روش مونته سوری در پیش دبستانی
خصوصیات مربی و محیط آموزشی ازدیدمونته سوری
دکتر مونته سوری در همه نوشته هاو آثار خود به نقش محیط و مربی در رشد همه جانبه کودک تأکید می نماید. وی محیطی رااز نظر مادی و اجتماعی توصیه می کندکه با نیازهای کودکان و فعالیتهای آنان منطبق بوده، ابزار و وسایل جذابی در اختیار کودکان قرار دهد تا آنان به آزادی از طریق دستکاری ابزار و به کمک اکتشاف شخصی، تواناییهای بالقوه خود را رشد دهند.مونته سوری در مربی دوره های پیش از دبستان، فرد مشاهده گر ، صبور و با حوصله ای را می بیند که می داند چگونه مشاهده کند، چگونه کودکان را در یادگیری و استفاده از ابزارها ولوازمی که با دقت و با در نظر گرفتن تواناییهای آنان تهیه شده هدایت و کمک کند تا کودکان در طی فعالیتهای آزاد خود و کار با گروه، مهارتهای اجتماعی، انضباط، اصول آزاد منشی و حل تعارضات شخصی را تمرین کنند.در محیط آموزشی مونته سوری، کودکان نیازهای خود را به وسیله ی فعالیت های انفرادی و خود به خودی برآورده می کنند. حساسیت های کودکان و تمایلاتشان، انتخاب های آن ها را تعیین می کند. در این نظریه برای آموزش تمرکز و انضباط به کودکان در کنار یادگیری سایر مهارت ها، مواد آموزشی که اندیشمندانه انتخاب شده اند در اختیارشان گذاشته می شود. در محیط آموزشی مونته سوری، مربی، مواد آموزشی مورد نیاز کودک را در اختیار او می گذارد تا بتواند کار خود را انجام دهد .با در نظر گرفتن اهمیت اساسی محیط زندگی کودک در خانه، مربی را به شناخت فرهنگ خانواده و ایجاد پیوند نزدیک با آن و هماهنگ کردن روشهای تربیتی خانواده باتلاشهایی که در کودکستان ها در جهت ایجاد شخصیتی سالم، متعادل و جستجو گر انجام می گیرد تشویق می نماید.
فعالیت ها در روش مونته سوری
مونته سوري بر اين باور بود كه فعاليتهاي كودك بايد با توجه به علائق و سليقه كودك باشد و نه مربي آموزش کودکان روندی فعال دارد، نه انفعالی و کودک، خود می آموزد وانتخاب فعالیت ها با کودک است و کودک بر حسب نیاز می تواند بارها و بارها آن را تکرار کند.مونته سوری معتقد بود معرفی این نظام تازه به آموزش و پرورش، کوششی است برای پیوند خانه و مدرسه. او فعالیت های مدرسه اش را بر اساس فعالیت های خانه طرح ریزی کرد. در روش آموزشی مونته سوری، آموزش اتوماتیک یا خودآموزی اصل مهمی است. در این روش فعالیت ها و مواد آموزشی به گونه ای سازمان داده و طرح ریزی شده بود که کودکان در هنگام نظارت آموزگار به خود آموزش می دادند.
تأکید بر ارزش تکرار در محیط مونته سوری
پیش رفت کودکان دارای نیازهای ویژه در گام های بسیار کوچک و محدود و با تمرین های بسیار صورت می گیرد. مربیان مونته سوری و مربیان کودکان استثنایی هر دو بر این باورند که برای آموزش یک فعالیت، باید آن را به دقت به اجزای کوچک تری تقسیم کرد. فلسفه ی آموزشی مونته سوری بر این اصل استوار است که میزان تکرار مورد نیاز هر کودک از فردی به فرد دیگر و از مهارتی به مهارت دیگر متفاوت است. بنابراین در میزان تکرار مورد نیاز هر کودک و هر مهارت، هر روز و برای همه ی کودکان انعطاف وجود دارد.
خود انضباطی یا آموزش انضباط درونی به فرد
این آموزش به کودک فرصت یادگیری بهتر و استفادهی بهتر از فرصتها برای هر گونه آموختهای را میدهد. مهمترین بخش آموزش، در خود انضباطی کودکان، تحریک حس درونی آنها برای اندیشیدن دربارهی نوع عمل کردشان است. برای کودکان باید مشخص شود دلیل انضباط چیست و چرا آنان باید هر کاری را با برنامه و آرامش خاص انجام دهند. کودکان باید متوجه شوند بینظمی، جنجال و نداشتن برنامه ریزی چه ضررهایی به آن ها می رساند.پایه ریزی انضباطی در کودک سبب میشود اعتماد به نفس او افزایش یابد. قدرت تفکر او تقویت شده و مهمتر از همه این که کودک زودتر به هدف از پیش تعیین شدهی خود برسد . این امر سبب خود تشویقی او شده و لذت کارش را چندین برابر میکند، زیرا سرعت عمل او به دلیل برنامه ریزی قبلی بیشتر بوده است. کودک با آموختن انضباط درونی، پی میبرد خودش باشد نه یک عروسکی که بزرگترها برای او تصمیم میگیرند. او می آموزد سکوت کند و در فرصت سکوت دربارهی دیگران فکر کند و انتخابگر باشد. او می آموزد حقوقی دارد و باید به آن احترام گذاشته شود دیگران نیز دارای حقوقی هستند که برای او قابل احترام است.او یاد می گیرد می تواند مستقل عمل کند. هر چند در بسیاری اوقات گروه میتواند کمک خوبی برای پیشبرد اهدافش باشد، این اوست که انتخاب می کند تنها کار کند و یا با دیگران. این امر سبب می شود کودک احساس شخصیت کند و به بزرگترهای خود احترام بگذارد. هم چنان که به کوچکترها اهمیت می دهد و در صورت لزوم راهنمای آنهاست. او می داند اگر گروهش شکست بخورد، خودش هم شکست خورده است. کودکان در کلاسهای مونته سوری با احساس صمیمیتی که در جو موجود است، تلاش میکنند سلامت جامعهی کوچک خود را حفظ و در افزایش آن بکوشند. وقتی کودک لذت انضباط در هر کاری را درک کند، بسیار راحت می تواند پذیرای آن شود. یک مربی می تواند به جای تهدید کوکان و رفتار مستبدانه با کودکان، به گونهای برخورد کند که کودک برای تغییر رفتار خود تشویق و ترغیب شود. همهی انسانها کمال گرا هستند و از زیبایی خود لذت میبرند. کودکان هم این لذت را تجربه میکنند. برای مثال اگر کودکی با چهرهای ژولیده و بی نظم به کلاس بیاید، مربی میتواند به جای تهدید او به گونه ای رفتار کند که کودک ترغیب به انضباط شود. برای این کار مربی می تواند در آینه نگاه کند و درباره آرایش و دندان خود حرف بزند. در این صورت کودک هم که دوست ندارد خود را ژولیده و نامنظم ببیند، تلاش میکند تا مشکل را حل کند. به این ترتیب کودک خود معلم خود می شود، برای خود برنامه ریزی کرده و به آن عمل می کند و از عمل خود لذت می برد. این خود تشویقی بالاترین جایزهی اوست و سبب میشود کودک به دنبال لذت دیگری بگردد.مربی در بحث خود انضباطی نباید کودکان را با هم مقایسه کند و یا کودکی را وادار به کاری کند یا از قبل برای او برنامه ای بریزد و به او تحمیل کند، بلکه او باید آن قدر علم و توانایی داشته باشد تا با سیاستی عمیق، زیبایی و لزوم این انضباط را به کودک بفهماند. بدین ترتیب، کودک خود برای انجام عمل ترغیب میشود. این اتفاق با نوازش کودکان و همراه کردن آنان در مسیر دلخواه روی میدهد. اشتیاق ذاتی کودکان برای یادگیری با فرصت دادن برای به کارگیری فعالیت های اختیاری و غیر اختیاری و با راهنمایی مربی آموزش دیده تشویق میشود. کودکان در حین کار، قدرت تمرکز خود را تقویت میکنند و احساس خوش آیندی از حس خود انضباطی خویش به دست می آورند .
تلفیق گروه سنی متفاوت درکلاسهای آموزشی مونته سوری
کلاس های مونته سوری شامل همه ی گروه های سنی است (۳-۶ سال، ۶-۱۲ سال، ۱۲-۱۵ سال). این تفاوت سنی سبب ایجاد حس تعلق به اجتماع و گروه می شود. کودکان در این روش به یک دیگر کمک می کنند. در عین حال کودکان کوچک، کودکان بزرگ تر را الگوی خود کرده و از تجربیات آنان استفاده می کنند. دانش آموزان بزرگ هم خود را مسوول و رهبر می بینند. دانش آموزان از یک دیگر می آموزند. هر عضو به دلیل کمکی که به گروه می کند، ارزش ویژه ای نصیبش می شود. کودکان دارای نیازهای ویژه فرصت تعامل با افراد زیادی را به دست می آورند. بنابراین انگیزه های آن ها تقویت شده و مهارت های خود را توسعه می دهند. گاهی از این کودکان انتظار می رود تا نقش مربی دوستان خود را بازی کنند.کودکان ممکن است سال ها در یک کلاس و با یک معلم واحد و با دوستان خود بمانند. در نتیجه مربی فرصت می یابد سطح رشدی آن ها، شیوه ی یادگیری شان و سیستم های حمایتی خانواده های شان را از نزدیک بشناسد. این امر، برای کودکان کم توان به این معناست که نیازی نیست آن ها دوره ای را بگذرانند تا در آن دوره مربی کودک و مشکلاتش را درک کند.هم چنین در گروه های با سنین متفاوت لوازم آموزشی بسیار متفاوتی در هر کلاس نیاز است. این منابع و لوازم به منظور استفاده ی همه ی کودکان است، نه میانگین نیازهای کودکان. در نتیجه کودکان کم توان از موادی استفاده می کنند که نه تنها قابل استفاده ی آن هاست، بلکه دیگر اعضای گروه نیز از آن مواد بهره می گیرند.
سهیم شدن والدین، مربیان و متخصصان در آموزش کودک
در فلسفه آموزشی مونته سوری، والدین جزء مکمل در آموزش کودکان و بخش طبیعی از زندگی کلاسی روزمره به شمار می روند. هم چنین آموزش گروهی از موضوعات اساسی در کلاس های مونته سوری است. مربیان با یکدیگر کار می کنند و اطلاعات خود را با هم رد و بدل می کنند و در مسئولیت ها سهیم اند. روش بین رشته ای مونته سوری در حقیقت نوعی از سیستم تلفیقی است که در آن، در صورت لزوم متخصص ها و مربی ها برای بهبود وضعیت کودکان کلاس، مسوولیت ها را با یک دیگر تقسیم می کنند تا همه ی کودکان بتوانند از کلاس بهترین بهره را ببرند.
حمایت از فرد فرد کودکان در جمع
برنامه های آموزشی انفرادی در کلاس مونته سوری به نیازهای فردی کودکان کم توان بسیار توجه دارد. هر کودک با سرعت خاص خود از برنامه و مواد آموزشی استفاده می کند. در عین حال بعضی از درس ها در گروه های کوچک یا بزرگ گذرانده می شوند. این محیط منجر به آموزش انفرادی همه ی دانش آموزان از جمله کودکان با نیازهای ویژه می شود. در این محیط کودکان آزادند تا فعالیت های مورد علاقه ی خود را انتخاب کنند. از این رو به تصمیم گیری و ابتکار عمل و خودکفایی تشویق می شوند. کودکان بیش ترین اوقات روز خود را در مدرسه به زندگی اجتماعی می پردازند و این امر سبب ایجاد موقعیت های ارزش مندی می شود تا کودکان کم توان بتوانند از دیگر کودکان عادی الگو بگیرند و رفتارهای منفی آن ها کاهش یابد. این حالت برای کودکان دارای نیازهای ویژه که مهارت های اجتماعی ضعیف و رفتارهای غیر مستقل تری دارند، می تواند بسیار سودمند باشد.
طراحی مواد آموزشی مناسب رشد و سازمان دهی ادراک
طراحی مواد آموزشی در حوزه ی هر حس بر روی تربیت آن حس تأکید دارد. برای مثال برج صورتی تشکیل شده از ده مکعب صورتی با سایزهای بزرگ همه به یک شکل و یک رنگ اند و تنها تفاوت آن ها در اندازه است. در برج صورتی تأکید بر اندازه ی مکعب است. از این رو کودک با چیدن آن ها تمایز دیداری خود را تقویت می کند. رشد در حوزه ی حسی برای کودکان دچار اختلالات حسی بسیار اهمیت دارد. برای مثال کودکی که قادر به دیدن نیست از بسیاری از مواد آموزشی که حس شنوایی، بویایی، لامسه و غیره را پرورش می دهد، می تواند فراوان سود ببرد.
مطالب مشابه :
واحد کار شب و روز
مهد و پیش دبستان تخصصی دو نمایش خلاق و سفال مربوط به واحد کار شب و روز توسط
گزارش کار فعالیت های بچه های پیش دبستانی در ماه آبان
شعری که بچه ها برای واحد کار پاییز یاد گرفتند:
گزارش کار کلاس نوباوه
نام واحد کار از دبستان سالهای طلایی زندگی کودکان و یا توجه بیش از حد به رشد جسمانی
گزارش کار کلاس نوپا 2
مفاهیم واحد کار سالهای پیش از دبستان سالهای طلایی زندگی و یا توجه بیش از حد به رشد
روش مونته سوری در پیش دبستانی
مونته سوری در مربی دوره های پیش از دبستان، فرد کودکان بیش ترین اوقات واحد کار
گزارش کار کلاس پیش آمادگی 1 ( مهر88 )
مفاهیم واحد کار سالهای پیش از دبستان سالهای طلایی زندگی و یا توجه بیش از حد به رشد
برچسب :
واحد کار بیش دبستان