدرزيبايي درروستاوجودداردكه گذرزمان رانمي شودحس كرد.

راضيه احمدي كه تاكنون براي چندمين بار به اسفيدان آمده است ادامه مي دهد: وقتي ازمردم اين جااطلاعاتي ازبرج هاي اطراف ،داستان شهادت امام زاده ،قلعه برفان و...راشنيدم بيشتربه اين روستاعلاقه مندشدم وكاش كتابي مستقل درموردمعرفي جاذبه هاي اسفيدان چاپ مي شد.

دشواراست بوي كباب وگوجه هاي سرخ شده روي آتش ،بخارلطيف جوشيدن آب درون كندك ها، صداي چشمه خروشان ودرختان سربه فلك كشيده راترك كردن وبه روستابرگشتن ولي بايدبگذارم وبگذرم.

كنارمغازه اي به سخنان يكي ازاهالي گوش مي دهم كه مي گويد: 2جوان دارم كه به سن ازدواج رسيده اندولي نه كارهست ونه توان خريدزمين كه خانه اي بسازندومستقل شوند.علي مقصودي مي افزايد: بسياري ازجوانان روستا،براي كاربه تهران واستان هاي شمالي ايران مي روندودرآمدي به دست مي آورندكه چندماهي زندگي رابگذرانندو امكان پس اندازكردن نيست.

وي ازمن مي خواهدتاازصف هاي طولاني تهيه نان بنويسم تامسئولان چاره اي بينديشندوبه من آدرس نانوايي هارامي دهدومي پرسد: مي دانيداگركسي عروسي ويامراسم عزايي داشته باشدبايدچگونه وباچه مشقتي نان تهيه كند؟.

هنوزچندقدمي ازاونگذشته بودم مقابل 3نانوايي روستاكه درفاصله كمي ازهم قراردارندصف آدم هاوسبدهاي خالي به نخ كشيده شده توجهم راجلب مي كندمي شمارم درهيچ صفي از40نفركمترنيست .

... چه قدراون خونه باگلدان هاش قشنگ بود ،عجب آب وهوايي داره اسفيدان ،بناي امام زاده اش خيلي زيبابود ،روستاي پله كاني شنيده بودم ولي نديده بودم و... سخناني است كه ازعده اي مسافركه درمقابل مغازه اي درحين خوردن بستني هستندمي شنوم.واردمغازه مي شوم خانم فروشنده ازحرف زدن طفره مي رودولي مي خواهدازخانمي كه مشتري اوست وازباسوادهاوصاحب نظران روستاست بپرسم كه مشتري مي گويد:هرچه اززيبايي ،آداب ورسوم وفرهنگ بالاي مردم بگويم خودستايي نيست ولي مشكلاتي هم دارند.

وي كه ازگفتن فاميلش خودداري مي كندمي افزايد:من ازنزديك بامسائل آموزشي روستاآشناهستم .دانش آموزان بااستعدادي داريم كه ازامكانات ورزشي وآزمايشگاهي محروم هستند.وي باتقديرازفردي كه مسئول نظافت روستاست به كمبودنيروي خدماتي براي نظافت روستااشاره مي كندومي خواهدكه دهياري باهمت مسئولان درصددگرفتن نيروي ديگري براي نظافت روستاباشندكه گردشگران هرچه مي بينندزيبايي باشد. وي كه ابرازمي داردطبع شعرداردودرصدداست مطالبي درمورداسفيدان به چاپ برساندمي گويد: احياي دوباره هنرقالي بافي روزنه اميدي است تاكمك خرج مردم باشد.وي تاكيدمي كند: اسفيدان منطقه اي اي است كه بهشت كوهنوردان وكلاس درس بزرگي براي دانشجويان زمين شناسي ،جغرافي،تاريخ،جامعه شناسي و...است.

باتوصيه وي ازاوخداحافظي مي كنم كه مي گويد: دوست دارم همه كساني كه وسيله نقليه دارندباخانواده به اسفيدان بيايندزيبايي هاي خلقت راببينند

اين جا اسفيدان است وجان قربان جانان مي كند

سرمه چشم ازغباركفش مهمان مي كند.

نشستن دررستوران زيبايي كه درسال هاي اخيرساخته شده مكاني براي استراحت موقت است كه خواندن متن آگهي تاريخ گذشته اي نصب شده برشيشه پنجره، اين سئوال رادرذهنم ايجادمي كندكه به چه قيمتي مي شودزيبايي هارافروخت ؟...تعدادي ازباغچه هاي اولين شهرك توريستي اسفيدان به پزشكان ،مهندسين ومديران عالي رتبه واگذارمي شود...

زيبايي تابش آخرين شعاع هاي طلايي خورشيدبرروي گنبدوگلدسته هاي حرم امامزاده ونوك قله هاودرختاني كه باحركات موزوني درنسيم چون قلم مويي به آرامي برسقف آسمان كشيده مي شوندآخرين تصاويري است كه درذهنم سال هاخواهدماند.اسفيدان راترك مي كنم ولي حس مي كنم چيزي رادرروستاي اسفيدان جاگذاشته ام چيزي به نام دل.

چاپ شده درویژه نامه خراسان شمالی ۲۹تیرماه ۸۷

اسفيدان گنجينه زيبايي ها

مطالب مشابه :

یحیی علوی فرد

قوشمه سازی غریب وتنها

دعای ترکی (روستای تازه قلعه)

سه خشتی هایی ازیحیی علوی فرد

انجمن ادبی عارف بجنوردی 1

اسفيدان گنجينه زيبايي ها

بجنورد در آينه شعر بهار

شاعران خراسان شمالی