پروانه های چوب خوار و برگ خوار

شناسایی وبررسی مهمترین پروانه های چوب خوار و برگ خوارجنگلی

مقدمه

حشرات هر كدام به نحوي بر روي اكولوژي و اكوسيستم تاثير گذار بوده و نمي توان نقش آن ها را ناديده گرفت. در كشور ايران به دليل گستردگي آب و هوا و چهار فصل بودن آن و زياد بودن تنوع پوشش گياهي حشرات متعددي يافت مي شوند.

از جمله اين حشرات مي توان به پروانه ها اشاره كرد. پروانه ها از نظر شكل، جثه و تغذيه انواع مختلفي دارند. بعضي از پروانه ها جزء حشراتي كه به صورت آفت براي انسان درآمده اند دسته بندي مي گردند.

پروانه ها به صورت هاي مختلفي به اكوسيستم آسيب مي رسانند، البته نبايد نقش مهم آن ها در گرده افشاني را از ياد برد. همچنين برخي از پروانه ها از نظر اقتصادي نيز براي انسان ها مهم بوده و در توليد ابريشم از آن ها استفاده مي شود.

لارو پروانه ها از برگ، چوب و يا ساير قسمت هاي گياهان و درختان تغذيه مي كنند. در اين مطالعه به بررسي مهمترين پروانه هايي كه به درختان ميوه يا جنگلي آسيب مي رسانند مي پردازيم.

فصل اول

پروانه هاي چوب خوار

پروانه فري

فري كه در اصطلاح انگليسي شب پره پلنگي گفته مي شود، موطن اصلي آن اروپا مي باشد و در ايران از سالهاي دور اين آفت وجود داشته است.

ميزبانان

سيب ، گلابي ، به ،افرا، بيدمشك، بيد، نارون، گردو و بلوط

نحوه خسارت

تغذيه اصلي لاروها از چوب شاخه و تنه است .

كانالهايي كه در داخل چوب به وسيله لارو اين حشره به وجود مي آيد حدود 40-30 سانتي متر طول دارد.

نحوه شناسايي

بالهاي پروانه فري كم عرض، پروانه ماده بزرگ تر از پروانه نر. و بالهاي جلويي سفيد و داراي لكه هاي متعدد به رنگ آبي فولادي. بالهاي عقبي نيز سفيد ولي لكه هاي آن كمرنگ مي باشد. سينه پروانه سفيد و روي آن شش لكه آبي فولادي ديده مي شود.

سر لارو و پشت سينه آن به رنگ سياه است و سينه و شكم آن به رنگ زرد مي باشد.

پروانه جگري

لارو پروانه جگري يك آفت چوب خوار درختان ميوه و بالاخص درختان جنگلي است.

ميزبانان

سيب و انواع درختان جنگلي

نحوه خسارت

طرز خسارت اين آفت مانند پروانه فري بوده و لارو آن در داخل شاخه ها و تنه درختان از چوب تغذيه مي نمايد.

نحوه شناسايي

رنگ عمومي خاكستري متمايل به قهوه اي، بدن كوتاه و كلفت و پوشيده از موهاي كوتاهلاروهاي كامل به طول تقريبي 75 ميلي متر رنگ بدن در قسمت پشت جگري است و در دو طرف و زير بدن به رنگ زرد روشن

پروانه زنبور نماي چوب خوار

پروانه زنبور نماي چوب خوار يكي از آفات مهم چوب خوار درختان و مخصوصا درختان ميوه مي باشد.

ميزبانان

سيب و گيلاس

نحوه خسارت

طرز تغذيه آن بدين صورت است كه لارو آن فقط از ناحيه زير پوست تغذيه مي نمايد.

نحوه شناسايي

حشره كامل پروانه زنبور مانند ، شكم به رنگ تيره بوده و در قسمت وسط آن يك نوار عريض نارنجي وجود دارد . قسمت مهمي از بال هاي جلويي و قسمت اعظم بال هاي عقبي كاملا شفاف ، رگ ها كاملا مشخص.

پروانه گالزاي صنوبر

پروانه گالزاي صنوبر يا پروانه زنبور مانند در تمام مناطق كشور انتشار دارد.

üميزبانان

درختان بيد ، زبان گنجشك ، غان ، ميزبان اصلي جنس صنوبر از خانواده Salicacea

üنحوه خسارت

لارو اين پروانه از قسمت هاي داخلي ساقه درخت ميزبان تغذيه نموده و دالان هاي غير منظمي در آن ايجاد مي كند. ضمنا محل تغذيه متورم شده و به صورت گال در مي آيد.

üنحوه شناسايي

طول آن با بالهاي باز 45-35 ميلي متر و طول بال 16 ميلي متر است. سر پروانه زرد، شاخك در قسمت بالا سياه و در قسمت پايين قرمز. بالهاي جلويي قهوه اي و رگ بالها به خوبي نمايان است.

لارو به رنگ سفيد متمايل به زرد و شكم صاف، سر بزرگ و به رنگ قهوه اي متمايل به سياه است.

vپروانه زنبور مانند صنوبر

نوعي پروانه گالزاي صنوبر است.

üميزبانان

اختصاصا به صنوبر حمله مي كند.

üنحوه خسارت

فعاليت چوب خواري لاروهاي اين حشره روي انواع صنوبرهاي بومي و غير بومي به صورت گال هايي روي تنه نهال هاي جوان نمايان مي شود.

üنحوه شناسايي

طول پروانه كامل 12 ميلي متر مي باشد. بال هاي جلويي سياه متمايل به قهوه اي و شاخك ها سياه رنگ مي باشند. پاها كاملا زرد رنگ و پروانه ظاهري شبيه زنبور دارد. طول لارو نيز 15 ميلي متر و رنگ آن زرد كمرنگ و در كناره ها و

پشت خطوط تيره وجود دارد.

فصل دو م

پروانه هاي برگ خوار و ميوه خوار

vپروانه تخم انگشتري

پروانه تخم انگشتري كه نام فارسي آن از طرز قرار گرفتن تخم ها به صورت حلقه انگشتر در روي شاخه ها اقتباس شده است

üميزبانان

سيب، گلابي، گوجه، به ، هلو، افرا، توسكا، زرشك، غان، ممرز، گيلاس جنگلي، زالزالك، راش، سيب جنگلي، صنوبر، گوجه جنگلي، بلوط، بيد و پستانك.

üنحوه خسارت

خسارت اين شب پره مربوط به لارو آن است كه از برگ تغذيه مي نمايد.

üنحوه شناسايي

حشره كامل پروانه اي است متوسط و كوتاه ، عرض آن با بال هاي باز 40-20 ميلي متر. رنگ پروانه قهوه اي مايل به قرمز يا خاكستري مايل به زرد يا زرد آجري و گاهي بلوطي و يا قهوه اي روشن با سايه هاي قرمز تيره. نرها كوچكتر از ماده ها و رنگ تيره تر دارند. لارو كامل 50-40 ميلي متر طول دارد و رنگ آن آبي خاكستري.

vپروانه ابريشم باف ناجور

پروانه ابريشم باف ناجور كه به انگليسي آن را Gypsy moth مي نامند.

üميزبانان

سيب، گلابي، مو، گوجه، آلو، گيلاس، زردآلو، به و درختان غير ميوه و جنگلي مانند بيد، صنوبر، چنار، توسكا، بلوط، افرا، راش، نارون، گريپتومريا، نوئل، كاج، ممرز، شاه بلوط، دغدغك، فندق و.....

üنحوه خسارت

لاور هاي آفت شديدا از برگ هاي درختان ميزبان تغذيه مي نمايند.

üنحوه شناسايي

پروانه نر كوچك تر از پروانه ماده بوده و بال هاي قهوه اي رنگ دارند. شكم باد كرده و شاخك در نرها شانه اي ولي در ماده ها ظريف. لاروهاي اين آفت داراي رنگ قهوه اي كم رنگ مي باشد. سطح بدن آن ها از دستجات موهاي بلند پوشيده شده و پنج جفت برجستگي آبي رنگ كه بعد از آن شش جفت برجستگي قرمز رنگ وجود دارد كه مجموعا در رديف پشتي در سطح بدن قرار دارد.

vپروانه رگ سياه

پروانه رگ بال سياه يا سفيد رگ سياه كه در اصطلاح آلماني به آن سفيده درخت مي گويند ،تقريبا در تمام مناطق جنگلي و ميوه خيز كشور حضور دارد.

üميزبانان

زردآلو، هلو، گردو، ازگيل، زالزالك و پستانك

üنحوه خسارت

لارو سفيده رگ سياه از برگ ها تغذيه مي نمايد.

üنحوه شناسايي

حشره كامل پروانه سفيد نسبتا بزرگي است. رگ بال هاي اين پروانه دودي متمايل به سياه مي باشد در لبه خارجي بال ها و اطراف رگ بال ها پولك هاي سياهي ديده مي شود.

vپروانه ميوه خوار خرما

پروانه ميوه خوار خرما كه به انگليسي شب پره كوچك خرما گفته مي شود، يكي از آفات مهم خرما در ايران است و اختصاصا روي اين ميزبان وجود دارد. در نواحي جنوبي كشور، زارعين به اين آفت حميره يا سرخه مي گويند.

üميزبانان

اختصاصا خرما ميزبان ميزبان اين آفت است.

üنحوه خسارت

طرز خسارت بدين قرار است كه در بهار موقعي كه ميوه هاي خرما به اندازه نخود شدند، لاروها هجوم مي آورند و ابتدا با تنيدن تار خود را روي ميوه مستقر ساخته سپس قسمت انتهايي ميوه خرما، نزديك كاسبرگ و گاهي نيز از وسط كاسبرگ دانه را سوراخ كرده و از گوشت ميوه تغذيه مي كنند.

üنحوه شناسايي

پروانه ميوه خوار خرما با بالهاي باز 13-11 ميلي متر عرض و 8-6 ميلي متر طول دارد. رنگ حشره خاكستري مايل به سفيد همراه با پولك هاي نقره اي مي باشد. در سطح بدن نقطه هاي كوچك قهوه اي و در انتهاي بالهاي عقبي يك دسته موي سفيد ديده مي شود. سر پروانه بزرگ و به رنگ قهوه اي است. شاخك ها در كناره بالاي چشم ها قرار گرفته است.

vپروانه سفيد بيد

پروانه سفيد بيد كه در اصطلاح انگليسي شب پره اطلسي سفيد گفته مي شود .

üميزبانان

بيد و صنوبر

üنحوه خسارت

لارو اين شب پره نيز از برگ ها تغذيه مي نمايد.

üنحوه شناسايي

بدن سياه و پوشيده از پوشش ابريشمي سفيد. بال هاي عقبي و جلويي سفيد و شاخك ها شانه اي مي باشد.

رنگ لاروها خاكستري تيره است كه روي آن توسط موهاي ريز قهوه اي و نقاط برجسته سفيد يا زرد پوشيده شده است.

vپروانه برگ خوار سفيد بلوط

üميزبانان

ميزبان اين آفت در ايران فقط درخت بلوط مي باشد.

üنحوه خسارت

لارو حشره از برگ ها تغذيه مي نمايد.

üنحوه شناسايي

حشره كامل پروانه سفيد رنگي است كه عرض آن با بالهاي 30-25 ميليمترمي باشد.رنگ عمومي بدن پروانه نر دودي براق مايل به سياه و پاها در قسمت ران دودي و در ساير قسمت ها زرد مي باشد. در صورتي كه رنگ بدن پروانه ماده معمولا زرد و پاها به رنگ زرد كاهي ديده مي شود. شاخك ها نيز پره اي مي باشند.

طول لارو كامل 24-20 ميلي متر و رنگ عمومي آن ليمويي كثيف . در ناحيه پشت يك نوار صورتي داشته و سطح بدن را موهاي زيادي پوشانيده است. در قسمت پشتي مفصل هاي ششم و هفتم شكم دو غده قرار دارد.

vپروانه برگ خوار گزنده بلوط

يكي از پروانه هاي مهم برگ خوار درختان بلوط در ايران و بالاخص در جنگل هاي بلوط منطقه زاگرس پروانه مذكور

است.

üميزبانان

بلوط و گوجه وحشي

üنحوه خسارت

لارو اين پروانه از برگ درختان بلوط و گوجه وحشي تغذيه مي نمايد و از نظر اقتصادي خسارت قابل توجهي به جنگل هاي بلوط وارد نموده است.

üنحوه شناسايي

حشره كامل پروانه است با بالهاي جلويي سفيد و پاهايي از موهاي سفيد رنگي پوشيده شده كه تخم هاي آن كروي و عسلي رنگ است. رنگ سينه و شكم لارو قهوه اي تيره و سر آن سياه رنگ است. بدن لارو از موهاي زيادي پوشيده شده است .

vپروانه توري تبريزي

يكي از آفات مهم درختان صنوبر در ايران مي باشد، براي اولين بار در سال 1346 در ايران شناخته شد.

üميزبانان

صنوبر و بيد

üنحوه خسارت

اين آفت برگ خوار روي درختان صنوبر و بيد در تمام مناطق كشور انتشار دارد و خسارت آن از نظر اقتصادي زياد مي باشد.

üنحوه شناسايي

رنگ عمومي اين پروانه سفيد مايل به خاكستري و بالهاي جلويي پهن و پوشيده از فلس هاي نقره اي و سياه است كه به طور درهم قرار دارند. بالهاي عقبي در قاعده به رنگ سفيد و در قسمت انتهايي خاكستري است. تخم پروانه به رنگ سفيد است.لارو كامل پهن و به رنگ سبز روشن پوشيده از موهاي بلند و راست مي باشد كه صفت خوبي براي تشخيص آن است.

vپروانه دم طلايي سفيد

به اين پروانه به انگليسي شب پره دم زرد يا Yellow tail moth گفته مي شود.

üميزبانان

بلوط و افرا

üنحوه خسارت

در ايران در نواحي شمال كشور روي درختان افرا و در استان فارس و لرستان روي درخت بلوط انتشار دارد و از برگ درختان تغذیه می کند.

üنحوه شناسايي

در لبه بالهاي جلويي حشره نر لكه هاي سياه رنگي وجود دارد و در انتهاي بدن يك دسته موي زرد وجود دارد. لارو كامل

حشره 35 ميلي متر طول دارد و روي پشت آن يك نوار قرمز رنگ قرار دارد و در هر طرف بدن يك نوار توري سفيد همراه با يك نوار قرمز ديده مي شود.

vپروانه دم قهوه اي

پروانه دم قهوه اي ميزبان ويژه اي نداشته ودر استان هاي شمالي و مركزي كشورمان انتشار دارد .

üميزبانان

افرا، غان، گيلاس، سيب، آلبالو، زالزالك، صنوبر، گوجه، گلابي، بلوط، بيد، نمدار و نارون.

üنحوه خسارت

تقریبا مانند پروانه دم طلایی بوده و از برگ درختان میزبان تغذیه می کند.

üنحوه شناسايي

رنگ بالها در نر و ماده سفيد يكدست است. شكم در ماده ها قهوه اي بوده و پوشيده از كرك هاي سفيد رنگ پراكنده مي باشد. در انتهاي بدن ماده توده اي از كرك به رنگ حنايي ديده مي شود. لارو به رنگ تيره و پوشيده از موهاي بلند قهوه اي رنگ افراشته مي باشد.

vپروانه جوانه خوار كاج

اين پروانه به طور انحصاري به گونه هاي متعدد و مختلف جنس كاج حملهو خسارت شديدي وارد مي نمايد. اين حشره

در اصل آفت جنگل كاري ها بوده و تنها به درختان كاج حمله مي كند.

üميزبانان

گونه هاي متعدد و مختلف جنس كاج

üنحوه خسارت

لارو در يك دوره از تغذيه و زندگي خود ضمن تخريب كامل جوانه هاي اصلي و خوردن محتويات آن وارد سرشاخه و ساقه اصلي نبات مي شود.

üنحوه شناسايي

در روي بالهاي جلويي كه به رنگ قرمز آجري هستند5-4 عدد نوار و خطوط مواج و با نقوش زرد مشاهده مي شود. بالهاي عقبي نيز به رنگ يكنواخت قهوه اي است. سر به رنگ زرد و سينه قرمز رنگ و شكم خاكستري است.لارو پس از خروج از تخم به رنگ زردمي باشد و هنگامي كه رشد آن كامل گرديد به رنگ قهوه اي تغيير مي كند. سر و قفسه سينه لارو به طور كامل سياه رنگ است.

نگذارید بمیرد جنگل

که جهان خواهد مرد ...

با تشكر از بچه هاي رشته جنگلداري لرستان كه در تهيه ي اين مطالب همكاري نمودند

پروانه های چوب خوار و برگ خوار

فصل اول

پروانه هاي چوب خوار

فصل دو م

پروانه هاي برگ خوار و ميوه خوار

مطالب مشابه :

بیماری درختان میوه

پروانه فری یا کرم خراط Zeuzera pyrina L.

آفات درختان میوه سردسیری

معرفی کرم سیب

کرم سیب Carpocasa pomonella L

گیاه گوشت خوار

پروانه های چوب خوار و برگ خوار

افات بادام( سوسک سرشاخه خوار رزاسه ( کرم زرد شاخه خوار )

آفت اصلي درختان روستا

اصلاح باغ میوه