دکتر محمود حسابی پدر فیزیک ایران

منبع ویکی پدیا   و گرداوری از اینترنت

 

زنده یاد دکتر محمود حسابی(1371 – 1281) فیزیکدان ایرانی، در تهران زاده شد . پدر و مادرش از مردم تفرش بودند. خانواده او به کارهای دولتی و سیاسی اشتغال داشتند و آثار خدمات آبادانی مانند قنات و مسجد از جد ایشان در تهران موجود است.

محمود چهار ساله بود که پدربزرگش سفیر ایران در عراق شد و همراه خانواده اش به بغداد رفت . پس از دو سال توقف در آن شهر با خانواده به دمشق رفتند و سال بعد به بیروت منتقل شدند . تحصیلات ابتدایی را در هفت سالگی در مدرسه فرانسوی بیروت آغاز کرد و در آن جا با زبان

فرانسه آشنا شد.

تحصیلات متوسطه خود را در کالج امریکایی بیروت گذراند و در سال 1299 شمسی لیسانس ادبیات و علوم خود را از دانشگاه امریکایی بیروت گرفت. در 19 سالگی درجه ی مهندسی راه و ساختمان را از دانشکده ی مهندسی بیروت دریافت کرد و بخشی از برنامه آموزشی پزشکی دانشگاه بیروت را نیز گذراند

در 1303 پس از اخذ دانشنامه های ستاره شناسی و نجوم و زیست شناسی از دانشگاه امریکایی بیروت عازم فرانسه شد . در سال 1304 درجه ی مهندسی برق را از دانشکده ی برق ( اکول سوپریور دو الکتریسیته) و در 1305 مدرک تحصیلات معدن مدرسه ی عالی معدن پاریس را دریافت کرد . تحصیلات رسمی دکتر حسابی در سال 1306 با اخذ درجه ی دکترای فیزیک از دانشگاه سوربن فرانسه خاتمه یافت

او در مدت تحصیل خود زبان های عربی ، انگلیسی ، فرانسه و آلمانی را آموخته بود به طوری که می توانست از نوشته های علمی و فنی آن ها به خوبی استفاده کند . در ضمن تحصیل رسمی در چند رشته ورزشی از جمله شنا موفقیت هایی کسب کرد

بازگشت به ایران

دکتر حسابی در سال 1306 به ایران بازگشت و در وزارت فواید عامه (وزارت راه و ترابری) به عنوان مهندس راه سازی به استخدام دولت درآمد . یک سال بعد مدرسه ی مهندسی وزارت به کوشش او تأسیس شد و بخشی از تدوین نظام نامه آن را خود به عهده گرفت . در همین سال نقشه ی ساختمانی راه ساحلی سراسری میان بندرهای خلیج فارس، از بوشهر تا بندر لنگه را تهیه کرد

در سال 1307 به سبب افزایش مدرسه های متوسطه و احتیاج به معلم برای تدریس در آن ها ، دارالمعلمین عالی را تأسیس شد . دکتر حسابی در قسمت علمی این مؤسسه در رشته ی فیزیک و شیمی به تدریس فیزیک پرداخت دارالمعلمین عالی در سال 1321 به دانش سرا تغییر نام یافت و دکتر حسابی همچنان به تدریس در آن مؤسسه تربیتی مشغول بود.

در سال 1313 دانشگاه تهران را با همکاری جمعی از فرهنگ پروران تأسیس کرد و دانشکده فنی را بنیان نهاد و مدت دو سال ریاست دانشکده ی فنی و تدریس در آن را برعهده داشت . پس از مدتی دانشکده علوم دانشگاه تهران را بنیان نهاد . ریاست این دانشکده از 1321 تا 1327 و از 1330 تا 1336 به عهده ایشان بود . از آغاز کار دانشکده علوم تدریس بعضی از درس های فیزیک را عهده دار بود تا آن که شاگردانی که خود تربیت کرده بود به مقام استادی رسیدند و ایشان فقط به تدریس اپتیک پرداختند

آثار و خدمات

دکتر حسابی که در یک خانواده با فرهنگ ایرانی و مسلمان تربیت شده بود ، با فرهنگ مغرب زمین نیز آشنا شد و توانست با شایستگی از امکانات موجود استفاده کند و خود را پرورش دهد و آن گاه توانایی های خود را در جهت سازندگی به کار گیرد . آثار و خدمات دکتر حسابی در عمر طولانی و مؤثرشان عبارت از تربیت مستقیم چند هزار مهندس ، استاد و دبیر فیزیک ، پایه گذاری چند نهاد علمی و فنی ، تألیف و انتشار چندین کتاب و مقاله ی علمی و ..

سراسر زندگی دکتر محمود حسابی در جریان آموزش و پرورش کشور بود . او بیش از شصت سال به آموزش فیزیک اشتغال داشت. نکته سنجی ، واقع نگری ، ژرف نگری علمی و تعمق و تفکر علمی را در جامعه علمی ما پایه گذاری کرد . او به کار معلمی خود عشق می ورزید و هیچ گاه از جستجو و کاوش باز نمی ایستاد . دکتر حسابی در کلاس های خود فقط مفاهیم علمی را انتقال نمی داد بلکه کوشش می کرد که در دانشجویان عشق و علاقه به علم آموزی و کاوشگری به وجود آید و مهارت های لازم را کسب نمایند

در سال 1366 در کنگره ی شصت سال فیزیک که به مناسبت بزرگداشت استاد برپا شد از خدمات ایشان به عنوان پدر فیزیک ایران قدردانی شد. از کارهای مهم او، نخستین نقشه برداری از راه ساحلی سراسری بندر های میان خلیج فارس ، نخستین راه تهران به شمشک ، ساختن نخستین رادیو در کشور، بنیانگذاری مؤسسه ی ژئوفیزیک ، تأسیس سازمان انرژی اتمی ، ایجاد نخستین دستگاه هواشناسی ، پایه گذاری انجمن موسیقی ایران ، عضویت در تأسیس فرهنگستان زبان ایران ، تدوین قانون تأسیس دانشگاه ، تشکیل مؤسسه استاندارد ، پایه گذاری نخستین مدرسه ی عشایر در ایران در لرستان ، پایه گذاری مرکز مخابرات اسد آباد ، تاسیس نخستین مرکز مدرن تعقیب ماهواره در شیراز ، نصب و راه اندازی نخستین دستگاه رادیولوژی در ایران ، تاسیس نخستین بیمارستان خصوصی در تهران به نام بیمارستان گوهرشاد ، تاسیس مرکز عدسی سازی در دانشکده علوم تهران و ایجاد نخستین رصدخانه ی جدید در ایران از کارهای اوست

دکتر حسابی در سال 1310 انجمن فیزیک ایران را تشکیل داد و از همان زمان به عضویت انجمن فیزیک اروپا ، امریکا فرانسه و آکادمی علوم نیویورک درآمد . در سال 1314 عضو پیوسته ی فرهنگستان ایران شد . در 1313 عضو شورای دانشگاه بود . علاوه بر این عضو شورای عالی فرهنگ ، عضو انجمن اصطلاحات علمی ، رئیس پژوهش فضای ایران در هنگام تشکیل آن و رئیس انجمن ژئوفیزیک ایران به هنگام تشکیل آن بود . در بسیاری از کنفرانس های علمی شرکت داشت و با بسیاری از نامداران جهان علم در ارتباط بود

فعالیت های سیاسی

دکتر حسابی علاوه بر فعالیت های علمی و کارهای تحقیقاتی در امور سیاسی و اداری و قانونگذاری کشور نیر مؤثر بود . ایشان عضو هیأتی بود که از شرکت نفت انگلیس خلع ید کرد و نخستین رئیس هیأت مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران شد . در سال 1330 به وزارت فرهنگ ایران در دولت مصدق منصوب شد . پس از آن به مجلس سنا راه یافت و تا سال 1342 در این سمت باقی ماند. او با طرح قرار داد ننگین کنسرسیوم و کاپیتولاسیون و نیز با عضویت دولت ایران در قرارداد سنتو در مجلس مخالفت کرد

نگارش و پژوهش

 

نوشته های دکتر حسابی شامل 21 کتاب ، رساله و مقاله است.

این نوشته ها در سه زمینه ی فیزیک ، زبان فارسی و پژوهش های فرهنگی است . در موضوع فیزیک ، علاوه بر رساله ی دکتری درباره ی حساسیت سلول های فوتوالکتریک (1927 ) شش جلد کتاب و شش مقاله منتشر کرده اند

عنوان کتاب ها ی فیزیک عبارتند از:

1. کتاب فیزیک دوره اول متوسطه 1318

2. کتاب دیدگانی فیزیک دانشگاه تهران 1340

3. نگره کاهنربایی 1345

4. فیزیک حالت جامد 1348

5. دیدگانی کوانتیک 1358

6. الکترودینامیک (1945) Essaid Interpretation des Ondes de Broylie

عنوان مقاله های فیزیک عبارتند از:

1. تفسیر امواج دو بر در شش رساله با عنوان A Strain Theory of Matter ، دانشگاه تهران 946 .

2. درباره ی ماهیت ماده.

3. مقاله ای درباره ی پیشنهاد تفسیر قانون جاذبه ی عمومی نیوتون و قانون میدان الکتریکی ماکسول چاپ شده در گزارش ذرات اصلی در دانشگاه کمبریج انگلیس 1946 .

4. مقاله ای درباره ی ذرات پیوسته Continuous چاپ شده به وسیله ی آکادمی علوم امریکا 1947 .

5. مقاله ای درباره ی مدل بی نهایت گسترده در نشریه ی فیزیک فرانسه.

6. رساله ای درباره ی نظریه ذره های بی نهایت گسترده دانشگاه تهران 1977 .

   

مهم ترین دستاورد علمی

کتاب هایی که دکتر حسابی تألیف کرده اند، دارای آخرین آگاهی های علمی به دست آمده تا زمان تألیف هر کتاب است . از نظر نویسنده مهم ترین کاری که در طول عمرش انجام داده است کاربر نظریه ی بی نهایت گسترده بودن ذرات است . خلاصه این نظریه :

آن است که هر ذره بیشتر در یک نقطه متراکم است، ولی مقدار اندکی از آن در تمام فضا گسترده است

   

خدمات فرهنگی

پژوهش های فرهنگی استاد شامل رساله ی راه ما ( 1935

کتاب نام های ایرانی(1319) و رساله ای درباره ی فیزیک جدید و فلسفه ی ایران باستان است . در زمینه ی زبان کتاب های وندها و گهواره های فارسی (1368)،

فرهنگ حسابی 372 ، رساله ی توانایی زبان فارسی (1350) از آثار ماندنی در فرهنگ فارسی هستند. دکتر حسابی در کتاب وندها و گهواره های فارسی می نویسد :: "

زبان فارسی یکی از زبان های هند و اروپایی است. این زبان ها دارای ریشه های مشترکی هستند و از هندوستان و ایران و کشورهای اروپا تا جزیره ی ایسلند گسترش دارند. این زبان ها از نوع زبان های تحلیلی و دپسا می باشند

( Analytic and Agglutmating ).

در ساختمان این زبان ها دو جزء وجود دارد.

یکی ریشه ها و دیگری وندها. ریشه ها شامل فصل و اسم و صفت اند و وندها شامل پیشوند و پسوند. از ترکیب این دو جزء واژه ها ساخته می شوند. مثلأ واژه

(پیشرفت) از دوسیدن ( الساق) ریشه (رفتن) به پیشوند (پیش )

ساخته شده است و واژه ( گفتار ) از ریشه گفتن و پسوند ( آر) ساخته شده است." شماره واژه هایی که با چند ریشه و پسوند و چند پیشوند می توان ساخت بسیار زیاد است. با 1500 ریشه و 150 پسوند می شود 225000= 150× 1500 واژه ساخت . با ترکیب این 225000 واژه با 200 پسوند می شود 45000000= 200× 225000 (چهل و پنج میلیون) واژه دیگر ساخت. در فارسی ترکیب های فراوان دیگری هم هست که به این شماره افزوده می شود. مانند ترکیب اسم با صفت چون ( روش اول ) و پیوند اسم با اسم چون ( خردپیشه ) و فعل با صفت چون و فعل با فعل چون ( گفت و شنود ).

 

افتخارات

 

حسابی به دریافت بالاترین نشان فرانسه لژیون دونور

نائل گردید

 

خدمات

 

اولین نقشه برداری فنی و تخصصی کشور (راه بندرلنگهبه بوشهر)

  • اولین راهسازی مدرن و علمی ایران (راه تهرانبه شمشک)
  • اولین مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران
  • پایه گذاری اولین مدارس عشایری کشور
  • پایه گذاری دارالمعلمین عالی
  • پایه گذاری دانشسرای عالی
  • ساخت اولین رادیو در کشور
  • راه اندازی اولین آنتن فرستنده در کشور
  • راه اندازی اولین مرکز زلزله شناسی کشور
  • راه اندازی اولین رآکتور اتمی سازمان انرژی اتمی کشور
  • راه اندازی اولین دستگاه رادیولوژیدر ایران
  • محاسبه و تعیین ساعت رسمی ایران
  • پایه گذاری اولین بیمارستان خصوصی در ایران، به نام بیمارستان گوهرشاد
  • شرکت در پایه گذاری فرهنگستان ایران و ایجاد انجمن زبان فارسی
  • تدوین اساسنامه طرح تاسیس دانشگاه تهران
  • پایه گذاری دانشکده فنی دانشگاه تهران
  • پایه گذاری دانشکده علوم دانشگاه تهران
  • پایه گذاری شورای عالی معارف
  • پایه گذاری مرکز عدسی سازی اپتیک کاربردی در دانشکده علوم دانشگاه تهران
  • پایه گذاری بخش آکوستیک در دانشگاه و اندازه گیری فواصل گام‌های موسیقی ایرانی به روش علمی
  • پایه گذاری انجمن موسیقی ایران و مرکز پژوهش‌های موسیقی
  • پایه گذاری و برنامه ریزی آموزش نوین ابتدایی و دبیرستانی
  • پایه گذاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران
  • پایه گذاری مرکز تحقیقات اتمی دانشگاه تهران
  • پایه گذاری سازمان انرژی اتمی ایران
  • پایه گذاری اولین رصدخانه نوین در ایران
  • پایه گذاری مرکز مدرن تعقیب ماهواره‌ها در شیراز
  • پایه گذاری مرکز مخابرات اسدآباد همدان
  • پایه گذاری کمیته پژوهشی فضای ایران
  • ایجاد اولین ایستگاه هواشناسی کشور (در ساختمان دانشسرای عالی در نگارستان دانشگاه تهران)
  • تدوین اساسنامه و تاسیس موسسه ملی استاندارد
  • تدوین آیین نامه کارخانجات نساجی کشور و رساله چگونگی حمایت دولت در رشد این صنعت
  • پایه گذاری واحد تحقیقاتی صنعتی سغدایی (پژوهش و صنعت در الکترونیک، فیزیک، فیزیک اپتیک، هوش مصنوعی)
  • راه اندازی اولین آسیاب آبی تولید برق (ژنراتور) در کشور
  • ایجاد اولین کارگاه‌های تجربی در علوم کاربردی در ایران
  • ایجاد اولین آزمایشگاه علوم پایه در کشور
  •  

موزه دکتر حسابی

موزه دکتر حسابی

اندک زمانی پس از مرگ حسابی در سال ۱۳۷۲، خانه او تبدیل به موزه‌ای شد که در آن وسایل شخصی، مدارک علمی و تحصیلی، نشان‌ها و تقدیرنامه‌ها و عکس‌های قدیمی و متن نطق‌ها و نوشته‌ها در آن به نمایش گذاشته شده‌است. این موزه در خیابان تجریش – خیابان مقصودبیک قرار دارد.

 

متاسفانه ....

متاسفانه مسئولان این بانک دولتی بدون درنظرگرفتن خدمات و فعالیت هایی که در منزل پروفسور حسابی در جهت پیشرفت علم و تحقیق در حال انجام است صرفا به حراج منزل ایشان فکر می کنند.

حراج منزل پروفسور حسابی از سوی بانک

در آستانه هفدهمین سالروز بزرگداشت پروفسور حسابی ، دانشمند بزرگ و پدر علم فیزیک ایران که در طول ۷ دهه از عمر پربار خود خدمات بی بدیلی به کشور و دنیا ارائه کرد، متاسفانه منزل ایشان از سوی یکی از بانک ها به حراج گذاشته شده استحدود ۱۷ سال پیش پروفسور حسابی برای انجام فعالیت های تحقیقاتی خود وامی به مبلغ ۴8 میلیون تومان از یکی از بانک های دولتی دریافت می کند اما متاسفانه موفق به پرداخت بدهی خود نمی شود و هم اکنون پس از گذشت ۱۷ سال مبلغ این وام با احتساب روزانه ۱۹۵ هزار تومان سود و جریمه حدود 2.5 میلیارد تومان برآورد شده است که مسئولان این بانک صرف نظر از خدمات بسیاری که پروفسور حسابی به دنیای علم و کشورش کرده است، برای اخذ این بدهی به دنبال حراج منزل وی هستند.پروفسور محمود حسابی پدر علم فیزیک ایران و دانشمند برجسته معاصر این مرز و بوم خدمات علمی بی شماری در طول ۷ دهه زندگی پربارش از خود بر جای گذاشتمقام معظم رهبری در سال ۱۳۶۶ زمانی که در کسوت ریاست جمهوری بودند، طی پیامی به مراسم بزرگداشت پروفسور حسابی با عنوان «۶۰ سال فیزیک ایران » در توصیف شخصیت پروفسور حسابی عنوان داشتند: «خدمتی که دکتر محمود حسابی به فرهنگ ایران نمودند کمتر از خدمتی نیست که ایشان به علم فیزیک کردند».سید محمود حسابی در سال ۱۲۸۱ ه.ش از پدر و مادری تفرشی در تهران متولد شد . پایه گذاری علوم نوین و تاسیس دانشسرای عالی، دانشکده های فنی و علوم دانشگاه تهران ، نگارش ده ها کتاب و جزوه و راه اندازی و پایه گذاری فیزیک و مهندسی نوین ، ایشان را به نام پدر علم فیزیک و مهندسی نوین و به عبارتی اینشتین ایران معروف کرد .

حدود ۷۰ سال خدمت علمی در گسترش علوم مختلف و نیز پایه گذاری مراکز آموزشی، پژوهشی، تخصصی، علمی و... از جمله اقدامات ارزشمند استاد به شمار می رود .

این دانشمند بزرگ فیزیک سرانجام پس از ۷۰ سال تلاش و ممارست در راه علم و دانش در شهریور ۱۳۷۱ در بیمارستان قلب ژنو بدرود حیات گفت.

امسال هفدهمین یادمان پروفسور محمود حسابی پیش از ماه مبارک رمضان و در ۲۹ مرداد ماه یعنی امروز طی ۲ نشست در تهران و تفرش و با حضور خانواده، شاگردان و علاقه مندان استاد برگزار می شودبرگزاری این مراسم و متاسفانه اقدام یکی از بانک های دولتی برای به حراج گذاشتن منزل پروفسور حسابی زمینه ای فراهم کرد تا به سراغ مهندس ایرج حسابی فرزند پروفسور حسابی برویم و با وی به گفت وگو بنشینیم.گفت وگویمان را با مهندس ایرج حسابی در خصوص ماجرای حراج منزل پروفسور حسابی آغاز کردیم که وی شرح موضوع را این گونه عنوان کرد:پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پروفسور حسابی همواره این نکته را عنوان می کردند که به دلیل وجود ۴ ویژگی و خصوصیت بارز در

شخصیت امام خمینی (ره)

، یعنی صبر، محبت ، احترام و راستگویی ، ایشان تا این اندازه در قلب مردم و به ویژه جوانان جای داشتندپروفسور حسابی معتقد بودند که ما باید ارزش های انقلاب را حفظ کنیم و برای نگه داری و حفظ این انقلاب کوشا باشیم.ایشان برای این مهم این راه را توصیه می کردند که باید به جایی برسیم که نانمان را خودمان تولید کنیم و دستمان به هیچ وجه جلوی کشورهای دیگر دراز نشود، پروفسور حسابی قطع وابستگی از کشورهای دیگر را تنها راه حفظ و دوام این انقلاب و توسعه کشور می دانستند وی اظهار می دارد: پروفسور حسابی این باور و اعتقاد خود را در عمل نیز به اثبات رساندند و تنها داشته خویش را که منزل ایشان بود نزد بانک گرو گذاشتند و مبلغ ۴۸ میلیون تومان از بانک تسهیلات دریافت کردند تا بتوانند آخرین پروژه های تحقیقاتی خود را در واپسین سال های زندگی شان به انجام برسانند . اما متاسفانه به دلیل بیماری و فوت استاد در همان سال ها ، ایشان فرصت بازپرداخت این وام را پیدا نکردند و امروز پس از گذشت ۱۷ سال مبلغ این وام با احتساب ماهانه ۱۹۵ هزار تومان سود و جریمه دیرکرد از ۴۸ میلیون تومان به 2.5 میلیارد تومان افزایش یافته است . وی خاطرنشان می کند : درحال حاضر تقریبا حدود ۳۰ سال است که در منزل پروفسور حسابی نزدیک به ۱۳۰ نفر از استادان و محققان و متخصصان کشور در حوزه های فیزیک ، مکانیک ، الکترونیک و ... فعالیت می کنند و تاکنون بیش از ۵۰ پروژه تحقیقاتی و نوآوری را در این حوزه ها اجرا کرده اند .

وی ادامه داد : پروفسور حسابی این وام را با هدف انجام پروژه های تحقیقاتی و دستیابی به نوآوری های دیگر دریافت کرد اما متاسفانه از سال گذشته که به نام سال نوآوری و شکوفایی نام گذاری شد ، منزل این استاد و دانشمند بزرگ ایرانی به حراج گذاشته شد و این مسئله تا به امروز لاینحل باقی مانده و حل و فصل نشده است تا جایی که حدود ۴ روز پیش نماینده بانک آگهی حراج قطعی منزل پروفسور حسابی را روی دیوار این منزل نصب کردمهندس ایرج حسابی با تاکید بر این که تحقیقات پروفسور حسابی بر مبنای فیزیک ، مکانیک ، الکترونیک ، اپتیک فیزیک و... انجام می شد و این راه امروز نیز هم چنان ادامه دارد گفت : ایشان معتقد بودند کسی که کار تحقیقاتی انجام می دهد دلال نیست چرا که یک محقق چیزی برای خودش نمی خواهد و هر آن چه به دست می آورد در نهایت سود آن عاید مردم و جامعه خواهد شد و یک محقق باید این گونه باشد .

وی افزود : به خاطر دارم که سال گذشته دکتر احمدی نژاد رئیس جمهور در مراسم اهدای جوایز مبتکران دانشگاهی خطاب به برخی مسئولان بانک ها به این نکته اشاره کردند که این تفکر که ما به محقق وام بدهیم و به او بگوییم برو جنس خود را بفروش و وام ما را پس بده تفکر غلطی است . چرا که محقق دلال نیست بلکه شما باید حاصل کار تحقیقاتی اش را از او خریداری کنید و به تولید انبوه و بازار برسانید نه این که از او توقع داشته باشیم هم کار تحقیقی انجام بدهد و هم به دنبال خرید و فروش و دلالی باشد، محقق نیازمند حمایت است .

وی می گوید: در حال حاضر در منزل پروفسور حسابی ما سالانه ۱۰۰هزار پروژه دبیرستانی و ۳۰۰تا ۲۰۰پروژه دانشگاهی را با کمک محققان و دانشجویان مختلف اجرا می کنیم و پس از نمونه  سازی همه ساله این تحقیقات را به نمایشگاه های مختلف اختراعات در ژنو ، لهستان و رومانی ارسال می کنیم به طوری که حدود ۲هفته پیش گروهی از همین مخترعان به نمایشگاه اختراعات رومانی اعزام شدند و تنها گروهی بودند که موفق به کسب ۲مدال طلا شدندوی اضافه می کند: یکی دیگر از فعالیت های مهم ما برابرسازی علمی لغات است که بر همین اساس همه روزه از سوی ارگان های مختلفی از جمله سپاه ، ارتش ، وزارت بهداشت ، وزارت نیرو و ... سفارشاتی مبنی بر برابرسازی علمی لغات به ما می دهند که این سفارشات ماهانه هزاران مورد را شامل می شود . به گفته مهندس حسابی ، موزه پروفسور حسابی نیز روزانه در ۳نوبت پذیرای بازدیدکنندگان مختلف اعم از دانش آموزان و دانشجویان است به طوری که تنها در ۳ماهه اول سال جاری ۶۸هزار نفر به طور رایگان ازاین موزه بازدید کرده اندوی ادامه داد: موزه دکتر حسابی چند ماه پس از فوت ایشان در اواخر سال ۱۳۷۱ و در منزل مسکونی وی افتتاح شد . بنای این خانه متعلق به ۱۳۱۰ ه. ش است . موزه در طبقه سوم و در ضلع غربی منزل دکتر حسابی ایجاد شده است. در بخشی از این موزه وسایل شخصی دکتر حسابی از جمله پوشاک ، مسواک ، عینک ، شانه ، خودکار، دفتر یادداشت و وسایل دست ساز ایشان ، لوح تقدیر، مدارک تحصیلی و علمی ، مدال ها و نشان ها و عکس های خانوادگی ، اسباب بازی فرزندان و نوه های ایشان ، هدایای خانوادگی و ... است.هم چنین آثار تقدیمی به دکتر حسابی شامل تابلوهای نقاشی ، تابلوی خط ، فرش و صنایع دستی و ... نیز در این موزه به نمایش گذاشته شده استوی ادامه داد : متاسفانه مسئولان این بانک دولتی بدون درنظرگرفتن خدمات و فعالیت هایی که در منزل پروفسور حسابی در جهت پیشرفت علم و تحقیق در حال انجام است صرفا به حراج منزل ایشان فکر می کنند. مهندس حسابی اضافه می کند : امروز اگر شما به کشور مجارستان سفر کنید، اولین بازدیدی که به شما پیشنهاد می کنند دیدار منزل ۱۲۰معلم برجسته این کشور است، چرا که معتقدند منزل این افراد همیشه حتی پس از حیات آنان باید به مثابه یک مدرسه پابرجا باشد تا نسل های بعدی با زندگی آنان آشنا شوند و نکات بسیاری را بیاموزند اما متاسفانه در کشور ما یک بانک تنها به فکر مصادره منزل یکی از مشهورترین دانشمندان این سرزمین است.وی اضافه می کند : تاکنون نزدیک به ۱۰مرتبه از سوی دولت دکتر احمدی نژاد به مسئولان این بانک دستور داده شده است که هیچ گونه نظری نسبت به منزل پروفسور حسابی نداشته باشند اما متاسفانه هیچ کسی به این دستورات اعتنایی نمی کند . وی خاطرنشان کرد : سال گذشته جمعی از نمایندگان مجلس به دنبال ۳ماه بررسی مداوم و تهیه یک گزارش ۹۰صفحه ای طرحی را در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس تهیه کردند و به تصویب رساندند که به موجب آن مقرر شد بابت بدهی ۴۸ میلیون تومانی که امروز پس از گذشت حدود ۳۰سال با احتساب روزانه ۱۹۵ هزار تومان جریمه دیرکرد به حدود ۵/۲ میلیارد تومان رسیده است ، حدود ۲میلیارد تومان از سوی کمیسیون آموزش مجلس و۵۰۰ میلیون تومان نیز از سوی کمیسیون برنامه و بودجه برای پرداخت این بدهی اختصاص یابد و در نهایت این طرح به کمیسیون تلفیق ارائه شد اما متاسفانه با کارشکنی عده ای کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی بدون توجه به رای ۱۶ تن از نمایندگان مجلس برای پرداخت این اعتبار، تحت تاثیر اظهارات تنها یک نفر، به این مصوبه رای نداد که نتیجه این موضوع را امروز شاهدیم و منزل پروفسور حسابی به حراج گذاشته شده است . در همین رابطه دکتر عباسپور رئیس کمیسیون آموزش مجلس در گفت و گو با خراسان با تایید این موضوع اظهار داشت : بحث پرداخت بدهی پروفسور حسابی به بانک سال گذشته در کمیسیون آموزش مجلس مطرح و قرار شد در بودجه لحاظ شود اما متاسفانه در کمیسیون تلفیق رد شد و در حال حاضر آمادگی داریم با شهرداری وارد مذاکره شویم تا شهرداری این منزل را خریداری و به عنوان میراث فرهنگی به ثبت برساندزندگی نامه و جریان فعالیت های این دانشمند بلند آوازه در ادامه از زبان فرزندش از نظرتان می گذرد. پروفسور محمود حسابی چهره برجسته علم و فرهنگ معاصر و بنیان گذار فیزیک نوین ایران در سال ۱۲۸۱ ه. ش در تهران متولد شد و پس از مهاجرت به بیروت با وجود تنگدستی و مرارت های غربت تحصیلات ابتدایی خود را آغاز کرد. دکتر حسابی که از وی به عنوان انیشتین ایران نیز یاد می شود در طول عمر پربار خویش و در زمانی نزدیک به ۷دهه ، خدمات بسیار ارزنده ای برای پیشرفت علمی کشورمان انجام داد . وی تلاش وافری در تاسیس مراکز علمی داشت و تاکنون ۲۳ مقاله ، رساله و کتاب نیز از وی به چاپ رسیده است که در برگیرنده زمینه های مختلف به ویژه مباحث مربوط به فیزیک مدرن است . تئوری « بی نهایت بودن ذرات » که این دانشمند ایرانی در زمان حیات خود مطرح کرد ، علم فیزیک را با تحول عظیمی مواجه کرد و بزرگ ترین نشان علمی کشور فرانسه نیز به همین مناسبت به وی اهدا شد.

پروفسور حسابی پنجم اسفندماه سال ۱۲۸۱ه. ش در خانواده ای متمول ساکن تهران متولد شد . پدر وی معزالسلطنه از رجال حکومت وقت بود که چند سالی پس از تولد پروفسور حسابی به عنوان سفیر ایران در شامات برگزیده شد و در همین زمان به همراه همسر خود (گوهرشاد) و ۲ پسرش محمد و محمود که ۵ و ۴ ساله بودند ، به شامات عزیمت کرد. یک سال از اقامت وی در بیروت سپری شده بود که پدر، همسر و ۲ فرزند خردسال را در غربت رها کرد و به ایران بازگشت که از این پس زندگی سراسر مشقت و تنگدستی محمود آغاز شد . اما هوش سرشار وی و تلاش های بی وقفه مادر فداکار و فاضله اش ، سبب شد تا پله های ترقی را یکی پس از دیگری تا بالاترین مدارج علمی طی کند . استاد، قرآن کریم و دیوان حافظ را با کمک مادر خود به طور کامل حفظ کرد و به بوستان و گلستان سعدی، شاهنامه فردوسی ، مثنوی مولوی و منشآت قائم مقام نیز اشراف کامل پیدا کرد . شروع تحصیلات متوسطه پروفسور حسابی مصادف با آغاز جنگ جهانی اول و تعطیلی مدارس فرانسوی زبان بیروت بود و به همین دلیل پس از ۲سال تحصیل در منزل برای ادامه تحصیلات خود به کالج آمریکایی بیروت رفت و در سن ۱۷سالگی، لیسانس ادبیات و در سن ۱۹سالگی، لیسانس بیولوژی و پس از آن مدرک مهندسی راه و ساختمان را اخذ کرد. پروفسورحسابی در رشته های پزشکی ، ریاضیات و ستاره شناسی نیز به تحصیلات آکادمیک پرداخت و در همین هنگام شرکت راه سازی فرانسوی که استاد در آن مشغول به کار بود ، به پاس قدردانی از زحماتشان ، ایشان را برای ادامه تحصیل به کشور فرانسه اعزام کرد و همین موضوع زمینه ای شد که وی در سال ۱۹۲۴ به مدرسه عالی برق پاریس وارد و در سال ۱۹۲۵ از آن جا فارغ التحصیل شود سپس به دلیل برخورداری از روحیه ای علمی به تحصیل و تحقیق در دانشگاه سوربن در رشته فیزیک پرداخت و در سال ۱۹۲۷ هم در سن ۲۵سالگی دکترای فیزیک خود را با درجه عالی دریافت کرددستاوردهای علمی
پروفسور حسابی در زمان حیات و درطول عمر پربار خویش دستاوردها و خدمات علمی و فرهنگی شایان توجهی ارائه کردند که ما دراین جا به بخشی از آن ها اشاره می کنیم. فعالیت در ۳ نسل کاری و آموزش ۷ نسل استاد و دانشجو از خدمات ارزنده پروفسور حسابی به شمار می رود، ضمن آن که پروفسور حسابی در تاسیس بسیاری از مراکز علمی و پژوهشی نیز نقش داشت که ازجمله آن ها می توان به موارد ذیل اشاره کرد: تاسیس مدرسه مهندسی وزارت راه درسال ۱۳۰۷، ساخت اولین رادیو در کشور درسال ۱۳۰۷، ایجاد اولین ایستگاه هواشناسی در ایران (۱۳۱۰)، نصب و راه اندازی اولین دستگاه رادیولوژی در ایران (۱۳۱۰)، تعیین ساعت ایران در سال ۱۳۱۱، تاسیس اولین دانشکده علوم (۱۳۲۷)، تاسیس مرکز عدسی سازی دیدگانی-اپتیک کاربردی در دانشکده علوم دانشگاه تهران، اولین رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، وزیر فرهنگ در دولت دکتر مصدق در سال ۱۳۳۰، پایه گذاری مدارس عشایری در سال ۱۳۳۰، مخالفت با طرح قرارداد ننگین کنسرسیوم و کاپیتولاسیون در مجلس، پایه گذاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران (۱۳۳۰)، پایه گذاری مرکز تحقیقات و راکتور اتمی دانشگاه تهران، تاسیس سازمان انرژی اتمی و عضو هیئت دائمی کمیته بین المللی هسته ای (۱۳۳۰)، تدوین قانون استاندارد و تاسیس موسسه استاندارد ایران (۱۳۳۳)، تاسیس اولین رصدخانه نوین در ایران، تاسیس اولین مدرن تعقیب ماهواره ها در شیراز (۱۳۳۵)، تشکیل و ریاست کمیته پژوهشی فضایی ایران و تاسیس انجمن موسیقی ایران. پروفسور حسابی آثار تالیفی متعددی نیز از خود برجای گذاشته استفعالیت های هنری
پروفسور حسابی به شعر و موسیقی نیز بسیار علاقه مند بود و موسیقی سنتی ایران و موسیقی کلاسیک غرب را به خوبی می شناخت و درمورد موسیقی ایران می گفت: «موسیقی ایران یک طرز فکر است، یک فلسفه است و بیان یک آرزوست » و جالب است بدانید که دکتر اولین سازی که از مادرشان آموختند، « نی » بود. پروفسور حسابی به کمک شاگردان خود در دانشکده علوم به تعیین نت ها و اندازه گیری دقیق فواصل گام های موسیقی ایرانی پرداخت و با تغییر شکل کاسه تار این ساز قدیمی ایران را اصلاح کرد. به علاوه استاد، موسیقی کلاسیک غرب را نیز به خوبی می شناخت و در نواختن ویولن و پیانو مهارت خاصی داشت تا آن جا که برنده جایزه اول مدرسه موسیقی ( کنسرواتور پاریس ) در سال ۱۳۰۶ ه.ش شد. به علاوه پروفسور حسابی علاقه مند به نقاشی کلاسیک به ویژه بوتیچلی و ونگوگ بود ، مجسمه سازی نیز از دیگر علایق استاد بود . ایشان هم چنین به آثار نویسندگان و شعرایی چون حافظ ، سعدی ، فردوسی ، مولوی ، نظامی ، آندره ژید و شکسپیر، آناتول ، ولتر ، همینگوی ، راسین ، راسل و ورلن علاقه داشتند . کوه پیمایی و راهپیمایی نیز از ورزش های موردعلاقه استاد بود . ایشان در دوران نوجوانی در رشته شنا ، دیپلم نجات غریق را دریافت کردنداعتقادات مذهبی و باورهای دینی
اعتقادات مذهبی پروفسور حسابی ، ریشه های عمیق داشت. وی در دوران طفولیت حافظ قرآن کریم شد . استاد اعتقاد داشت که طبیعت تحت آهنگ موزون و عرفانی خود درحال نیایش است و همچنین تئوری بی نهایت بودن ذرات را با وحدت وجود مرتبط می دانستند . پروفسور حسابی فرزندان خود را از دوران کودکی ملزم به فراگیری و انجام فرایض دینی می کرد و در زمان اداره اولین بیمارستان خصوصی  در ایران (بیمارستان گوهرشاد، سال ۱۳۱۲ه. ش) باوجود جو حاکم ، کارکنان خانم ملزم به رعایت کامل حجاب بودند که این موضوع نشانگر پای بندی استاد به مبانی و اصول اعتقادی بودخصوصیات اخلاقی
پروفسور حسابی فردی بود بسیار متواضع، خوش رو، فروتن و باوقار. به همسر و فرزندان خود عشق می ورزید و به آن ها احترام می گذاشت. پروفسور حسابی احترام به زبان فارسی و پرهیز از استفاده از لغات خارجی را به طور دائم گوشزد می کرد. بسیار کم و کوتاه سخن می گفت و بیشتر گوش می کرد. دیدار با « اینشتین»
استاد درباره نظریه « بی نهایت بودن ذرات » با چندین دانشمند اروپایی مکاتبه و ملاقات می کند و همه آنان توصیه می کنند که وی بهتر است به طور مستقیم با دفتر پروفسور اینشتین تماس بگیرد. پروفسور حسابی جریان این ملاقات را چنین نقل می کند: وقتی برای اولین بار با بزرگ ترین دانشمند فیزیک جهان « آلبرت اینشتین » روبه رو شدم، ایشان را بی اندازه ساده ، آرام و متواضع یافتم . نظریه خود را برایش توضیح دادم. بعد از این که نگاهی به برگه های محاسباتی من انداخت، گفت که یک ماه دیگر باهم ملاقات می کنیم. یک ماه بعد وقتی دوباره به ملاقات اینشتین رفتم، به من گفت: من به عنوان کسی که در فیزیک تجربه ای دارم، می توانم به جرات بگویم نظریه شما در آینده ای نه چندان دور، علم فیزیک را متحول خواهد کرد اما باید روی نظریه خود بیشتر کار کنید. من به دستیارم خواهم گفت که همه امکانات لازم را دراختیار شما بگذارد. اولین روزی که کارم را در آزمایشگاه شروع کردم ، متوجه شدم یک دسته چک سفید که تمام برگه های آن امضا شده بود، داخل یکی از کشوها جا مانده است. به سرعت آن را نزد رئیس آزمایشگاه بردم و مسئله را توضیح دادم که رئیس دانشگاه گفت: این دسته چک متعلق به شماست که لوازم و تجهیزات تحقیقاتی موردنیاز خود را بدون تشریفات اداری تهیه کنید. این امکان برای تمام پژوهشگران این آزمایشگاه فراهم شده است.گفتم اما با این روش امکان سوء استفاده وجود دارد، او درپاسخ گفت: این اقدام درصد پیشرفت های علمی را به حدی بالا می برد که تاثیر خطاهای احتمالی همکاران دراین مقوله بسیار ناچیز است.پس از مدت ها تحقیق، سرانجام نظریه ام آماده شد و درخواست جلسه دفاعیه را به دانشگاه پرینستون فرستادم و روز دفاع مشخص شد. دراین روز در بدو ورود به سالن، با کمال شگفتی دیدم اینشتین درمقابل من ایستاد و ابراز احترام کرد و به دنبال او سایر استا


مطالب مشابه :


بازرگانی کیان

سایت رسمی شرکت وب سایت شرکت بیمکث خانه وب سایت شرکت بیمکث خانه درباره ما محصولات



تالار شهر لندن (2002_1998) معمار طراح : سر لرد نورمن فاستر

برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره شرکت سایت تبلیغاتی ساختمان رسمی اداری و دوم



مهندسین ٰ تاسیسات ٰ مکانیک سیالات

برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره شرکت سوناسازان در سایت جامع سایت جامع بیمکث اجاق هود



آیین کار سیستم تاسیسات مکانیکی و گندزدایی آب استخرهای شنای سرپوشیده

برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره شرکت سایت تبلیغاتی استاندارد رسمی فرآورده ها



دکتر محمود حسابی پدر فیزیک ایران

برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره شرکت سوناسازان سایت جامع تحصیلات رسمی



برچسب :